Jax thưr 6, hnuz 23/10/2015

Thax tsav tox siêz txo grêk cêr yeiz pluôs khov muôx ju lix

 

 

 

Nhoz xã Nghĩa Lợi, thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái, 13 ziv chuôz zis zos hội viên pox niêv nhoz têx jok Sà Rèn, thiêz Chao Hạ 1 tưz cxaz chuôz dưv anr “ cxiv tsa trâur nuv uô ju lix côngv thôngx reik đros cxuz cêr yeiz pluôs thiêz cxiv tsa jêx jok yiêz”, xav hur si chor nhiêx uô tas muôx 260 tsov đeiv. Têx ziv chuôz zis cxaz chuôz dưv anr zos têx chuôz zis phênhv ntâu tsênhv tuôr tâu chiê tsôngv box heir nênhs Thêir têx txux chi vênhx huôv hâur luz nênhx xênhz huôx, vav chiê siêz njôngr tâu uô ju lix chiê hla đhâu yeiz pluôs. Xav kror đruôz đraz iz ziv chuôz zis lênhk tok txix 500 txos 800 lênhx kruô tuôx ndis shuôs têz qơưs uô si iz shôngk, lar heik muôx kênh ziv tsênhv lênhk tok tâu yênhx cxênhz lênhx kruô tuôx ndis uô si. Niêv lâuk Lường Thị Hồng Chung, nhoz jok Chao Hạ, xã Nghĩa lợi, thị xã Nghĩa lộ heik:

Băng: “ Uô ju lix côngv thôngx mak tsi lax uô. Phênhv ntâu zos zuk sir jos khơưk tsês, tuôr chiê zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv jông, kruô tuôx ndis seiz, uô si piêr trâu kruô mnôngs, pâuz txos xưz. Txix thâuv uô ju lix côngv thôngx mak muôx lok six chôngz kruô tuôx no ndis seizi. Pêz jông siêz thiêz shir phaz cơưk. Khov uô ju lix mak pêz muôx nzir hâux lưv uô, chuôz cxaz phênhv sâu, tsi yuô txov nhêv li đrav ntêx”.

Hâur têx shông jê lok no, huyện txov nhêv tox siêz Mù Cang Chải tưz yênhx qơư jông jav hu zâuv tsôngv kruô sơưr đơưk tuôx ndis seiz, uô si, tsi tiêk tuôx no tâu seiz têx liêx tơư ntêir jông mak tsôngv kruô tsênhv tâu seiz têx ntênhs hội vênhx huôv Hmôngz nhoz thax tsav no thiêz. Tsôngv kruô iz shôngk tuôx ndis seiz têz qơưs ntâu jux juk lơưr yênhx shông, lar heik zos hâur six hơưv tsưr tsix têz qơưs ntênhs ciêz vênhx huôv ju lix chiv xênhz đrox tsuôs jông liêx tơư ntêir Mù Cang Chải shông 2015 muôx yênhx châuv cxênhz lênhx kruô tuôx no ndis seiz, uô si. Lênhk tok tsôngv kruô ndis shuôs têz qơưs, iz chas hâux lưv tsưr tsix uô ntâu têx nuv jông, huyện Mù Cang Chải cux chox kriê cxuô ziv chuôz zis hâur thax tsav lênhk tok tsôngv kruô lok ndis seiz, nhoz so hâur zuk têx vax tsêr, cê uô sưv jông trâu tsôngv kruô, cê muôx nzir phênhv sâu tâu trâu têx ziv chuôz zis. Xav ciês hâur ntu têx kôngz siêr jov jơưk hâur hli 8 thiêz hli 9 nhiv kruôr đhâu, muôx kênh ziv chuôz zis lênhk tok muôx 200 lênhx kruô tuôx ndis shuôs têz qơưs, sâu tâu yênhx châuv tsov đeiv. Iz phênhv tsi zos tsơưs trâu têx chuôz zis nhoz thax tsav tox siêz, đrav ntêx tsuôk pâuz uô liêx têz, tok njôngr lok têx kôngz. Zơưv Lò Văn Sê, tổ 10, thị trấn Mù Cang Chải heik pâuz:

