Jax sâu thưr 4 hnuz 16/3/2016

Lào Cai huôv tsar côngz nghiệp

Tỉnh Lào Cai nhiv no muôx zuôr xar 300 doanh nghiệp cxaz chuôz uô hâur côngz nghiệp, đros tsiv gri uô hâur shông 2015 tax tâu 15 cxênhz tỷ đêiv ntâu. Lơưr co, uô công nghiệp thiêz uô qơư zuôr muôs hax huv tsav muôx 82% hur si hâur tỉnh, hâur co, ciês uô hâur công nghiệp tsav muôx 50% ntâu. Hâur ntu đrav ntêx, huôv tsar uô hâur công nghiệp nhoz Lào Cai, phênhv ntâu chêx chôngk trâu huôx tôngv kriz uô quặng apatít, zos công ty TNHH Apatít Việt Nam uô.

Uô lơưr tsưr ziv huôv tsar công nghiệp, hâur 10 shông đhâu lok no, Lào Cai tưz hlôngr yiêz ntâu hâur cxiv tsa thiêz kriz đar uô cêv kuôk. Txix kriz uô khoangr yax, txos nhiv no công nghiệp Lào Cai tưz kriz đar uô txix ntâu nganhx yiêz, xưk li luyện kim, uô qir zuôv, hóa chất, chuôz lov cxiv tsa, đêx tênhv, uô kôngz-jôngr nuv…. Tiv zix zos kriz uô khoangr yax, đrâuv tsêx tsung uô quặng tsênhv zos quặng tôngx, kuôr hlâu, cuz…tax zoz qơưx hâur têz qơưk thiêz phưx vưv tsiv uô ntâu zav khoangr yax sâuv thax tsav. Zơưv Lê Ngọc Hưng, phưv chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai puz pâuz li no: “Ntu no mak zuôr tror thav đuô txos uô xênhz yar, nhiv no mak kriz uô zuôr tâu txo grêk thiêz tsêx tsung trâu uô, txõ grêk kriz uô txix chiv xênhz, sir zôngv công nghệ yiêz, cxơưz cxiz huôv tsar thủ công nghiệp, jêx jok nghêx. Tiv oz zos tỉnh kriz đar chor qơư công nghiệp, tiv zix zos thax tsav kinh tế trôngx đriv zuôr kriz đar muôx 16 cxênhz hec ta”. Lơưr zơưv Đào Duy Nhất, phưv trưởng ban coangr lik qơư công nghiệp Lào Cai, hâux lưv yênhx lix thiêz tsưr tsix huv đros, tsênhz mênhx chor qơư công nghiệp sâuv thax tsav tưz  muôx hlôngr yiêz uô hâur công nghiệp nhoz tiv phaz. Xưk li qơư công nghiệp Tằng Loỏng đros thax tsav muôx 650 hec ta ntâu, nhoz jê qơư muôx quặng Apatít, kuôr hlâu, tôngx, viv li tsưr ziv huôv tsar zos chêx chôngk trâu uô luyện kim, hóa chất, qir zuôv, zav nox trâu tsiêx cxu. Đuô li, qơư công nghiệp Đông Phố Mới thiêz qơư công nghiệp Bắc Duyên Hải nhoz jê trôngx đriv ntiêx têz Lào cai thiêz zôngx ziv muk lok, viv li tsov cưv txos huôv tsar công nghiệp, uô chuôz lov cxiv tsa, công nghiệp cơ khí, uô hax huv sir zôngv, uô kôngz, jôngr đêx nuv, cxiv uô qơư tsês chiê hax huv công nghiệp-thương mại.

