Lớp kriê cơưv hâur pâuk ntơưr nhoz jok tox siêz

Txơưv tưz đhâu six hơưv cơưv, taz sik lớp cơưv hâur pâuk ntơưr ntơưv tsêr vênhx huôv jok Phặc Chè, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu cux tsi tâu tâu kriê thiêz cơưv. Têx lênhx nênhs tuôx cơưv phênhv ntâu zos tsôngv box Cho, Sán Chỉ, hnuz nhôngs txix 28-60 shông thiêz zos têx lênhx lox tôngv chênhr hâur chuôz zis. Cưk kriê Nông Thị Lan heik pâuz, iz chas hnuz nhôngs siêz, tsi tsơưs lênhx cux pâuz tsi tas tsi cxix luk Choz Tsiz:“Cur zos nênhs Tày viv li thâuv kriê cux sir jos cơưv nênhs Cho, Sán Chỉ têx lul heik, chiê kriê trâu lơưr cov zôngx ziv pâuz, cơưv tâu têx hâur pâuk ntơưr. Taz sik cux tsuôk zos cơưv tâu têx lo zôngx ziv iz zav li nhênhv ntơưr zos heik li chas thiêz sâu zos sâu li chas xưz, chiê chor nênhs cơưv lơưr muôx têx pâuz tâu sei thiêz to tâuz”.

Lớp kriê cơưv hâur pâuk ntơưr nhoz Phặc Chè, xã Hoành Mô tâu kriê trâu thâuv zar tsâuk ntux txix hmo thưr 2 txos thưr 6. Đhâu 9 luz hlik, têx lênhx nênhs cơưv zuôr tâu muôz ntơưr côngk nhav cơưv tas hâur pâuk ntơưr thâuv uô đhâu têx jax thik trơưk cui tinhv. Đros trâu têx lênhx nênhs iz txưv cor cav tuôr co txuôk, co hlâu khưr uô liêx têz, nhiv no lơưr sir jos cơưv txux chi chiê pâuz sâu thiêz pâuz nhênhv ntơưr, pâuz hêik luk Choz tsiz, pâuz ntâu đuô cxuô zav, cơưv nzir tâu ntâu têx tsưr ziv huôv tsar uô nox, tsoz phưz đas jos trâu zuk thiêz chuôz zis. Tix lâus Dương A Chíu 37 shông thiêz niêv lâuk Trần Thị Chạu 36 shông 2 niêv txir puôr lênhx zos nênhs Sán Chỉ thav tiêk: 2 niêv txir muôx 3 tus nhuôv, tus hloz tưz cơưv ntơưr lớp 12, tus nhuôv zâu cux tưz cơưv lớp 1. Nhiv no tsênhv zos cheix sâu têx kôngz lôngk lol six max, taz sik tix lâus 2 niêv txir cux sir jos tuôx cơưv hâur pâuk ntơưr:“Cur 2 niêv txir siz zâuv muk cơưv. Chor nhuôv lơưr pâuz ntơưr tas lơưv, viv li tsuv muk cơưv xưz. Thâuv pâuz ntơưr, zuk zuôr nhênhv thiêz pâuz têx yêz muk trâu Bình Liêu, Móng Cái lok sik Tiên Yên….. Cơưv cux nhuôz cơưs, taz sik lok six shir phaz, tsuv sir jos cơưv cov tâu”.

Txix shông 2014 txos nhiv no, huyện ntus đriv Bình Liêu (Quảng Ninh) tưz krêz tâu 96 lớp kriê cơưv hâur pâuk ntơưr, muôz ntơưr côngk nhav cơưv tas hâur pâuk ntơưr trâu 1.625 lênhx nênhs, hâur co muôx 410 lênhx  cơưv tiêr thiêz pâuz thôngz têx hâur pâuk ntơưr. Zơưv Hoàng Ngọc Ngò, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Bình Liêu heik pâuz: Bình Liêu nhiv no zos huyện muôx tsôngv box heir nênhs tsơưs, hnuz nhôngs txix 15-60 shông  tsi pâuz ntơưr ntâu đuô hur si hâur tỉnh Quảng Ninh:“Phênhv ntâu tsôngv pêx xênhv tâu cơưv têx hâur pâuk ntơưr tưz pâuz nhênhv, pâuz sâu, lar heik zos thâuv lơưr muôx xor tôngx chiê zôngv phưx vưv lơưr luz nênhx xênhz huôx niêx hnuz. Iz cxiê lênhx xar cơưv chiê gra siêz txux chi thiêz cơưv nzir tsưr ziv uô kôngz, tu zus tsiêx cxu, taz sik tsênhz tiês cơưv cux muôx têx phiv liv, viv phênhv ntâu zos tsôngv box heir nênhs tsơưs. Ciês lok sâuv heik lul Choz Tsiz tưz lax, chiê cơưv nzir têx txux chi siêz ziv lax đuô. Pêz cux gra siêz cấp ủy pưs txux vênhv tôngv, taz sik chiê uô tâu luôs hâux lưv kriê hâur pâuk ntơưr trâu tsôngv pêx xênhv sơưr đơưk, lênhx nênhs cơưv cux lok six sir jos thiêz”.

