“Nhiêx txiêx tso txeik zuôr nhiêx nju siêz” thiêz têx tsi jông nhoz tox siêz Điện Biên

Mường Luân-Iz hâur chor xã huôv tsar đuô hur si hâur huyện tox siêz Điện Biên Đông đros thiêz tsênhv qơư xã muôx ntâu tsar zav jông, tsôngv px luz nênhx vav mênhx, truôx tuk. Taz sik tsi tsơưs lênhx luôs xar thiêz pâuz tsi tâu tiêk, nhoz no ntâu shông lok nor cux tsênhv muôx iz cuz nxor uô ntâu chuôz zis nox nhoz tsi truôx tuk, pư tsi tuôx đaz ntuz, lar heik zos chor chuôz zis pluôs, uô tsôngv box luz nênhx njiz ntâu cêr nhuôz siêz, txov nhêv.

Tix lâus Lò Văn Công, Tsar jok Na Hát, xã Mường Luân, huyện Điện Biên Đông heik pâuz: Tsôngv px hâur xã, cux iz zav li chor xã nhoz jê iz ndis xưk: Luân Giói, Chiềng Sơ, Tìa Dình, Har Liêx.....phênhv ntâu lênhx tưs cux pâuz txos Trì-iz lênhx uô đreiv têx luôs hâux lưv tso nhiêx txiêx kêr txeik zuôr nhiêx nju siêz. Txơưv têx tsênhv chei nhiêx txiêx tso chor chuôz zis pluôs txeik zuôr nhiêx nju tsơưs cux tâu fuô uô jông, taz sik ntơưv jok Na Hát ntâu shông đhâu cux muôx iz cxiê ziv chuôz zis muk kêr txeik nhiêx txiêx saz đrâuv chiê huôv tsar uô nox, uô lưv zav nuv. Đros thiêz chor nhiêx txeik 2, 3 tsov txos puô tsov đeiv, nhiêx nju siêz txix 50-70%, ntâu chuôz zis pluôs thêv tsi tâuk, tưz trâul chor nênhs tso kêr txeik nhiêx co tuôx têix nux grik, muôz têx zav tsiv gri hâur chuôz zis li: Vax tsêr, ar têz......ntâuk gri:

“Iz zav li xar pâur zuôr yêz yiêz, kêr txeik mul zuôr nzir nhux tưv lok zus, taz sik tsôngv box ho tsi xar txos têx nhiêx nju siêz, kêr txeik nhiêx nju siêz li no lax cơưk. Têx li heik no tưz muôx txix shông 2017, 2018 lơưv, muôx kênh lênhx vax tsêr tưz trâul pôngz tas, têx lênhx pôngz yêz, pôngz ntâu zav txơưr đuô. Txeik mak 1, 2, 3 luz hlik, ziv txeik lur nhiêx nju ziv siêz. Txos cheix thêv, lênhx nênhs muôz nhiêx txeik ntơư tuôx têix nux grik, heik li uz li no, muôz uz no ntâuk gri”.

Trơưk li Công an tỉnh Điện Biên, Trì bê tsênhz tiês zos Nguyễn Thế Trì, xênhz shông 1974, nhoz ntơưv jok Mường Luân, xã Mường Luân, huyện Điện Biên Đông. No zos lênhx nênhs muôx nhiêx muôx txiêx, bluô nux, tsi đas cir zuôr muôs, uô lax luôv đaz tsi, taz sik tưx sơưr bê trâu iz cxiê lênhx tsôngv px hâur thax tsav Mường Luân thiêz chor xã nhoz jê iz ndis ntơư kêr txeik nhiêx txiêx zuôr nhiêx nju siêz, txix 104-189% iz shông. Ntâu lênhx nênhs tưz muôz têx ntơưr côngk nhav sir zôngv ar muk kêr txeik Trì nhiêx, đhâu co tiv nhiêx nju siêz, thêv tsi tâuk tưz muôz hur si têx ntơưr co ntâuk gri trâu lênhx nênhs no. Zơưv Lò Văn Mai, Chủ tịch ủy ban xã Mường Luân heik pâuz: Txơưv hâu nov xã tưz ntâu jiês yax kriê txos tsôngv lax px tsi cxoz kêr txeik Trì nhiêx txiêx thiêz chor nênhs tso txeik nhiêx saz đrâuv, taz sik ntâu chuôz zis cux tsi mnôngs, six kêr txeik têx nhiêx li heik sâuv:

