Chiê cêr yuôv Cò Nòi tsiv grê đros lịch sử ntâuk zênhx tros châuz Điện Biên Phủ

Qơư ndo txiêx njis chor tuz lênhv tir ntâuk tros châuz tâu tas siv nênhx, tâu hâu nov tỉnh Sơn La cxiv tsa uô trâu ntơưv cêr yuôv Cò Nòi hâur shông 2000. Thax tsav qơư di tích co đar muôx 20 cxênhz thiêr thiêz chor đuôz shav tuz lênhv ntơư tâu muooz poz jêz njuôz chox lok cxiv uô siêz 12 thiêr. Đros ntơư, cux tsênhv puôz tsas jêz, muôx đuôz hur si px sđ sik côngv đas jos kriz cêr trâu yêz thâux triêv fov cxuô zav tuôx muk trâu tuz lênhv tir ntâuk tros châuz pháp Điện Biên Phủ. Pos Lò Thị Quân nhoz jê thax tsav di tích hêik pâuz:

Băng: ( Nhoz iz thax tsav no puôr lênhx zos kror bôngk thiêz ntơưv luz tsêr saz pê cux muôx oz pêz luz kror bôngk, taz sik tov kaz no têz qơưs kriz uo cêr yêz tuôx muk đhâu thiêx muôx têx kror bôngk ntơư cxuz tas. Đuô li sâuv trôngz mak chor kror bôngk co tsênhv nhoz tsik tâu cxuz)

Zơưv Phạm Anh Minh, Giám đốc tsênhv qơư thôngz mông vênhx huôv huyện Mai Sơn, zos cơ quan tâu choz zok hâux lưv sêiz car thax tsav qơư di tích lịch sử cêr yuôv Cò Nòi hêk pâuz tiêk: Txix thâuv cxiv tsa tâu txos trâu nhiv no, qơư di tích ntơư cux zos iz kror qơư tsiv grê lok lịch sử. Hâur 10 ntâu shông đhâu, qơư di tích tưz muôx yênhx puô lênhx kruô hâur pêz têz qơưs thiêz luôs oz chas têz qơưs tuôx sêiz shuôk txos thiêz zos qơư piêr kriê trâu chor hluôk nhiv no pâuz txos têx qơư tir ntâuk tros châuz đrav ntêx. Txơưv li ntơư, taz sik tsênhv yuôr ntâu phiv liv, viv tsênhv qơư thôngz mông-vênhx huôv huyện tsik muôx txâuk lênhx nênhs sêiz car thiêz nhiv no tsuôk zos ntiêr px nhoz iz ndis ntơư đros sêiz car thiêz thâuv tưs muôx kruô tuôx sêiz shuôk ho paz kriz kror trôngx trâu tsôngv kruô muk ndis shuôk têx đuôz tuz lênhv thiêz px muôz poz jêz puôz trâu thax tsav qơư no.

 Băng: (100 lênhx tuz lênhv tưz tâu tas siv nênhx trâu thax tsav qơư ntơư thiêz cux tsik pâuz tsênhz mênhx chor tuz lênhv ntơư bê. Nhiv no cxuô lênhx tuz lênhv lâuk đrav ntêx tâu tir ntâuk tros châuz tsênhv taz tov zok nriêr tâu iz cxiê lênhx tuz lênhv tâu tas siv nênhx trâu thax tsav qơư co, viv tir ntâuk tros châuz thiêz thax tsav qơư no têz qơưs tsuv muôz cxaz nzir nhiêx txiêx chiê tror cxiv kho cov truôx tsik chiê thax tsav qơư di tích ntơư trâus puôz tsuôx)

          Trơưk li zơưv Phan Phúc Võ, Chủ tịch Hội tuz lênhv lâuk tỉnh Sơn La: Hâur shông 2002, thax tsav qơư di tích nhiv kruôr tâu têz qơưs muôz mê njik nhiêx chox lok cxiv uô, puôz đuôz shuv tuz lênhv thiêz đuô px chiê ntâuk chiv, ndo  txiêx njis txos chor tuz lênhv lauk đrav ntêx sir tas ntâu đas jos tsưr ziv ntâuk tros châuz trâu cêr yuôv Cò Nòi.

Têx tsiv grê lok têz qơưs qơư di tích lịch sử, taz sik cux tsik tâu nhênhz chơưv tsênhz mênhx, tsik tâu yơưz phơưz cxix cxuô lok tuz lênhv têx chuôz zênhx tir ntâuk tros châuz, qơư kriz uô cêr yêz muk lok. Chênhr zos li hêik ntơư, thax tsav qơư di tích ntơư cux tsênhv tsik tâu muôx cxuô chor tuz lênhv lâuk đrav ntêx têx chuôz zênhx, triêv fov tir ntâuk tros châuz ntơưv ntu cêr yuôv Cò Nòi.

