Jax sâu thưr 5.16.3.2017:

VIV LI CHAS TRÂUS TSƠƯR TƯX CHƠƯR CHUÔZ NDÊ?

          Nus: Thor nus bác sĩ, thor cox puz pâuz qênhx shênhx trâus tsơưr tưx chơưr nhiv no li chas?

          BS Nguyễn Trung Nguyên: Hnuz tưs cux muôx lênhx nênhs trâus tsơưr tưx chơưr tuôx tsêr kho moz. Chungz fênhx iz hnuz muôx 1-2 lênhx nênhs, muôx têx hnuz 3-4 lênhx, chuôz ndê pir đros six hơưv tov ntêx. Trâus tsơưr tưx chơưr muôx 2 zav, iz zos trâus tsơưr tưx chơưr ethanol zos chơưr chiv chir uô, co zos zav trâus tsơưr tưx khênhr muôx yưv ntâu tiv zix. Yuôr zav tiv oz tsơưs đuô tưz sik ho riêz nênhs đuô thiêz njuôs xav 2,3 shông tror lol no chuôz ndê tuôx, co zos trâus tsơưr tưx chơưr methanol, chơưr shơư cồn công nghiệp. Trâus tsơưr tưx zav no mak lok six hnhar, trâus tuôs siêz. Têx lênhx nênhs trâus zênhr shar tiv chơưr txos nhiv no tsi tâu thôngz sâu tâu tas, tiv ntâu lênhx nênhs xar tiêk trâus têx zav moz txơưr. Chơưr methanol sâuv niêv ciêz nhiv no zos tsiv uô công nghiệp. Chơưr mêthanol zos zav chơưr tsi muôx bê, tsi muôx lênhx tưs car taz por lok tsơưr lươngv thiêz grê muôs lok six xaz zênhz.

          Nus: Zos li, thor bác sĩ puz pâuz cxaz, viv li chas trâus tsơưr tưx chơưr, tiv zix zos chơưr Mêthanol ho ziv hnuz ziv chuôz ndê li ntơưv?

          BS Nguyễn Trung Nguyên: Qir tiv zos nhiv no, nênhs Việt Nam hâuk chơưr ntâu, hâuk zov chênhr! Chơưr muôs hâur niêx shông chuôz ndê siêz thiêz qênhx shênhx hâuk bia cux chuôz ndê; nhoz cxuô qơư, kror tưs cux pov sik zâuv chiê hâuk chơưr, bia. Têx shôngk jê ntơưv no kinh têr huôv tsar, lênhx nênhs hâuk chơưr ntâu đuô thâuv ntêx...

          Nus: Zos li thor cox puz pâuz nzir hâuk chơưr li chas mak zos liv zôngv hâuk chơưr zov?

          BS Nguyễn Trung Nguyên: Chơưr tsuv hâuk zos đros thiêz txir nênhx iz hnuz tsi hâuk đhâu 50ml ( chơưr 40 tưv). Yuôr bia 5 tưv mak tsi hâuk đhâu 400ml, bâuv 1 hưx bia Hà Nội, zos hâuk ntâu đuô mak zos muôx zênhs chơưr, bia. Đros thiêz pox niêv, chơưr, bia tâu hâuk mak bâuv iz đraz txir nênhx./.

          Thor uô cox tsâus ntâu!

( TTT-Txâur Vax cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 5, hnuz 16/3/2017:

Zơưv Chính uô bluô nux txix trâur nuv huôv tsar uô ntâu zav nuv

   Xar muôx 70 shông, taz sik zơưv Phạm Xuân Chính nhoz jok 1, tiểu khu 6, thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn la cux tsênhv sir jos huôv tsar uô nox uô hnar. Thâuv ntêx, zơưv Chính tưz muôx jiês uô hâux lưv hâur ngênhx zoz zux tỉnh sơn la, viv vax tsêr txov nhêv, tsi muôx đas jos, ntu thâuv co cêr mul lok ntơưv Sơn La phiv liv viv li zơưv tưz thor souô hâux lưv chiê lok đros pox niêv, mê nhuôv huôv tsar uô nox, cxơưz paz trâu têx tuz nhuôs muk cơưv txux:

   "Tsênhv muôx đas jos zos tsênhv zuôr huôv tsar uô nox thiêz phưx vưv trâu chuôz zis, trâu têx mê tuz mê nhuôv".