“Xã cux tưz pâuz tâu lênhx nênhs no thiêz tưz yax kriê txos tsôngv niêv txir cưr tix nênhx tsa sđ cov tsi cxoz txeik tus nênhs co chor nhiêx, viv zuk pâuz tsi tâu chor nhiêx txeik ntơư, iz kro thiêz zos tsi pâuz têx nhiêx nju shor xav li chas, zuôr li chas. Hâu nov xã cux tưz yax kriê txos tsôngv px, heik sđ thor chor hloz thênhv siêz ziv chênhv chiê kêr txeik têx nhiêx txiêx hâur tsêr nhiêx têz qơưk huôv tsar uô nox uô hnar xưz”.

Đhâu iz ntuk qênhz yuôx, pâuz tâu mông, Công an tỉnh Điện Biên tưz uô luôs hâux lưv tơưv txênhz, ruôr por tsês Nguyễn Thế Trì hâux lưv muôz nhiêx txiêx trâu tsôngv niêv txir lax px kêr txeik zuôr nhiêx nju siêz. Hnuz 17/12/2020, Phongx Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Điện Biên tưz seiz car, hux jos đros Công an huyện Điện Biên Đông ruôr por tsês yênhx côngz txuz nuv no. Ntêk cxov thiêz thiêz yơưz phơưz Trì li qơư nhoz, lưv lươngv Công an tưz sâu tsês tâu ntâu zav chuôz zênhx, ntâuz ntơưr uz no cik txos Trì têx hâux lưv uô tsi trơưk chei sâuv. Cơ quan Cảnh sát qênhz yuôx, Công an tỉnh Điện Biên đhâu co cux tưz xơưz xưv txuz nuv co, tik cêr cxâuv trâu Nguyễn Thế Trì lok sâuv  têx uô tsi trơưk chei muôz nhiêx txiêx trâu lưv tus kêr txeik zuôr nhiêx nju siêz.

Thượng tá Nguyễn Ngọc Thắng, Phưv Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên heik pâuz: Txix shông 2019 txos hli 3 shông 2021, Công an tỉnh Điện Biên tưz qênhz pov, ntêk tâu 8 txuz, 13 lênhx nênhs muôx têx nuv uô xưk iz zav li heik sâuv hâur thax tsav:

“Chor nênhs kêr txeik têx nhiêx nju siêz co phênhv ntâu zos hluôk nênhs tsi muôx hâux lưv uô lok sik muôx hâux lưv uô truôx, đros luôs tưr txiêx zuôv por, trâul muôx zênhk zax zênhz, uô si ntâu.....tiv tsi muôx nhiêx tsuv muk txeik têx nhiêx siêz li ntơư chiê zôngv. Iz chas co, ntâu lênhx px viv luz nênhx txov nhêv, tsi muôx đaz tsi txeik, phênhv ntâu zos tsôngv box heir nênhs tsơưs, tiv tsi yuô tâu muôx tsưr ziv jênhv pâuz viv li trâul luôs lưv tus nziêk đas, sâu zuôr nhiêx nju siêz tsi trơưk cui tinhv. Phênhv ntâu chor nênhs trâul luôs lưv tus hêv, nziêk li co lơưr nyei tsi car heik, iz cxiê lênhx tsi hux jos, tsi thôngx siêz đros cơ quan muôx vax huôv, uô trâu hâux lưv qênhz yuôx, xưv bluô têx nênhs uô cxâuv chei no tsi yuô tâu trơưk tsưr ziv xar, muôx chôngz lênhx kênh tus công an ntêk tsi tâu, tik cêr cxâuv, bluô tsi txos”.

