Lào Cai: Tu zus keiz đuz grêix ntơưv qơư-Nênhs tox siêz zav nox kaz

Xênhz thiêz hloz lox nhoz thax tsav tox siêz, txov nhêv, txix thâuv tsênhv zâu, tix lâus Hoàng Seo Sanh, nênhs Hmôngz nhoz jok Nà Chí Phàng, xã Lùng Sui, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai tưz sưv, pâuz tsênhz txos têx keiz đuz grêis, niêx hnuz mul zok, trâuz caz nox. Hâur jok, chuôz zis tưs cux zus, taz sik ntâu yax cux tsuôk zos 2,3 châuv tuk, thâuv tưs muôx kruô, hâur tsêr muôx hâux lưv đaz tsi mav tuô nox, tsi muôx lênhx tưs xar tiêk, zus chiê muôs uô bluô nux.

Txos shông 2015, thâuv huyện qir muôx dưv anr muôz têx nôngz keiz đuz grêis ntơưv qơư lok huôv tsar tu zus, tix lâus thiêx pâuz co zos zav nôngz keiz jông, tưz tâu por tsês chiê, nhiv no tror lok huôv tsar tu zus ntâu nhoz thax tox siêz no. Hli 8/2019, Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh tror cxơưz cxiz krêz uô đar qơư tu zus, muôz nzir 170 tuk keiz đuz grêis zus uô nôngz trâu tix lâus, txos nhiv no chor keiz co hloz lox lok six jông, tuk tưs cux jông gâux, txos thâuv muôs mak cux txâuk trâu chuôz zis nox tsiêz. Tix lâus Sanh heik: “Thâuv ntêx pêz cux zus, taz sik zus tsơưs xưz, tsi ntâu li no. Nhiv no lok six ntâu lênhx nênhs lơưr nus zuôr txos taz sik cux tsi tâu muôx ntâu, nhoz nhoz muôs 2, 3 tuk, gri muôs cux siêz, viv li pêz cux xar xor thêir, uô qơư lox đar chiê zus ntâu đuô”.

Zơưv Hảng Seo Toán, Chủ tịch ủy ban xã Lùng Sui, huyện Si Ma Cai heik pâuz, xã muôx zuôr xar 500 chuôz zis, 99% zos nênhs Hmôngz, phênhv ntâu têx chuôz zis tsênhv pluôs, txov nhêv. 2, 3 shông tror lok no, thâuv tsưr ziv tu zus keiz đuz grêis tâu uô lơưr tưz paz lok six jông trâu tsôngv px huôv tsar uô nox uô hnar. Txos nhiv no, tas nro xã tưz muôx 60 ntâu chuôz zis tsôngv box tu zus zav nôngz keiz co.

Trơưk li zơưv Toán, zus keiz đuz grêis lok six zôngx ziv, nhoz Lùng Sui phênhv ntâu xưk li chuôz zis tưs cux muôx vax ntông nox txir, tsuôk xor thêir têx vax txir ntông co chiê tso keiz nưk nhoz nưk hâur vax, pư sâuv ntông, uô li ntơư keiz muôx qơư đar ndis, zok trâuz caz nox, têx grêix thiêx chênhr, qir fmông trâu têx ntông nox txir.... Tsi tas li, nhoz Lùng Sui, ntâu chuôz zis tsuôk yuôr chor lâuk nênhs, têx nhuôs zâu nhoz tsêr, zuôr lur zus ntêr txix tsưr ziv tu zus keiz đuz grêis đros thiêz têx chuôz zis tsi yuô muôx lênhx nênhs uô hâux lưv, uô liêx têz zos lok six jông, viv tsuôk muôz têx blêx, poz cưk ư trâu keiz nox keiz xưz, hok hâur têx ciêz đrôngs mak thâuv tưs grêix keiz đuz grêis cux tâu gri: “Nhiv no hâur ciêz đrôngs, iz cir keiz đuz grêis muôs txix 180-200 cxênhz, iz fâuv xav kror đruôz đraz iz chuôz zis muôx têx sâu tâu 20-30 tsov đeiv. Txix nhiv no txos shông 2020, pêz sir jos cov iz chuôz zis iz shông tu zus tâu 3-4 fâuv keiz chiê thâuv tưs cux muôs keiz muôs, truôx tuk kinh tế trâu tsôngv box. Pêz xav, zus keiz đuz grêis muôx têx uô hlôngr yiêz tâu jêx jok, lar heik zos hlôngr yiêz txix tsôngv box sđ tsưr ziv uô nox pôngz kaz đrav ntêx, uô lơưr têx tsưr ziv yiêz, tu zus ntâu tsiêx cxu”.

