Nênhs Tày Mường Lai li hnuz ntênhs phêv lov jêv

Cxôngx thâuv têis cik sơưr nzor ntux nhiv kruôr pov cêr, tsôngv box 12 jos nhoz xã Mường Lai tưz hnar têx chêr tsôngs yo mênhx cxưx jông tiv zix muk qar tiêx tsênhv qơư xã dưv ntênhs phêv. Pox nhuôs tsênhv gra lơưr tiv phaz li têx xiv huv jông chiê piêr kriê. Têx nghệ nhân mak gra lơưr chuôz lov chiê cxaz chuôz vênhx ziv....Tiv zix zos têx pox niêv bax cxur, blôngx njê thiêz chuôz zênhx bax trâu jiês thik krơr nduôr txôngv puôz, hiêz tơưz....Niêv lâuk Hoàng Thị Liên, tsôngv box jos 2 thiêz niêv lâuk Triệu Thị Nguyện nhoz jos 8 shir phaz heik:“Shông no xã tsưr tsix hnuz ntênhs jêx jos jiês xuz thơưx mak lok six lov jêv. Xar njôngr shông tưs cux tsưr tsix chiê pox nhuôs muôx hnuz tâu so hnar tsôngs yo jông muk uô si”.

          “Tsôngv kruô nhoz cxuô qơư cux tuôx sik côngv đros hnuz ntênhs pêz lok six shir phaz. Iz lênhx bax iz chuôz zênhx li, blôngx njê, tâuv njuôz, cxur...chiê bax trâu hnuz ntênhs. Lênhx tưs cux lok six shir phaz”.

          Hnuz ntênhs jêx jos xã Mường Lai, huyện Lục Yên tsi taz zos hnuz tsôngv box tiv phaz uô si lov jêv, mak tsênhv zos hnuz tos tsôngv box têx tiv phaz txơưr, tsôngv kruô nhoz cxuô qơư tuôx ndis shuôk uô si. Muôx nhos 5 cxênhz nênhs tưz cxaz chuôz têx tsưr ziv uô si trâur lâuk, tưr thik têx môn thiv thao, piêr đhiê vênhx ziv, thik krơr nduôr, thik uô têx zav nox mênhx cxưx....Zơưv Hoàng Đức Thuyên, Phưv chủ tịch UB xã Mường Lai puz pâuz: Six cxiv đhâu đros Đảng, tsôngv box têx mênhx cưx li sir jos, xã Mường Lai uô zênhx liv nghị quyết đại hội six cxiv 2015-2020 sâuv tas nro têx vênhv thix; 25/25 ploz tsênhr puôr lênhx tax tâu thiêz hla đhâu tsưr ziv tso tơưv, tiv zix zos muôx 14 ploz tsênhr hla đhâu Nghị quyết tso tơưv. Kinh têr huôv tsar, tas nro kôngz krâur hâur xã tax 101% ploz tsênhr, mênhv chêx ntông nox txir tax 135%, muôx ntâu trâur nuv tsêz chos, tu zus tso lok chêx cuk kinh têr siêz li zơưv Nông Văn Ba chuôz zis nhoz jos 5, Nông Thái Toàn nhoz jos 7 lok sik Hoàng Văn Hiền nhoz jos 9....Chiê uô tsaz yênhx têz qơưk li qơư tsov txos lok cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz, Đảng bộ xã tưz huiz tôngv đas jos tas nro cxix luôk chinhr trị đros ntâu tsưr ziv uô uô cê, đros têz qơưk li yưv pênhr zos tsôngv box li têx gôngr côngv lox chiê cxiv tsa cơ sở cxuô zav, huôv tsar kinh têr. Txos nhiv no, Mường Lai tưz uô tiêr 10/19 ploz tsênhr cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz; côngz xưv thox cxov hâux lưv uô, car chêx hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv thiêz uô têx chính sách nox nhoz xã hội tâu krêz uô muôx chêx cuk; côx phax txiv ngaz tâu tuôr truôx; chinhr quyênx, mặt trận tổ quốc thiêz têx đoanx thêv li huôx tôngv yênhx trus hlôngr yiêz. No zos jiês xuz thơưx xã tsưr tsix hnuz ntênhs jêx jos, trơưk chiv nhênhv 90 shông hnuz yênhx lix Mặt trận mênhx cxưx thôngx ziv Việt Nam...Đros têx huôx tôngv jông, no tsênhz tsênhz zos tsôngv box hâur xã li hnuz ntênhx lox:“Đhâu têx huôx tôngv no zuôr chuôz cxaz tsôngv box li cêr niêv côngv siêz, xar tơưv têx tsưr ziv uô jông, đhâu co cxơưz tiês huôv tsar KTXH tiv phaz. Tsôngv box li têx huôx tôngv vênhx huôv, thiv thao tâu phuôx huiz đuô thiêz, gôngr phênhv tuôr tsês têx tsiv grê vênhx huôv mênhx cxưx tiv phaz, gôngr phênhv cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz”.

          Njuôs xav, đhâu hnuz ntênhs jêx jos jiês tiv iz shông 2020, xã Mường Lai zuôr cxiv tsa tsưr ziv chiê tuôr truôx thiêz krêz đar tsưr tsix hnuz ntênhs, cxôngx no yênhx iz huôx tôngv yax six hâur huôv tsar ju lix heik taz thiêz huôv tsar KTXH tiv phaz heik cxuô./.

