Kon Tum: Uô tâu txix tsênhv chêi thêv pâux nzir tsưx phưv jôngr

Tâu công ty choz zok hâux lưv sêiz jor por vêv 2 thax tsav jôngr 744 thiêz 748 đros thax tsav đar muôx 2.200 ntâu ha jôngr nhoz sâuv thax tsav jok 1, xã Ia Tơi, huyện Ia H’Drai, tỉnh Kon Tum; tix lâus Phùng Chí Mạnh, lênhx nênhs sêiz jor por vêv jôngr, Trạm sêiz jor por vêv jôngr 270, Công ty TNHH jôngr nuv Ia H’Drai puz pâuz, txis hâur shôngk shông txos nhiv no thax tsav jôngr zos tix lâus sêiz car tsuôk muôx yưv iz txuz pêx xênhv muk luôx têx đrox, grênhz tâux muôx 200 yiv ndis. Khov pov ndar six hơưv, đros sir jos yax kriê trâu pêx xênhv jok 1 pâuz, pox nhuôs tưz pâuz tâu thiêz chiv chir cir jênhv tsik luôx ntor jôngr thiêz tsik uô zuôv chêi por vêv huôv tsar jôngr. Thiêz kror zov chênhr đuô lơưr tix lâus Mạnh, txix thâuv muôx tsênhv chêi pâux nzir dịch vuv tênhv qơư jôngr, nênhs lox tôngv hâur taz viv sir jos sêiz jor, por vêv jôngr jông đuô:

“Sơưr đơưk uô lok six jông hâux lưv sêiz car por vêv jôngr, tsik so qênhz yuôx thiêz sêiz kaz sêz ziv chuôz zis tưs nav ar jôngr mak hêik thiêz yax kriê trâu lơưr pâuz. Yênhx hnuz muk sêiz shuôk têx qơư zuk tâu choz sêiz jor. Sơưr đơưk puôr lênhx sir jos uô”.

Tu Mơ Rông zos tỉnh Kon Tum li luz huyện txov nhêv tiv zix. Pêx xênhv phênhv ntâu zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs Sê đăng luz nênhx tsênhv yuôr ntâu txov nhêv. Tiv pêx xênhv li phênhv sâu zos khov trâu uô kôngz nuv viv li zoz qơưx kriz đar thax tsav liêx têz ziv hnuz ziv ntâu thiêz kror no tưz uô phiv liv txos thax tsav jôngr chiv xênhz. Chiê por vêv tâu jôngr tsik muôx kror tưs jông đuô chiê pêx xênhv pâuz pov têx kror liv mak jôngr paz muôx tâu trâu ziv chuôz zis, trâu côngv thôngx. Zơưv Vương Văn Mười, phưv chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, puz pâuz tsênhv tsênhz txix thâuv muôx tsênhv chêi pâux nzir dịch vuv tênhv qơư jôngr, zuôr xar 12.000 ha jôngr ntơưv tiv phaz no tâuz choz zok trâu 800 ntâu ziv chuôz zis thiêz côngv thôngx mak jôngr tưz tâu sêiz jor thiêz por vêv jông đuô:

“Txix thâuv muôx dịch vuv tênhv qơư jôngr pox nhuôs li jênhv pâuz tâu gra siêz đuô thiêz co muôx đros txơưx jênhv, qênhx liv. Tiv iz zos pox nhuôs muôx txơưx jênhv viv tsik so zok nriêr têx yuôx njuôz hâur jôngr. Tiv oz thiêz zos chiê chos cxuô zav yuôx njuôz…Côngz xưv sêiz jor por vêv jôngr sâuv thax tsav tâu uô lok six jông. Chor txuz pox nhuôs ruôr hiêv jôngr nhiv no tsik muôx lơưv”.

