Txir lưv tsiz Sông Mã: Ntâu qơư sâu zuôr đrâuv luôk oz chas têz qơưk

Qiv hơưv ar têz jông chos txir lưv tsiz, viv li txir lưv tsiz Sông Mã kaz, lox tâu niêv ciêz lok six nhiêv txos.

          Đros zuôr xar 34 cxênhz ziv chuôz zis chos txir lưv tsiz ntơưv 19 xã, thị trấn, tas nro mênhv chêx muôx 6000 ntâu hecta, phênhv ntâu zos têx zav nôngz txir lưv tsiz Hưng Yên; T6 ( Hà Nội). Yar lengx txir lưv tsiz chungz fênhx tax 9,4 tênhr iz hecta, yar lengx txir nhôngs muôx nhos 40 cxênhz tênhr, yar lengx txir uô kruôr fênhx pheiz tax 400 tênhr iz shông. Txir lưv tsiz ghép huyện muôx nhos 4.500 hecta, bâuv 70% ntâu tas nro mênhv chêx txir lưv tsiz sâuv thax tsav. Chiê txir lưv tsiz SÔng Mã tuôr truôx bê sâuv niêv ciêz, têx shông tror lol no, huyện chêx chôngk chox kriê pox nhuôs cxôngx tsưr ziv chos, txos xeir nôngz, tsoz phưz, sâu đê, tsiv uô cux xưk li tsưr ziv zôngv qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôk. Pos Trần Thị Minh An, Giám đốc HTX An Phú, xã Chiềng Khương heik:

          “HTX tsiv uô txir ntông hur lơưr tsưr ziv VietGap, chiê xiv huv tsi taz muôs hâur têz qơưk mak tsênhv muôs trâu niêv ciêz đrâuv luôk oz chas têz qơưk. Viv li krêz uô lok six jông, taz por xiv huv. HTX ndar txos krêz đar mênhv chêx, niêv ciêz sâu zuôr xiv huv trâu pox nhuôs hâur thax tsav”

          Đraz shông tsêz no, xiv huv txir lưv tsiz Sông Mã tưz tâu Cục sở hữu trí tuệ cungz ntơưr côngz jênhv đăng cir bê “ Txir lưv tsiz Sông Mã”. Kuôk nor 2,3 Sông Mã tưz muôs tơưv 40 tênhr txir xuz thơưx trâu niêv ciêz Trung Quốc. Cxôngx co tso pov, txir lưv tsiz Sông Mã tưz yênhx trus taz por tsơưr lươngv xiv huv lơưr ploz tsênhr VietGap, tuôv zênhv tâu niêv ciêz đrâuv luôk oz chas têz qơưk li têx zoz qơưx. Xưk li tix lâuk Lê Văn Đức chuôz zis, nhoz jos C5, xã Chiềng Khoong, huyện Sông Mã zos iz hâur têx chuôz zis muôx mênhv chêx chos txir lưv tsiz lox nhoz huyện Sông Mã. Đrâuv 3 hecta txir lưv tsiz, tix lâuk chuôz zis tsênhv chos cxaz zuôr xar 7hecta. Tsi xav niêx txiêx tưz yưv, têx shông tov ntêx, tix lâuk chuôz zis sâu fênhx pheiz 1 tỷ đeiv ntâu iz shông. Tix lâuk Lê Văn Đức xar njôngr:

          “Têx lênhx nênhs chos txir lưv tsiz li pêz xar njôngr cxơưz tiês tsêz chos thiêz muôs tơưv trâu ntâu têz qơưk sâuv ntiêx têz. Muôx ntâu doanh nghiệp sik côngv đros tsôngv box chiê tsêz chos, muôv muôs hax huv muôx tsiv grê. Tiv 3 zos tuôr truôx grê muôs chiê tsôngv box truôx siêz chos txir lưv tsiz”.

          Huyện Sông Mã tsênhv uô ntâu tsưr ziv, hâur co tsov cưv txos hâux lưv tsưr tsix sik côngv têx doanh nghiệp đros têx HTX ntông nox txir chiê muôs tơưv txir lưv tsiz. Nhiv no, tưz muôx 14 HTX chos txir lưv tsiz sâuv thax tsav tâu têx doanh nghiệp xeir sâu zuôr txir lưv tsiz chiê muôs trâu saz đrâuv têz qơưk. Đrâuv niêv ciêz Trung Quốc, huyện muôx tsưr ziv muôs trâu niêv ciêz Úc, Mỹ thiêz iz cxiê têz qơưk txơưr thiêz. Đros co zos krêz đar mênhv chêx; uô jông tsưr ziv tsêz chos, heik kriê xiv huv “ txir lưv tsiz Sông Mã” txos nênhs sir zôngv hâur thiêz đrâuv têz qơưk...Pos Lê Thị Yến, Chủ tịch UB huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La puz pâuz:

