Thâuv tsôngv box đros côngv tês uô viv vêv xênhz ngaz tuk zav nox

Chiềng Pằn zos huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La li xã thax tsav iz muôx ntâu tsôngv box heir nênhs Thêir uô nênhx nhoz. Tsôngv pêx xênhv nhoz no luz nênhx phênhv ntâu zos uô liêx têz, têx ar tsêz chos kôngz ntâu, taz sik phênhv ntâu cux zos khov trâu muôx ntux yar ntux nas paz, uô tsi chêx tsôngk, viv li uô tsi yuô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Uô li chas chiê muôx têx nzaz nzơưv uô tâu tas têx ar liêx têz muôx ntơưv qơư, hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar thiêz jux juk  hlôngr yiêz tsoz chos, tsiêx tu zus muôx grêk kinh tế siêz, muôz hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv? Xar njôngr, zok nriêr tsưr ziv huôv tsar uô nox, kaz shông 2015, xar 10 chuôz zis tsôngv box, 24 lênhx lox tôngv nhoz jok Chiềng Phú, xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La tưz chiv chir siz chos thôngx ziv gôngr 3 ha ntâu ar têz, đros trâu têx pênhr muôx tâu xuz thơưx zos 108 tsov đeiv chiê yênhx lix hợp tác xã kôngz nuv chiềng Phú car uô đreiv têx jâuz hur lơưr tsưr ziv VietGAP. Cux xưk li ntâu hợp tác xã txơưr đuô, têx hnuz xuz thơưx nhiv kruôr cxiv uô tâu hợp tác xã Chiềng Phú cux njiz tsi tsơưs têx phiv liv li: Tsi tâu muôx tsưr ziv uô, tsi tâu sưv đros têx tsưr ziv uô nox yiêz, zuz nôngz tsoz chos yiêz.... Tâu hâu nov ntơưv qơư, cơ quan muôx vax huôv huyện Yên Châu muôz jông six hơưv chiê muk ndis seiz, cơưv shâuv iz cxiê hợp tác xã uô jâuz hur muôx suôz bê nto nhoz huyện Mộc Châu-Sơn La tsưr ziv uô, qênhz shuôs têx qơư, ciêz đrôngs sâu zuôr nhoz Hà Nội, têx ciêz đrôngs lox.... Canr bôv, xã viên hợp tác xã kôngz nuv tso siêz hlo qir têk yưv pênhr huôv tsar chos jâuz hur đros thiêz tsưr ziv ngaz tuk vêv xênhz zav nox chiê trâu sơưr đơưk muôx đas jos jông. Pos Đào Thị Hợp, nhoz hâur hợp tác xã kôngz nuv Chiềng Phú shir phaz heik:

"Pêz chor uô têx jâuz heik sâuv lok six shir phaz. Tiv iz zos tâu grê. Tiv 2 zos zuk uô, zuk tâu ntâu lênhx chôngz tuk pâuz txos, pêz uô muôx cui tinhv li: Yuôx por vêv đrox tsuôs zôngv trơưk li heik kriê mak thiêx taz por đas jos, luz nênhx trâu tas nro tsôngv box sơưr đơưk thiêz côngv thôngx xã hội. Nhiv no heik cxuô, xã hội lok six zuôr trâus txos ngaz tuk vêv xênhz zav nox. Pâuz tâu têx li heik no, pêz zuôr sir jos uô nuv, tsi tiêk taz por trâu tas nro sơưr đơưk, trâu côngv thôngx mak hâur ntơư muôx hur si zuk têx tuz nhuôs. No zos viv zuk, viv sơưr đơưk muôx đas jos jông".

Hợp tác xã Chiềng Phú têx tsoz chos phênhv ntâu chêx tsôngk uô têx jâuz tâuv li: Txir lưk, jâuz krưr, jâuz njuôz Hmôngz, jâuz kaz jiz, txir lưk suôr, điêz iêz..... Taz sik phênhv ntâu cux zos chos têx txir lưk luôx tâuz têk, tâuz tơưk luôs khênhr muôz tsâu njêr, tsâu cuô txoz nox ntơư, viv no zos têx txir lưk Yên Châu nox kaz thiêz gis, iz hnuz muôs trâu ciêz đrôngs muôx yênhv châuv tênhr. Hur tiz si têx xiv huv puôr lênhx muôx ntơưr lo chiv, đas cir trơưk cui tinhv VietGAP tâu Cục tsơưr lươngv kôngz-jôngr-đêx nuv, tsênhv qơư tsơưr lươngv kôngz-jôngr-đêx nuv thax tsav iz côngk nhav. Ntơư zos tsưr ziv uô trơưk li cui tinhv têz qơưk, taz por ngaz tuk zav nox, tsi muôx têx yuôx uz no hâur têx jâuz tâuv thâuv sâu đê; tsưr ziv lok tênhx qơư uô hâux lưv huv đros tsôngv box đas jos uô nuv; tsưr ziv lok sâuv têx zuz nôngz kôngz jông txos trâu tsiv uô, sâu zuôr puôr lênhx jông hur si. Iz chas ntơư, hợp tác xã tsênhv krêz đar 2 ha chos têx ntông nox txir li: Txir mo môngk, txir thanh long chiê muôx nzir ntâu zav jâuz tâuv, txir ntông, chuôz cxaz phênhv sâu tâu trâu hợp tác xã. Hâur six hơưv uô, Hợp tác xã tâu Viện kôngz nuv Việt Nam heik kriê tsưr ziv uô, muôz nôngz jâuz krưr puz chos; yuôr đuô li zos zuôr ntơưv têx công ty lox hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas tỉnh lok chos. Iz chas co, qơư seiz car tsơưr lươngv kôngz-jôngr-đêx nuv huyện Yên Châu buôk ti tơư kriê tsưr ziv tsêz chos, tu thiêz sir zôngv têx qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôs trơưk cui tinhv. Têx lênhx nênhs uô hâux lưv hâur hợp tác xã cux tsi so qênhz yuôx shuôs têx jâuz tâuv jông uô ntêx thâuv zuôr muôs trâu hâur ciêz đrôngs. Zơưv Hà Văn Dự, Giám đốc hợp tác xã kôngz nuv Chiềng Phú heik:

"Pêz HTX, yênhx ziv chuôz zis puôr lênhx nhiêk muôx nhiêk iz qơư, uô ntêx thâuv zuôr tsuôs têx yuôx por vêv đrox tsuôs, muôx qơư trâu phưx, têik thiêz hnaz yuôx chiê taz por ngaz tuk. Têx vax jâuz mak nthuô, đoz đu lus, nhux tưv tsi tâu lok txos jê. Chênhr viv li, pêz têx jâuz HTX uô tâu ntơư lok six taz por".

Đhâu zuôr xar 2 shông uô, HTX tưz muôs trâu ciêz đrôngs xar muôx 200 tênhr jâuz tâuv iz shôngk, đros thiêz hur si phênhv sâu tâu xav kror đruôz đraz xar muôx iz tỷ đeiv iz shông, xav mak iz lênhx nênhs hâur HTX tâu nhos 3 tsov đeiv iz hlik. Têx nhiêx no txơưv tiêk tsi ntâu, taz sik cux paz tsôngv box muôx nzir phênhv sâu tâu truôx, tso siêz huôv tsar uô nox uô hâuk. Nhiv no, têx ciêz đrôngs sâu zuôr HTX têx jâuz tâuv, iz chas chor huyện hâur tỉnh Sơn La tsênhv tâu thâux muk muôs trâu iz cxiê ciêz đrôngs hâur têx tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Hà Nội thiêz têz qơưk lào. Thâuv ntêx, tsôngv box hâur thax tsav hâux lưv sir zôngv têx qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôs tsi uô trơưk cui tinhv, têx li heik ntơư tưz tsi taz por ngaz tuk vêv xênhz zav nox. Tsênhz tiês nhoz ntâu suôv qơư  tưz muôx yưv têx txuz kâus tưx zav nox cux chênhr zos viv lav tâuk lav zôngv têx qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôs li heik sâuv. Nhiv no thâuv HTX Chiềng Phú buôk ti qir têk huôv tsar chos têx jâuz hur, tsôngv box cxuô heir nênhs hâur thax tsav thiêx pâuz tsênhz đuô lok têx tsưr ziv uô, tsuôk thâuv lênhx nênhs uô tâu têx jâuz hur, ngaz tuk mak thiêx xar tâu trâu lênhx nênhs sir zôngv muôx têx zav nox jông thiêz hur. Zơưv Hoàng Văn Thành, Phưv Bí thư Đảng ủy xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La heik:

"Cấp ủy moz siêz txos thiêz cxơưz cxiz yênhx lix HTX, têx tổ đội tsiv uô têx xiv huv jông, ngaz tuk, taz por qơư sâu zuôr têx xiv huv ntơư hâur ciêz đrôngs tâu truôx tuk. Tsênhv tsênhz li HTX jâuz hur Chiềng Phú uô tâu lok six jông, gra lok phênhv sâu tâu truôx trâu tsôngv box. Têx shông lơưr co, cấp ủy tror chox kriê krêz đar liêx têz chos têx kôngz muôx grêk kinh tê siêz thiêz krêz đar nzir HTX taz por truôx tuk sâu zuôr tsôngv box têx xiv huv uô tâu".