Cux trơưk li Thượng tá Nguyễn Ngọc Thắng, đhâu têx tsưr ziv uô hâux lưv, Công an tỉnh Điện Biên tưz qênhz pov iz cxiê lênhx nênhs txix chor tỉnh Hưng Yên, Hải Phòng, Hà Nội....cxoz txưv zok nriêr tsưr ziv hux jos, côngv têk đros têx lênhx nênhs hâur thax tsav tỉnh Điện Biên chiê uô têx tsi trơưk chei co. Chênhr zos li heik ntơư, tsôngv px sđ tsuv chênhr phax, tsi đros uô têx hâux lưv tso kêr txeik nhiêx txiêx zuôr nhiêx nju siêz, iz chas co, sir jos thôngx siêz đros têx cơ quan muôx vax huôv qênhz pov, sơưr tơưv txênhz, tir thêir chor nênhs uô cxâuv chei co, taz por txiv ngaz thiêz truôx tuk XH ntơưv qơư./.

                                         (Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Huôv tsar kinh têr cxôngx trâur nuv tu zus ok ntês kê

          Shông 2017, viv tov tos tsêr muôx iz tul đêx lox ntưs đhâu, đêx hur yênhx shông, muôx qơư tiêx đar, muôx ntông their nzôngr nzông...lok six jông chiê huôv tsar tu zus. Xar tâu mak txơưv uô, tix lâuk Chung tưz nriêr pâuz lok têx trâur nuv tu zus ok sâuv thax tsav huyện cux xưk li sâuv tivi, ntâuz ntơưr thiêz cuiz tênhv yưv pênhr tu zus ok ntês kê.

          Qir thơưx, tix lâuk Chung yưv pênhr muôx zuôr xar 40 tsov đeiv chiê cxiv tsa qơư tu zus thiêz zuôr 400 tul ok nôngz lok zus siv. Jas ok xuz thơưx tu zus yênhx côngz viv chor kê ntês txos tưs muôs txos co. Yênhx côngz qir thơưx co ziv cxơưz cxiz tix lâuk Chung krêz đar trâur nuv tu zus ok ntês kê cxôngx 400 tuk qir thơưx, hâur shôngk shông 2020 tưz ndê txos 1 cxênhz tul.

          Tix lâuk Nguyễn Văn Chung puz pâuz cxaz: Tu zus ok ntês kê hâux lưv coaz tsôngv tiv zix zos tsưr ziv tsoz phưz, nênhs tu zus tsuv tsov cưv txos nôngz ok, tsưr ziv tsoz phưz thiêz phax tar moz. Lơưr tix lâuk Chung, hâux lưv xeir nôngz ok muôx pưs txux coaz tsôngv tiv zix viv zos xeir tsi tâu nôngz ok jông muôx hâur pâus tsênhz mênhx mak chor kê ntês tâu tsi siêz. Tsi taz li ntơư, hâux lưv tsoz phưz đrâuv taz por puz ok nox hâuk tix lâuk cux tsov cưv txos hâux lưv phax tar moz, tsuôk yuôx tuô caz moz iz buôk ndis qơư tu zus thiêz cxax yuôx phax moz trơưk cui tênhv.

          Nôngz ok thâuv qir chox lok zus tâu muôx nhos 4 luz hlik ntâu lok sik txos 5 luz hlik mak qir ntês kê. Tsov cưv hâur ntu no tsuv puz yuôx chuôz cxaz đas jos trâu ok thiêz tsi cxax zav yuôx txơưr viv uô li ntơư ok zuôr tsi ntês kê thiêz. Chiê sâu tâu kê taz por đrâuv tsoz phưz trâu ok lơưr trơưk tsưr ziv, 2 shôngk tix lâuk ho hlôngr tu zus iz jas ok txơưr. Nhiv no, tix lâuk Chung chuôz zis muôx zuôr xar 1 cxênhz tul ok ntês kê, đros chênhz zênhv sâu tâu cxôngx tu zus ok ntâu shông txos nhiv no, tix lâuk chor ok tsơưs muôx moz, ntês kê ntâu cxôngx 80-90%, iz hnuz tix lâuk sâu tâu 800 ntâu luz kê. Đros grê muôs cxôngx 2 cxênhz 500 txos 3 cxênhz đeiv iz luz kê, iz hnuz tix lâuk Chung sâu tâu muôx nhos 600 cxênhz đeiv thâuv tưz xav tas têx nhiêx txiêx tưz yưv./.

(TTKNKN Nghệ An-Txâur Vax cxeik nhênhv)