Điện Biên: tsôngv box Mường Ảng hla đhâu yeiz pluôs khov têx pênhr txeik hâur tsêr nhiêx tsênhv chei

15 shông đrav ntêx, zơưv Bạc Cầm Phiu nhoz jok Nà Dên, xã Búng Lao, huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên chuôz zis zos iz hâur têx chuôz zis pluôs yax hâur jok. Txơưv sir jos khưr uô liêx têz, tu zus tsiêx cxu, taz sik cux tsi txâuk trâu 7 lênhx hâur chuôz zis zôngv, phưx vưv cêr nox hâuk xênhz huôx.

Kaz shông 2003, khov tâu kêr txeik 10 tsov đeiv txix tsêr nhiêx tsênhv chei XH, zơưv yưv pênhr chos 9 ha têz cà phê thiêz krêz đar qơư tu zus tsiêx cxu. 5 shông tov kaz, chuôz zis tưz thêv tas têx nux grik, sir jos hla đhâu yeiz pluôs. Nhiv no chuôz zis tror zôngv têx pênhr txeik no chiê huôv tsar tu zus tsiêx cxu, tsêz chos kôngz gra lok phênhv sâu tâu siêz đros thiêz paz nhux zos 6 tuk, iz luz pak đêx tso njêl zus, muôz 3 ha têz cà phê hlôngr chos nzir têx ntông nox txir li: Txir thênhx caz, txir mo môngk, tsơưz, txir lưv tsiz, caz tsiz thiêz chos sơư 300 ntâu tsoz txir tuôz thox hâur vax. Khov li co, ntơưv jok Nà Dên nhiv no, zơưv Phiu chuôz zis zos iz hâur têx chuôz zis bluô nux, sir jos hla đhâu yeiz pluôs truôx txix têx pênhr nhiêx kêr txeik, đros thiêz phênhv sâu tâu niêx shông 300 ntâu tsov đeiv.

“Tâu tsêr nhiêx tsênhv chei moz siêz paz, muôz pênhr nhiêx trâu tsôngv box kêr txeik huôv tsar uô nox mak cur chuôz zis tưz huôv tsar chos cà phê zos tsoz chos chênhr thiêz xuz thơưx. Nhiv no chuôz zis qir chêx tsôngk chos têx ntông nox txir li: Txir thênhx caz, mo môngk, tsơưz, txir lưk pax.... Nhiv no chuôz zis cux muôx txâuk nox thiêz hla đhâu yeiz pluôs”.

Tix lâus Lò Văn Ngương, Bí thư đoanx xã Búng Lao, huyện Mường Ảng heik pâuz: Uô lơưr tsêr nhiêx tsênhv chei XH huyện muôz pênhr kêr txeik huôv tsar uô nox, txos nhiv no, tas nro xã tưz muôx 9 tổ cxênhx txuôs nhiêx txiêx thiêz txeik pênhr, đros thiêz 400 lênhx zos têx hluôk nênhs cxaz chuôz txeik, xav hur si têx nhiêx txeik muôx 15 tỷ đeiv ntâu. Chor nênhs kêr txeik pênhr nhiêx phênhv ntâu zos huôv tsar tu zus tsiêx cxu thiêz chos ntông nox txir....

“Đoanx hluôk nênhs cir hux thôngx đros tsêr nhiêx tsênhv chei thiêz muôz jông six hơưv trâu têx hluôk kêr txeik pênhr mak txos iz jiês no đoanx hluôk nênhs seiz car 9 tổ cxênhx txuôs nhiêx txiêx thiêz kêr txeik pênhr, muôx 420 lênhx kêr txeik pênhr huôv tsar uô nox. Têx uô tâu zos viv chor hluôk zôngv tâu têx pênhr txeik trơưl tsưr ziv hâur huôv tsar uô nox, uô lax luôv, mak txix co tưz muôx ntâu lênhx hla đhâu yeiz pluôs”.