Băng: “ Thâuv ntêx pêz jok lok six txov nhêv, nhiv no tâu Đảng, têz qơưs moz siêz txos, ntâu ziv chuôz zis uô ju lix, muôx ntâu tsôngv kruô tuôx ndis uô si seiz têz qơưs. Tsôngv box lênhx tưs cux shir phaz, pêz zuôr tror huôv tsar uô ju lix côngv thôngx cov jông đuô chiê hu zâuv, lênhk tok tsôngv box kruô sơưr đơưk tuôx no ndis seiz, uô si”.

Tsuôk hâur iz hlik đhâu, tỉnh Yên Bái tưz hu zâuv tâu 26.500 ntâu lênhx kruô tuôx ndis shuôs, seiz têz qơưs. Tsôngv kruô tuôx ntâu Yên Bái zos viv Yên Bái tsưr tsix ntênhs ciêz vênhx huôv ju lix Mường Lò thiêz têz qơưs ntênhs ciêz vênhx huôv ju lix chiv xênhz đrox tsuôs jông liêx tơư ntêir Mù Cang Chải shông 2015. Tsôngv kruô tuôx nhoz so ndis uô si tưz gra phênhv sâu tâu xar muôx 105 tỷ đeiv trâu tsôngv box uô ju lix hâur hli 9, njuôk xav hur si hâur shông zuôr tâu nhos 1.246 tỷ đeiv, tsi tâu xav txos yênhx cxênhz lênhx kruô chiv chir tuôx nox, nhoz so uô si lok sik xênhz huôx đros têx ziv chuôz zis hâur thax tsav. Ntơư tsênhv tsênhv zos kror jông trâu tỉnh tox siêz li Yên Bái, krêz hâu cêr trâu huôv tsar ju lix, paz chuôz tsar phênhv sâu tâu trâu têx ziv chuôz zis tsôngv box heir nênhs tsơưs thax tsav tox siêz. Pos Lương Thị Xuyến, phưv Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải heik pâuz:

Băng: “ Ju lix côngv thôngx mak pêz lok six moz siêz txos. Txix shông 2013 pêz tưz kriê trâu têx ziv chuôz zis tsưr ziv uô ju lix. Nhiv kruôr đhâu, pêz tror qênhz shuôs, vênhv tôngv tsôngv box uô iz cxiê thax tsav huôv tsar uô ju lix, pêz cux yưv iz cxiê pênhr chiê paz tsôngv box cxiv kho têx vax tsêr, zuôr iz kro mê njik têx chuôz zênhx zuôr trâus txos chiê lênhk tok tâu jông tsôngv kruô tuôx ndis shuôx ntux”.

Huôv tsar ju lix khov lok têx muôx nhoz ntơưv qơư, zos uô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar mak ntơư chênhr zos iz hâur têx tsưr ziv jông chiê txo grêk yeiz pluôs truôx vênhk trâu thax tsav tox siêz đêz đrôngs, thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs./.

( Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik-nhênhv)

 

 

  

 

Phênhv “nriêr pâuz lok chêi têz qơưs” hnuz 23/10/2015

Têx kror yiêz hâur chêi siz zuôr thiêz chuôz zis shông 2014

 

 

 

 

Luật siz zuôr thiêz chuôz zis shông 2014 tưz tâu côx hôiv têz qơưk Việt Nam, six cxiv 13, jiês cơưv tiv 7 thôngz đhâu hnuz 19/6/2014, muôx 9 yôngx, 133 grê thiêz tâu uô lơưr txix hnuz 1/1/2015.

