Nênhs gôngr phênhv tuôr tsês đruôs tôngx nxêz tôngx nhoz

 Cư Drăm

Suôz trax shôngz tâu khoz đror lok six jông mnôngs hâur zơưv Dương Văn Tho li tsêr nhoz, nhoz jos Chàm A, xã Cư Drăm, huyện Krông Bông tưz iz shôngk ntâu đhâu. Mê nhuôs Y Gôn ÊBan, nhoz jos Chàm A, cxaz chuôz shâuv khoz trax shôngz puz pâuz, cxôngx cheix so sor tsêz no txos nhiv no, hlôngr trâu hâux lưv muk quán Internet uô si, Y Gôn tưz cxaz chuôz shâuv khoz trax shôngz thiêz tâu zơưv Dương Văn Tho kriê trâu:

“Jiês xuz thơưx thâuv txir nzơưv Tho tuôx cur tsêr mak cur tsi xar shâuv, têx jiês tov kaz txir nzơưv tror tuôx tôngv vênhx cur muk shâuv, jux jus shưv thiêz txơưx khoz 2 jax. Cur xar njôngr tov kaz no tuôr tsês tâu nênhs ÊĐê li têx cêr vênhx huôv chax chês”.

Yuôr tul mê nhuôs Dương Văn Tú, nhiêv vênhx huôv khoz trax shôngz cxôngx zưs tul txir, paz Tú zôngx ziv cơưv shâuv tâu cxôngx têx nghệ nhân kruô kriê:

“Jiês xuz thơưx xur pov lok six lax cơưv shâuv, tsuôk pov nênhs lâus khoz xưz. Tâu cưk kriê kriê trâu cur, nhiv no cur tưz txơưx khoz trax shôngz lơưv”.

Lênhx nênhs kriê têx mê nhuôs khoz trax shôngz zos nghệ nhân Y Jut ÊBan, nhoz xã Cư Pui, huyện Krông Bông, tỉnh Đăk Lăk. Zơưv Y Jut puz pâuz, zơưv tsi tâu cơưv sư phạm, tsuôk kriê lơưr tsưr ziv uô uô ntêx thiêz kriê yênhx lênhx mê nhuôs uô lơưr. Khoz trax shôngz tsuv khoz yênhx jax viv li kriê cux tsi zôngx ziv. Zơưv Y Jut heik, qir thơưx zơưv cux cxơưx thâuv zơưv Tho chiv chir sơưr krêz lớp kriê. Taz sik thâuv pov zơưv Tho muk yênhx chuôz zis vênhv tôngv tsôngv box tso mê nhuôs muk shâuv khoz trax shôngz, muôz nhiêx txiêx ntiêr trax shôngz trâu me nhuôs shâuv. Muôx têx hmo ntux lok nas lox, tuôx shâuv tsi tâu zơưv Tho muk yênhx ziv chuôz zis tos mê nhuôs tuôx shâuv. Pov li ntơưv zơưv Y Jut cux thôngx ziv uô, tsi nyei phêv liv, tsês ntâu six hơưv, đas jos chiê kriê mê nhuôs:

“Xuz thơưx njiz tix Tho tix nus tiêk xar tsưr tsix lớp kriê khoz trax shôngz trâu chor mê nhuôs zâu, Y Jut txơưx khoz viv li zâuv cur đros tix kriê ntơưv cur tsêr. Qir thơưx cux tsi njênhs taz sik jux jus mak jênhv luk uô. Cur jênhv uô lơưv tix Tho muôz nhiêx txiêx yưv uô viv li cur cux sir jos kriê trâu têx mê nhuôs”.

1 shôngk ntâu cê kriê cê cơưv shâuv, txos nhiv no tuêv khoz trax shôngz muôx 9 lênhx mê nhuôv tuz cxôngx 12 txos 17 shông nhiêv khoz thiêz txơưx khoz têx jax li tos kruô thiêz zâuv hâuk chơưr. Nhiv no tuêv khoz trax shôngz iz ciêz shâuv 2 jiês. Zơưv Dương Văn Tho heik, no zos zơưv li cêr moz siêz. Zuôr xar 30 shông nhoz ntơưv jêx jos thiêz uô nênhs ÊĐê li vâur, pov vênhx huôv nênhs ÊĐê nhoz tiv phaz ziv hnuz ziv trâus pôngz plox, zơưv ziv xar njôngr tuôr tsês thiêz kriê trâu têx tuz nhuôs tov kaz no. têx mê nhuôs hâur lớp cơưv ziv hnuz ziv txơưx, zơưv Tho xar njôngr iz lênhx nênhs hâur tuêv khoz trax shôngz zuôr tror kriê trâu têx cxênhx nênhs tov kaz thiêz. Thôngx cxix zuôr muôx cxaz ntâu lênhx nênhs sik côngv tês chiê tuêv khoz trax shôngz ziv hnuz ziv muôx cxaz ntâu lênhx nênhs cxaz chuôz, tuôr tsês.

“Qir thơưx cur tsuôk xar txos jêx jos xưz, xar txos cêr chax chês, tov kaz no tuz nhuôs zuôr tsi pâuz zuk li vênhx huôv xưk li chas. Cur xar uô ntêx zos krêz lớp kriê têx mê nhuôs txơưx khoz trax shôngz, tov kaz no cur hôx phưx tsi tâu mak têx mê nhuôs no zuôr uô. Yuôr ntu tov kaz chiê tuz nhuôs tuôr tsês tâu mak tsuv krêz tsaz yênhx ju lix côngv thôngx, yuôr nhiv no mak cur tsuôk xar njôngr têx lênhx nênhs siêz jông nhiêv txos Tây Nguyên li têx chuôz lov li cur paz gôngr đas jos krêz cxaz 2,3 lớp kriê trâu mê nhuôs cơưv shâuv thiêz”.

