Tsôngv box Điện Biên hla đhâu cêr pluôs khov têx pênhr txeik tsêr nhiêx têz qơưk huôv tsar uô nox

Zơưv Lò Văn Pâng nhoz jok Món, xã Thanh Luông, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên thâuv ntêx zos chuôz zis pluôs. Shông 2018, thâuv tâu kêr txeik tsêr nhiêx tsênhv chei XH huyện 50 tsov đeiv, zơưv Pâng tưz muk zuôr nôngz tưv lok zus thiêz khơưk pak đêx tso njêl, đros trâu tu zus keiz ok. Khov gruôs khưr, tu zus têx tsiêx cxu, jux juk uô nox tâu ndê têk, zơưv chuôz zis tưz hla đhâu cêr pluôs thiêz huôv tsar uô bluô nux. Zơưv Lò Văn Pâng heik:

“THâuv ntêx tsi muôx pênhr huôv tsar uô nox, cur chuôz zis lok six txov nhêv hênhr. Tov kaz tâu tsêr nhiêx tsênhv chei XH tso txeik pênhr, chuôz zis tưz zuôr nhux tưv, zuôr nôngz njêl lok zus. Nhiv no chuôz zis cux nhoz khênhr đuô thâuv ntêx, tsi trâul txov lơưv”.

Đros nhoz uô cê ntơưv jok Món, xã Thanh luông, niêv lâuk Lường Thị Tiến chuôz zis thâuv ntêx cux lok six txov nhêv thiêz zos iz hâur têx chuôz zis pluôs hâur jok. Txix tsêr nhiêx tsênhv chei XH têx pênhr txeik, niêv lâuk tưz yưv pênhr huôv tsar tu zus tsiêx cxu, tsi tiêk hla đhâu yeiz pluôs, niêv lâuk chuôz zis nhiv no tsênhv yênhx chuôz zis bluô nux hâur jok thiêz.

“Thâuv ntêx cur chuôz zis lok six txov nhêv, khov tsêr nhiêx tsênhv chei XH paz max, cur tâu kêr txeik pênhr chiê huôv tsar uô nox uô hâuk. Iz chas tso txeik pênhr, chor canr bôv, têx lênhx nênhs uô hâux lưv hâur tsêr nhiêx cux tsi so tuôx kriê, heik chuôz zis sir jos huôv tsar uô nox, paz cur hla đhâu cêr pluôs li niêx hnuz nhiv no”.

Zơưv Nguyễn Viết Thanh, Giám đốc Tsêr nhiêx tsênhv chei XH huyện Điện Biên heik pâuz: 7 luz hlik hâur shông 2021, taz viv tưz muôz 32 tyv đeiv ntâu hâur iz cxiê tsaz yênhx huôv tsar uô nox uô hnar trâu têx chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs hâur thax tsav kêr txeik. Xav hur si 13 tsaz yênhx têx nhiêx txiêx muôx 530 ntâu tyv đeiv mak taz viv muôz trâu tsôngv px sđ huôv tsar uô nox, chor tsi tâu thêv đhâu six hơưv, hnuz nhôngs ntơư tsav 0,23% (bâuv li xav kror đruôz đraz hâur tas nro tỉnh, chor nhiêx sđ kêr txeik tsi tâu tâu thêv đhâu six hơưv, hnuz nhôngs), têx li heik no tso pov, chor chuôz zis kêr txeik pênhr sir zôngv têx nhiêx txiêx txeik ntơư tâu trơưk li tsưr ziv, siêz xar.

“Têx tsaz yênhx tso txeik no, tsêr nhiêx tsênhv chei XH tưz hux jos đros Ban hlôngr njêx muôs Hôiv đôngx quản trị thiêz têx lênhx hlôngr njêx muôs lês uô luôs hâux lưv no hâur cxuô xã yax kriê txos trâu chor nênhs tâu kêr txeik ntơưv qơư nhoz chiê lơưr tâu buôk ti txos têx pênhr txeik zuôr nhiêx nju tsơưs no. Chor nhiêx muôz trâu tsôngv px kêr txeik huôv tsar uô nox phênhv ntâu tưz muk txos tâu trâu têx lênhx nênhs tâu sơưv”.

