Jax sâu thưr 3 hnuz 20/10/2015

Tsôngv pox niêv vir ndâuk Nậm La tuôr truôx luôs hâux lưv uô

 

 

 

          Thâuv qir uô tsuôk muôx 10 ntâu lênhx pox niêv vir ndâuk, txos trâu nhiv no Hợp tác xã Nậm La tưz muôx 25 lênhx, muôz phêiz uô oz paz huôv tsar uô ntok ntâuz cxuô zav. Txix têx luôs hâux lưv ntok ntâuz ntơư, tsôngv pox niêv vir ndâuk tưz ntok tâu ntâu zav ntâuz jông jav chiê sir zôngv hâur ziv chuôz zis thiêz muôs trâu ciêz đrôngl. Ntơư zos têx ntâuz ntok txêix uô cxuô zav pax jông jav thiêz cux zos tus truôx siêz bo uô thiêx uô tâu chox lok sir zôngv cux li muôs trâu ciêz đrôngl thiêz muôx tsôngv kruô nhiêv zuôr txos. Pos Cà Thị Sơ nhoz jos Mé, phươngx Chiềng Cơi đrôngl Sơn la hêik pâuz:

          Băng: “Cur zos iz tus nhiêv ntok zuk hêir nênhs têx ntâuz; chênhr zos li hêik ntơư, pêz chor vir ndâuk sđ thiêx cxiv tsa luz hợp tác xã no. Cur tsik xar chiê zuk hêir nênhs poz ziz luôs hauax lưv ntok ntâuz trâus plox; têx ntâuz ntok tâu muôx chôngz lênhx kruô nhiêv txos”.

          Đros trâu tsôngv pox niêv vir ndâuk ntok ntâuz, cux muôx 15 lênhx pox niêv vir ndâuk txơưr đuô chiê muôs cxuô zav ntâuz ntok tâu trâu tsôngv kruô thiêz uô hêir nênhs poz ziz cxuô zav nox chơưx tsôngv kruô. Ntơư zos grêix cxiêz, grêix chi, grêix kra kruôr, mor trax…Pos Cà Thị Thơm hêik pâuz:

          Băng: “Jêx jos hlôngr yiêz, ar liêx têz tsơưs, pêz sik côngv cxiv tsa hợp tác xã chiê trâu tsôngv pox niêv vir ndâuk huôv tsar cêr uô nox, xav iz lênhx sâu tâu 3 triệu ntâu iz luz hli”.

          Cxuô zav xiv huv Hợp tác xã uô tâu, chênhr zos uô trâu ziv chuôz zis sir zôngv thiêz muôs trâu tsôngv kruô nhoz cxuô tỉnh hâur thax tsav. Viv cxuô zav xiv huv, Hợp tác xa uô tâu muôx ntâu zav txêix pax jông jav. Cà Thị Thỏa, sêiz car Hợp tác xã Nậm La hêik pâuz:

Băng: “Hâur ntu zuôr txos no, pêz tsênhv zuôr cxiv kho đuô cxuô faz tsưr ziv ntok ntâuz. Lar hêik zos tsuv ntok uô cov jông chiê xơưv hêir nênhs poz ziz têx tsôngk trik yo, xơưk hâur ndông, xơưk nhiêk, xơưk fuôv…”

Tuôx txos trâu Sơn la, tsôngv kruô sđ tsuv tâu ndêiv muk sêiz Hợp tác xã Nậm La têx qơư ntok ntâuz thiêz nox siv hêir nênhs poz ziz cxuô zav nox, cux zênhx nhoz trơưr tsôngv kruô siêz tsik plox./.

                                                                                      (Lường Hạnh)

 

 

 

 

 

         

 

 

Phênhv “Cxươz cxiz uô kôngz” hnuz 20-10-2015

Tsưr ziv phax tar moz trâu yik

 

 

1. Lok nôngz:

Cux xưk li ntâu zav tsiêx txơưr đuô, chiê xêir yil uô nôngz tsuv xêir txix fâuv uô ntêx (fâuv niêv, txir). Xêir chor yil nông tsuv sêiz shuôk đros chêr, đas jos, sưv đros qơư tu zus…Thôngx cxix, tsuv xêir yil uô nôngz txix têx qơư tu zus muôx suôz bê, taz por tsơưr lươngv. Iz cxiê kror tsuv pâuz thâuv xêir yil nôngz:

a. Xêir mâuv yil nôngz:

- Luz chêr: Xêir chor yil muôx luz chêr jông gâux, lox, siz luôs, flâuz muôs, chi. Chor mik lox, siz luôs, ntêr thiêz muôx ntâu lênhs nyar nhoz luz tâuz mik.

- Đas jos xênhz zus: Chor jiês sha mê nhuôs huv đros, chor nhuôs sha tâu chôngz, tu zus chiê chôngz.

- Hloz lox: Xêir chor yil hloz lox jông đuô hâur paz yik ntơưv six hơưv nhiv kruôr sha tâu, thâuv muôx 6 hli hnuz nhôngs, thâuv tso tơưv, sha jas xuz thơưx ciês.

b. Xêir lâus yil nôngz: Xêir chor lâus yil muôx luz chêr jông gâux, siz luôs, muôx jos, 4 cxêik têk tơư muôx jos, sêi đrơưv…

c. Xêir yil zus zuôr grêix: Xêir têx tuk muôx luz chêr siz luôs, lox, ndêx puôz lox kror, muôx grêix; chax đaz, tâuz hâu tsik lox, tsik zâu, hâur siez lox; đraz kâuv ndax, đar, tơưl muôx jos, flâuz muôx, njas muôx jos.

Zuôr yil txix chor qơư tsik muôx cxuô zav caz moz phiv liv lok zus. Yil zuôr tâu lok mak tsuv tu zus trâu iz kror qơư hâur 2-3 ciêz chiê sêiz kaz, zos yil muôx jos, nox hâuk tâu mak thiêx chiê zus đros zuk paz yil.

2. Lok zav nox:

Tiv yil nox ntâu zav, viv li zav nox trâu yil muôx lok six ntâu xưk li têx jâuz, tâux, blôngx ntông…lok sik cxuô zav kôngz xưk li (kuôr blêx, car poz cưk, njik kuôr njuok, hmaz tâuv…)cxuô zav txir, kok, zav nox hmôngr…Hâur co, zav nox njuôz tsav muôx 55 -70% yil li zav nox.

Chiê tu zus yil huôv tsar jông hâur tsar tov nhiv no nhoz pêz têz qơưk, pêz tsuv khov ntâu trâu zav nox chiv chir muôx, tiv zix zos qơư tu zus nhoz têx tox trôngz uô kôngz lôngk tsik tâu. Đros chos cxuô zav jâuz tâux trâu yil nox, đros têx zav muôx hâur uô kôngz nuv huv đros…chiê taz por muôx txâuk zav nox trâu paz yil hâur cxuô chêix sik txơưr, txo grêk tsơưs nhiêx txiêx, gra siêz chêx cur kinh tế./.

(Thanh Thủy-Ly Thox cxêik-nhênhv)