   Đhâu thâuv tror lok ntơưv qơư, cxaz chuôz xênhz huôx Hội nôngx mênhx thị trấn, đros trâu paz txeik pênhr thiêz Hội têx tsưr ziv piêr kriê uô nox, chuôz zis 5 ha ntâu liêx têz, zơưv Chính tưz muôz chos ntông nox txir, tu zus keiz ok tso lak yar, taz sik uô tâu tsi ntâu. Đhâu thâuv muk ndis seiz, cơưv shâuv luôs lưv tuk têx tsưr ziv uô nox ntơưv iz cxiê suôv qơư, lơưr uô tâu trơưk têk hâur thax tsav, zơưv seiz tu zus mur zuôr jiz zos iz hâux lưv uô fiv đros zuk chuôz zis, zơưv tưz tror lok seiz lax đros pox niêv, mê nhuôv yưv pênhr huôv tsar uô nox txix tu zus mur.

    Shông 2012, zơưv Chính qir tu zus muôx 10 xuz mur, đhâu iz shông huôv tsar uô, seiz tu zus mur tsi tas nhiêx txiêx ntâu thiêz tsi yuô khưr, ho muôx phênhv sâu tâu truôx, viv li chuôz zis  tror huôv tsar tu zus ntâu đuô, txos nhiv no tưz vav tâu xar muôx 50 xuz mur.

   Đros trâu têx tsưr ziv cơưv shâuv tâu đhâu têx lớp cơưv cxaz nzir tsưr ziv yuôr trâus zos Hội nôngx mênhx thiêz cxuô ngênhx tsưr tsix, đhâu ntơưr pov tsir thiêz cơưv tâu txix têx ziv chuôz zis tu zus mur hâur thax tsav huyện li têx tsưr ziv uô thiêz tu zos đreiv tưz heik kriê, cơưv đhâu viv li zơưv chuôz zis têx xuz mur tưz iz hnuz ziv vav ntâu jux juk, iz shông sâu tâu txix 400 txos 500 ntâu cir jiz mur; iz puôk ntâu têx mor mur, yưv tas hur tiz si têx nhiêx txiêx uz no tsênhv sâu tâu liv muôx 100 tsov đeiv iz shông.

   Tsi tiêk sir jos huôv tsar tu zus mur, đros thiêz muôx qơư đar, zơưv Chính tưz yưv pênhr tu zus têx keiz ok, nôngk gruôz hur si thiêz chos cxuô zav ntông nox txir tsơưr lươngv siêz li: Txir na, txir lưv tsiz, txir lưk pax...... Tsưr ziv huôv tsar uô nox txix tu zus mur, keiz ok, chos ntông nox txir tsi tiêk gra lok trâu zơưv chuôz zis phênhv sâu tâu txix 170 txos 200 tsov đeiv iz shông đhâu thâuv tưz yưx tas têx nhiêx txiêx uz no, mak tsênhv paz tsôngv box sơưr đơưk thâuv lơưr tuôx cơưv shâuv zơưv tsưr ziv uô nox chiê huôv tsar kinh tế,  muôx cxaz phênhv sâu tâu. Zơưv Nguyễn Văn Đạt, Chủ tịch Hội nôngx mênhx thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La heik pâuz:

    "Txir hloz Chính tsưr ziv uô nox ntơư cux tưz uô tâu trơưk têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox uô hnar, tu zus tsiêx cxu....muôx cxaz phênhv sâu tâu, truôx tuk luz nênhx, đhâu ntơư li xeir iz cxiê zav tsoz chos chênhr, nôngz tsiêx cxu jông chiê chos thiêz tu zus côngz trâu ciêz đrôngs, gra lok phênhv sâu tâu thiêz têx muôx liv trâu chuôz zis, trâu XH".

   Iz chas luôs hâux lưv chêx tsôngk yưv pênhr trâu huôv tsar uô nox uô hnar, zơưv Phạm Xuân Chính tsênhv sir jos đros cxaz chuôz têx hâux lưv XH zos ntơưv qơư phuôx tôngv, paz thiêz sik pheiz kênh têx phiv liv đros têx lênhx nênhs muôx luz nênhx txov nhêv, sik heik kriê tsưr ziv uô nox đros tsôngv cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk hâur jok, hâur thax tsav. Zơưv chuôz zis tưz tâu cxuô cấp Hội nôngx mênhx muôz ntâu ntơưr kruôs viv tưz uô tâu ntâu luôs hâux lưv jông hâur phôngz yaox nôngx mênhx uô nox uô hâuk coz.:

    "Zuôr txos no, chuôz zis zuôr huôv tsar tu zus ntâu xuz mur đuô, hâur hur tiz si têx tsiêx cxu uz no mak mur sâu tâu ntâu đuô, chuôz zis zuôr huôv tsar tu zus 60 ntâu xuz li".

   Đros têx luôs hâux lưv uô tâu hâur huôv tsar kinh tế, zơưv Phạm Xuân Chính chuôz zis luz nênhx iz hnuz tsar ndê jux juk thiêz paz uô tâu jông hâux lưv cxuz cêr yeiz pluôs ntơưv qơư./.

                               (Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)