Điện Biên: Heik tsi tsênhz mênhx yuôx nox kho moz thiêz yuôx nox paz cxaz đas jos, ntâu lênhx nênhs lâuk trâus nziêk đas

Hâur ntu nhiv kruôr đhâu tsik ntêr no, iz paz nênhs nziêk đas tiêk, nhoz qơư y tế Sài Gòn  Hà Nội SHB tuôx, tưz tuôx txos xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên seiz njuôk shuôs đal jos trâu hur si têx txir nênhx, pox niêv hnuz nhôngs txix 40-80 shông hâur thax tsav xã tsi tas nhiêx. Lênhx chox kriê cêr trâu paz nênhs heik sâuv ho zos Chủ tịch Hội nênhs lâuk xã, muôx cxix cxuô ntâuz ntơưr tuôx uô hâux lưv tâu hâu nov ntơưv qơư ntâuk thưx, viv li lênhx nênhs tưs cux njênhs. Zơưv Nguyễn Ngọc Thành, nhoz jok 3, xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên heik: Đhâu thâuv lơưr seiz njuôk shuôs moz tas, zơưv Thành tâu chor nênhs co heik tiêk, zơưv trâus moz trâuv thiêz zuôr yuôx nox hâur 6 luz hlik, tênhv 6 luz hlik tov kaz công ty mav tror tuôx seiz njuôk shuôs đuô moz. Viv zos nênhs lâuk hnuz nhôngs siêz thiêz seiz njuôk shuôs moz ho tsi tas nhiêx txiêx, viv li iz hưx yuôx zơưv zuôr mak tâu txo grêk gri 50%, tsuôk yuôr 260 cxênhz đeiv iz hưx. Taz sik nhiv kruôr nox tas 2, 3 njiêr yuôx, zơưv Thành tưz pov muôx têx li: Uô tsi yuô tâuk pa thiêz tâu chor nênhs cxênhz jê heik tiêk, chor yuôx zơưv Thành zuôr lok nox co tưz tsi zos yuôx nox kho moz.“Đhâu seiz njuôk shuôs moz, lơưr hêik tiêk cur trâus moz trâuv, đhâu ntơư muôz zav yuôx no trâu cur zuôr nox. Cur zuôr tâu lok nox tas 2, 3 njiêr, cur txơưv uô tsik yuô tâu pa, cur thiêx tsi car nox chor yuôx co lơưv. Cur tsênhv tok seiz chor nênhs nziêk đas hêik sâuv pok tror tuôx, chiê cur heik trâu lơưr, zos bác sỹ, cưk yuôx chas uô li ntơư thiêz tsênhz mênhx zos zuk trâus chor nênhs ntơư  nziêk đas cur xưz”.

Xưk li zơưv Thành, ntâu lênhx tsôngv box nhoz jok 3, đhâu seiz njuôk shuôs moz tas cux tâu heik tiêk trâus moz ntâu zav moz li: Siêz muôx trox, trâuv muôx poz jêz, trâuv muôx đêx, moz poz cxa...... đros co zos têx lul heik kriê zuôr yuôx nox kho moz. Ntâu lênhx nênhs tưz tsi khur xiv nhiêx txiêx, jông siêz hlo zuôr yênhx châuv hưx yuôx, taz sik ho tsi zos yuôx nox kho moz. Pos Bế Thị Loan, nhoz jok 3, xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Điên heik:“Lơưr tuôx seiz njuôk shuôs moz mak seiz njuôk shuôs iz tuk jux juk, txos cur mak lơưr tiêk, cur trâus moz siêz muôx trox. Nhiv no cur tsuv zuôr zav yuôx ntơư lok nox”.

Sik thav lok tsênhv njiêz no, Bác sỹ Chuyên khoa I Nguyễn Văn Minh, Thơưx seiz car Tsênhv qơư y tế huyện Điện Biên heik pâuz: Tsênhv qơư y tế huyện Điện Biên lênhk txeik tâu Ủy ban huyện Điện Biên thiêz Chi Cục ngaz tuk vêv xênhz zav nox tỉnh Điện Biên ntơưr heik pâuz lok sâuv Công ty piêr kriê thiêz chuôz zênhx y tế Sài Gòn Hà Nội SHB thôngz pov lok tuôx piêr kriê têx yuôx, chuôz zênhx seiz njuôk shuôs moz hâur thax tsav txix hnuz 25/7/2019 txos hnuz 25/10/209. Taz sik, hâur têx ntâuz ntơưr no puôr lênhx heik mênhx, tsuôk thôngx ziv tso chei trâu công ty no tsưr tsix piêr kriê têx yuôx por hưv đas jos, tsi tâu chei seiz njuôk shuôs, kho moz, lok sik muôs têx yuôx uz no. Chênhr viv li, iz chas uô zuôv têz qơưk têx cui tinhv lok sâuv seiz car y tế, công ty no tsênhv liv zôngv tsôngv px txux chi kik, chiê nziêk đas px zuôr têx yuôx tsi zos  yuôx nox kho moz hêik sâu:“Chor nênhs heik sâuv tuôx heik kriê têx yuôx nox por hưv đas jos iz zav li yuôx kho moz, viv li px lơưr xar tiêk, co zos yuôx kho moz. Ntâu lênhx px tưz njênhs trơưk chor nênhs fêv nziêk đas ntơư, chiê zuôr ntâu têx yuôx tsi zos yuôx nox kho moz gênhs. Cux heik trâu tsôngv px sđ, zos tưz zuôr tâu chor yuôx heik sâuv mak tsuv chuôs njiz canr bôv y tế chiê tâu heik kriê thiêz vav tiêk tsôngv box zuôr pâuz tâu, no zos zav yuôx por hưv đas jos, tsi zos yuôx kho moz gênhs”.

