Nênhs chos txir khơưz Sơn La cxơưx viv grê muôs trâus grês kis

Zơưv Tòng Văn Hoàn chuôz zis nhoz jos Bóng Phiêng, xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La li luz vax đar zuôr xar 4 hecta chos txir khơưz shơư cà phê, iz shông cux tso lol phênhv sâu yênhx puôk tsov đeiv. Thâuv hâur cheix sâu mak txir khơưz muôs tâu grê zos 25 txos 30 cxênhz đeiv iz cir, zơưv chuôz zis lok six jông siêz. Taz sik, nhiv no grê txir khơưz trâus grês kis, tsuôk yủổ cxôngx 10 txos 15 cxênhz đeiv iz cir, zơưv thiêz têx chuôz zis chos txir khơưz hâur jos lok six cxơưx:

          “Grê txir khơưz 2,3 shông tov ntêx ngaz tul, tsêz no cux tâu 14 txos 15 cxênhz đeiv iz cir, taz sik shông no mak grês kis, qir tiv zos nênhs sâu zuôr txir khơưz zuôv grê”.

          Xã Chiềng Cọ nhiv no muôx nhos 900 hecta txir khơưz chos shơư cà phê thiêz 10 hecta ntâu chos tsênhv tsênhz txir khơưz. Têx shôngk jê ntơưv no, txir khơưz chox lol chêx cuk kinh tế siêz đuô tsoz cà phê viv pênhr nhiêx yưv kis, tsi pôngz ntâu côngz tsoz phưz. Taz sik shông tưs cux li ntơưv, txos cheix sâu txir mak pox nhuôs ho lok six cxơưx. Viv txir khơưz hâur thax tsav puôr lênhx zos nênhs uô luôv tuôx sâu zuôr, viv li muôx têx thâuv chuôz ndê grê, muôx têx thâuv ho txu grês grê txir khơưz. Zơưv Quàng Văn Lẻ, Chủ tịch UB xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La puz pâuz:

          “Têx shông tror lol no hâux lưv huôv tsar tsoz txir khơưz xã Chiềng Cọ chuôz ndê. Grê muôs cux huv đros taz sik thâuv nênhs uô luôv tuôx sâu zuôr mak grê muôs tsi truôx tul, cux xar têx chiz coaz têz qơưk ngaz tul grê trâu pox nhuôs”.

          Nhiv no tas nro tỉnh Sơn La muôx 4000 ntâu hecta txir khơưz, đros yar lengx sâu tâu njuôs xav tax 40 cxênhz ntâu tênhr txir nhôngs iz shôngk. Taz sik, ntơưv Sơn La phênhv ntâu zos sâu txir khơưz nhôngs, têx xiv huv uô cxôngx txir khơưz mak muôx tsi ntâu; hâux lưv cxiv tsa bê thiêz sâu zuôr txir khơưz tsi tâu taz por, phênhv ntâu puôr lênhx zos nênhs uô luôv tuôx sâu zuôr, viv li grê yax six txơưr txar. Đrâuv co, six hơưv sâu txir khơưz tsuôk zos muôx nhos iz luz hlik, viv li tsi tâu tuôv zênhv tâu niêv ciêz li zoz qơưx. Zơưv Hà Quyết Nghị, giám đốc Sở kôngz nuv thiêz huôv tsar nôngx cxênhz tỉnh Sơn La puz pâuz:

          “Hâur six hơưv tsiv uô pêz tsi tâu tuôv zênhv tâu niêv ciêz li zoz qơưx. Xiv huv tsuv muôx hâur pâus, taz por tâu têx hâux lưv sik côngv uô truôx vênhs...Txơưv li ntơư, tỉnh Sơn La cux tsi tâu uô tâu hâux lưv no, viv li niêv ciêz sâu zuôr zos chiv chir muôx xưz”.

          Tsi taz đros thiêz txir khơưz mak ntâu zav xiv huv kôngz nuv txơưr li cà phê, txir lưv tsiz, txir trâuv bluô...hâux lưv sik côngv sâu zuôr, ngaz tul grê xiv huv trâu nôngx mênhx tsênhv zos nganhx kôngz nuv tỉnh Sơn La li iz tsưr ziv tsik zôngx ziv uô./.

                              (Hồng Việt- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Ntông câuk nhưx jông uô yuôx kho moz trưx

1, Kho chor nênhs uô hâux lưv hnhar, luz chêr tsik muôx jos: Pax câuk nhưx 500gam, tâuz tưs 500gam, muôz cxôngr chox lok ciz cov đax, tas ntơư muôz 2 lít đêx chiê râuz cov bâu, muôz phêiz 4 jiês hâuk hâur yênhxx hnuz; hâuk iz jiês cêv kuôk 30 phút thiêz tsuv hâuk uô ntêx thâuv uô nox yêik nox hmo.

          2, Kho moz đuôr thiêz moz hâur châus: Chas câuk nhưx 60 gam, muôz đêx nzuôr cov hur thiêz trâu 500 lít đêx, râuz cov bâu yuôr nhos 250 lít đêx, muôz phêiz uô 2 jiês hâuk hâur yênhxx hnuz, hâuk hâur iz jiês cêv kuôk nhos 10 phút.

          3, Kho ntos trâus o: Muôz tơưr lok sik chas câuk nhưx chox lok tsâu chơưr chiê juôx trâu kror moz lok sik muôz tsôngv krưr trâu cux tâu hur tiz si.

          4, Kho moz nzênh lênhs: Tơưr câuk nhưx thiêz blôngx kix jas, muôz tsông cov mok chox lok krưr trâu kror moz nzênh lênhs, iz hnuz oz jiês.

          5, Kho moz muôx hnôngk kênhr: Pax câuk nhưx 15 gam, blôngx caz trâuk 15 gam, muôz chox lok râuz hâuk siz lơư liês hâur 5 hnuz, muôz phêiz uô oz jiês hâuk hâur iz hnuz.

          6, Kho nox jâuz mor txiêk tsik huv plaz: Pax câuk nhưx 30 gam, trâu 550 lix đêx râuz bâu cov chor đêx ntơư yuôr nhos 200 lít, muôz phêiz uô 3 jiês hâuk hâur 3 hnuz.

          7, Kho moz câuk hniêr: Tơưr câuk nhưx 20 gam: Muôz chox lok râuz cov bâu thiêz chor đêx ntơư buôr ntâu jiês hâur iz hnuz.

          8, Kho moz trưx, moz poz o: Muôz pax câuk nhưx nhôngk chox lok tsông krưr iz txos 2 jiês cux kho jông moz trưx./.

                                                   (Tsu cxêik nhênhv-Báo sức khỏe-ĐS)