Jax thưr 5, hnuz 25/2/2016:

Sơn La khưx phưx têx trâus uô ruôr hiêv lok kôngz lôngk đhâu jiês ntux lok đâuk tê

 

 

 

Têx tox trôngz hâur pêk ntơưv thax tsav jok Ót Luông, xã Chiềng Cọ, TP Sơn la têx hnuz no seiz kror tưs đrox tsuôs, cà phê cux tuôs tas, kruôr gis guôr zos jiês ntux lok đâuk tê uô hiêv hâur kaz hli iz nhiv kruôr đhâu. Hur si jok muôx 140 ntâu ha têz cà phê trâus uô ruôr hiêv hnhar.

Tsôngv box nhoz no nhiv kruôr đhâu tưz tok nox iz luz tsiêz 30 tsi shir phaz, lov jêv li cxiê shông, đros trâu têx cêr cxơưx, moz siêz viv têx têz cà phê trâus đâuk tê tuô tuôs tas. Moz siêz, khur xiv têx txir cà phê, hur si niêv lâuk Tòng Thị Huyền chuôz zis tưz hu têx cưr tix nênhx tsa đros sâu đê têx txir cà phê tsênhv yuôr, đros siêz vav xar njôngr sâu đê tâu li chas zuôr li ntơư:

“ Jiês ntux lok đâuk tê nhiv kruôr đhâu tưz uô hiêv tas ntâu tsôngv box hâur jok têx cà phê, cur chuôz zis muôx 5 ha mak cux trâus đâuk tê uô ruôr hiêv tas. Nhiv no tsuôk pâuz thor têx cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk hâur jok muk đros paz sâu đê seiz tâu li chas, zuôr li ntơư. Tas nro cur chuôz zis tsuôk pâuz tok txos têx têz cà phê no xưz, têx shông zuôr txos mak tsi muôx txir sâu đê, shor luz nênhx zuôr jông li chas, txov nhêv cơưk”.

Xã Chiềng Cọ, TP Sơn La muôx zuôr xar 750 ha têz cà phê, muôx txos 540 ha trâus đâuk tê uô hiêv tas. Trâus uô ruôr hiêv hnhar đuô hur si zos jok Ót Luông, Ót Nọi, phênhv ntâu têx têz cà phê hâur jok puôr lênhx tuôs, tsi jông tas. Nhiv no tsôngv box têx jêx jok tsênhv zênhx max muk sâu đê têx txir cà phê tsênhv yuôr iz kro mê njik thiêz txiêr têx tsoz cà phê tuôs tas lok tuv trâu têx hâur pâuk lơưr canr bôv cxiz kôngz tsưr ziv kriê đros siêz vav xar njôngr têx cà phê zuôr hlar, hloz tâuk tuôx chiê txi txir trâu chiv tov kaz.

Ntâu ziv chuôz zis tsôngv box hâur xã Chiềng Cọ tưz kêr txeik nhiêx têz qơưs chiê yưv pênhr uô têx têz cà phê, chor  nhiêx txeik ntơư ndê txos yênhx puô tsov đeiv. Zos têz qơưs tsi muôx chei, cui tinhv li: tso txeik ntêr thiêz txeik paz huôv tsar uô nox mak tsôngv box zuôr tror njiz trâus ntâu phiv liv, viv têx nhiêx txeik lok six ntâu. Zơưv Lèo Văn Hường, tsar jok Ót Luông, xã Chiềng Cọ, TP Sơn la heik:

“ Lok sâuv tsôngv box têx cà phê, mak 4 shông thiêx uô tâu li no. Khav tinhv 4 shông tov kaz thiêz thiêx muôx têx uô tâu. Chênhr viv li heik tsêr nhiêx têz qơưs, truz ntêr hnuz nhôngs kêr txeik têx nhiêx ntơư trâu pêz tsôngv box, tsôngv box tsênhv kêr txeik nhiêx têz qơưs lok yưv pênhr uô cà phê. Zos tsi uô cà phê mak zuôr tso chos têx tsoz chos txơưr đuô trâu, thiêz têx ziv chuôz zis pluôs lok zuôr iz hnuz ntâu jux juk”.