Đros 23 taz viv tsưr jôngr zos tsưr tsix, 74 xã, thị trấn, muôx 3.600 ntâu ziv chuôz zis thiêz 22 côngv thôngx qơư pêx xênhv nhoz ntơưv tỉnh Kon Tum tưz tâu têz qơưk choz zok ar, zok jôngr chiê sêiz jor, thax tsav xar muôx 45.000 ha jôngr tâu cungz dịch vuv tênhv qơư jôngr. Chor tsưr jôngr li hêik pâuz, phênhv sâu iz shông trâu iz ziv chuôz zis xar muôx 5 triệu đêiv, côngv thôngx pêx xênhv nhoz xar muôx 88 triệu đêiv thiêz chor ziv chuôz zis muôx 37 triệu đêiv. Hêik lok têx kror liv hâur tsênhv chêi pâux nzir dịch vuv tênhv qơư jôngr, zơưv Hồ Thanh Hoàng, Giám đốc cuiv por vêv thiêz huôv tsar jôngr tỉnh Kon Tum, puz pâuz:

“Tsênhv chêi pâux nzir dịch vuv tênhv qơư jôngr tưz muôx iz cêr chêi yưv pênhr trâu jênhv vưv por vêv thiêz huôv tsar jôngr truôx đrênhk. Chor tsưr jôngr, pêx xênhv cxaz chuôz sêiz jor por vêv jôngr muôx phênhv sâu tâu. Đhâu co huiz tôngv tâu pênhr jos xã hôiv cxaz chuôz por vêv jôngr, tiv zix zos pêx xênhv uô nênhx nhoz hâur jôngr thiêz nhoz jê har jôngr; paz muôx nzir hâux lưv uô thiêz phênhv sâu trâu pêx xênhv, txix co paz hlôngr yiêz pêx xênhv luz nênhx, cxuôv yêiz thiv pluôs trâu pêx xênhv nhoz tiv phaz”.

Tsênhv tsênhz puz pov uô lơưr tsênhv chêi pâux nzir dịch vuv tênhv qơư jôngr nhoz tỉnh Kon Tum tưz tsik zos iz thênhv jux juk hlôngr yiêz đuô pêx xênhv luz nênhx, gra siêz tsưr jôngr li txơưx jênhv, cxaz nzir chor ziv chuôz zis, côngv thôngx jênhv sêiz jor por vêv jôngr mak tsênhv huiz tôngv tâu chôngz nênhs uô côngz xưv qênhz yuôx, por vêv jôngr. No zos kror zov chênhr chiê sir jos uô hlôngr yiêz đuô jôngr nuv, paz txo grêk tsơưs chor ziv chuôz zis pluôs, taz por truôx tuk luz nênhx, tiv zix zos têx qơư nhoz đêz, tox siêz hâur tỉnh./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)

Nộp ntâuz ntơưr thor tâu paz nhiêx txiêx tsik muôx hâux lưv uô li chak?

Têz: Vênhv thix tâu nus tưz tâu cuiz tênhv tsênhz mênhx ntơưv Chính phủ li Nghị định số 28/2015/NĐ-CP hnuz 12/3/2015 cuiz tênhv tsênhz mênhx chêi hâux lưv uô lok BH tsik muôx hâux lưv uô li iz cxiê grê.

Lơưr Grê 16 Nghị định 28, ntâuz ntơưr thor tâu sơưv nhiêx txiêx paz tsik muôx hâux lưv uô zos:

1. Hêik cov tâu paz nhiêx txiêx tsik muôx hâux lưv uô trơưk li Bộ trưởng Bộ lox tôngv-saz pênhz thiêz xã hội cuiz tênhv.

2. Bản chính lok sik bản cxêik đuô muôx xav jênhv zos iz hâur têx ntâuz ntơưr đrav kaz xav jênhv lok suôv câuv hux thôngx uô lox tôngv lok sik hux thôngx uô hâux lưv:

a) Hux thôngx lox tôngv, lok sik hux thôngx hâux lưv uô tưz tas six hơưv lok sik tưz uô tiêr hâux lưv lơưr hux thôngx lox tôngv;

b) Cuêz tênhv tsik uô hâux lưv;

c) Cuêz tênhv tso so hâux lưv;

d) Cuêz tênhv kỷ luật zuôv tso so hâux lưv;

Hêik pâuz lok sik sêiz lax suôv câuv hux thôngx lox tôngv lok sik hux thôngx uô hâux lưv.