          “Cxôngx nhiv no txos shông 2020 huyện zuôr krêz đar mênhv chêx muôx nhos 7.500 hecta. Hâux lưv tsênhv zos huyện zuôr truôx siêz zôngv KHKT lol tsiv uô, têx nôngz txir lưv tsiz yar lengx kis hlôngr chiê chos nôngz txir muôx tsơưr lươngv siêz đuô. Huyện li tsưr ziv hâur six hơưv zuôr txos zos chêx chôngk muôs tơưv txir lưv tsiz trâu saz đrâuv têz qơưk. Thiêz chiê uô tâu hâux lưv no, huyện zuôr đros têx nganhx hâur tỉnh, Cục por vêv đrox tsuôk krêz đar thax tsav chos, cungz mã thax tsav chos muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk, thiêz yax six qênhz yuôx, seiz car jông thax tsav chos no, chiê taz por ploz tsênhr txir lưv tsiz muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk”./.

(Tòng Anh- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Lào Cai: Kriz cêr uô nox hla đhâu cêr yêiz pluôs txix têx ar têz nhoz trơưk ntus đêx

Muôx mê njik ar têz chos kôngz lôngk nhoz trơưk ntus đêx, thâuv ntêx, zơưv Hà Cính Thanh ziv chuôz zis nhoz jok Cóc, xar Việt Tiến, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai tsuôk chos poz cưk. Taz sik, thâuv muôx ntux nas lok lox cux uô đêx pur ngaz tas têx ar têz chos poz cưk, poz cưk trâus puôk tsuôx sâu tsik tâu kôngz. Iz shông tror lok no, đhâu thâuv hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar uô chiês chos jâuz caz zus caz uô xor, chor caz co tưz paz muôx tâu phênhv sâu tâu xuz thơưx muôx nhos 6 triệu đêiv iz jas, siêz đuô lok six ntâu pir li chos poz cưk thiêz ho tsik njiz trâus phiv liv. Zơưv Thanh hêik:

“Chos jâuz caz đêx cux nhaz, chos poz cưk đêx cux nha taz sik chos poz cưk mak sâu tsik tâu hlo. Hok chos jâuz caz zos trâus đêx nhaz tsuôk muôz txiêr cov jâuz caz ror hlar tuôx xưz tsik thav chos đuô”.

Iz zav li zơưv Hà Chính Thanh chuôz zis, xar muôx 200 ziv chuôz zis txơưr đuô nhoz huyện Bảo Yên cux sir zôngv chor ar têz nhoz oz saz ntus đêx, đros chor jâuz caz chưx tâuk đêx nhaz ntêr hnuz chiê uô trơưk tsưr ziv chos jâuz caz zus caz chaz uô xor. Đhâu ntâuk gri xuz thơưx, tsưr ziv no huv đros thax tsav qơư co, qiv hơưv nhoz tiv phaz, tiv zix zos hâur qênhx shênhx qiv hơưv txơưr txar li nhiv no. Tiv zix tâu huôv tsar đros thiêz chor hợp tác xã kôngz nuv nhoz tiv phaz, viv li uô xênhz yar thiêz muôl muôs tâu uô truôx jôngz. Zơưv Hà Văn Quang, trưởng phongx kôngz nuv huyện Bảo Yên puz pâuz:

“Hâur ntu đhâu ntux nas chuô đêx ngaz cuôr tsik so muôx yưv viv li pêz xêir tsov têx zav tsoz chos cov huv đros qiv hơưv, tsênhv tsênhz shông nhiv kruôr đhâu pêz cux xêir tsov têx qơư trơưk ntus đêx chiê chos tsoz jâuz caz thiêz nhiv no tưz piz muôx tâu phênhv sâu trâu pox nhuôs”.

Nhiv no, tsoz chos jâuz caz tâu chos ntơưv oz xar Việt Tiến thiêz Minh Tân, huyện Bảo Yên, đros thax tsav muôx 40 ntâu hec ta. Đros gri muôs caz li nhiv no mak iz hec ta jâuz caz sâu đêx blôngx chiê zus caz uô xor cux zuôr paz sâu tâu liv 90 triệu đêiv ntâu, siêz đuô 5-6 jiês pir li chos poz cưk, chos blêx./.

(An Kiên-Lik Thox cxêik nhênv)