Hâur jiês ntux no njiv hênhr nhiv kruôr đhâu, ntơưv tỉnh Sơn La tsôngv box yênhx cxênhz ha kôngz lôngk, jâuz tâuv trâus tuôs tas. Têx liêx têz trâus uô ruôr hiêv mak lax khưx phưx tâu, tsôngv box tox siêz luz nênhx tưz txov nhêv lok ziv trâus txov đuô. Zơưv Nguyễn Quốc Khánh, Phưv Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La heik:

“ Tỉnh tror fuô kriê têx faz tsưr ziv zov chênhr uô ntêx, lar heik zos khưx phưx, kho têx kôngz, tsiêx cxu trâus uô ruôr hiêv chiê taz por truôx tuk luz nênhx trâu tsôngv box. Lok sâuv muk ntêr, tỉnh zuôr heik trâu têx cơ quan T.Ư, muôx tsưr ziv paz nhiêx đros têx nhiêx ntơưv qơư chiê paz cxiv kho, zuz nôngz kôngz, tsiêx tu zus trâu têx lênhx tsôngv box trâus uô ruôr hiêv”.

Têx tsưr ziv khưx phưx chiê chơưv paz têx cà phê thiêz ntâu liêx têz kôngz lôngk txơưr đuô tưz thiêz tsênhv tâu sir jos uô, hâux lưv chos cxaz thiêz hlôngr chos đuô lưv zav kôngz lur hnuz nhôngs li: jâuz tâuv tsênhv tâu fuô uô. Muôx têx khav tinhv, hâur chiv kôngz zuôr txos, tsôngv box ntơưv têx thax tsav qơư trâus uô ruôr hiêv tiv đâuk tê zuôr njiz trâus lok six ntâu phiv liv, thâuv têx kôngz tsi tâu hloz, tsi tâu jông sâu, zos tsi muôx têx chei, tsưr ziv paz zênhx max./.

                                                 (Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

 

 

 

 

 Phênhv thưr 5 hnuz 25/2/2016:

Uô bluô nux txix Đoanx li chor pênhr paz

 

 

 

Zos tuk nhuôs tiv 3 hâur iz chuôz zis muôx 5 lênhx cưr tix, niêv txir ho pluôs, viv li cơưv tas ntơưr cxênhx pêz, Nguyễn Van Tinh cuêz tênhv so ntơưr, muk uô hâux lưv paz trâu niêv txir. Đhâu 5 shông cê cơưv cê uô, Tuynh pâuz tâu lok six ntâu yênhx tưv lok ntông, taz sik kror tix lâus xar ntâu tiv zix zos muôx lok six ntâu chor tư ntông zâu trâus por tsês khôngz. Txix zuk tưz cơưv shâuv tâu, Tuynh pâuz tiêk, chor zav ntông por tsês khôngz no zuôr uô tâu trôngx tos, thiêz lêr ntông…Taz sik, hâux lưv tsiv uô tơưv têx ntông no tas lok six ntâu đas jos. Đhâu iz ntu sir jos uô, nhênhz chơưv, shông 2012, Tuynh cuêz tênhv lok tsêr kriz qơư uô ntông. Txix oz niêv txir li chor pênhr tsês chiê tâu tsik txâuk chiê uô qơư, zuôr chuôz zênhx. Khov muôx huyện đoàn Thanh Trì li kruôz kriê, Tuynh tâu thành đoàn Hà Nội muôz trâu txêik 300 triệu đêiv chiê huôv tsar kinh tế. Muôx pênhr, tix lâus zuor chuôz zênhx, taz sik ntu xuz thơưx tix lâus phênhv ntâu uô jos ntiêr têx ntông hâur jok viv li sâu tâu tsik siêz. Nguyễn Văn Tuynh piêr:

 “Xuz thơưx mak zuk tsuôk muôx 30 triệu đêiv chiê uô. Đhâu oz pêz hli zuôr nzir oz pêz luz máy, ntiêr nzir nênhs, piz uô. Thâuv nhiv kruôr uô mak tsik tâu jông, đhâu co sir jos uô mak lơưr muôs tơưv tâu saz đrâuv têz qơưk zuk cux zuôr uô tâu. Txix co zuk cux yưv pênhr zuôr nzir ntâu chuôz zênhx chiê uô cov jông đuô. Xuz thơưx mak cux phiv liv hênhr uô muk uô lok ntâu jiês”.