1. Chuôz ndê hnuz nhôngs siz zuôr trâu pox niêv thiêz txir nênhx đros cuiz tênhv tsar tov siz zuôr lơưr luật siz zuôr thiêz chuôz zis shông 2014, mak txir nênhx tsuv muôx 20 shông tror sâur, pox niêv muôx 18 shông tror sâur thiêx tâu siz zuôr.

2. Tsik côngz jênhz siz zuôr nhoz oz lênhx nênhs zos txir nênhx lok sik zos pox niêv hur si. Luật siz zuôr thiêz chuôz zis 2014 tso tsês cuiz tênhv “Txưr tsik puz siz zuôr nhoz chor nênhs zos txir nênhx lok sik zos pox niêv hur si” taz sik tsik cuiz tênhv tsênhv tsênhz “Tsik côngz jênhv siz zuôr nhoz oz lênhx nênhs zos txir nênhx lok sik zos pox niêv hur si-khoản 2 grê 8”.

3. Tso chêi paz muôx mê nhuôs lơưr tsưr ziv siêz jông. Lơưr co, tsar tov paz muôx mê nhuôs  viv tsưr ziv siêz jông tâu cuiz tênhv ntơưv grê 95 hâur luật no.

4. Cuiz tênhv lok oz niêv txir li cxuô zav; Luật siz zuôr thiêz chuôz zis shông 2014: Cuiz tênhv chế độ oz niêv txir trơưk sêiz lax. Luật siz zuôr thiêz chuôz zis shông 2014 cuiz tênhv tsênhz mênhx, hâux lưv sêiz lax tsuv tâu uô ntơưr tsês muôx côngz jênhv uô ntêx thâuv siz zuôr. Sêiz lax  no cux zuôr hlôngr tâu đhâu thâuv siz zuôr. Cuiz tênhv no zuôr txo grêk tsơưs tâu oz niêv txir siz txênhz cxuô zav đhâu thâuv siz đrâux.

5. Cxaz nzir nênhs tâu hêik cêir chêx siz đrâux. Lơưr co, txơưv tiêk tuk pox niêv, tuk txir lok sik tas nro oz niêv txir thiêx li muôx qênhx hêik Tòa án cêir chêx siz zuôr xưk li thâuv ntêx no mak txix hnuz 1/1/2015, niêv, txir, nênhs sưv jê txơưr đuô cux zuôr muôx zoz qơưx hêik cêir chêx siz đrâux thâuv pox niêv, lok sik tuk txir trâus moz jênhv pâuz tsik mênhx cxuô zav, uô tsưr zuk tsik tâu, thôngx cxix zos nênhs trâus hiêv tiv nto tsiv hâur chuôz zis tiv tuk txir lok sik tuk pox niêv uô yưv, uô phiv liv zov chênhr txos luz nênhx, chênhz yênhx.

6. Sir zôngv phongx cxưx hâur siz zuôr thiêz chuôz zis Luật siz zuôr thiêz chuôz zis 2014 cuiz tênhv tsênhz mênhx sir zôngv phongx cxưx hâur siz zuôr thiêz chuôz zis pir li luật shông 2000, co zos: tsuôk tâu sir zôngv phongz cxưx zos pháp luật tsik muôx cuiz tênhv thiêz cxuô tos tsik muôx sêiz lax taz sik tsik zuôv têx chêi, phamv cxâuv têx kror txưr ntơưv luật no. Hâur xã hội, coangz siv hâur siz zuôr thiêz chuôz zis muôx ntâu kror, phiv liv sik txơưr. Viv li, hâux lưv cxiv tsa thiêz uô tiêr chế độ siz zuôr thiêz chuôz zis yiêz, tso por tsês tâu têx phongx cxưx pôngz kaz hâur siz zuôr thiêz chuôz zis zos vênhv thix tsênhv tâu tsov cưv txos./.

                                   (Tuyết Lan-Lik Thox cxêik nênhv)