Kon Tum: 4 lênhx cưk kriê sir tas đas jos tsưr ziv kriê ntơưr trâu thax tsav txov nhêv

          Nhoz siêz 1.600 thiêr pir li niêv đêx hiêr, Tu Thó zos iz luz jos nhoz thax tsav tox siêz đêz đrôngl; thâuv tưs muôx hâux lưv, cán bộ xã Tê Xăng thiêz cán bộ huyện Tu Mơ Rông thiêx muôx njêx muôs muk trâu luz jos ntơư. Taz sik hâur 10 shông đhâu lok no, hnuz cơưv tưs cux li, lênhx cưk kriê A Bột tưz muk trâu cxuô lênhx shuv xênhz chuôz zis tsêr chiê hu thiêx thâux shuv xênhz tuôx trâu tsêr cơưv ntơưr,  cơưv lớp 2, tsêr cơưv jos Tu Thó.

          Băng: “Hâur ntu đrav ntêx, tsôngv px ntơưv no tsik so tsưr tsix ntênhk yiz blêx yiêz; đhâu ntơư txos trâu hli 9, hli 10 ho tsưr tsix nox mor blêx yiêz. Chênhr zos li hêik ntơư, hâur iz shông, đhâu tsưr tsix ntênhk, cxuô lênhx tuz nxêik shuv xênhz tsuv tâu thor so iz ciêz thiêz uô tuôr thênhv txos luôs hâux lưv kriê cơưv ntơưr. Taz sik nhiv no, cxuô lênhx tuz nxêik niêv txir tsuôk tsưr tsix ntênhk iz txos oz hnuz, cux tsik uô tuôr thênhv txos cxuô lênhx shuv xênhz cêr cơưv ntơưr’’

          Tsêr cơưv nhoz jos Tu Thó, xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông, muôx oz luz tsêr cơưv kriê nhuôv zâu, 30 ntâu lênhx shuv xênhz cơưv thiêz muôx oz lớp kriê cơưv cxênhx 1, 14 lênhx shuv xênhz cơưv. Viv thax tsav txov nhêv thiêz shuv xênhz tsơưs, taz sik phôngx zoz zux huyện cux tso chêi kriê ntơưr trâu luz jos co, zos tsik uô li ntơư mak shuv xênhz zuôr tso ntơưr tsês, tuôx cơưv tsik tâu trâu tsêr cơưv tsênhv qơư xã. Luz tsêr cơưv ntơư muôx 4 lênhx cưk kriê, thâuv tưs tưz sir tas đas jos tsưr ziv, uô siêz truôx bo kriê ntơưr trâu cxuô lênhx tuz nxêik shuv xênhz.

          Cưk kriê Y Thoá, kriê cơưv lớp nhuôv zâu, muôx 14 lênhx shuv xênhz hêik pâuz, shuv xênhz li niêv thiêz txir choz zok mê nhuôv thiêz gra iz têik mor trâu cưk kriê sêiz jor hâur yênhx hnuz, niêv txir muk khưr uô liêx têz, thâuv tưs tsâuk ntux li lok tok mê nhuôv. Têx jâuz mor niêv thiêz txir bax trâu mê nhuôv gra tuôx nox hâur tsêr cơưv tsuôk zos cuô txoz thiêz njêr đros trâu iz têik mor. Chênhr zos li hêik ntơư, pluôk nox tưs cưk kriê cux kênh iz phênhv jâuz grêix trâu cxuô lênhx shuv xênhz đros nox.

          Băng: “Chiê uô cov tâu tiêr luôs hâux lưv kriê cơưv ntơưr hâur tsêr cơưv, zos lênhx cưk kriê tưs siêz tsik truôx mak cux zênhx uô tsik tiêr hâux lưv kriê cơưv ntơưr nhoz luz tsêr cơưv co.  Phênhv ntâu, shuv xênhz li niêv txir muk khưr huôv tsar uô kôngz lôngk đêz, pư trâu liêx têz. Cxuô lênhx mê nhuôv shuv xênhz muôz choz zok trâu cưk kriê sêiz car”

          4 lênhx cưk kriê ntơưr  trâu tsêr cơưv jos Tu Thó, xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum, iz chas kriê cơưv ntơưr hâur tsêr cơưv, 4 lênhx cưk kriê co tsênhv kriê cxaz nzir ntơưr trâu 100 lênhx px nhoz luz jos no pâuz nhênhv ntơưr. Đhâu six hơưv kriê ntơưr hâur tsêr cơưv, 4 lênhx cưk kriê cux muk trâu cxuô ziv chuôz zis hâur jos chiê yax kriê tsôngv px vệ xênhz tênhx qơư, tsik chiê têx vax tsêr vuôz tsuôz kiêk nênhs, yax kriê tsôngv px sđ tso tsês têx cêr nênhx pôngz kaz; huôv tsar uô kôngz lôngk, tu zus tsiêx cxu zos đrêiv tsưr ziv kriê.

