Điện Biên: sir jos tir tar chor nênhs uô vax tsưr tsik trơưk chêi

Hâur luz tsêr nhoz kaz jok Kệt, xar Quài Cang, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên, pos Quàng Thị Inh, 1 hâur 2 lênhx nênhs trâus nziêk đas muk uô vax tsưr tsik zos chêi tâu chor lưx lươngv txơưx jênhv pov thâuv kaz hli 4 nhiv kruôr đhâu cux tsênhv cxơưx txos chor hnuz mnôngs thiêz uô lơưr chor nênhs fêv. Lơưr pos Inh piêr, oz pêz hli uô ntêx, muôx iz chor nênhs tuôx zok nriêr zuôr têx txir ntông. Pâuz chuôz zis muôx luz nênhx txov nhêv, lơưr tưz uô jông hêik thiêz muôz sêiz têx đuôz shav chor nênhs nox hâuk, đhiê lov jêv ntưk, thiêz hêik tiêk zos cxaz chuôz đros lơưr mak zuôr muôx luz nênhx jông, txâuk nox. Tsik pâuz shor li chak, taz sik xar tiêk luz nênhx tưz zênhx txov nhêv lơưv viv li pos cuêz tênhv cxaz chuôz. Tsuôk txos thâuv trâus Công an huyện Tuần Giáo cxov tsês chiê qênhz yuôx, pos thiêz pâuz tiêk no zos chor nênhs uô zuôv cêr chêi têz qơưk. Pos Quàng Thị Inh hêik:

“Hnor lơưr tuôx thav, muôz trâu zuk sêiz thiêz hêik tiêk thâuv tuôs tâu muk sâuv ntux mak luz nênhx jông hênhr, đaz tsi cux muôx. Cur xar tiêk tưz uô nênhx txov nhêv hênhr lơưv, zos trâus tuôs ho tâu đa vax tsưr por hưv mak jông hênhr thiêx muk sêz li chak. Taz sik tsik pâuz têx co ho zos uô cxâuv cêr chêi têz qơưk”.

Chiê pos Inh cxaz chuôz, chor nênhs hêik cov uô vax tsưr tsik zos chêi sir zôngv ciês chor nênhs hâur hôiv, muôx qơư nhoz sâuv thax tsav trâus nziêk đas cxaz chuôz uô ntêx co tuôx hêik kriê, uô cov pos njênhs siêz. Hâur co muôx Lò Văn Hoàng nhoz jok Chứn, xar Mường Thín, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên. Hoàng cxaz chuôz trâu hôiv uô vax tsưr tsix zos chêi co ntơưv Hà Nội txix shông 2016, tưz zênhx muôx jiês trâus Công an Hà nội cxov, hêik lok trâu tiv phaz pâuz. Taz sik cux tsik hlôngr siêz, Hoàng tror nziêk pox niêv zos Nguyễn Thị Thu Hà tror lok thax tsav tỉnh Điện Biên chiê nziêk đas zaz zâuv chor nênhs txơưr đuô. Txơưv luz nênhx tsênhv yuôr ntâu txov nhêv thiêz tưz tâu chuôz zis hêik kriê, taz sik Lò Văn Hoàng cux tsik sir jos khưr uô nox. Zơưv Lò Văn Hoan, Lò Văn Hoàng txir, nhoz jok Chứn, xar Mường Thín, huyện Tuần Giáo puz pâuz:

“Nưk uô daz tsi mak tsik hêik trâu zuk uô niêv uô txir pâuz hlo, niêv cux nus tsik so, taz sik nưk cux tsik hêik kriê niêv txir pâuz hlo. Tsik pâuz nưk muk kror tưs, fênhx muk li xưz thiêz hnor tiêk nưk muk lơưr vax tsưr lơưv”.

Lơưr chính quyền xar Mường Thín, huyện Tuần Giáo, Lò Văn Hoàng zos lênhx nênhs xuz thơưx ciês pâuz tiêk cxaz chuôz yax kriê uô vax tsưr tsik zos chêi, uô tsik ngaz tuk chính trị sâuv thax tsav. Ciês muôx yưv li co, chính quyền tiv phaz tưz tso nênhs muk nriêr pâuz qênhx shênhx thiêz hêik kriê trâu pox nhuôs pâuz. Zơưv Lò Văn Thuật, Chủ tịch UBND xar Mường Thín, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên hêik:

“Thâuv pêz pov Lò Văn Hoàng nhoz jok Chứn cxaz chuôz uô vax tsưr tsik zos chêi, pêz tưz cơưv Đảng ủy, Hôiv đôngx, chor đoanx thêv tso nênhs muk tiv phaz nriêr pâuz qênhx shênhx ngaz tuk chính trị hêik cxuô. Uô ntêx mak pêz zuôr hêik kriê trâu pox nhuôs pâuz tsik uô lơưr vax tsưr tsik zos chêi no, zos tiêk lênhx tưs cxaz chuôz mak chính quyền zuôr xưv lik trơưk cêr chêi têz qơưk”.

Công an tỉnh Điện Biên li thôngz sâu, txos six hơưv no, sâuv thax tsav tỉnh tưz pov muôx 130 ntâu lênhx nênhs tâu yax kriê, hâuz nziêk cxaz chuôz trâu tsưr tsix uô vax tsưr tsik zos chêi, tsêx trung ntơưv chor thax tsav: Thành phố Điện Biên Phủ thiêz chor huyện Điện Biên, Điện Biên Đông thiêz Tuần Giáo. Cơ quan Công an tưz hu, tsav txênhz, xưv lik 4 txuz, 7 lênhx nênhs sơưr thơưx, sâu tsês 85 ntâuz ntơưr, 4 đĩa DVD thiêz ntâu zav txơưr đuô cik txos.

Chiê txo grêk chor vax tsưr tsik zos chêi no, txix ciês hâur shôngk shông, Công an tỉnh Điện Biên tưz chox kriê chor phongx, ban sir jos uô hâux lưv; tso yênhx puô cán bộ, chiến sỹ muk tiv phaz chiê nriêr pâuz qênhx shênhx thiêz tsav txênhz đros têx huôx tôngv liv zôngv vax tsưr uô tsik ngaz tuk chính trị, ngaz tuk xar hôiv, tsêx trung trâu chor thax tsav 4 huyện zov chênhr, zos: Nậm Pồ, Mường Nhé, Tuần Giáo thiêz Mường Chà.

Ntơưv chor thax tsav no, Công an tỉnh Điện Biên cux hêik yênhx lix chor ban vênhv tôngv, đros muôx hlôngr njêx muôs chor ban nganhx cik txos cxaz chuôz; tsưr tsix ntâu jiês cơưv đros kriz phim yax kriê, zaz zâuv yênhx cxênhz lênhx nênhs cxaz chuôz. Đros sir jos uô hâux lưv, hâur xar muôx 3 luz hli đhâu, cơ quan Công an tưz tsav txênhz, uô ntâuz ntơưr 41 lênhx nênhs sơưr thơưx chor qơư uô lơưr vax tsưr zơưs xuk; hêik 12 lênhx nênhs tsênhv uô lơưr vax tsưr tsik zos chêi ntơưv huyện Nậm Pồ tso tsês, hlôngr uô têx zav tưz tâu têz quuwk côngz jênhv; xav jênhv nzor 59 ziv chuôz zis, 370 lênhx nênhs tso tsês uô vax tsưr Giê Sùa. Thiếu tướng Shôngx A Hồng, Giám đốc công an tỉnh Điện Biên puz pâuz:

“Nhiv no chor phongx, ban lưx lươngv an ninh Công an tỉnh tsênhv sik côngv đros Công an c têx huyện chiê yax kriê, hêik pêx xênhv uô lơưr Đảng, têz qơưk têx cêr chêi, tiv zix zos tsir qơư nhoz, ruôr hiêv jôngr, uô vax tsưr tsik zos cêr chêi têz qơưk tsênhv muôx lok hâur thax tsav”.

Tỉnh Điện Biên nhiv no muôx 80 ntâu qơư, chor nênhs đăngk cir xênhz huôx tôn giáo zos chêi. Chiê uô trâu pêx xênhv uô lơưr vax tsưr trơưk cêr chêi li siêz njênhs njôngr, ruôr por tsês tâu chor nênhs liv zôngv tôn giáo chiê uô vax tsưr tsik zos chêi, chor cơ quan txơưx jênhv tỉnh Điện Biên cux tưz njiz, hêik chor nênhs uô lơưr vax tsưr trơưk cêr chêi cxaz chuôz yax kriê. Nhiv kruôr no, tỉnh cux tưz sik côngv đros Tổng hội-Hội thánh tin lành Việt Nam tsưr tsix jiês cơưv shâuv, kruôz kriê trâu zuôr xar 100 lênhx trưởng, phưv chor nênhs uô lơưr vax tsưr trơưk cêr chêi sâuv thax tsav, chiê hêik sơưr đơưk tsik mnôngs, uô lơưr chor nênhs fêv. Txix tas nro cxiv luôs chính trị li sir jos, tỉnh Điện Biên tsênhv sir jos tir tar uô vax tsưr tsik zos cêr chêi têz qơưk sâuv thax tsav./.

                                                                                               (Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv)

Tsuv phax tar moz vưv tâu trơưk tsưr ziv

Trơưk li tsưr tsix y tế ntiêx têz thôngz sâu, niêx shông muôx nhos 55 cxênhz lênhx nênhs trâul tuôs viv moz vưv.

Txơưv tiêk zos zav moz lok six riêz nênhs (moz vưv nhiv no tsi tâu muôx yuôx kho jông thiêz thâuv tưz trâus vưv mak 100% zuôr trâul tuôs) taz sik phax tir thêir lok tsơưs. Cêr tso siêz đros trâu têx tsi yuô jênhv pâuz lok zav moz no tưz uô muôx ntâu txos cêr plox cêr tuôs. Phênhv ntâu têx lênhx trâul tuôs zos tiv tsi muk cxax yuôx phax tar moz, đhâu hlo thâuv trâus đêr tov lok sik cxax yuôx tâu lis. Iz cxiê lênhx tưz cxax yuôx phax tar moz vưv taz sik viv thâuv xuz thơưx nhiv kruôr trâus đêr tov ntơư nzuôr kror cxaz tsi tâu trơưk li tsưr ziv kriê cux uô trâu tuôs nênhs.

Trơưk li heik kriê, thâuv trâus đêr tov, mir lok zos yưs tov lok sik khơưz to mak xuz thơưx zos tsuv muôz xaz phongx thiêz đêx nzuôr hur kror grêix to co. Đhâu ntơư muôz so cov kruôr, tror muôz têx yuôx plênhr kror cxaz lok plênhr trâu thiêz zênhx max chox muk cxax yuôx ntơưv têx qơư y tế.

Ntâu lênhx thâuv trâus têx đêr zus hâur tsêr tov, sđ six xar tiêk tsi uô chas viv li tsi chox muk cxax  yuôx phax tar. Iz chas ntơư, tsôngv box cux tsênhv cor cav chox tuk nênhs trâul đêr tov co muk uô nênhz seiz, thor têx txir nênhz uô khơưr côngz kho lok sik zôngv yuôx njuôz krưr trâu. No zos iz kro lok six riêz nênhs, zôngx ziv uô tuôs nênhs. Chênhr viv li,  cxuô lênhx tsôngv box sđ tsuv pâuz tsênhz lok têx zuôr trâul txos, tsuv kho moz vưv trơưk li tsưr ziv kriê zos zov chênhr đuô hur si.

Cêr cor cav khênhr tu zus đêr nhiv no zos iz hâur têx riêz nênhs trâu chênhr lênhx tsưr tu zus cux xưk li têx lênhx nhoz jê iz ndis, lar heik zos têx nhuôv zâu. Thôngz sâu sâuv ntiêx têz tso pov, muôx nhos 40% lênhx nênhs trâul tuôs tiv moz vưv tsi tâu muôx 15 shông. Sôr laov txix Cục kho moz tsiêx cxu tso pov, chor nênhs cxax yuôx vắc xin phax tar moz vưv trâu đêr hâur hur si pêz têz qơưk tsuôk muôx 32% ntâu.

  Đros thiêz tsưr ziv ndar txos phax tar tâu moz vưv lok shông 2020, Cục kho moz tsiêx cxu heik pâuz, zuôr yênhx lix 3 qơư seiz njuôk shuôs moz ntơưv TP HCM, Hà Nội thiêz Đà Nẵng chiê phưx vưv luôs hâux lưv phax tar moz vưv. Taz sik, trơưk li heik, zov chênhr đuô hur si cux zos  cxuô lênhx tsôngv box sđ li tsưr ziv, cêr moz siêz txos sik đros phax tar moz lơưr fuô kriê./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)