Jax thưr 3, hnuz 18/8/2015:

Tân Trào-Suôv qơư jêik tsês têx tuz lênhv tir ntâuk trok châuz

 

 

Hnuz 21/3/1945, Zơưv Hloz Hôx tưz tuôx trâu Cao Bằng tror lok Tuyên Quang chiê chox kriê têx tuz lênhv, tsôngv pêx xênhv hâur hur si têz qơưk tir ntâuk trok châuz. Zơưv Hloz Hôx tưz xeir xã Tân Trào, huyện Sơn Dương uô tsênhv qơư nhoz, chox car têx tuz lênhv tir ntâuk trok châuz. Kror qơư xuz thơưx zơưv Hloz Hôx nhoz thâuv lok Tân Trào zos zơưv Nguyễn Tiến Sự tsêr, thâuv  ntơư zos lênhx seiz car têx tuz lênhv Việt Minh xã Tân Trào. Pos Hoàng Thị Mai, zơưv Sự tuk nhaz heik pâuz: Thâuv lok uô nhaz ntơưv no, pos tâu mnôngs thav ntâu txos zơưv Hloz Hôx hâur ntu Hloz Hôx lok nhoz so hâur pos chuôz zis. Ntơưv no, iz chas six hơưv uô hâux lưv, Hloz Hôx khênhr đros zơưv Nguyễn Tiến Sự muk trâu iz cxiê ziv chuôz zis hâur jok, seiz shuôs cưr tix nênhx tsa, muôz huv puz trâu têx lênhx nênhs lâuk, nhuôs zâu... Hâur têx hnuz ntơư, tsôngv box sơưr đơưk hâur jok hu zơưv Hloz Hôx đros luz bê uô “zơưv Ké”. Pos Hoàng Thị Mai heik:

Băng: “ Cur niêv pos thiêz txir zơưs qir thav lok Lâuk Hôx thâuv lok nhoz no  cơưv iz ciêz. Thâuv ntêx tưz tsi pâuz tiêk ntơư zos Lâuk Hôx, tsuôk pâuz zos zơưv Ké xưz. Tuôx nhoz pêv têz tâu iz ciêz, Lâuk Hôx moz. Pos zơưs, niêv thiêz txir, cur tuk txir nriêr yuôx trâu hâuk, Lâuk Hôx moz jông. Cur niêv pos uô jâuz uô mor muôz trâu cur tuk txir gra muk pêv têz trâu Lâuk Hôx nox. Cur pos thiêz  zơưs luz nênhx txov nhêv, taz sik cux paz thiêz hluz chor tuz lênhv cơưs”.

Txos hli 8 shông 1945, thâuv pêz têx tuz lênhv sơưr tir ntâuk trok châuz trâu cxuô qơư, chuôz cxaz đas jos trâu cxiv tir ntâuk tros châuz, tsưx phưv qơư nhoz, zơưv hloz Hôx tưz chox kriê, tsuv zênhx max hu têx tuz lênhv sơưr đơưk Đại hội Tân Trào chiê yênhx lix Chính phủ tax chox car, kriê pêz tsôngv pêx xênhv tsưr ziv tir ntâuk trok châuz, tsưx phưv qơư nhoz. Zơưv Hoàng Ngọc, shông no tưz 79 shông, nhoz jok Tân Lập, xã Tân Trào tror ndo đuô: Thâuv ntơư zos iz lênhx nhuôs tuz nhiv kruôr muôx 10 shông, chor canr bôv tuôx dự Đại hội tưz lok nhoz hâur zơưs tsêr thiêz hâur iz cxiê ziv chuôz zis txơưr đuô. Thâuv co, tsôngv pêx xênhv nox đaz tsi, canr bôv cux nox li ntơư. Thâuv Đại hội tsênhv taz tov cơưv, iz đoanx đại biểu hlôngr njêx muôs tsôngv box Tân Trào tưz muk phôngv côngz jông Đại hội thiêz zơưv Hoàng Ngọc zos iz lênhx hmôngr jông tâu đros đoanx têx lênhx nhuôs zâu tuôx ntơưv no. Zơưv piêr: Tsôngv box luz nênhx txov nhêv, tsi muôx đaz tsi ntâu, taz sik tưz siz chos paz cxur, kêiz thiêz iz tuk nhux đas trâu Chính phủ cách mạng nhiv kruôr bo xêir tâu:

Băng: “Pêz tsôngv box nhoz no zos heir nênhs Tày, đhâu ntu trâus tros châuz tsiv zuôv uô kêr, tsôngv pêx xênhv lok six txov cơưs. Đhâu thâuv têx tuz lênhv grêk tuôx txos, tâu Đảng, zơưv Hloz Hôx choz kriê tsưr ziv sơưr tir ntâuk tros châuz mak hur si pêz tsôngv pêx xênhv cxuô heir nênhs lênhx tưs cux jông siêz thiêz shir phaz. Hur si sơưr đơưk chêx tsôngk sik côngv siêz siz paz tir ntâuk tros châuz. Muôx đaz tsi cux muôz tuôx paz thiêz đros tir ntâuk tros châuz. Zơưv Hloz Hôx heik li chas, canr bôv cách mạng chox kriê li ntơư, pêz puôr lênhx uô trơưk”.