Kriê cơưv hâur pâuk ntơưr trâu tsôngv box heir nênhs tsơưs tâu xav zos hâux lưv zov chênhr thiêz tsuv uô hâur iz ntu ntêr. Têx lênhx cưk kriê ntơưr, chor huyện tox siêz nhoz Quảng Ninh têx sir jos kriê hâur pâuk ntơưr tsênhv paz tsôngv box heir nênhs tsơưs hâur thax tsav co hlôngr yiêz luz nênhx  nox nhoz, cxuz cêr yeiz pluôs, huôv tsar uô nox uô hnar nhoz thax tsav tox siêz ntus đriv tsênhv yuôr ntâu txov nhêv./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Pêx xênhv Mường Ảng (Điện Biên) li cêr shir phaz hâur chêix sâu cà phê

Hâur têx hnuz no, tsôngv pêx xênhv chos cà phê nhoz huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên tsênhv tsêx trung sâu đê txir cà phê. Têx trêr txir cà phê txi ndư thiêz siêr liêz jông hâur ntu kinh têr njiz ntâu phiv liv tiv moz Covid-19 tưz phênhv tưs paz trâu pêx xênhv tsik  yuô cxơưx. Niêv tix Nguyễn Thị Hương, zos chuôz zis chos cà phê nhoz jok Hua Nguống, xar Ảng Cang, huyện Mường Ảng puz pâuz:“Shông no cà phê muôs tâu grê siêz mê njik,  viv li pêz lok six shir phaz. Chiv shông no mak txir cà phê cux siêr jông thiêz sâu tâu ntâu. Tsêiz no mak sâu tâu tsơưs, shông no xav cux tâu ntâu đuô oz bâus”.

Têx shông jê lok no, cà phê Mường Ảng shông tưs muôs tâu gri  siêz cux tsuôk zos 6.000-7.000 đêiv iz cir txir nhôngk xưz; têx shông gri cà phê grêk kik, tsuôk  muôs tâu 3.000 đêiv iz cir, uô trâu ntâu chuôz zis chos cà phê tso tsês yênhx cxênhz héc ta cà phê tsik tu. Shông no, đhâu thâuv pâuz tâu muôx taz viv sơưr lok sâu zuôr đros gri siêz đuô cxiê shông, viv li tas nro chor cà phê hâur thax tsav tưz tâu têx tuz luôv muôz nhiêx zuôr qir mfông, viv li cà phê sâu tâu ntâu đuô cxiê shông. Txix ciês thâuv hâur chiv, gri muôs cà phê tưz tâu txix 7.000-8.000 đêiv iz cir txir nhôngk. Zơưv Kiều Xuân Hoàng, trưởng phongx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok huyện Mường Ảng hêik: “Sâuv thax tsav huyện Mường Ảng, pox nhuôs tsênhv piz hla trâu chêix sâu cà phê. Lơưr cơ quan uô hâux lưv no li ntâuk gri mak tsơưr lươngv chor txir cà phê huyện Mường Ảng shông no tax tâu thiêz siêz đuô pir li tsưr ziv tưz tso tơưv zos 3.500 tấn”.

Iz chas sâu tâu ntâu, muôs tâu gri, chor chuôz zis chos cà phê Mường Ảng tsênhv muôx nzir cêr shir phaz zos tas nro chor cà phê shông no zuôr tâu Công ty trách nhiệm hữu hạn zuôr muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk cà phê Việt Bắc, qơư uô hâux lưv nhoz ntơưv tỉnh Điện Biên sâu zuôr. Zơưv Phạm Bá Vương, hlôngr njêx muôs Công ty trách nhiệm hữu hạn zuôr muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk cà phê Việt Bắc puz pâuz:“Công ty tưz cxiv tsa cxiv luôs sâu zuôr têx hax huv trâu pox nhuôs đros Ủy ban huyện đros tas nro chor chuôz zis chos cà phê, đros gri muôs chor txir cà phê nhôngk zos 10 cxênhz đêiv iz cir, taz por uô tâu trơưk li công ty tưz tso tơưv zos têx txir njuôz tsik ntâu đuô 5% thiêz chor txir tsik jông đaz tuôs tsik ntâu đuô 5%”.

Cà phê sâu tâu ntâu, muôs tâu gri, ho muôx tâu qơư muôs truôx, co tsênhv tsênhz zos têx shir phaz chiê nganhx uô cà phê nhoz huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên zuôr tror khưx phưx tâu hâur ntâu shông njiz trâus phiv liv. Txix co, chor chuôz zis chos cà phê zuôr muôx nzir siêz njênhs chiê yưv pênhr, huôv tsar truôx zav tsoz chos tâu xav zos tsoz chos chênhr ntơưv thax tsav qơư hâur ntâu shông zuôr txos./.

Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv