Sơn La: Chêx cur txix hâux lưv chos jâuz lơưr tsưr ziv chos hâur têik

Tsôngv fôngx zưs sơưr đơưk hmor yuô! HTX Kôngz nuv công nghệ siêz Tây Bắc  nhoz xar Chiềng Ngần, thành phố Sơn La li thax tsav vax tsêr chos jâuz txir kok lơưr tsưr ziv chos hâur têik đar muôx 1.200 yiv ndis. Kaz tsêiz no, 7 lênhx nênhs hâur HTX tưz yưv pênhr muôx 700 triệu đêiv chiê cxiv uô tsêr vax muôx tsov iêr thêir vor, têx car đêx chos cxuô zav jâuz, txir lur hnuz thiêz zos yênnhx HTX xuz thơưx ciês nhoz tỉnh tox siêz Sơn La muôx cuêz tênhv uô kôngz nuv công nghệ siêz lơưr tsưr ziv no. Tix lâus Nguyễn Phương, thành viện Hợp tác xar Kông nuv Công nghệ siêz Tây Bắc hêik:

“Hâur iz jiês muk ndis shuôk uô si ntơưv Đà Lạt, pêz muk sêiz shuôk iz cxiê qơư chos jâuz, txir, kok sâuv thax tsav Đà Lạt, pov lơưr chos trơưk tsưr ziv no lok six muôx chêx cur. Cur pov tiêk thax tsav uô lox đar, taz sik chor nênhs chiê uô hâux lưv mak muôx tsơưs nênhs xưz. Viv li thâuv lok Sơn La đros qiv hơưv, đêx ar muôx njil jông xưk li ntơưv Đà Lạt thiêz đhâu pêz nhênhz chơưv nzir hâur ntâuz ntơưr, cux xưk li sâuv mạng Inter net mak pêz sir jos cxiv uô tsưr ziv no xưk li nhoz Đà Lạt thiêz faz Nam”.

Têx tsoz jâuz chos hâur chor vax tsêr no tâu sêiz kaz truôx jông txix mêir njuôk jêx tưv, tsơưr pưr shưz thiêz đêx. Hâur co, đêx zôngv chiê chos jâuz zos đêx hur, tor đros têx tsơưr pưr lơưr tsưr ziv huv đros, khov lơưr yênhx zav jâuz, tso hâur kror đêx nhoz hâur ar, đhâu co gruk truâ cxiv luôs car đêx , txos trâu yênhx tsoz jâuz, cê paz cxênhx txuôs đêx, cê cxênhx txuôs đas jos uô. Tix lâus Dương Minh Tuấn, Cán bộ kỹ thuật HTX Kôngz nuv Công nghệ siêz Tây Bắc puz pâuz:

“Đros tsưr ziv chos jâuz hâur têik li no mak tsar tov qiv hơưv zuk tưz txo grêk tsơưs tâu ntâu, viv li kror zov chênhr tiv zix zos đêx tsuv taz por hur. Qiv hơưv nhoz SƠn La mak lok six huv đros trâu chos jâuz lơưr tsưr ziv no, jêx tưv hâur têx vax tsêr chos jâuz mak zuk zuôr qênhz shuôk tâu, viv li tsưr ziv chos jâuz no ntơưv Sơn La zuôr kriz uô tâu jông”.

Nhiv no, đrâuv 1.200 yiv ndis vax ntơưv xar Chiềng Ngần, Hợp tác xã tsênhv kriz uô tsưr ziv no ntơưv ntâu huyện hâur tỉnh thiêz nhiv kruôr no, tưz uô tiêr iz qơư chos jâuz lơưr tsưr ziv no ntơưv huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La. Đros co, Hợp tác xã zuôr choz zok khoa học kỹ thuật, paz sâu zuôr têx hax huv jâuz trâu chor ziv chuôz zis xar uô lơưr tưr ziv no. Txix co, têx jâuz muôs trâu nênhs sir zôngv zuôr cê taz por tâu ngaz tuk, gri muôs ho huv đros. Niêv tix Nguyễn Thị Thanh Xuân, phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La hêik:

“Hnuz no cux zos jiês xuz thơưx cur tuôx ntơưv no; cur pov tsưr ziv chos jâuz no mak hur. Cur xar zuôr lok sir zôngv thiêz cux zos muôs trâu tsôngv kruô, cur pov jâuz mak taz por lok tsơưr lươngv thiêz ngaz tuk”.

