Jax thưr 6, hnuz 19/2/2016:

Ntus đriv Ia Dom muôx cêr thôngx siêz truôx jông

 

 

Kuôk no 5 shông, Ksor Gòn chuôz zis zos iz hâur têx ziv chuôz zis pluôs hâur jok Bi, xã Ia Dom, huyện Đức Cơ. Đhâu thâuv tâu công ty 72, Binh đoàn 15 lênhk muk uô công nhân krêz sâu têx cuô mik ntông cao su, lơưr tsaz yênhx chuôz zis đros taz viv uô nuv, Ksor Gòn chuôz zis tâu heik kriê sik đros tix lâus Vũ Ngọc Hiển, nhoz đội 9, công ty 72 chuôz zis. Txix thâuv ntơư lok, niêx hnuz tix lâus Hiển kriê Ksor Gòn 2 niêv txir tsưr ziv uô ar, chos kôngz, uô blêx liêx, chos njir kok ntông, cao su thiêz điều chiê muôx cxaz phênhv sâu.

“ Uô ntêx shông 2011, lok six txov nhêv, tsi tâu jông li nhiv no. Tix lâus Diện kriê tsưr ziv chos ntông cao su , chos điều 3 ha, chos ntông cao su 2 ha. Nhiv no luz nênhx tưz nhoz khênhx đuô zar đrav ntêx”.

Đhâu 3 shông, Ksor Gòn chuôz zis txix iz chuôz zis muôx tsi txâuk mor nox, luz nênhx txov nhêv tưz sir jos hla đhâu yeiz pluôs, muôx nox muôx hnar. Nhiv no, tix lâus 2 niêv txir tưz cxiv uô tâu tsêr jông nhoz, zuôr tâu yêz meir đros luôs cheix, muôx ti vi đros luôs seiz…., iz chas ntơư, muôx phênhv sâu tâu truôx txix têx têz điều, ntông cao su. Khov gruôs khưr, moz siêz cơưv shâuv tsưr ziv huôv tsar uô nox, ntâu shông siz lơưr liês, ntơưv têx hội sik tưr thik hâur thax tsav qơư, Ksor Gòn thâuv tưs tưz zos lênhx muôx txux chi tsưr ziv thiêz uô tâu jông têx hâux lưv zok muôz thiêz iz hlik tâu nhos 7 tsov nhiêx hli. Nhiv no, tix lâus tưz yênhx lênhx nênhs uô tâu nuv jông hâur tsaz yênhx sik côngv hâur công ty 72.

Tix lâus Vũ Ngọc Hiển, công nhân côx phax đội 9, công ty 72 heik pâuz:

“ Lơưr taz viv tsưr ziv, uô hâux lưv đros tsôngv box, cur tsi so muk têx jêx jok mak cux zos kriê tsôngv box sơưr đơưk hâur jok tsưr ziv uô nox. Zuk muôz pir li Ksor Gòn chuôz zis mak Ksor Gòn tưz tsi muôx đaz tsi hlo, viv sik paz uô nuv, siz heik kriê tsưr ziv uô chiê uô tâu jông, nhiv no Ksor Gòn tưz uô tâu jông, chuôz zis hla đhâu yeiz pluôs, tsi txov li đrav ntêx, mak tsôngv box sơưr đơưk cux li ntơư, cux sik paz uô li chas chiê huôv tsar uô tâu nox thiêz kriê tâu tsôngv box tsưr ziv uô, siz paz siz hluz, siz chos muôx cêr thôngx siêz chiê uô tâu jông”.

Iz chas tsưr ziv uô li heik sâuv, công ty 72, Binh đoàn 15 tsênhv tsưr tsix sik côngv đros têx đội muôx txux chi tsưr ziv huôv tsar uô nox ntơưv têx jêx jok hâur thax tsav ntus đriv. Tsuôk hâur 5 shông, tas nro taz viv muôx iz cxênhz gơưv chuôz zis sik paz huôv tsar uô nox thiêz yênhx châuv gơưv taz viv sik paz hâur cxuô cêr nuv. Thôngz đhâu ntơư, têx ziv chuôz zis, taz viv tsi so sik paz, muôx cêr thôngx siêz hâur uô nox uô hnar, lar heik zos kriê tsôngv box Ja Rai ntơưv qơư tsưr ziv uô blêx liêx, chiê muôx txâuk kôngz krâur nox. Iz chas ntơư, công nhân thiêz têx taz viv nhoz công ty 72 sir jos muôz Đảng, têz qơưs têx chei fuô kriê lok uô đros trâu têx chei, cui tinhv hâur thax tsav ntus đriv, tir thêir têxnênhs fêv, lênhx tiz nênhs muk lok đhâu đriv têz tsi trơưk chei, tuôr truôx txiv ngaz côx phax thax tsav ntus đriv. Đại tá Phạm văn Giang, Giám đốc công ty 72, Binh đoàn 15 heik pâuz:

“ Nhiv no, pêz tưz paz tsôngv box krêz uô nzir 64 ntâu ha liêx đêx. Iz chas hâux lưv paz tsôngv box zuôr têx meir lêix liêx, uô kôngz, pêz tsênhv paz tsôngv box lơưr hnuz côngz uô đrox, zuôv qir, lêis blêx, chiê tsôngv box muôx txâuk kôngz krâur nox, lar heik zos hâur luz cheix kôngz lôngk tsi tâu siêr, lơưr pâuz tsưr ziv uô blêx, chuôz tsar phênhv sâu chiê truôx tuk luz nênhx….”.

