Jax sâu thưr 4, hnuz 15/3/2017:

Tsôngv box Yên Bái chêx tsôngk uô têx kôngz thâuv đêx grik

  Hâur têx hnuz no, pos Nguyễn Thị Mụi nhoz jok Làng Chang, xã Xuân Lai chuôz zis tsênhv taz tov sir jos lêix têx liêx têz, khơưz kror chos điz cuô ntơưv thax tsav trâus đêx ngaz nhoz jê ntus pak đêx Thác Bà. Têx shông đrav ntêx, thâuv têx thax ar trâus đêx ngaz no đêx grik tas, phênhv ntâu tâu chos poz cưk thiêz chos tâux chiê trâu têx nhux tưv nox viv li phênhv sâu tâu tsi ntâu. 3 shông tror lok no, pos Mụi tưz muôz hlôngr chos điz cuô, muôx phênhv sâu tâu ntâu đuô:

  "Chos poz cưk mak tsênhv tsuv uô ntâu zav, tsuv ntiêr meir lêis, meir uô...., thiêz muôs cux phiv liv đuô. Chos điz cuô mak chaz têx hmaz trâu sâuv njưs xưz, nưk tuôx thiêz nưk chaz nưk, yưx hur si têx nhiêx ntiêr, nhiêx côngz tas cux sâu tâu nhos 40-50 tsov đeiv iz chiv".

  Yuôr tix lâus Trương Ngọc Linh nhoz jok Cây Luồng chuôz zis cux xưk li ntâu ziv chuôz zis txơưr đuô nhiv no tsênhv sir jos uô đrox trâu zuôr xar iz ha têx ar têz trâus đêx ngaz. Đrav ntêx, thâuv têx đêx grik tas, phênhv ntâu têx têz no tix lâus Linh chuôz zis muôz chos blêx chiv ntux yiêz, taz sik txix shông 2014 tror lok no, chuôz zis tưz muôz hlôngr chos tâuv cuôz xênhz:

  "Têx liêx têz thâuv đêx grik tas muôz chos tâuv cuôz xênhz no mak tâu ntâu đuô pir li uô blêx, xav lok sâuv nhiêx txiêx mak iz chiv sâu têx tâuv cuôz xênhz tâu đuô uô 3 chiv blêx".

   Xã Xuân Lai, huyện Yên Bình muôx zuôr xar 100 ha ar đêx ngaz uô têx kôngz. Shông no, têx đêx grik kênhz đuô pir li cxiê shông, viv li têx kôngz cux uô tâu lis đuô. Chênhr viv li, hâu nov ntơưv qơư tưz chox kriê tsôngv box sơưr đơưk chêx tsôngk vêv xênhz, luôx, đoz đu lus têx đas liêx, lêix thiêz tsêz chos têx kôngz, uô li chas cov tâu sâu uô ntêx thâuv cheix đêx nas zuôr tror ngaz txos.

   Lok sâuv têx zuz nôngz kôngz, xã Xuân Lai vênhv tôngv tsôngv box chos têx nôngz muôx grêk kinh tế siêz thiêz six hơưv têx kôngz hloz lox fiv đros trâu têx ntưz ntu đêx nas ngaz thiêz grik. Zơưv Nguyễn Văn Thương, Phưv chủ tịch UBND Xuân Lai, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái heik pâuz:

"Đros thiêz chiv kôngz nhiv no, đhâu thâuv têx đêx grik tas, hâu nov ntơưv qơư chêx tsôngk chox kriê trâu tsôngv box nhoz jê ntus pak đêx nzaz nzơưv têx thax ar no chiê chos têx kôngz li: Tâuv cuôz xênhz, têx tâuv uz no txơưr đuô; lar heik zos  điz cuô mak tsôngv box tưz chos muôx phênhv sâu tâu txix 20-30 tsov đeiv, chuôz zis tưs chos ntâu mak tâu 100 ntâu tsov đeiv , no zos phênhv sâu tâu lok six ntâu trâu tsôngv box".

   Shông no, txơưv tiêk têx đêx grik kênhz, taz sik txos iz jiês no, tsôngv box nhoz jê thax tsav pak đêx Thác Bà heik cxuô thiêz xã Xuân Lai, huyện Yên Bình heik taz, hâux lưv tsêz chos  kôngz sâuv têx ar têz muôx đêx ngaz tưz phênhv ntâu tsêz chos, uô tiêr tas./.

                                                (Thừa Xuân-Riê lâux cxeik, nhênhv)

Phênhv thưr 4 hnuz 15/3/2017

Moz tso jik thax li têx phiv liv

   1. Phiv liv txos hlưz hâu: Tiv thax nhoz hâur chor nyar muôx ntâu đhâu, uô ruôr hiêv txos chor lênhs nyar sâuv hlưz hâu thiêz zuôr uô trâu lênhs nênhs moz ntơư têx têk tơư châuk zâuv, tsik muôx jos. Kror no tsik so muôx yưv trâu têx xiz tơư, zôngx ziv uô moz vôngk, lưx thiêz thâuv trâus moz co tsuv tâu muôz txiêr por tsês thiêx chơưv tâu lênhx nênhs.

   2. Phiv liv txos trâuv: Tiv thax hâur chor nyar siêz uô phiv liv txos trâuv, uô trâu luz trâuv tsik muôx jos, zos moz hnhar cux zuôr uô trâu luz trâuv puôk tsuôx, kho tsik tâu jông.

   3. Phiv liv txos kror muôs: Chor lênhs nyar zâu hâur luz kror muôs zuôr trâus cxơưk thiêz tơưs, uô muôx yưv têx zav moz lok kror muôs. Moz tso jik thax cux zuôr uô trâu kror muôs tsik pov cêr, đis muôs.

   4. Phiv liv txos moz lok lênhs nyar, lênhs plơưr: Nênhs trâus moz lênhs plơưr nhoz nênhs moz tso jik thax lok six phiv liv thiêz tsik so trâus njiz. Nênhs moz zôngx ziv njiz trâus shâur nyar ndê siêz, đrux têx lênhs, sâur nyar plơưr trâus cxơưk, tơưs têx lênhs nyar hlưz hâu, uô tuôs lênhx nênhs. Đhâu thôngz sâu pov muôx 65% chor nênhs trâus tuôs tiv moz tso jik thax zos tiv trâus moz tơưs têx lênhs nyar hlưz hâu.

   5. Trâus moz vôngk: Nênhs moz tso jik thax cux zôngx ziv trâus moz vôngk thiêz zuôr moz vôngk cxuô trâu sâuv zuk luz chêr xưk li: Hniêr, kror ndâux, po hniêr, têx tơưr grêix uô muôx moz trưx, moz vôngk qơư mok, moz trâuv…

   Moz tso jik thax li têx phiv liv lok six riêz nênhs, taz sik sơưr đơưk uô jông tir thêir cux zuôr txo grêk tsơưs têx phiv liv co, zos njuôk shuôk pâuz tsênhz tâu thax muôx nhoz hâur chor nyar. Viv li tsuv xêir trâu zuk iz tsưr ziv ngaz tuk muôx chêx cur trâu đas jos chiê muôx tâu iz luz nênhx jông./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)