(TTTB-Txâur Vax cxeik nhênhv)

NUS TÊZ LOK TSÊNHV CHEI BẢO HIỂM XÃ HỘI

Six hơưv, hnuz nhôngs tâu sơưv têx chei xênhz zus mê nhuôv 

Lò Thị May nhoz huyện Mường La, tỉnh Sơn La nus: Cur gôngr BHXH txix hli 02/2019 txos hli 04/2019, cur so txos hli 03/2020, cur thiêx tror gôngr đuô BHXH tax txos nhiv no. Cur njuôk xav zuôr xênhz zus nhuôs lok hnuz 28/11/2020. Uô li cur thor nus li no, cur pok tâu txâuk six hơưv, hnuz nhôngs sơưv têx chei paz xênhz zus nhuôs, zos tiêk tsi tâu mak txos thâuv luz hlik tưs thiêx txâuk six hơưv, hnuz nhôngs tâu sơưv têx chei heik sâuv thiêz thâuv xênhz zus mê nhuôv tâu sơưv têx chei paz li chas? Nhiêx hli nhiv no cur tsênhv gôngr BHXH zos 4.194.400 đeiv.

Ntu 2 Grê 31 Chei BHXH shông 2014 cui tinhv lok sâuv six hơưv, hnuz nhôngs tâu sơưv chei paz xênhz zus mê nhuôv đros thiêz lox tôngv pox niêv xênhz zus mê nhuôv zos: Tsuv gôngr BHXH txâuk txix 06 luz hlik tror zar sâuv hâur iz shông uô ntêx thâuv zuôr xênhz zus nhuôs.

Iz zav li cox heik sâuv, zos njuôk xav xênhz zus nhuôs lok hnuz 28/11/2020 thiêz gôngr BHXH tsi so tax txos trâu thâuv xênhz zus mê nhuôv (hli 11 gôngr BHXH), cox muôx 09 luz hlik gôngr BHXH (txix hli 03/2020 txos hli 11/2020) mak cox txâuk six hơưv, hnuz nhôngs sơưv chei paz xênhz zus nhuôs thâuv xênhz zus mê nhuôv lơưr cui tinhv heik sâuv.

Taz sik, đros thiêz têx lênhx muôx six hơưv, hnuz nhôngs gôngr BHXH tsơưs đuô 12 luz hlik uô ntêx thâuv so hâux lưv sơưv BHXH, cơ quan BHXH zuôr qênhz shuôs ntơưv qơư lơưr zuôr nênhs uô hâux lưv lok sâuv gôngr BHXH. Zos qênhz pov lênhx nênhs tưs lav heik, tsi muôx tsênhz tiês hâur gôngr thiêz sơưv BHXH cui tinhv ntơưv ntu 4 Grê 17 Chei BHXH 2014 mak zuôr trâul xưv bluô trơưk li chei têz qơưk cui tinhv.

 Lox tôngv pox niêv txâuk six hơưv, hnuz nhôngs sơưv chei paz xênhz zus mê nhuôv, thâuv xênhz zus nhuôs tâu sơưv têx chei li đrav kaz:

+Tâu so hâux lưv, sơưv chei paz xênhz zus nhuôs uô ntêx thiêz đhâu thâuv xênhz zus mê nhuôv tas zos 06 luz hlik; lênhx nênhs tưs xênhz zus 2 tus nhuôv nzêiz tror zar sâuv mak xav txix tus nhuôv tiv 2 tror zar muk, iz tus nhuôv lênhx niêv tâu so nzir iz hlik (cui tinhv ntơưv ntu 1 Grê 34 Chei BHXH shông 2014);

+Tâu sơưv nhiêx paz xênhz zus nhuôs, nhiêx paz iz luz hlik bâuv 100% xav kror đruôz đraz nhiêx gôngr hli gôngr BHXH hâur 06 luz hlik uô ntêx thâuv zuôr so hâux lưv, sơưv chei xênhz zus nhuôs, zos six hơưv gôngr BHXH trâul nduô tsês têx luz hlik tsi gôngr, mak tâu muôz têx luz hlik gôngr nhiêx BHXH ntơư lok xav uô cê (cui tinhv ntơưv ntu 1 Grê 39 Chei BHXH thiêz chêi lox tôngv-xaz pênhz thiêz XH li ntu 1 Grê 12 Thông tư sôr 59/2015/TT-BLĐTBXH hnuz 29/12/2015 cui tinhv tsênhz mênhx thiêz kriê uô lơưr iz cxiê Grê, Chei BHXH);

+Tâu sơưv têx nhiêx paz heik sâuv iz jiês trâu iz tus nhuôv bâuv 2 jiês phênhv nhiêx hli ntơưv qơư hâur luz hlik lênhx pox niêv co xênhz zus mê nhuôv (cui tinhv ntơưv Grê 38 chêi BHXH shông 2014);

+Tâu so nhoz tu mê nhuôv, tsoz phưz zuk đas jos đhâu xênhz zus nhuôv tas, đhâu hlo thâuv tâu sơưv chei so xênhz zus nhuôs lơưr cui tinhv, hâur six hơưv 30 hnuz xuz thơưx zuôr muk uô hâux lưv tsi yuô tâu muôx jos ntơư. Six hơưv so li heik  tas sâuv, ntâu yax zos 10 hnuz đros thiêz chor pox niêv lox tôngv xênhz zus iz jiês 02 tus nhuôv nzêiz tror zar sâuv; ntâu yax 07 hnuz trâu chor pox niêv lox tôngv xênhz zus nhuôs tsuv fêis mê zus mê nhuôv thiêz ntâu yax 05 hnuz trâu têx lênhx txơưr đuô. Phênhv chei paz hâur ntu so li heik co, iz hnuz bâuv 30%  phênhv nhiêx  hli ntơưv qơư (cui tinhv ntơưv Grê 41 Chei BHXH shông 2014)./.

(Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)