Đros têx luôs hâux lưv uô tâu jông li heik sâuv, Công ty 72, Binh đoàn 15 tsi tiêk tsênhv paz tsôngv box Ia Dom, huyện Đức Cơ sir jos hla đhâu yeiz pluôs, uô bluô nux sâuv zuk thax tsav qơư nhoz mak tsênhv uô jông hâux lưv tsưx phưv truôx txiv ngaz côx phax thax tsav ntus đriv mak Đảng, têz qơưs thiêz bộ côx phax zok muôz./.

( TTTN-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

 

 

 

Phênhv thưr 6 hnuz 19/2/2016:

PHENHV HÊIK PÂUZ LOK YÊNHX TƯV CHÊI TÊZ QƠƯS

Paz trâu nênhs chiv chir thêv nhiêx bảo hiểm xã hội

 

 

Lơưr co: Phênhv chiv chir thêv nhêx bảo hiểm xã hội yênhx hli bâuv 22% phênhv sâu yênhx hli zos nênhs thêv nhiêx bảo hiểm xã hội xêir. Phênhv sâu hâur hli zos nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xêir tsov kik tiv zix xã hội bâuv phênhv ploz tsênhr pluôs thax tsav jêx jok lơưr Thủ tướng chính phủ li cuiz tênhv thiêz siêz tiv zix bâuv 20 jiêsphênhv nhiêx hli muôx ntơưv six hơưv thêv.

Phênhv thêv 3 lz hli lok sik 6 luz hli lok sik 12 hli iz jiês tâu xav jênhv bâuv li phênhv sâu yênhx hli lơưr cuiz tênhv nhiv kruôr hêik nhân 3 jiês tsưr ziv thêv 3 hli; nhân 6 jiês pir li thêv 6 luz hli; nhân 12 jiês pir li thêv 12 luz hli.

Phênhv thêv iz jiês trâu tâu shông tov ntêx no taz sik tsik ntâu đuô 5 shông iz jiês tâu xav txix tas nro chor phênhv thêv hâur chor hli thêv uô ntêx, njuôk xav lơưr nhiêx liv yưv pênhr cuiv bảo hiểm xã hội fenhx phêiz hli zos bảo hiểm xã hội Việt Nam hêik pâuz shông uô ntêx jê trâu shông thêv.

Zos nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xã hội thêv lơưr tsưr ziv  3 hli lok sik 6 hli lok sik 12 hli iz jiês lok sik thêv iz jiês trâu ntâu shông ntu tov ntêx lơưr cuiz tênhv co mak hâur ntu co Thủ tướng chính phủ kho đuô phênhv ploz tsênhr pluôs hâur thax tsav jêx jok mak tsik thav kho đuô phênhv nhiêx ndê grêk tưz thêv.

Nghị định cux cuiz tênhv: Nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xã hội tâu têz qơưk paz nhiêx thêv lơưr phânv puô sâuv phênhv thêv bảo hiểm xã hội lơưr ploz tsênhr pluôs yênhx hli hâur thax tsav jêx jok. Tsênhv tsênhz, têz qơưk paz bâuv 30% trâu nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xã hội zos chuôz zis pluôs; bâuv 25% trâu nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xã hội zos chuôz zis zuôr xar pluôs; bâuv 10% trâu chor nênhs txơưr đuô.

Six hơưv paz khov lơưr nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xã hội li six hơưv cxaz chuôz taz sik tsik ntâu đuô 10 shông (120 hli).

Lok tsưr ziv paz , nênhs chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm xã hội zos nênhs tâu paz iz jiês  mak thêv chor nhiêx bảo hiểm xã hội trâu cơ quan bảo hiểm xã hội lok sik qơư sâu nhiêx chiv chir cxaz chuôz bảo hiểm zos cơ quan bảo hiểm xã hội hêik pâuz.

Six hơưv 3 luz hli, 6 luz hli lok sik 12 hli, cơ quan bảo hiểm xã hội tổng hợp chor nênhs tâu paz, nênhs thêv li chor nhiêx thêv thiêz têz qơưk li chor nhiêx paz tâu uô lơưr bảo hiểm xã hội Việt Nam tso tơưv đhâu thâuv muôx Bộ tài chính li ziv chênhv thôngx ziv, xa trâu cơ quan tài chính chiê xa chor nhiêx co trâu cuiv bảo hiểm xã hội./.

                                (VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)