          Đros trâu luôs hâux lưv kriê cơưv ntơưr thiêz đhâu ntâu jiês fuô yax kriê, tsôngv px nhoz luz jos Tu Thó, tưz tso tâu tsês têx cêr nênhx pôngz kaz thiêz hlôngr yiêz nôngz kôngz tsêz chos, tsiêx tu zus, muôx luz nênhx truôx tuk tsâu sor jux juk thiêz pâuz moz siêz đuô txos trâu têx tuz nxêik cêr cơưv txux chi./.

                                      (Tsu vưx cxêik nhênhv-VOVTN)

PHÊNHV PIÊR KRIÊ TÊX TSƯR ZIV PHAX TIR THÊIR MOZ.

Têx muôx yưv caz moz ơưk thiêz tsưr ziv phax tar

1) Têx muôx yưv caz moz ơưk:

Têx tsiêx trâus cik caz moz ơưk zos: Nhux tưv, nhux đas, buô, nênhk, yis.....

Moz siz cik tâu phênhv ntâu zos cik đhâu nox jâuz krâur, đêx hâuk, đhâu têx grêix to. Lênhx nênhs trâus cik caz moz ơưk tơưv poz đuz, phênhv ntâu zos cik đhâu thâuv nox têx grêix tưz trâus cik muôx caz moz ơưk hâur niêx shông, taz sik phênhv ntâu zos huôv xênhz moz trâu thâuv têx luz hlik ntux nas, cxuô thax tsav qơư trâus nông (hli 7, 8, 9) ntơư. Nhoz tox siêz mak caz moz ơưk khênhr huôv xênhz thâuv cheix ntux kruôr, têx đêx, pak đêx tênhr trâus kruôr tas co.

2) Têx pâuz tâu trâus muôx caz moz ơưk:

Caz moz ơưk huôv xênhz thiêz uô trâu tus tsiêx ntơư trâus tuôs sei, chor tsiêx trâus tuôs mak o, tsav. Hâur kror ndâux, kror kuôr, kror jik khênhr muôx têx nyar đuz lok sik liêz đuz txis... ntưk lol thiêz chor nyar ntơư tsi khor, têx hâur pâuk plâuz ntơưv đêiv tơưr grêix trâus lok nyar, khênhr muôx ntâu zôngr tsơưk, zôngr njâur. Chor tsiêx trâus moz muôx têx 100% tuk trâus  tuôs.

3) Phax tar caz moz ơưk:.

Sir zôngv yuôx vắc xin kho zav moz heik sâuv chiê cxax trâu têx tsiêx iz shông iz jâuk nhoz têx qơư muôx caz moz ơưk huôv xênhz hâur 10 shông tror zar lok.

Têx tsiêx cik caz moz  ơưk trâus tuôs, tsuv muôz hlơưr por tsês thiêz tsuv phâuk toz, tsi tâu muôz tuk tsiêx trâus tuôs co fêis qênhz shuôs hâur đros chêr.

Lênhx nênhs tsi muôx vax huôv tsi tâu buôk ti, nhoz jê thiêz tsi tâu nox têx grêix tsiêx trâus..... Lênhx nênhs nhoz jê, buôk ti tuk tsiêx trâus cik caz moz ơưk tsuv muôz yuôx nzuôr, tsuôs hur si thiêx  tsi cik thiêz gra tsi tâu têx caz moz ơưk co.

          4) Chơưv kho tus tsiêx trâus cik caz moz ơưk:.

Chơưv kho têx tsiêx trâus cik caz moz ơưk txix yuôx phax tir thêir caz moz ơưk thiêz jông đuô hur si zos thâuv caz moz ơưk nhiv kruôr huôv xênhz thiêx chơưv kho tâu tus tsiêx ntơư jông./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)