Lào Cai huôv tsar truôx têx jêx jok uô têx nuv cxôngx nzor

Cxiv tsa uô txix kaz shông 2020, qơư phiêz têx tơưz, cơưv uz no ntơưv xã Mường Bo, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai tưz muôx 9 lênhx sik côngv đros uô, chor nênhs co phênhv ntâu zos nênhs lâul hnuz nhôngs siêz.

Đhâu iz ntu uô hâux lưv, qơư uô co tưz uô tâu ntâu zav xiv huv nhiêk jông nhiêk txơưr tsi siz thôngx. Iz chas têx chuôz zênhx sir zôngv hâur niêx hnuz li: Vaz, vaz yâuk, lêr, saz chiz….; ntâu xiv huv jông li têx tơưz mê phiêz trâu txir ntông, trâu pax, jông jav trâu têx kê tênhz cux tâu ciêz đrôngs zuôr txos ntâu. Zơưv Nông Văn Học, iz lênhx đros uô têx hâux lưv phiêz vaz, tơưz hâur qơư co shir phaz lul heik:

“Iz lênhs uô iz zav hâux lưv, iz tus fuô ndâu, iz tus phiêz. Xar hiêz uô tâu jông cov tsôngv kruô nhiêv zuôr txos ntâu mak pêz cux tsuv siz heik kriê têx tsưr ziv phiêz, sik paz chiê hiêz uô tâu têx xiv huv jông gâux, trơưk tsôngv kruô siêz nhiêv”.

Yuôr ntơưv xã Võ Lao, huyện Văn Bàn, chor nênhs sik đros muôx iz tsưr ziv xar, siêz nhiêv co lơưr muôx 4 lênhx pox niêv hâur thax tsav qơư, đros trâu têx nuv uô li: Xơưs  uô nênhs Tày têx pax ntâuz, tsôngk tril yo hnar thâuv nzor cux tsênhv uô tâu lok six jông.

Đros thiêz gri txix 350-400 cxênhz đeiv iz luz yo ntêr nênhs Tày, 75 cxênhz đeiv iz luz tos ntâuz jâuv thiêz 100 cxênhz đeiv iz luz hâur ndông, têx xiv huv co uô tâu txos tưs puôr lênhx muôs tas txos co, gra lok phênhv sâu tâu xav kror đruôz txix 6-7 tsov đeiv iz hlik trâu iz lênhx nênhs. Niêv lâul Hoàng Thị Trúc, zos iz hâur têx lênhx uô đreiv têx pax ntâuz, tsôngk tril yo hnar co heik pâuz:

“Pêz iz lênhs uô iz zav hâux lưv, iz tus mak txiêr têx ntâuz, iz tus xơưs uô  têx tsôngk, taz sik zos lênhx tưs uô kênhz đuô, uô tsi zênhx mak sơưr đơưk sik đros siz paz uô xưz. Têx hnuz max uô kôngz, pêz thiêx li so, hok đuô li mak phênhv ntâu puôr lênhx nhoz ntơưv no, hâux lưv siz taz phênhv sâu tâu cux truôx tuk”.

Trơưk li zơưv Doãn Văn Vĩnh, Phưv Chủ tịch Ủy ban xã Võ Lao, nênhs Tày hâux lưv xơưs uô têx pax ntâuz, tsôngk hnar thâuv tưs tưz muôx nênhs zuôr txos zos sir jos khơưk tsês, uô đreiv, tsi tiêk tsôngv kruô ndis seiz têz qơưk uô si nhiêv txos, hâur côngv thôngx nênhs Tày ntơưv qơư, hâur têx tsêr cơưv, qơư uô hâux lưv lơưr cux ziv hnuz ziv muôx ntâu tus chôngz lênhx nhiêv zuôr thiêz hnar txos chor huv, tsôngk tril yo ntơư.

“Pêz têx hâux lưv uô tsuôk zos uô têx huv muôs trâu hâur ciêz đrôngs, hok lol sâuv muôz hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv ntơưv qơư. Hâu nov xã cux xav têx tsưr ziv, hâux lưv trâu chor lâul, têx hloz txơưx pax ntâuz, xơưs uô tâu jông têx tsôngk hnar ntơư kriê tsưr ziv trâu chor nxeik, têx hluôk chiê chiê muôx têx pâuz xơưs, đros por hưv tsês zuk heir nênhs têx txux cêr nênhx vênhx huôv jông tsi chiê pôngz plox”.

Iz cxiê xiv huv hâur jok uô nuv li: Chơưr Bản Phố Bắc Hà, cuz thaz kok kriêr jok Xèo, Bát Xát cux tưz tâu côngk nhav zos xiv huv hur jông OCOP  tâu muôs ntâu hâur têx ciêz đrôngs. Jok uô nuv thâuv nzor tâu tuôr tsês, uô đreiv tưz thiêz tsênhv paz por hưv chiê têx 25 heir nênhs ntơưv Lào Cai li têx txux chi vênhx huôv jông tsi trâul pôngz plox. Cê huv đros trâu huôv tsar ngênhx kinh tế ju lix hâur thax tsav qơư./.