Đros thiêz 23 tsaz yênhx tso kêr txeik pênhr huôv tsar uô nox, nhiv no tas nro tỉnh Điện Biên muôx 75 cxênhz ntâu lênhx kruô tsênhv tâu txeik têx pênhr nhiêx no, xav hur si tsôngv px kêr txeik tas 3.400 ntâu tyv đeiv. Ciês hâur hli 7 shông no, tưz muôx 2 cxênhz ntâu chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs thiêz têx lênhx tâu sơưv têz qơưk têx chei paz tâu txeik pênhr, xav hur si chor nhiêx txeik zos 700 ntâu tyv đeiv. Zơưv Trần Ngọc Nam, Phưv Giám đốc tsêr nhiêx tsênhv chei XH tỉnh Điện Biên heik pâuz, txơưv tiêk trâul moz Covid-19 uô ruôr hiêv, taz sik taz viv cux tsênhv sir jos gra têx pênhr txeik zuôr nhiêx nju tsơưs heik sâuv muk txos trâu tsôngv kruô, paz têx chuôz zis pluôs, zuôr xar pluôs muôx pênhr huôv tsar uô nox, jux juk cxuz cêr yeiz pluôs.

“Luôs hâux lưv gra têx pênhr txos trâu tsôngv px kêr txeik, huôv tsar uô nox, zos lênhx nênhs tâu sơưv; chuôz zis kêr txeik pênhr zôngv uô tâu têx luôs hâux lưv trơưk siêz xar, thêv tâuk têx nhiêx nju, nhiêx txeik trâu tsêr nhiêx trơưk cui tinhv tưz tâu thôngx ziv, cir ntơưr chos luk đros tsêr nhiêx; pênhr cux muk txos tâu sei trâu lênhx nênhs kêr txeik chiê yưv pênhr huôv tsar  uô nox, uô lax luôv, paz tsôngv px muôx hâux lưv uô thiêz muôx nzir phênhv sâu tâu chiê hlôngr yiêz luz nênhx nox nhoz, paz uô tiêr têz qơưk luôs hâux lưv cxuz cêr yeiz pluôs, cxiv tsa jêx jok yiêz hâur tỉnh”./.

(Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Uô bluô nux txix jôngr yuôx zêx lâul

Nhoz xar tox siêz Tà Xùa (Bắc Yên, Sơn La), jôngr yuôx zêx Shan tuyết lâul lox đar muôx 140.000 héc ta tsênhv tâu tsôngv box Hmôngz por vêv. Lơưr sêiz no zos kror tsiv gri lox paz trâu zuk hla đhâu cêr pluôs, chiê uô nluô nux.

(Hlôngr suôz): Tix lâus Kênh Xênhv Muôk nhoz jok Tà Xùa-iz lênhx hluôk nênhs sâu tâu nhiêx ntâu nhiv kruôr tâu huyện Bắc Yên hênhr kruôk zos lênhx nênhs txơưx thiêz uô tâu nox jông hâur phongz yaox sik tưr nhiêv têz qơưk muôx 3 héc ta yuôx zêx Shan tuyết, hâur co muôx 2 héc ta jôngr yuôx zêx tâu têz qơưk choz zok sêiz car, por vêv thiêz sâu đê. Đros co, shông 2018, tix lâus hlôngr iz héc ta ar têz chos têx kôngz lôngk lur hnuz tsik jông kôngz chiê chos yuôx zêx Shan tuyết. oz pêz shông lok no yuôx zêx muôs tâu gri siêz, iz shông tix lâus chuôz zis sâu tâu muôx 300 triệu đêiv txix yuôx zêx. Paz trâu pox nhuôs tsôngv box Hmôngz chor yuôx zêx muôs tâu gri siêz, muôx qơư muôs truôx tuk zos tiv muôx sik côngv đros doanh nghiệp.

Tix lâus Lừ Xênhv Muôk, nhoz jok Mống Vàng (xar Tà Xùa) puz pâuz, txix thâuv cxaz chuôz sik côngv uô, gri muôs truôx tuk txix 50.000-60.000 đêiv iz cir njil yuôx zêx nhôngk, siêz đuô 2-3 jiês pir li gri muôs ntu đrav ntêx no. Txix thâuv sik côngv đros doanh nghiệp, tix lâus đros thiêz pox nhuôs hâur jok tâu kruôz kriê kỹ thuật tu, sâu đê yuôx zêx cov huv zos li tsưr ziv, paz tuôr chiê tâu jông têx zênhx muôx trâu chor yuôx zêx ntơưv thax tsav qơư. Đros muôx 60 tsoz yuôx zêx lâul, iz shông xav tas cxuô kror, tix lâus chuôz zis sâu tâu liv muôx yênhx châuv triệu đêiv, paz trâu chuôz zis muôx tâu phênhv sâu, tsik yêiz pluôs lơưv.