Đros trâu têx tsưr ziv, đas jos huôv tsar uô taz por tsơưr lươngv vêv xênhz ngaz tuk zav nox, HTX Chiềng Phú tưz tâu cxuô cấp muôz ntâu ntơưr kruôs. Taz sik cux tsênhv yuôr ntâu luôs hâux lưv HTX Chiềng Phú tsuv cxơưx uô chiê HTX tror huôv tsar jông, taz sik HTX kôngz nuv Chiềng Phú têx hâux lưv uô tâu xuz thơưx tso pov:  Thâuv tsôngv box côngv tês đros uô viv vêv xênhz ngaz tuk zav nox, zos zuôr paz jông đuô trâu gra siêz tsơưr lươngv chênhr lơưr luz nênhx nox nhoz ntơưv qơư./.

                                (Đức Anh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Lý Văn Minh huôv tsar cêr uô nox cxôngx tu zus yik

          Shông 2011 thâuv mul uô tuz lênhv tror lol tiv phaz, tix lâuk Lý Văn Minh tưz xar tsưr ziv uô bluô nux trâu chuôz zis. Cxôngx co txơưv tiêk muôx 5 hecta ntâu ar, taz sik tix lâuk chuôz zis phênhv ntâu zos chos jôngr, nttông, chêx cuk kinh têr kis, tsuôk txâuk nox. Shông 2015, đhâu đrôs têx fôngx zưs sik thav, heik kriê, tix lâuk Minh tưz cơưv tâu tsưr ziv tu zus yik. Pov tâu zuk thax tsav qơư nhoz, phênhv ntâu zos tox trôngz, muôx ntâu đrox tâux, viv li tix lâuk truôx siêz zuôr 40 tul yik lol tu zus. Xav txos trâu nhiv no tix lâus chor yik tưz vav muôx txos 70 tul. Lơưr tix lâuk Minh njuôk xav, zos pir li tu zus nhux tưv, nhux đas mak tu zus yik, sâu tâu lol liv zix sei đuô, viv six hơưv hnuz nhôngs yik hloz lox sêi thiêz sha nhuôs tsuôk cxôngx 7 txos 12 luz hlik, guôx tu zus cux uô tsi đar thiêz jâuz krâur cux tsi zuôr yưv pênhr ntâu. Iz shông chuôz zis sâu lol chungz fênhx 200 tsov đeiv ntâu cxôngx muôs yik. Tix lâuk Lý Văn minh heik:

          “ Thâuv qir tsoz phưz mak lok six lax viv tsi tâu muôx ntâu chênhz zênhv, tsưr ziv, pir li yik trâus thox plaz, thâuv cur mul njiz canr bôv thú y lơưr muôz yuôx thiêz heik kriê tsưr ziv chiê zuk chiv chir cxax yuôx. Txos nhiv no yik hloz lox jông”.

          Iz chas txơưx huôv tsar cêr uô nox cxôngx tu zus yik, đoàn viên Lý Văn Minh tsênhv yưv pênhr tu zus nhux tưv, keiz, buô, chos yuôx zêx thiêz hâur ntu zuôr txos no, tix lâus Minh tsênhv zuôr khơưz pas đêx tu zus njês. Iz chas huôv tsar cêr uô nox trâu chuôz zis, tix lâuk Minh cux heik kriê pox nhuôs hâur thax tsav lok tsưr ziv tu zus yik, sik đros uô bluô nux thiêz yưv pênhr zuôr nôngz yik trâu têx chuôz zis pluôs nhoz jos Tà San, paz lơưr sir jos hla đhâu luz nênhx yeiz pluôs. Cxuô cấp bộ đoàn hâur huyện tsênhv tror krêz đar tsưr ziv huôv tsar cêr uô nox chiê paz trâu têx đoàn viên pluôs sir jos uô bluô nux xưk li tix lâuk Minh. Tix lâuk Lý Văn Dũng phưv bí thư đoàn xã Lùng Vai puz pâuz:

          “ No cux zos trâur nuv chiê tas nro têx đoàn viên hluôk nênhs hâur xã tuôx seiz shuôk cơưv shâuv uô lơưr. Viv đros thiêz Lùng Vai cux zos xã uô kôngz nuv. Cur xar njôngr hâur six hơưv zuôr txos muôx ntâu trâur nuv li ntơưv, đhâu cơưv shâuv đ/c Minh đoàn viên li kinh têr chuôz zis zuôr jông đuô tuôx”.

          Cxôngx têx sir jos, car xar, car uô, tix lâuk Lý Văn Minh tsiv nhos zos lênhx đoàn viên jông, zos đeiv iêr chi cax lul chiê têx đoàn viên txơưr cơưv shâuv thiêz uô lơưr./.

( Thanh Thuỷ- Txâur Vax cxeik nhênhv)