Zos tiêk nênhs lox tôngv cxaz chuôz bảo hiểm tsik muôx hâux lưv uô lơưr cuiz tênhv ntơưv Điểm c ntu 1 Grê 43 chêi hâux lưv uô mak ntâuz ntơưr xav jênhv lok suôv câuv hux thôngx lox tôngv lơưr chêix chiv lok sik lơưr iz kror hâux lưv uô muôx six hơưv txix 3 hli txos tsik tâu muôx 12 hli zos bản chính lok sik bản cxêik đuô muôx hux thôngx co xav jênhv.

3. Sổ BHXH.

Tsưr tsix BHXH uô xav jênhv lok thêv nhiêx BH tsik muôx hâux lưv uô thiêz muôz sổ BHXH trâu nênhs lox tôngv hâur six hơưv zos 5 hnuz uô hâux lưv xav txix hnuz txêik tâu nênhs sir zôngv lox tôngv hêik pâuz.

Đros nênhs sir zôngv lox tôngv zos chor cơ quan, taz viv, DN nhoz Bộ côx phax, Bộ Công an mak hâur 3 hnuz, BHXH Bộ côx phax, BHXH Bộ công an uô xav jênhv lok thêv nhiêx BH tsik muôx hâux lưv uô thiêz muôz sổ BHXH trâu nênhs lox tôngv xav txix hnuz tâu nênhs sir zôngv lox tôngv hêik pâuz.

Grê 17 Nghị định 28 cuiz tênhv hâux lưv nộp ntâuz ntơưr thor tâu paz nhiêx txiêx tsik muôx hâux lưv uô li đrav kaz:

1. Hâur six hơưv 3 hli xav txix hnuz tas hux thôngx uô lox tongv lok sik hux thôngx uô hâux lưv, nênhs lox tôngv tsik tâu muôx hâux lưv uô thiêz muôx zoz qơưx thor tâu paz nhiêx txiêx tsik muôx hâux lưv uô tsuv tâu nộp iz bộ ntâuz ntơưr hêik thor tâu paz nhiêx txiêx tsik muôx hâux lưv uô huv li cuiz tênhv ntơưv Grê 16 Nghị định no trâu tsênhv qơư dịch vụ hâux lưv uô ntơưv tiv phaz qơư nênhs lox tôngv xar txêik tâu nhiêx txiêx paz tsik muôx hâux lưv uô.

2. Nênhs lox tôngv tâu tso chêi trâu lênhx nênhs txơưr đuô nộp ntâuz ntơưr lok sik xa ntâuz ntơưr trơưk bưu điện zos tiêk muôx iz hâur têx kror li đrav kaz:

a) Muôx moz, xênhz nhuôs hâur chêr muôx cơ sở y tế xav jênhv;

b) Trâus txiêz nanv muôx cảnh sát zoz thôngz xav jênhv lok sik cơ sở y tế muôx qênhx xav jênhv;

c) Muôx yưv hluôr tơưl cuz, đêx ngaz cuôr, ntus kênhs, đêx hiêr ntak, caz moz huôv xênhz muôx chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn xav jênhv.

Hnuz nộp ntâuz ntơưr hêik thor tâu paz nhiêx txiêx tsik muôx hâux lưv uô li tâu hêik tas co zos hnuz nênhs tâu tso chêi tuôx nộp têx ntâuz ntơưr lok sik hnuz sâu sâuv dấu bưu điện đros thiêz xa đhâu bưu điện./.

(Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv)