Lào Cai: Cêr jêx jok tênhv tênhz chis cax lul

Hâur ntu đrav ntêx, txos thâuv tsâuk ntux, pêx xênhv cxuô ziv chuôz zis nhoz jok Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai lok six cxơưx muk lok đrâuv cêr, tiv zix zos nhuôs zâu thiêz nênhs lâul. Taz sik, xar muôx iz shông lok no, xav txix thâuv muôx chor hluôk nênhs lok paz đas jos cxiv uô ndêx tênhv, truz hluô, tik kê tênhz tơưl pov cêr cxuô txox cêr, pêx xênhv tưz tsik cxơưx muk lok tâus cêr hâur hmo ntux, muk lok uô cxuô zav zôngx ziv đuô. Niêv tix Hoàng Thị Ngài, nhoz jok Bản Vền, xã Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai puz pâuz:

“Txix thâuv chor tênhv tênhz tơưl pov cêr no hâur jêx jok mak zôngx ziv ntâu kror, thâuv ntêx muk sêiz sơưr đơưk mak tsâuk ntux hênhr, nhiv no muk lok mak pov cêr lus, taz por ngaz tuk jông”.

Tưz tsik zos jok Bản Vền xưz mak ntơưv 11 jêx jok txơưr đuô nhoz xã Bản Qua, chor côngz trinhx tơưl tênhv tênhz pov cêr lul trâu cxuô txox cêr muk lok hâur jêx jok tưz cxiv uô tâu tiêr. Đoanx hluôk nênhs xã phêiz công tso nênhs tsik so sik côngv đros pêx xênhv sêiz car tso tênhv tênhz tơưk pov huv đros thiêz ngaz tuk hâur six hơưv sir zôngv tênhv tênhz. Tix lâus Hồ A Lò-Bí thư đoanx xã Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai hêik:

“Ban chấp hành Đoanx xã Bản Qua tưz thôngx ziv đros tsaz yênhx tơưl tênhz pov cêr têx cêr muk lok hâur jêx jok thiêz sir jos cxaz chuôz phongz yaox. Chiê uô muôx chêx cur chor xor tênhv tơưl pov cêr, đoanx xã Bản Qua tsik so tso hluôk nênhs qrrnhz yuôx, kho đuô têx qơư tsik jông, tênhz tsik chis…”.

Txix têx luôs hâux lưv uô muôx liv tsênhv tsênhz, tsaz yênhx “Tơưl tênhv tênhz chis pov cêr lul trâu cxuô txox cêr hâur jêx jok” tsênhv tror tâu phuôx tôngv kriz uô ntơưv chor xã Quang Kim, Bản Xèo (Bát Xát), Lương Sơn (Bảo Yên) thiêz Vạn Hòa (thành phố Lào Cai). Muk txos thax tsav jêx jos tưs, tsaz yênhx cux tâu hluôk nênhs thiêz pêx xênhv thôngx ziv đros uô. Tix lâus Zax Quốc hưng-Bí thư tỉnh Đoanx Lào Cai puz pâuz:

“Tơưl tênhz chis pov cêr muk lok hâur jêx jok zos Đoanx hluôk nênhs tỉnh Lào Cai kriz uô, đhâu tsênhv tsênhz mak cux tưz phuôx huiz tâu chêx cur. Tiv iz zos taz por ngaz tuk sâuv thax tsav jêx jok, tiv zix zos chor xã nhoz ntus đriv. Tiv oz zos paz trâu pox nhuos luz nênhx, tsâuk ntux lok cux muk lok tâu zôngx ziv, chor nhuôs zâu muk cơưv ntơưr hmo ntux cux taz por ngaz tuk zoz thôngz, ngaz tuk tsiv ngaz hâur jêx jok”.

Têx tsưr ziv uô “tơưl tênhv tênhz pov cêr trâu cxuô jêx jok” txơưx tiêk tsik lox luôx tưs, taz sik hêik tơưv hluôk nênhs Lào Cai li sir jos, paz muôx cêr shir phaz, luz nênhx yiêz nhoz chor jêx jok thiêz uô trâu têx jêx jok hêik sâu muôx cêr vav mênhx thiêz hlôngr yiêz đuô./.

(TTT-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phax kho moz đôngk yar trâu tsiêx cxu, keiz ok

          Têx tsiêx cxu zôngx ziv trâus moz đôngk nyar zos nhux tưv, nhux đas, buô, keiz, ok, zax zuôv…Buô moz khênhr pov hơưz poz, thox plaz…Keiz, ok trâus moz khênhr trâus moz thox plaz, E.coli, salmonella…Moz  đôngk nyar khênhr huôv xênhz hâur cheix lol nas, qiv hơưv txơưr txar, pir li chaz nhux cxôngx thax tsav no mul thax tsav txơưr.

          Caz moz uô đôngk nyar muôx hâur tsiêx cxu li chêr, khênhr chêx chôngk nhoz cêr uô pa. Thâuv qiv hơưv txơưr txar, nox tsi txâuk tsơưr pưr…caz moz zuôr huôv xênhz. Moz cik cxôngx têx tsiêx cxu trâus moz trâu tsiêx cxu tsi trâus moz tiv hâuk đêx uô cê, nox jâuz uô cê…Moz cux huôv xênhz tiv muôv muôs, tuô tsênhr tsiêx cxu trâus moz thiêz moz cik đhâu tsuôs, caz uz no…

Nhạc cắt ngắn

          Thâuv nhux đas trâus moz khênhr pov thox plaz, qir nhôngs li: Tso kuôr tâu nyar shơư…lax uô pa, lol njưk, lol kâuz ndâus. Caz moz lol hâur nyar uô tsiêx cxu moz thiêz zôngx ziv trâus tuôs sei. Tsiêx cxu trâus moz khênhr trâus thox plaz; trâus moz poz kêx cxa viv li lax mul lol tâu. Keiz, ok trâus moz khênhr pov o, moz poz kêx cxa, trâus tuôs tơư, ntês kê tsơưs, tuôs ntâu. Zos tsiêx cxu trâus moz hnhar khênhr pov đôngk nyar, tơưr greix xiêr xiêr. Njưk pov tênhr nyar, lol nyar, o. Siêz o, hnhur o thiêz pov lol nyar…

Nhạc cắt…

          Pox nhuôs tsuv nzor pov tsiêx cxu, keiz ok trâus moz, cêv kuôk thiêz zôngv yuôx lơưr canr bôv thú y li heik kriê, thôngx cxix vêv xênhz, tsuôk yuôx tuô caz moz guôx tu zus, têx chuôz zênhx tu zus thiêz tênhx qơư iz buôk ndis.

          Chiê phax tar moz, pox nhuôs tsuv cxax yuôx vắc-xin moz, zôngv lơưr tsưr ziv heik kriê. Keiz, ok cxax jiês xuz thơưx thâuv tâu 35 txos 45 hnuz; buô zos 30 txos 45 hnuz nhôngs; nhux tưv nhux đas zos 6 luz hlik. Đhâu 6 luz hlik cxax jiês tiv oz. Pox nhuôs tsov cưv uô ntêx thiêz thâuv cxax yuôx phax moz tsuv muôz vitamin hâuk nzir 3 txos 5 hnuz chiê chuôz cxaz đas jos trâu tsiêx cxu, txu grês yuôx li têx uô zênhr shar, paz tir tar moz jông đuô. Pox nhuôs yax six vêv xênhz, tsuôk yuôx trâu thax tsav tu zus tsiêx cxu thiêz qơư tso tsiêx cxu, tsoz phưz jông, chuôz cxaz đas jos trâu tsiêx cxu.

          Chox lul: Phênhv “ Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz”tsuôk muôx xâuk li no xưz, phênhv nôzs Đeix nta suôz VN đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Txâur Vax cxeik nhênhv)