Jax 1: Têx cêr shir phaz txix cao su Điện Biên

Nhoz Điện Biên, ntông cao su tâu chos tsêx chôngk ntơưv 6 thax tsav đros tas nro muôx 5.000 ntâu ha (tsav xar muôx 43% thax tsav chos ntông công nghiệp ntêr hnuz). Txix shông 2017, chor thax tsav chos cao su xuz thơưx tưz piz cxuôr tso cuô mik thiêz chor cuôr mik tsik so chuôz ndê lơưr yênhx shông. Txos nhiv no, 41% thax tsav chos cao su tưz cxuôr tâu cuô mik xar muôx 1.000 tấn iz shông. Zos tiv phaz uô ntêx hlo hâur hâux lưv chos, tsoz phưz thiêz huôv tsar ntông cao su, txos nhiv no xar Mường Pồn, huyện Điện Biên tưz muôx 530 hec ta ntông cao su, hâur co muôx nhos 380 hec ta tưz sâu tâu cuô mik truôx tuk. Tix lâus Lò Văn Chựa, Tsar jok Tin Tốc puz pâuz:

“Piz muk uô ntông cao su mak iz hli cux tâu 5 txos 6 triệu đêiv, muk uô công nhân câuk cuô mik. Thâuv ntêx mak tsik muôx yêz mêir, muk uô cao su mak muôx nhiêx zuôr tâu yêz mêir…Thâuv ntêx uô blêx mak tâu tsơưs đuô, hok uô cao su mak tâu ntâu đuô”.

Hok ntơưv huyện Tuần Giáo, dự án chos thiêz huôv tsar ntông cao su tưz tâu cấp ủy, chính quyền tiv phaz thiêz pêx xênhv sâuv thax tsav thôngx ziv huôv tsar uô. Txos nhiv no, thax tsav chos cao su tas nro huyện muôx zuôr xar 1.440 hec ta, đros muôx 1.340 ntâu ziv chuôz zis muôz ar chos. Tix lâus Lò Văn Hoan, nhoz jok Nà Sáy 1, xar Nà Sáy hêik:

“Chos ntông cao su mak muôx chêx cur kinh têr siêz đuô pir li chos blêx, poz cưk. Tsênhv tsênhz nhiv no cxuôr cuô mik mak six hơưv uô zos txix 5 six txos 8 six, nhiêx hli mak tâu 4 triệu đêiv txos 4 triệu 5 puô cxênhz đêiv iz hli”.

Nhiv no Công ty cao su Điện Biên tưz cir hux thôngx uô lox tôngv đros 600 ntâu công nhân zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz 150 ntâu lênhx lox tôngv nhav sêiz car thiêz piz cxuôr cuô mik cao su, muôx phênhv sâu tâu nhiêx hli txix 4 triệu đêiv iz lênhx nênhs iz hli. Iz chas nhiêx hli, công nhân zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs tsênhv tâu công ty paz chos shơư têx tsoz chos sâuv ar têz chos ntông cao su; paz nhiêx pênhr chiê huôv tsar kinh têr ziv chuôz zis, hlôngr yiêz luz nênhx. Zơưv Phan Văn Lợi, Tổng giám đốc công ty cổ phần cao su Điện Biên hêik:

“Hâur tsar tov phiv liv li nhiv no, pêz lok six tsov cưv txos nênhs lox tôngv luz nênhx, tsoz phưz trâu nênhs lox tôngv, taz por phênhv sâu trâu nênhx lox tôngv chiê lơưr uô tâu nênhx đros doanh nghiệp thiêz hâux lưv uô no. Tror uô Tập đoàn cao su Việt Nam li jênhv vưv tsưr ziv co zos cêir chêx hâux lưv uô. Tsưr tsix kriz uô cxuôr cuô mik cao su chiê taz por hâux lưv uô, taz por nhiêx hli, taz por phênhv sâu, luz nênhx trâu công nhân lox tôngv”.

Li co txos six hơưv no, đhâu 10 shông tok njôngr, ntâu thax tsav chos ntông cao su tưz jông cxuôr cuô mik, muôx têx cêr shir phaz nhoz Điện Biên, nênhx lox tôngv, muôz ar chos ntông cao su tâu tsov cưv txos thiêz taz por zuk li qênhx liv, tiv zix zos muôx phênhv sâu truôx tuk chiê hlôngr yiêz luz nênhx. No cux chênhr zos kror uô tâu yênhx côngz xuz thơưx mak Công ty cổ phần cao su Điện Biên uô tâu trâu nênhs lox tôngv nhoz tiv phaz. Taz sik txos nhiv no, chor chuôz zis muôz ar têz chos ntông cao su cux tsênhv tsik tâu muôx cêr shir phaz cxix cxuô, viv tsik tâu pâux nzir têx nhiêx liv txix hâux lưv muôz ar têz chos ntông cao su.

Tsênhv njiêz no zuôr tâu hêik txos hâur jax sâu tiv 2. Zâuv tsôngv pox nhuôs sơưr đơưk tok mnôngs./.

                              (Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv)

Lừu Hồ Làng-Lênhx đảng viên heir nênhs Hmôngz

huôv tsar cêr uô nox coz

Tsôngv box....! Muk txos xã Nà Khương, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang, nus txol tix lâus Lừu Hồ Làng, xênhz zus shông 1976, heir nênhs Hmôngz nhoz jok Làng Ai, lênhx tưs cux pâuz txos, viv tix lâus tsi tiêk zos iz lênhx Bí thư Chi bộ jok moz siêz lus trâu cxuô luôs hâux lưv mak tix lâus tsênhv zos lênhx uô ntêx nyuôs hâur huôv tsar uô nox uô hnar, uô lax luôv coz ntơưv thax tsav qơư.

(Hlôngr suôz) Lừu Hồ Làng xênhz zus hâur iz chuôz zis txov nhêv, uô liêx têz, muôx ntâu lênhx cưr tix nuk muôs; tix lâus hmôngr jông tâu niêv thiêz txir tso muk cơưv ntơưr tas lớp 7. Shông 2002 (thâuv co nhiv kruôr muôx 26 shông), tix lâus tâu tsôngv cưr tix nênhx tsa sđ hâur jok njênhs njôngr thiêz bo uô lênhx tsar jok. Shông 2005, tix lâus tâu tso nhoz hâur Đảng; Zos lênhx đảng viên, tix lâus thâuv tưs tưz sir jos uô tas zuk txux chi, tsưr ziv, uô ntêx nyuôs hâur cxuô luôs hâux lưv; chiê heik tsôngv pox nhuôs huôv tsar uô nox uô hnar, tix lâus tưz sir jos cơưv shâuv luôs lưv tuk txơưx huôv tsar uô nox li tsưr ziv uô thiêz uô ntêx hlo uô luôs hâux lưv tu zus tsiêx cxu đros trâu chos poz cưk, blêx, tâuv huôz xênhz, tâuv pâur..... Xuz thơưx tiv tsi muôx pênhr, tix lâus kêr txeik têx cưr tix nênhx tsa iz kro mê njik chiê zuôr têx nôngz kôngz, nôngz tsiêx tu zus. Seiz pov, zuk chuôz zis liêx têz, kaz vas tsiz tâus đar thiêz jông tu zus tsiêx cxu tso lav, chos poz cưk, blêx, tâuv huôz xênhz,... viv li tix lâus chuôz zis, đhâu uô iz chiv ho krêz đar mê njik nzir; đhâu 2, 3 chiv, chuôz zis tưz cxênhx txuôs tâu iz kro mê njik pênhr chiê krêz đar qơư cux li zus ntâu nzir têx tsiêx cxu thiêz chos kôngz.

          Txix shông 2010 txos nhiv no, tix lâus chuôz zis qơư tu zus co thâuv tưs cux muôx txos 10 tuk tưv, xar 10 tuk buô  grêix.... Txos cheix uô kôngz, tix lâus chuôz zis ho chos 45 cir nôngz poz cưk, 50 cir tâuv huôz xênhz, tsêz 20 cir nôngz blêx.... Tsi ntêr ntơư, tix lâus Làng chuôz zis tưz zos iz hâur têx chuôz zis bluô nux nhoz jok Làng Ai.

Nhạc cắt

Zos lênhx Bí thư Chi bộ, tix lâus Làng thâuv tưs cux uô ntêx nyuôs hâur têx phôngz yaox hâur jok, xã phuôx tôngv; iz chas co fuô kriê, heik têx nênhs cxênhz jê, choz têx tuz nhuôs uô nênhx jông, tsiv txiêx trơưk Đảng, têz qơưk chei kriê. Heik lol tix lâus Làng, đôngx chir Lừu A Pao, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Nà Khương khav tinhv: Tix lâus Làng zos Bí thư Chi bộ uô ntêx nyuôs hâur cxuô cêr nuv, tsi tiêk sir jos khưr, uô nox uô hâuk coz mak tsênhv muôx côngz lox uô hlôngr tsôngv px sđ hâur jok txux chi, tsưr ziv siêz xar lok sâuv huôv tsar cêr uô nox uô hnar; tix lâus uô iz tsov iêr chi cax trâu px sđ hâur xã cơưv shâuv uô trơưk./.

(Hlôngr suôz)

Tsôngv ....! Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no tsuôk muôx li no xưz. Phênhv no zos Đeix TNVN nhoz iz suôv thax tsav Tây Bắc đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Vàng Lan-Riê Lâux cxeik, nhênhv)