Tsar jok Hẹ (xar Tà Xùa) Vàng Xênhv Muôk piêr, tix lâus niêv txir cux muôx 100 ntâu tsoz yuôx zêx lâul, ntu đrav ntêx mak tsik muôx lênhx tưs xar txos hlo, tâu tuôr tsês chiê. Nhiv kruôr no, niêv txir muôz phêiz trâu chor mê nhuôs iz lênhx nênhs oz pêz châuv tsoz, tuk tuz hloz mak tâu ntâu đuô. Nhoz jok Hẹ nhiv no chuôz zis tưs muôx yuôx zêx ntâu mak hax zav muôx tâu luz nênhx tsâu sor đuô. Co zos tiv muôx sik côngv đros doanh nghiệp, paz trâu chor yuôx zêx nhôngk muôs tâu gri siêz, pêx tsênhv tsik cxơưx txos tsês chiê, ciz cov yuôx zêx kruôr phiv liv li thâuv ntêx lơưv.

Nhạc cắt

Pos Phạm Thị Việt Hà, hlôngr njêx muôs cxaz chuôz sik côngv uô yuôx zêx đros pox nhuôs tsôngv box Hmôngz nhoz Tà Xùa puz pâuz, kuôk no 5 shông, pos luz doanh nghiệp yuôx zêx tâu lênhx tov huyện Bắc Yên njênhs, sik đros uô kho đuô, cêv kuôk thax tsav yuôx zêx Shan tuyết lâul, kriz uô sâu zuôr tas nro chor hax huv yuôx zêx tâu pox nhuôs sâu đê ntơưv thax tsav yuôx zêx no txix dự án uô xuz thơưx zos “Kho đuô thiêz huôv tsar thax tsav yuôx zêx Shan tuyết Tà Xùa”.

Lơưr pos Hà, txix tsôngv box Hmôngz nhoz Tà Xùa li tsưr ziv uô yuôx zêx cxôngx nzor, doanh nghiệp tưz hlôngr yiêz đuô yênhx tsưr ziv chiê uô yuôx zêx. Iz zav li yuôx zêx njuôz, thâuv pox nhuôs đêx tâu lok mak tsuv muôz chor njil yuôx zêx co trâu hâur têx vaz, lêr lok sik hâur têx tax tsês chiê cov chor yuôx zêx muôx njil njưl tas tso mav chox muk ciz cov kruôr; hok muôx iz cxiê zav yuôx zêx mak tâu chiê cov njưl tas hur si mak mav chox muk ciz. Hok iz cxiê zav mak tâu muôz puôz uô yênhx luz li têx luz nduôr thax, viv li njưl kênhz, sêi tiv zix mak muôx 6 luz hli li yuôx zêx Bạch trà Mây thiêz Hoàng trà Mây…chor yuôx zêx no thâuv tsôngv kruô zuôr tâu lok zôngv mak cux zuôr tsês tâu muôx yênhx châuv shông, pos Hà puz pâuz.

Cux lơưr pos Hà, txix thâuv ntêx txos nhiv no mak tsuôk muôx Trung Quốc thiêx li uô chor nduôr yuôx zêx no xưz. Lơưr uô chor nduôr yuôx zêx no mak tâu zôngv chor yuôx zêx Phổ Nhĩ chiê uô. Ntơưv Việt Nam thâuv ntêx no cux tsik muôx viv lok six lax uô, taz sik nhiv no mak tưz uô tâu lơưv.

Nhạc cắt

Phêiz kênh lok tsưr ziv sik côngv uô yuôx zêx Tà Xùa, zơưv Lê Văn Kỳ-Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên-hêik tiêk, têx sik côngv jông nhoz chinhr quyền đros tsôngv box sơưr đơưk ntơưv qơư thiêz doanh nghiệp paz muôx tâu iz kror tsưr ziv sik côngv uô truôx, tsik so hâur 5 shông đhâu. Lơưr xor mông txix Hớp tác xar yuôx zêx Tà Xùa, nhoz ntơưv no muôx nhos 500 ziv chuôz zis mak muôx txos 300 ziv chuôz zis chos, sâu đê yuôx zêx, đros muôx nhos 178 héc ta yuôx zêx Shan tuyết cxaz chuôz sik côngv đros doanh nghiệp paz muôx tâu têx sik côngv uô ntov jông. Chor njil yuôx zêx nhôngk nhiv kruôr sâu đê tâu zuôr tâu muôz lok uô jông, lơưr têx tsưr ziv kỹ thuật yiêz đros uô trơưk tsôngv pêx xênhv sơưr đơưk nhoz ntơưv thax tsav qơư li têx tsưr ziv uô cxôngx nzor chiê paz muôx tâu chor hax huv tax tsơưr lươngv jông. Khov co, yuôx zêx Shan tuyết txix tsik muôx côngz bê nhiv no tưz zos yênhx têx hax huv OCOP hov 4 hâur têz qơưk.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đaix nta suôz Việt Nam nhoz thax tsav faz  Bắc uô. Phênhv no muôx Tsênhv qơư cxơưz cxiz uô kôngz Têz qơưk đros paz uô./.

(Vàng Lan-Lik Thox cxêik nhênhv)