Xav kror đruôz đraz iz shông, tsêr nhiêx tsênhv chei XH Mường Ảng muôz trâu 3 cxênhz ntâu chuôz zis pluôs thiêz têx lênhx tâu sơưv têz qơưk têx chei paz txơưr đuô kêr txeik đros thiêz muôx nhos 80 tỷ đeiv têx nhiêx txeik. Trơưk li hâu nov ntơưv qơư ntâuk grê, Tsêr nhiêx tsênhv chei XH li pênhr muôz trâu tsôngv box kêr txeik huôv tsar uô nox tưz paz cxơưz huôv tsar kinh tế, cxuz cêr yeiz pluôs thiêz txiv ngaz XH hâur thax tsav.

Zơưv Nguyễn Hữu Hiệp, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Mường Ảng heik pâuz:

“Đhâu ntâuk grê niêx shông mal heik cxuô tsôngv box zôngv Tsêr nhiêx tsênhv chei têx pênhr txeik thiêz uô tâu hâux lưv trơưk li tsưr ziv, siêz xar. Txix têx pênhr txeik co, tưz paz ntâu chuôz zis huôv tsar uô nox tâu trơưl têk, tsênhv tsênhz zos muôx pênhr chiê hla đhâu yeiz pluôs. Viv li iz shông pêz txo grêk tâu txix 5-6% têx chuôz zis pluôs thiêz txo grêk tâu truôx”.

Txix phênhv pênhr kêr txeik tsênhv chei XH, tsôngv box luz nênhx tâu hlôngr yiêz thiêz paz uô jông tsaz yênhx txo grêk cêr yeiz pluôs truôx mak tỉnh Điện Biên tưz tso tơưv./.

(Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

PHÊNHV CXIZ KÔNGZ

Tsưr ziv uô bluô nux nhoz nôngx cxênhz cxôngx tu zus keiz tso

 Lav

          Tu zus keiz tso lav zos trâur nuv uô bluô nux, sâu tâu nhiêx txiêx siêz trâu pox nhuôs nôngx mênhx, viv greix keiz thâuv tưs cux tuôv zênhv tau zoz qơưx sâuv niêv ciêz. Taz sik, chiê yênhx côngz đros trâur nuv no mak pox nhuôs tsuv tsov cưv iz cxiê hâux lưv li đrav kaz:

          Nhoz nôngx cxênhz ar vax khênhr đar thiêz chos ntâu zav tsoz chos txơưr, viv li chiê jav tâu hâux lưv keiz uô hiêv txos têx jâuz, tsoz chos txơưr mak tsuv xor cov jông iz buôk ndis vax chiê tu zus keiz.

          Trâur nuv uô bluô nux cxôngx tu zus keiz cux pheiz uô ntâu zav txơưr. Zos tu zus keiz zuôr greix mak tsuv xeir têx nôngz keiz li Tam Hoàng, Đông Cảo, Lương Phượng....Zos tu zus keiz zuôr kê mak tsuv xeir keiz Ri, keiz Tàu Vàng, Tam Hoàng....Thâuv zuôr keiz lok uô nôngz tsuv xeir têx tul lox iz zav, sei đrơưv, tơư lox...Tsi xeir têx tul câus ndâux tsi jông gâux, tơư kruôr, viv nôngz keiz no lax tu tâu hloz, tsi muôx đas jos jông, khênhr tuôs.

          Thâuv keiz tsênhv zâu, tsi cxoz tso mul ntơưv vax mak tu zus chêx chôngk, puz nox krâur thiêz hâuk đêx đo vitamin C. Thâuv keiz lox ( muôx nhos 1 cir) qir tso tơưv mul đrav vax chiê chiv chir nriêr zav nox, tsuv puz nox cxaz krâur, jâuz thiêz hâuk đêx hur.

          Vêv xênhz phax tar moz zos hâux lưv lok six zuôr trâus tsov cưv. Chiê keiz hloz lox thiêz muôx jông đas jos mak chôngx keiz thâuv tưs cux tsuv hur si, kruôr krơưr. Zav nox, đêx hâuk cux taz por hur si. Thâuv keiz trâus moz tsuv cêv kuôk thiêz puz hâuk yuôx ciês tav siv.

          Thâuv nriêr tâu tsưr ziv uô bluô nux sei, pêz tsi taz muôx phênhv sâu tâu siêz mak tsênhv zos cêr shir phaz thâuv zuk chiv chir uô nox uô hâuk yênhx côngz, chiv chir uô bluô nux cxôngx zuk 2 cxeik tês./.

(Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)