Muôx tâu chêx cur lox tiv zix uô hâur công nghiệp nhoz Lao Cai ntu đhâu tsuv hêik txos uô jông zav khoangr yax sâuv thax tsav. Txix kriz uô quặng Apatít hov iz thiêz muôz ciês trâu chor tsêr mêir uô qir zuôv hâur têz qơưk, mak nhiv no tsêr mêir tưz muôx 3 kror  qơư uô quặng hov 2 thiêz hov 3 đros uô tâu iz triệu tấn iz shông. Zơưv Đào Duy Nhất, phưv ban coangr lik qơư công nghiệp Lào Cai hêik: “Txox cêr muk chênhr nội Bài-Lào Cai huôx tôngv, no cux zos tsar tov trâu tỉnh Lào Cai huôv tsar. Đros chor qơư công nghiệp, hâux lưv thâux têx hax huv txix saz đrâuv lok hâur chor qơư no lok six zôngx ziv. Viv chor qơư công nghiệp co muôx cêr txuôk txos trâu txox cêr muk chênhr lok six jê, viv li thâuv muôx cêr muk chênhr mak ntâu dự án tâu sir jos uô sêi đuô”. Lào Cai zos tsênhv qơư sơưr tiv 2 iz huôv têz qơưk chor quặng kuôr hlâu nhoz hâur đruôz ar. Thâuv ntêx, tsuôk zos uô chiê muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk thiêz thâux muk trâu chor tsêr mêir uô hâur têz qơưk nhoz đêz, taz sik nhiv no 100% têx tsiv uô tâu tưz tâu uô ntơưv tsêr mêir tsiv uô kruôr hlâu Lào Cai đros ntu 1 zos iz triệu tấn iz shông./.

(Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 4, hnuz 16/3/2016

Phênhv tuôr jông đas jos chiê uô nênhx hur  siêz: Moz Glôcôm

Moz Glôcôm zos iz hâur têx zav moz uô đis muôs thiêz kâux muôs. Glocôm zos iz zav moz riêz nênhs, khênhr uô kror muôs moz tsi thor jông nhoz thiêz trâus đis muôs tas iz siv nênhx kho tsi tâu zos trâus moz hnhar.

Taz sik, lênhx nênhs moz muôx têx phax txar jav moz Glôcôm hnhar txix: pâuz tsênhz lok zav moz ntơư, qênhz pov nzor, kho tâu moz zênhx max thiêz qênhz shuôs tsi so.

Moz Glôcôm muôx yưv li: Kror muôs moz, moz ndê trâu iz saz tâuz hâu saz kror muôs moz co, muôx têx uô trâu lênhx nênhs moz xênhr siêz, xar ntuôr lok sik ntuôr, kror muôs seiz njiê tsi yuô pov cêr, njiê têx tênhz mak plas blak tsi pov tsênhz…. Muôx kênh lênhx trâus moz, taz sik tsi pâuz tsênhz shor moz li chas, kror muôs tsuôk plôngx, tsi pov cêr jux juk; viv li, têx lênhx zôngx ziv trâus moz zos chor nênhs muôx 35 shông ntâu, muôx lênhx nênhs hâur tsêr tưz trâus moz, khênhr zôngv yuôx Corticoid ntêr (trâu kror muôs lok sik plênhr iz chêr), lênhx nênhs moz tso jik thax, siz mêx siêz….tsuv chênhr phax, sox seiz, qênhz shuôs kror muôs tsi so: 3-6 luz hlik iz jiês ntơưv têx qơư seiz njuôk shuôs moz kror muôs.

Thâuv pov muôx têx moz li heik sâuv, tsôngv box sơưr đơưk tsuv zênhx max muk seiz njuôk shuôs ntơưv tsênhv qơư phax tar têx moz XH tỉnh Sơn La, kror qơư số 5 Phường Chiềng Lề, TP Sơn La, xor tôngx zos 0223.855.895. Co zos qơư xuz thơưx lok sâuv qênhz njuôk shuôs moz kror muôs ntơưv Sơn La lok sik muk sêiz shuôk ntơưv têx tsêr kho moz đa khoa huyện tưz muôx qơư seiz njuôk shuôs moz kror muôs li: tsêr kho moz Mộc Châu, Yên Châu, Thuận Châu, Phù Yên…../.

( Hồng Việt KT-Riê lâux cxeik, nhênhv)