Lok sâuv hâu nov ntơưv qơư, zơưv Ngô Xuân Chính, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Điện Biên heik pâuz, đhâu hlo thâuv txeik tâu VOV thiêz têx cơ quan ntơưr pov tsir mông heik pâuz, huyện tưz tso tơưv ntâuz ntơưr heik têx cơ quan sêiz car uô đreiv têx hâux lưv co, Công an huyện zênhx max muk qênhz yuôx, uô tsênhz mênhx Công ty têx uô cxâuv tsi trơưk chei li:   Seiz njuôk shuôs moz, kho moz; muôs têx yuôx ntơư mak tsi tâu cơ quan seiz car, lês car uô têx hâux lưv co thôngx ziv, tso chei. Iz chas ntơư, heik têx xã nhoz hâur huyện, cơ quan y tế tsuv uô jông qênhz shuôs, seiz kaz đuô têx hâux lưv xưk iz zav li co.

Trơưk li nênhs sâu xor xưv têx mông thôngz sâu, txos nhiv no tưz muôx yênhx puô lênhx nênhs lâuk hâur ntâu xã ntơưv huyện Điện Biên li: Thanh Chăn, Sam Mứn, Noong Hẹt..... trâus nziêk đas, pôngz tas ntâu nhiêx txiêx jông xưk li hêik ntơư./.

(Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Moz suôz liêz li têx moz yưv thiêz tsưr ziv phax tar muôx chêx cuk

          * Moz suôz liêz muôx yưv li:

          - Moz siz:

          Iz chêr cuz sor cxôngx 39-40 tưv, ntêr 2-7 hnuz; moz tâuz hâu, tơưv poz sâuv tơưr greix.

          - Moz hnhar:

          Muôx têx moz yưv li no:

          + Tơưv poz liêz: pov tơưv poz liêz sâuv tơưr greix, lol nyar kror njưs, tơư hniêr, têx qơư cxax yuôx sâuv tơưr greix njuôz tas, ntuôr lol nyar, tơưv trôngx qir đuz... (viv lol nyar hâur plaz hnhur)

          + Moz plaz, ntuôr, tês tơư txiês jiês, iz chêr gênhs gênhs tsi jông nhoz, zos tsi tâu ciêr chênhr chơưv kho mak zuôr uô tuôs lênhx nênhs.

Nhạc cắt

                    Tsus uô li chas thâuv njuôs xav trâus moz suôz liêz:

          Tsuv ciêr chênhr chox nênhs moz mul qơư y tế chiê seiz njuôs, kho moz.

          * Tsưr ziv phax tar moz suôz liêz:

          Tsưr ziv phax tar jông tiv zix zos tuô zôngr, veiv, tsi chiê trâus zôngr tov.

          - Njeis, lâuz por tsês têx qơư tênhr đêx chiê zôngr tsi muôx qơư ntês kê, tuô veiv cxôngx tsưr ziv no:

          + Vor têx chuôz zênhx tso đêx chiê zôngr tsi za mul ntê kê hâur co.

          + Zus njês hâur têx chuôz zênhx tso đêx lox li: kror đêx, huz tso đêx...

          + Hlôngr đêx, nzuôr têx chuôz zênhx tso đêx hâur yênhx ciêz.

          + Sâu por tsês têx chuôz zênhx tênhr đêx iz buôk ndis tsêr nhoz, uô vêv xênhz hur si.

          + Tso njêr lok sik trox trâu hâur ntiv đêx xiêz tơư txênh tso teik điêr, hlôngr đêx trâu têx hưx, teik cxok pax...

          - Phax tar zôngr tov.

          + Hnar tris yo ntêr tês

          + Pư tsuv đei vix tsav.

          + Plênhr yuôx tir tar zôngr tov, tuô zôngr...

          + Zôngv vix tsav tsâu yuôx tuô zôngr.

          + Chiê nênhs moz suôz liêz pư hâur vix tsav, tsi chiê trâus zôngr tov chiê moz tsi cik trâu lênhx nênhs txơưr.

          - Sir jos sik côngv đros chinhr quyênx thiêz nganhx y tế hâur têx jiês tsuôk yuôx phax tar caz moz suôz liêz./.

(Thu Thùy- Txâur Vax cxeik nhênhv)