          Băng: ( Cxiv uô thax tsav qơư lịch sử no tsuv tax tâu 3 zav li. Iz tsuv zos thax tsav qơư yax kriê trâu chor hluôk nhiv no pâuz txos chor lâuk đrav ntêx têx tsưr ziv đas jos tir ntâuk zênhx tros châuz. Kror tiv oz tsuv huôv tsar cov tâu truôx cxuô hêir nênhs trêx vênhx huôv jông cxôngx nzor. Kror tiv pêz  mak tsuv muôx lênhx nênhs piêr kriê lok qơư di tích no trâu tsôngv kruô sđ pâuz)

           Têx tsiv grê muôx liv lok lịch sử, di tích cêr yuôv Co Nòi, têz qơưs tsuv nzor muôz pênhr nhiêx cxiv kho, khơưk tsês chiê têx tsiv grê lok chor tuz lênhv đrav ntêx têx đas jos, tsưr ziv tir ntâuk zênhx tros châuz ./.

                                           (Tsu cxêik nhênhv-Thanh Thuỷ-VOVTB)

PHÊNHV ĐAS JOS THIÊZ SIV NÊNHX

4 faz tsưr ziv zôngx ziv chiê jênhv pâuz greix buô trâus moz ơưk buô châu Phi

Txơưv moz ơưk buô châu Phi tsi uô ruôr hiêv txos lênhx nênhs li đas jos, taz sik zôngx ziv cik moz trâu zôngr, tsuôs, yưk, keiz, ok...Buô trâus moz ơưk njuôs xav trâus cxaz têx zav moz riêz nênhs li moz khâuz thuôk, moz ơưk...Têx zav moz no uô riêz nênhs trâu lênhx nênhs viv uô trâu lênhx nênhs moz plaz, tiv zix zos thâuv nox nyar chiêx, greix buô tsi tâu uô siêr jông.

          Chiê xeir greix buôk taz por, greix tsi trâus moz ơưk buô châu Phi, Cục y tế dưv phax (Bộ y tế) heik kriê tsôngv box tsưr ziv jênhv pâuz greix trâus moz ơưk buô châu Phi cxôngx seiz shuôk li no:

          (Hlôngr suôz)

          - Buô trâus moz ơưk châu Phi mak pov tus buô co têx tơưr grêix liêz yênhx tênhr, sâuv kror njêx muôx têx tênhr li zôngr tov. 4 cxeik tơư, plaz, hâur siêz puôr lênhx xiêr tas. Thâuv muôz tus buô trâus moz fêik khênhr muôx nyar, cuô zis hâur plaz.

          - Tas nro plaz hnhur, siêz, trâuv... puôr lênhx pov lok nyar, muôx ntâu buôs.

          - Lênhx nênhs zuôr greix zôngx ziv seiz thiêz phênhz tâu chor greix tưs zos buô trâus moz ơưk. Zos greix xiêr, tơưr greix muôx têx tênhr liêz, kror njêx buô xiêr tas, cor chor greix co pov lok cuô...mak zos greix tưz tsư pok lok sik greix buô trâus moz.

          - Buô muôx đas jos jông mak greix liêz jông, greix tros đơưz jông, tơưr greix tsi pov muôx têx tênhr liêz, cor chor greix co tsi pov lok cuô.

          Têx chuyên gia heik, chiê jav tâu hâux lưv zuôr cxâuv greix buô trâus moz, lênhx nênhs sir zôngv tsuv zuôr ntơưv têx qơư taz por li niêv ciêz lox, qơư muôv muos khênhr cungz greix hur. Tsi cxoz viv xaz zênhz mak xeir têx qơư muôv muôs tsi pâuz tsênhz hâur pâus, qơư muôs greix muôx ntâu zôngr, tsi tâu their thiêz por coar jông.

          Uô trơưk tsưr ziv nox siêr, hâuk bâu, tsi nox nyar chiêx lok sik buô tsi tâu tsiv uô jông. Thâuv uô greix buô tsuv zôngv cuô njêr nzuôr cov jông, nzuôr tês cov hur uô ntêx thâuv uô zav nox. Uô tâu tsuv nox sor, tsi tsês chiê ntêr zav nox zôngx ziv trâus tsư pok. Tsi tsês zav nox nhôngs jê zav nox tâu uô siêr, jê chuôz zênhx tsiv uô. Têx chuôz zênhx li triêv, lâus chav tsuv tâu zuôr hur si uô ntêx thâuv zôngv uô zav nox txơưr./.

                                        (Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)