Yuôr pos Nông Thị Mơ, txơưv hnuz nhôngs tưz siêz, 90 ntâu shông, kror muôs tsi yuô pov cêr, poz njês tsi yuô hnor luk taz sik pos cux tsênhv ndo njôngr lok têx hnuz nhôngs thâuv zơưv Hloz Hôx thiêz chor canr bôv cách mạng tuôx nhoz Tân Trào chox kriê têx tuz lênhv, tsôngv pêx xênhv tir ntâuk tros châuz. Thâuv ntơư, pos đros paz têx lênhx pox niêv vir ndâuk hâur jok tuôr cxur trâu chor tuz lênhv nox, zus tuz lênhv. Têx hnuz nhôngs thâuv co, uô đaz tsi cux uô sei đrơưv. Pos Mơ tsênhv ndo njôngr Lâuk Hôx têx luk kriê thâuv ntơư zos “tuôr cxur cux zos ntâuk tros châuz-uô jâuz uô mor trâu tuz lênhv nox tsâu thiêx muôx jos tir ntâuk tâu tros châuz”. Hâur têx hnuz  tsưr tsix Đại hội, pos hmôngr jông tâu uô jâuz uô mor phưx vưv Đại hội:

Băng: “ Hli 8, Đại hội Tân Trào, cur zos lênhx uô mor trâu zơưv Ké lơưr nox, lơưr paz ntơư muôx 8 lênhx, uô mor tas đros ciês lơưr nox mor uô cê. Thâuv co cur tuk txir nzơưv hêik  tiêk, hnuz no cơưv Đại hội, bo xêir Chính phủ. Thâuv ntơư hu uô zơưv Hloz Hôx, Hloz Hôx hêik tiêk tsi zos-zos Đôngx chí lâuk xưz. Lok tsêr nox mor sơưr đơưk uô cê tsi heik trâu lênhx tưs. Cơưv Đại hội tas đhâu iz ntuk, txơưv truz têx tuz lênhv lok trâu Thái Nguyên”.

Iz siêz njênhs Đảng, muk lơưr Đảng, tsôngv box Tân Trào, suôv qơư Tân Trào tưz zus, jêik tsês têx tuz lênhv, por hưx truôx tuk trâu Đảng, trâu Lâuk Hôx, trâu chor tuz lênhv hâur têx hnuz sir tas ntâu đas jos, tsưr ziv tir ntâuk tros  châuz. Thax tsav no chênhr zos tsênhv qơư choz kriê têx tuz lênhv, tsôngv pêx xênhv tir ntâuk tros châuz, tsưx phưv têz qơưk, paz têx tuz lênhv cxiv tsav tir ntâuk tros châuz hli 8 tâu yênhx côngz./.

( TTT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)  

 

 

 

 

 

 

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz 18/8/2015:

       Tix lâus Shôngx A So huôv tsar kinh tế ziv chuôz zis

 

(Hlôngr suôz)

Đhâu thâuv zuôr pox niêv thiêz phêiz chuôz, tix lâus Shôngx A So li chuôz zis njiz lok six ntâu phiv liv, viv ar tsêz chos kôngz lôngk tsơưs, nhiêx txiêx tsik muôx. Chiê hla  cov đhâu têx cêr yêiz pluôs, shông 2005, tix lâus So tưz txêik zênhx hangx xã hội huyện Than Uyên tâu 15 triệu đêiv chox lok chos tâu 2 hec a txir hơưk. Ntu co, tix lâus so oz niêv txir uô tsêr nhoz ciês sâuv đêiv têz chos  txir hơưk, zôngx ziv trâu luôs hâux lưv tsoz phưz tsoz chos txir hơưk. Txos chêix txir hơưk siêr, tưz sâu tâu 40-80 triệu đêiv nhiêx. Txos nhiv no, tix lâus tưz chos nzir txir hơưk tas nro muôx 10 hec ta. Muôx pênhr, tix lâus So zuôr máy luôv blêx, kriz qơư muôs hax huv phưx vưv pox nhuôs hâur jok.

Đros trâu luôs hâux lưv huôv tsar chos txir hơưk, tix lâus So tsênhv muôz chuôz zis 3.000 yiv ndis ntâu ar chos blêx, poz cưk thiêz jâuz tâuv…Viv huôv tsar uô zos đrêiv tsưr ziv kriê, cxuô zav tsoz chos puôr lênhx sâu tâu nju, paz tâu phênhv truôx tuk kôngz krâur thiêz muôl muôs sâuv ciêz. Phênhv sâu tâu txix muôs txir hơưk, blêx, poz cưk, tu zus tsiêx cxu, muôs  hax huv, tix lâus sau tâu 150 triệu đêiv iz shông. Chênhr zos uô tâu li hêik ntơư, tix lâus tưz thêv tâu nhiêx tror trâu zênhx hangx têz qơưs thiêz uô tâu tsêr jông chox lok nhoz.

Tix lâus Shôngx A So tsik so cơưv shâuv tsưr ziv khưr uô kôngz lôngk, zos xã, huyện tsưr tsix; tiv zix zos tsik so cơưv shâuv chênhz zênhv txix chor chuôz zis txơưr đuô, chiê pâuz cxaz nzir tsưr ziv huôv tsar chos cxuô zav tsoz chos, tu zus tsiêx cxu…. Chênhr zos uô tâu li hêik ntơư, tix lâus So ziv chuôz zis tưz hla đhâu cêr yêiz pluôs, huôv tsar uô bluô nux, muôx luz nênhx truôx tuk, tsau sor jux juk.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no zos Đaix nta suôz VN sik côngv đros tsênhv qơư  cxiz  kôngz têz qơưk uô./.

                                         (VOV4-Ly cxêik-nhênhv)