Chos jâuz hâur têik mak tưz tsik zos paz cxênhx txuôs đêx, đas jos uô lox tôngv, mak tsênhv paz muôx chêx cur jông đuô chos sâuv ar; đuô li tsênhv kriz đar tâu thax tsav txix tsưr ziv uô ntâu luz têik chos. Đros têx kror liv co, tsưr ziv chos jâuz hâur têik tsênhv zos iz kror xêir tsov uô yiêz hâur huôv tsar kôngz nuv công nghệ siêz nhoz tỉnh tox siêz Sơn La./.

(Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv)

Sơưr đơưk tsi cxoz zuôr têx greix buô trâus cik caz moz ơưk buô Châu phi lok nox

          Cục taz por zav nox (Bộ y tế) puz pâuz, moz ơưk buô Châu Phi zos iz zav moz cik riêz nênhs tiv caz moz (ASFV) uô moz yưv, moz cik sei sâuv buô, cik sâuv tas nro têx zav buô thiêz thâuv trâus moz mak buô tuôs siêz, ndê txos 100%. Moz cik đhâu tul buô li nyar, kâuz ndâus...trâu tul buô muôx jos.

          Shông 2018, ntâu têz qơưk nhoz Châu Phi, Châu Âu thiêz Châu Á tưz sâu jênhv têx fâuv moz ơưk buô châu Phi huôv xênhz sâuv têx paz buô. Ntơưv Việt Nam, hnuz 19/2/2019, Cục thú y (Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar nôngx cxênhz) tưz thôngz pov iz cxiê tỉnh muôx moz ơưk buô châu Phi huôv xênhz nhoz iz cxiê ziv chuôz zis tu zus. Li ntơư, moz ơưk buô châu Phi cik txos pêz têz qơưk thiêz njuôs xav cik đêz đar zos tsi uô jông têx tsưr ziv phax tar moz.

          Tiv moz muôx têx txux hiêv lox txos lênhx nênhs tu zus viv li tsuv krêz uô txos qơư têx tsưr ziv tir tar oz sâuv têx paz buô. Taz sik, moz tsi cik trâu lênhx nênhs, viv li, tsôngv box tsi cxoz cxơưx, tsi cxoz viv pov moz huôv xênhz mak tsi car zuôr têx greix buô taz por, huv vêv xênhz sâuv niêv ciêz lok nox.

          Tsi xưk li zav moz txơưr, moz ơưk buô châu Phi tsi ruôr hiêv txos lênhx nênhs li đas jos. Moz ơưk buô tsi cik trâu lênhx nênhs viv no zos zav moz lok cêr nox hâuk tiv caz moz. Viv li, lênhx nênhs sir zôngv tsi cxoz viv li mak nyei tsi car zuôr greix buô tsi trâus moz nox.

          Lênhx nênhs sir zôngv tsiv xeir cov jông thâuv zuôr greix buô: zuôr têx greix nhoz ciêz siêu thị, qơư muôv muôs hur, tâu chiz coaz thú y seiz car, tsi zuôr têx qơư muôv muôs mê, tov têx cêr tsi pâuz tsênhz hâur pâus. Thôngx cxix tsuv pâuz tsiv uô cov huv vêv xênhz.

          Txơưv moz ơưk buô tsi cik trâu lênhx nênhs, taz sik cik trâu zôngr, tsuôk, yưk, keiz, ok. Buô trâus moz ơưk buô châu Phi njuôs xav zuôr zôngx ziv trâus moz cxaz iz cxiê zav moz riêz nênhs txơưr... Têx zav moz co uô riêz nênhs trâu lênhx nênhs sir zôngv viv uô zênhr shar txos cêr nox hâuk, tiv zix zos đros lênhx nênhs khênhr nox nyar chiêx, nox greix buô tsi tâu uô siêr jông./.

(Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)