Hâux lưv tsês six hơưv, đas jos, nhiêx txiêx chiê krêz lớp kriê khoz trax shôngz thiêz lớp kriê đhiê pax vuôs ntơưv tsêr zos trâur nuv yiêz, jiês xuz thơưx uô nhoz huyện Krông Bông. Đhâu co tưz gôngr phênhv hlôngr yiêz tsôngv box li jênhv pâuz, tiv zix zos nênhs ÊĐê nhoz tiv phaz hâur hâux lưv tuôr tsês thiêz phuôx huiz mênhx cxưx li tsiv grê vênhx huôv. Tsưr ziv uô no cux gôngr phênhv uô muôx qơư uô si jông trâu têx mê nhuôs hluôk nênhs, paz mê nhuôs tâu pâuz txos têx chuôz lov chax chês, cxôngx co nhiêv đuô thiêz xar tuôr tsês vênhx huôv mênhx cxưx khoz trax shôngz./.

(VOVTây Nguyên- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Hêir nênhs Cho nhoz Ba Chẽ tưz zuôr cxiv uô qơư uô si

Qơư côngz trênhx  chiê nthuôr uô cêr lov jêv tok tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs, tâu cxiv uô trâu ntơưv xã Nam Sơn zos “Qơư khơưk tsês chiê hêir nênhs Cho têx txux chi, vênhx huôv jông txuôk đros huôv tsar qơư ndis uô si côngv thôngx” nhoz thax tsav huyện Ba Chẽ. Lar hêik zos thax tsav qơư ntơư, cê muôx tox trôngz jông jav, cê muôx đêx huv đros, uô trâu jos Sơn Hải, xã Nam Sơn tâu xêir tsov cxiv uô qơư ndis shuôk têz qơưs côngv thôngx thiêz cxuô lênhx nênhs nhênhz chơưv cux hêik pauz tiêk: Nam Sơn zos hêir nênhs Cho thax tsav qơư lok nhoz uô ntêx. Pos Vi Thị Tuyến, nhoz phôngx vênhx huôv huyện Ba Chẽ hêik pâuz: “Tiến sĩ Bàn Tuấn Nam tưz zok nriêr sêiz pov sâu tsês hâur ntâuz ntơưr kuz nhoz Phú Thọ, jos Sơn Hải zos hêir nênhs Cho lok nhoz uô ntêx, viv thax tsav jos no muôx tox trôngz  câuv har jông jav, muôx đêx huv đros thiêz zos hêir nênhs Cho Thanh Y thax tsav qơư huôv tsar truôx hêir nênhs Cho têx txux chi, vênhx huôv jông tsênhv muôx đros đrêiv hâur luz nênhx niêx hnuz tsik chiê pôngz plox”

Thâuv tsênhv tok cxiv uô cov tâu tiêr côngz trênhx no, hâu nov huyện Ba Chẽ cux li hâu nov xã Nam Sơn tưz fuô yax kriê tsôngv px cxuô hêir nênhs sđ tsuv khơưk tsês chiê zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông pir li: Suôz sênhr gâux, sênhr cưr cxiêx, tsôngk tiêz tsôngk trik yo cxôngx nzor tsik chiê pôngz plox. Đros ntơư, cux kriz cxuô lớp kriê cơưv lok luôs hâux lưv huôv tsar du lix cov paz tâu trâu tsôngv px hâur thax tsav muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx cxiv kho chuôz zis muôx luz nênhx tsâu sor đuô ntu đhâu. Zơưv Lý Thanh Hải, iz lênhx px nhoz xã Nam Sơn hêik pâuz: “Cur cux shir phaz lul tok uô cov tâu tiêr côngz trênhx ziv nzor ziv jông thiêz muôx liv trâu tsôngv px sđ. Lar hêik zos thâuv cxiv uô tâu tiêr côngz trênhx no, tsôngv px sđ cux muôx hâux lưv uô chiê tok tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs”

Trơưk li pos Vi Thị Tuyến, hâur ntu no phôngx vênhx huôv huyện tsênhv taz tov sir jos đros cxuô cơ quan yax kriê tsôngv px sđ tsuv cxiv kho zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv cxôngx nzor đros trâu cxiv kho thax tsav qơư nhoz jông jav huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv ndis shuôk têz qơưs: “Ntơưv luôs hâux lưv choz zok, pêz sđ sik đros zok nriêr hêir nênhs Cho cxuô zav yuôx đrox njuôz. Kror tiv oz tsuv khơưk tsês chiê têx shuôz njêk nhoz hâur đêx. Kror tiv pêz, tsuv huôv tsar-khơưk tsês chiê hêir nênhs Cho xuô zav nox thiêz kriz nthuôr uô cêr lov jêv côngv đros tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs”

Muk txos trâu tsôngv px jos Sơn Hải, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ thax tsav qơư du lix côngv thôngx, tsôngv kruô sđ cux zuôr tâu nox siv hêir nênhs Cho cxuô zav nox kaz thiêz zuôr tâu sêiz pov hêir nênhs Cho têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor tsênhv muôx đros đrêiv luz nênhx hauar niêx hnuz tsik chiê pông plox thiêz trơưk li njuôk xav, thax tsav qơư ndis uô si côngv thôngx no zuôr cxiv uô cov tâu tiêr trâu hli 3 shông 2021./.

                                   (Tsu cxêik nhênhv-VOV4)