Trơưk li zơưv Chu Hoàng Nguyện, Chi cục tsar Chi cục huôv tsar tox siêz tỉnh Lào Cai, chor keiz heik sâuv li kror jông, chênhr zos tsôngv box Hmôngz têx nôngz keiz, viv li lok six jông tu zus, cux li nênhs tox siêz tsưr ziv khênhr zus tso yar. Tsênz tiês tso pov, têx nôngz keiz ntơưv qơư zus tâu, hloz lox tâuk, tsi thôngx li têx keiz txuôv txơưr đuô zus đros uô cê ntơưv qơư. Lar heik, keiz đuz grêis ntơưv qơư têx grêix tsi jông xưk li chor grêix keiz đuz grêis txơưr đuô, grêix đuz, cxa đuz, taz sik cux lok six zôngx ziv pâuz tâu, viv chor keiz no iz đuz, tơư mê thiêz tsuôk muôx 4 tuk ntir tơư xưz. Iz chas co, pir li têx keiz txơưr mak keiz đuz grêis ntơưv qơư jông đuô. Zơưv Nguyện heik pâuz: “Kror jông zos keiz đuz grêix, nox kaz thiêz hur si tuk keiz puôr lênhx đuz, uô trâu nưk muôx nưk iz kro txơưr tsi thôngx li lưv zav keiz, co zos têx zuôr trâul txos chiê cxiv tsa xiv huv OCOP ntơưv qơư cux li hâur tỉnh trâu ntu zuôr txos”./.

(An Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Yax kriê chei cheix yêz mul lok tâus cêr-Yôngx VI: Tsar yêz thâux kruô, hax huv mul lok tâus cêr hâur têx grê

Grê 64, tsar yêz lox muk lok tâus cêr

          Tsar yêz lox thâux hax huv, zuôr muôs hax huv muk lok tâus cêr tsuv uô zos đêiv chêi têz qơưs quy tênhv.

          2. Tsar yêz lox thâux kruô thiêz tsar yêz lox thâux hax huv, zuôr muôs hax huv muk lok tâus cêr.

          3. Tsar yêz lox muk lok tâus cêr tsuv muk trơưk têx cêr tâu têz qơưs quy tênhv

Nhạc cắt

          Grê 65. Hâur ntu lênhx nênhs tsar yêz ô tô uô hâux lưv

          1. Hâur ntu lênhx nênhs tsar yêz ô tô uô hâux lưv tsik puz đhâu 10 luz six hơưv hâur iz hnuz thiêz tsik tâu tsar yêz muk lok siz lơư liês hâur 4 luz six hơưv.

          2: Lênhx nênhs tsar yez ô tô tsuv tsar yêz zos đrêiv têz qơưs chêi quy tênhv ntơưv ntu 1 grê no.

 Nhạc cắt

          Grê 66. Tsar yêz ô tô thâux hax huv

          1. Tsar yêz ô tô thâux hax huv zos:

          a, Tsar yêz thâux kruô mul lok trơưk đrêiv ntu cêr tưz quy tênhv thiêz  huv zos đrêiv six hơưv.

          b, Tsar yêz buyết thâux kruô mul lok trơưk đrêiv ntu cêr, huv six hơưv tưz quy tênhv. 

          c, Tsar yêz taxi thâux kruô mul lok zos đrêiv li kruô tsưr ziv siêz xar, thêv grê nhiêx huv đros.

          d, Tsar yêz thâux kruô mul lok trơưk li tsôngv kruô têx ntâuz ntơưr tưz sâu chos luk tsês zos đrêiv six hơưv, hnuz nhôngs.

          đ, Tsar yêz thâux kruô du lix trơưk ntu cêr muk lok, tsôngv kruô têx luk, ntâuz ntơưr tưz sâu tsês muk lok txos thax tsav qơư du lix.

          Nam: 2. Tsar yêz ô tô thâux hax huv zos:

          a, Tsar yêz ô tô thâux hax huv muk lok

          b, Tsar yêz taxi thâux hax huv

c, Tsar yêz thâux têx hax huv cov huv đros muk lok tâus cêr

          d, Tsar yêz thâux têx hax huv riêz nênhs

          3. Chính Phủ quy tênhv tsênhz mênhx yêz ô tô thâux hax huv, xa kruô muk lok tâus cêr./.

                                (Tsu cxêik nhênhv-Bích Thuỷ)