Điện Biên khov vav txos huôv tsar thax tsav chos txir lưk kâuz hmaz

Zơưv Bùi Mạnh Hải, Giám đốc Sở kôngz nuv thiêz huôv tsar jêx jok tox siêz tỉnh Điện Biên puz pâuz: Điện Biên zos tiv phaz muôx kror liv lox lok đêx ar, qiv hơưv, huv đros trâu chos ntông nox txir. Hâur co têx zav tsoz chos chênhr paz muôx chêx cur kinh têr siêz tâu xav jênhv zos chor zav txir ntông muôx blêi li txir thênhx caz, txir lưk jôngr… thiêz têx zav tsoz chos lur hnuz li: txir pôngr lux, txir lưk kâuz hmaz…Ciês đros txir lưk kâuz hmaz tưz tâu chos siv muôx 30 ha ntơưv oz tiv phaz zos Tuần Giáo thiêz Mường Ảng, puôr lênhx muôx chêx cur jông. Đros kror liv lok đêx ar mak nhiv no nhiv kruôr muôx 2.600 ha ntông nox txir, tsik tâu fiv đros trâu têx kror liv zênhx muôx. Viv li, hâux lưv sir jos chos chor txir lưk kâuz hmaz muôx nhos 1.000ha đros Công ty Cổ phần NaFoods Tây Bắc (tập đoàn NaFoods Việt Nam) zos kror tsưr ziv tâu nganhx kôngz nuv tỉnh xav jênhv zuôr sir jos kriz uô ntơưv têx tiv phaz hâur ntu zuôr txos. Đhâu co paz muôx tâu tsưr ziv uô yiêz, paz txo grêk tsơưs cêr pluôs trâu tsôngv box cxuô mênhx cxưx sauv thax tsav:

“Pêz cux xav jênhv cxiv tsa iz tsưr ziv huôv tsar ntông nox txir hâur ntu zuôr txos. Cxaz chuôz hôiv thảo hnuz no mak pêz cux tsênhv hêik trâu côngz ty zos đrâuv tsoz txir lưk kâuz hmaz mak txir pôngr lux cux zos iz hâur têx kror liv. Thiêz hâur ntu zuôr txos pêz zuôr hêik trâu UBND tỉnh Điện Biên muôx iz đề án cux li iz tsưr ziv chiê zaz zâuv têx doanh nghiệp tuôx yưv pênhr mak cux tsuv muôx qơư chos chiê cov lơưr tso siêz sâu zuôr thiêz pox nhuôs cux tso siêz têx hax huv uô tâu muôx qơư muôs truôx”.

Đros têx tiv phaz li siêz xar lok zuz nôngz, gri zuôr muôs, thâux xa, paz trâu pêx xênhv…zơưv Lê Hoài Hưng, Giám đốc Công ty Cổ phần NaFoods Tây Bắc puz pâuz: NaFoods zos iz hâur chor tập đoàn uô ntêx hlo hâur hlôngr yiêz kôngz nuv thiêz uô chor hax huv cuô txir ntông, jâuz kok txiêk đros muôx ntâu tsêr mêir uô ntơưv cxuô thax tsav qơư hâur thôngz têz qơưk. Ntơưv thax tsav Tây Bắc, NaFoods tưz muôx tsêr meir uô kôngz nuv sâuv thax tsav tỉnh Sơn La thiêz tsênhv uô trâu Sơn La zos yênhx thax tsav chos txir lưk kâuz hmoz ntâu tiv zix têz qơưk đros thax tsav muôx nhos 5.000 ha. Hâux lưv sir jos uô thax tsav no muk trâu têx tỉnh txơưr đuô nhoz Tây Bắc hêik cxuô thiêz Điện Biên hêik taz nhoz hâur tập đoàn li tsưr ziv huôv tsar chiê gra siêz đuô tsơưr lươngv têx cuôz đêx txir ntông muk trâu ciêz đrôngs sâuv ntiêx têz, thôngx cxix paz muôx hâux lưv uô nox huôv tsar muk ntêr trâu pêx xênhv:

“Zuz nôngz mak zos công ty chor lơưv. Hok kriz uô mak zuôr muôx ntâu kror tâu paz, , iz cxiê côngz ty qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôs, iz cxiê cuiv zuôr sik đros chiê paz trâu pêx xênhv lok cơưv shâuv chênhz zênhv, muôz trâu txêik…têx co tsik zos công ty iz lênhs xưz mak zuôr muôx ntâu tos sik đros côngv kriz uô. Uô ntêx mak chiê pox nhuôs pâuz tâu txos tsoz txir lưk kâuz hmaz li chêx cur tso, đhâu co thâuv pox nhuôs muôx zoz qơưx lơưv mak zuôr yưv pênhr trâu têx kror txơưr đuô”.

Đros têx kror shir phaz txix chêx cur chos siv txir lưk kâuz hmaz sâuv thax tsav thiêz nganhx kôngz nuv tỉnh Điện Biên têx tsưr ziv, vav tiêk txir lưk kâuz hmaz zuôr zos tsoz chos chiê paz trâu pox nhuôs cxuô mênhx cxưx sâuv thax tsav cxuôv yêiz thiv pluôs tâu truôx đrênhk./.

(Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv)

Sơn La: Lênhx hluôl tuz mênhx cxưx Hmôngz hlôngr yiêz luz nênhx khov chos suôz câur đuz

          Chox lul: Phiêng Ban, jos nhoz siêz tiv zix xã Mường Giàng (huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La) nhoz iz nta trôngz, phênhv ntâu zos tsôngv box Hmôngz nhoz uô nênhx. Nhoz no muôx iz lênhx hluôl tuz car xar car uô, txơưx chox iz zav tsoz chos tsiv gri lok chos hâur xuz jôngr ntông chiê uô bluô nux. Co zos suôz câur đuz- zav tsoz chos txi txir hâur hâur pâus tsoz chos. Co zos tix lâuk Dia Xênhv Thox, iz lênhx nôngx mênhx txơưx uô kinh têr.

          Thâuv ntêx, ar têz Phiêng Ban lok six jông, chos blêx, chos poz cưl chuôz zis tưs cux muôx nox muôx hnhar. Taz sik viv uô kôngz ntâu shông, ar tsuôk lơưv ntâu, tsuôk yuôr têx poz jêz....Nhiv no poz cưk muôs cux tsi tâu gri, sâu tsi tâu liv thâuv yưv pênhr chos. Đrês njiêz têx liêx têz tix lâuk Dia lok six qiv siêz.

          Muôx iz jiês muk seiz cưr tix nênhx tsa nhoz xã Tỏa Tình (huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên) tix lâuk Dia pov pox nhuôs nhoz no tsi chos poz cưk, chos blêx li nhoz ntơưv tix lâuk jos, mak chuôz zis tưs cux chos suôz câur đuz cxuô qơư. Lơưr heik tiêk tsoz suôz câur no muôx chêx cuk kinh têr siêz đuô ntâu jiês chos poz cưk, chos blêx...Tror lok tsêr tix lâuk Dia cux xar tsưr ziv chiê chos suôz câur.

Nhạc cắt

Xar tâu tsưr ziv mak txơưv uô, shông 2013 tix lâuk tror mul xã Tỏa Tình ( Tuần Giáo) zuôr nôngz lol chos siv sâuv 1 hecta ar têz, uô lơưr têx lênhx nênhs chos uô ntêx li tsưr ziv chos, suôz câur huôv tsar jông, tsơưs trâus caz hmoz uô hiêv. Đhâu 2 shôngk tsoz suôz câur tưz txi txir, tix lâuk Dia chuôz zis sâu txir muk muôs đros grê muôs zos iz cir cxôngx 60 txos 100 cxênhz, lơưr yênhx ntu, muôx têx jiês grê muôs tsênhv siêz đuô thiêz.

          Pov tâu chêx cuk co, shông 2015, tix lâuk Dia truôx siêz hlôngr tas nro 5 hecta ar têz chiê chos suôz câur đuz. Txos nhiv no, tưz muôx 3 hecta txos six hơưv sâu txir. Chiv tsêz no tix lâuk chuôz zis sâu tâu 2 tênhr ntâu txir nhôngs, grê muôs zos 60 cxênhz iz cir, tsi xav têx nhiêx txiêx tưz yưv mak cux sâu liv tâu 250 tsov đeiv ntâu. Khov chos suôz câur đuz tix lâuk chuôz zis tsi nyei yeiz pluôl li ntu đrav ntêx lơưv thiêz. Lơưr tix lâuk Dia, pir đros têx tsoz chos txơưr, tsoz suôz câur yưv pênhr tsơưs taz sik chêx cuk kinh têr mak siêz. Chungz fênhx iz hecta poz cưk sâu tâu 20-30 tsov đeiv, suôz câur mak sâu cxôngx 80-100 tsov đeiv. Tiv zix suôz câur mak tsi zuôr pôngz mê njik đas jos tsoz phưz ntu qir thơưx, thâuv tưz huôv hlox mak tsuôk tos txos six hơưv mul âu txir xưz. Cxôngx tix lâuk Dia li trâur nuv chos suôz câur đuz muôx chêx cuk, 100% têx ziv chuôz zis hâur jos Phiêng Ban tưz uô lơưr thiêz txos nhiv no tsuôk yuôr 2 ziv chuôz zis pluôl hâur jos, luz nênhx ziv hnuz ziv jông đuô, muôx nox muôx tsês.

          Tsôngv cưr...hmor yuô! Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx xâuk li no xưz, phênhv no zos Đeix nta suôz Vn nhoz iz suôv faz Bắc côngv đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Tsu Vưx- Txâur Vax cxeik nhênhv)