(An Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung

Muôx 74 shông, zơưv Bàn Văn  Vình, nhoz xã Quang Thuận Châu, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc kạn, zos iz lênhx huôv tsar cêr uô nênhx nhoz thax tsav tỉnh Bắc kạn pâuz thôngz têx njiêz luk suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung thiêz xar tơưv ntâu jax cưr cxiêx páo Dung huv đros. Xav txos trâu nhiv no, zơưv Vình tưz xar tơưv thiêz zok nriêr 200 ntâu jax cưr cxiêx Páo Dung; khơưk tsês tâu 100 ntâu jax cưr cxiêx cxôngx nzor. Cxuô jax cưr cxiêx Páo Dung muôx ntâu njiêz luk hêik jông txơưr tsik siz thôngx. Txix têx cưr cxiêx hêik lok cêr gâux cêr đrâus, siz chos huôv tsar cêr uô nox, luz nênhx hlôngr yiêz, tsâu sor đros trâu ntâu jax cưr cxiêx hêik txos hêir nênhs Cho chax chêv cxôngx nzor….Lar hêik zos, hêir nênhs Cho têx suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung tưz tâu têz qơưs côngk nhav zos iz zav txux chi, vênhx huôv jông, huv đros hâur hêir nênhs co luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz. Zơưv Bàn Văn Vình shir phaz lul hêik:

“Chor hluôk nhiv no tsuôk zos cxơưx trâu cêr cơưv ntâuz ntơưr siêz, muôx hâux lưv uô thiêz chor cơưv tas ntơưr muk uô hâux lưv trâu têx côngz ty cux muôx chôngz lênhx ntâu tus. Chênhr zos li hêik ntơư, chor hluôk nhiv no tsik moz suôz txos zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor. Chênhr zos li hêik ntơư, hâur ntu đhâu, cur tưz kriz tâu iz lớp kriê cơưv hêik cưr cxiêx Páo Dung, tsuôk muôx oz pêz lênhx thiêx nhiêv thiêz tuôx cơưv”

Hêir nênhs Cho zos iz hêir nênhs nhoz chôngz tiv oz hâur thax tsav tỉnh Bắc Kạn; phênhv ntâu zos nhoz trâu têx huyện li: Bạch Thông,  Chợ Đồn, Ngân Sơn…Hêir nênhs Cho nhoz tỉnh Bắc Kạn têx grê suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung, hêik cxix cxuô trâu têx hnuz kriz ntênhk hội, nox yôngz cok, nox tsiêz 30 hâur chêix ntux yiêz…Taz sik, Chor pâuz mnôngs tâu cxuô njiêz luk cưr cxiêx Pá Dung li zơưv Vình cux zos yuôr tsơưs. Zơưv Bàn Văn Bộ, nhoz xã Quang Thuận shir phaz lul hêik:

“Hêik cưr cxiêx Páo Dung, nhiv no chuôs li tưz trâus pôngz plox lơưv jux juk, tsuôk yuôr 30%. Nhiv no, chor lâuk pâuz têx njiêz luk cưr cxiêx ntơư tưz tsơưs lơưv jux juk. Chênhr zos li hêik ntơư, hâur cur luz jos thiêx cxiv tsa tâu iz qơư cơưv shâuv, khơưk tsês chiê zuk hêir nênhs têx cưr cxiêx Páo Dung tsik chiê pôngz plox”

Triệu Hoàng Giang, Hội viên Hội  vênhx huôv tỉnh Bắc Kạn hêik pâuz tiêk, chor hluôk nhiv no cux tsik zôngx ziv cơưv shâuv tâu zuk hêir nênhs têx txux chi, cxuô grê suôz cưr cxiêx Páo Dung thiêz chuôs li txux chi co tưz trâus pôngz plox lơưv jux juk:

“Nhiv no hâur thax tsav tỉnh Bắc Kạn, phênhv ntâu zos chor lâuk, txix 50 shông tror sâu thiêx pâuz hêik zuk hêir nênhs Cho têx suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung; taz sik chor txơưx sênhr suôz hêik thiêz pâuz thôngz lok cxuô grê cưr cxiêx Páo Dung cux zos tsơưs thiêz pêz cux xar tiêk, hâu nov cxuô cấp tsuv tâu moz siêz paz max txos, tsik chiê hêir nênhs Cho têx suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung trâus pôngz plox”

Zos tsik huôv tsar truôx têx suôz sênhr cưr cxiêx Páo Dung, cux chênhr zos hêir nênhs Cho têx txux chi, vênhx huôv jông zuôr trâus pôngz plox; Chênhr zos li hêik ntơư, hâu nov ntơưv qơư thiêz ngênhx vênhx huôv tsuv tâu moz siêz paz max huôv tsar thiêz khơưk tsês chiê hêir nênhs Cho têx cưr cxiêx Páo Dung cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox./.

Tsu cxêik nhênhv-VOV Đông Bắc