Chiê taz por tâu tsơưr lươngv hax huv, Nguyễn Văn Tuynh tưz muk trâu ntâu luz jêx jok uô ntông nhoz Hà Nội, Bắc Ninh, sâu zuôr ntông thiêz phênhz uô ntêx thâuv zuôr muôz trâu sơưr đơưk uô. Jux juk, tix lâus têx huv uô tâu tsôngv kruô nhiêv. Hux thôngx xuz thơưx tưz muôx 350 triệu đêiv tưz uô trâu tix lâus tso siêz sir jos uô đuô. Ntâu doanh nghiệp txix Đài Loan, Trung QUốc tuôx zuôr huv ntơưv tix lâus, txix têx sir jos nhiv no Nguyễn Văn Tuynh tưz muôx 20 ntâu qơư uô ntông li co nhoz cxuô qơư hâur huyện Thanh Trì, thường tín Hà Nội, iz shông paz muôx phênhv sâu 1o tỷ đêiv ntâu, paz muôx hâux lưv uô trâu 100 lênhx nênhs, hâur co 70% ntâu zos hluôk nênhs, đros nhiêx hli txix 3-6 triệu đêiv iz lênhx nênhs iz hli.

Tưz tsik zos txơưx uô nox uô hâuk, Nguyễn Văn Tuynh tsênhv cxaz chuôz Đoanx, hội hluôk nênhs li chor phongz yaox; sir jos cxaz chuôz cuiv paz trâu shux xênhz pluôs, cơưv ntơưr hênhr sâuv thax tsav. Nguyễn Văn Tuynh puz pâuz, tix lâus tsênhv sir jos cơưv luk Trung chiê uô tâu jông đuô hâux lưv kinh doanh. Lơưr tix lâus, “hluôk nênhs nhiv no hmôngr lok six jông viv muôx ntâu tsưr ziv hâur cơưv shâuv hâux lưv uô, uô nox uô hâuk. Taz sik, zos tsik sir jos mak zuôr uô tsik tâu. Hêik pâuz lok Nguyễn Văn Tuynh, tix lâus Nguyễn Văn Sung, bí thư huyện đoàn Thanh Trì puz pâuz:

 “Đros sir jos, txơưx xar tơưv, Nguyễn Văn Tuynh li tsưr ziv uô huôv tsar lok six jông. Kror co hêik pâuz nhoz lok six ntâu kror, txix chêx cur kinh tế, txos chêx cur kinh tế xã hội. Hâur uô kinh tế mak no zos iz kror tsưr ziv lok six muôx chêx cur chiê huôv tsar jông. Lok xã hội, cur lok six shir phaz viv kror co paz muôx lok six ntâu hâux lưv uô trâu hluôk nênhs sâuv thax tsav. Kror co têx jâuv zuôr muôx ntâu hluôk nênhs cơưv tsik tâu tiêr, hâux lưv tsik muôx, taz sik đros chênhz yênhx, sik paz chiê kruôz kriê thiêz paz muôx hâux lưv uô lok six tsênhv tsênhz trâu hluôk nênhs”.

Phêiz kênh chor tsưr ziv hâur ntu tov ntêx no, Nguyễn Văn Tuynh puz pâuz, tix lâus xar txêik nzir pênhr chiê zuôr ar uô nzir qơư, paz muôx nzir hâux lưv uô trâu hluôk nênhs nhoz tiv phaz./.

                                  (TTT-Lik Thox cxêik nhênhv)