Bắc Hà, Lào Cai: Txo grêk cêr pluôs khov uô lơưr tsưr ziv kriê hâur huôv tsar uô nox uô hnar

Huyện Bắc Hà, Lào Cai muôx 20 xã, hâur co 17 xã lok six tsov nhêv, chênhr viv li huôv tsar uô nox gra siêz phênhv sâu tâu trâu tsôngv px zos tsênhv njiêz zov chênhr hâur phôngz yaox sik tưr cxiv tsa jêx jok yiêz. Luôs hâux lưv sir jos chox kriê, xar tơưv têx tsưr ziv jông thiêz uô lơưr tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô kôngz-jôngr nuv, đros trâu uô huv đros tưz paz tsar ndê phênhv sâu tâu trâu tsôngv box, gra siêz phênhv sâu xav kror đruôz đraz iz lênhx nênhs 27 tsov đeiv iz shông, txo grêk tâu 1.300 ntâu chuôz zis pluôs thiêz 4 xã uô tâu luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz.

Xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà zos thax tsav qơư nzor uô lơưr têx tsưr ziv heik sâuv hâur huôv tsar uô kôngz. Hlôngr viv chos têx tâuv cuôz xênhz chiê chuôz zis tâu nox, tsôngv box xã Nậm Mòn qir chos têx nôngz tâuv cuôz xênhz liêz chiê muôs, sâuv têx liêx têz chos tsi jông poz cưk thâuv ntêx. Chos chor tâuv cuôz xênhz co lơưr tsưr ziv yiêz tưz sâu tâu ntâu. Pos Thèn Thị Nhì, nhoz jok Nậm Mòn, xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà heik pâuz: “Thâuv ntêx pêz cux chos, taz sik tsi tâu ntâu li nhiv no. Nhiv nor muôx canr bôv tuôx kriê tsưr ziv chos, viv li zuôr uô tâu ntâu đuô thiêz trơưk siêz xar”.

Trâur nuv chos tâuv cuôz xênhz muôs tưz ntâuk hov uô tâu yênhx côngz hâur hlôngr yiêz tsoz chos ntơưv xã Nậm Mòn. Tsi tiêk zos hlôngr tsưr ziv huôv tsar uô nox yiêz, mak co tsênhv zos hlôngr yiêz luz nênhx xênhz huôx, tsưr ziv uô, jux juk pâuz tâu têx txux chi tsưr ziv jông hâur huôv tsar uô nox uô hnar. Qir uô luôs hâux lưv chos tâuv cuôz xênhz, tsôngv box xã Nậm Mòn lênhk txeil tâu ntâu têx cêr moz siêz paz lok sâuv zuz nôngz, qir fmông, taz sik zov chênhr đuô hur si cux zos tsưr ziv uô yiêz txix hâu nov ntơưv qơư paz max. Niêv lâuk Hoàng Thị Lần, nhoz jok Nậm Mòn, xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà heik: “Đhâu suôx câuv têx luôs hâux lưv tâu paz max, pêz zuôr pâuz tsưr ziv uô yiêz, tsi uô xưk li thâuv ntêx, zuôr muôz têx ar têz uô cov huv đros, fmông qir trâu iz zav tưz heik kriê, đoz nthuô têx đrox, tsi muôz yuôx tsuôs li thâuv ntêx. Uô trơưk li têx lênhx nênhs cxiz kôngz kriê, cur njênhs tiêk, zuôr uô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar xưz”.

Shông no, xã Nậm Mòn chos 65 ha têz tâuv cuôz xênhz, hâur co Tsênhv qơư cxiz kôngz paz cxiv tsa tsưr ziv hlôngr chos têx tâuv cuôz xênhz liêz trơưk cui VietGAP sâuv 14 ha. Tix lâus Thèn Văn Đông, canr bôv cxiz kôngz xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà heik pâuz: Chiê tso tsês tsôngv box têx tsưr ziv, cêr cor cav uô nox, luz nênhx pôngz kaz, têx canr bôv cxiz kôngz tsi so muk tơư, kriê tsôngv px tsưr ziv uô: “2, 3 shông xuz thơưx, pêz tsuôk uô siv 1-2 ha xưz, đhâu thâuv suôx câuv, pêz zuôr hu tsôngv box sđ tuôx seiz têx uô tâu cux li tsưr ziv uô. Txix ntơư tsôngv box tưx siz heik kriê, pêz tsi tas phiv liv tuôx yax kriê xưk li 2, 3 shôngz xuz thơưx nhiv kruôr uô ntơư”.

Chiê huôv tsar uô kôngz lôngk lơưr têx tsưr ziv yiêz đros thiêz iz huyện tox siêz tsênhv txov nhêv li huyện Bắc Hà, mak pênhr yưv uô zos lok six zov chênhr. Zơưv Bùi Công Khanh, Phưv Chánh văn phongx Ban chox kriê cxiv tsa jêx jok yiêz tỉnh Lào Cai heik pâuz: Phênhv ntâu têx tsưr ziv uô kôngz lơưr tsưr ziv yiêz heik sâuv puôr lênhx tsênhv muôx tsi txâuk pênhr uô: “Cxiv tsa jêx jok yiêz, Lào Cai tsênhv yuôr ntâu txov nhêv, taz sik lar heik zos T.Ư têx pênhr paz trâu tỉnh tsênhv tsơưs, tsuôk tâu nhos 15-20% pir li zoz qơưx ntơưv qơư xưz”.

Trâur nuv chos tâuv cuôz xênhz liêz ntơưv xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà zos iz kro jông hâur huôv tsar uô kôngz lơưr tsưr ziv yiêz, krêz uô têx muôx jông lok thax tsav qơư têx xiv huv jông thâuv nzor, txix ntơư jux juk cxuz cêr yeiz pluôs, cxiv tsa jêx jok yiêz./.

                           (Mạnh Phương VOV1-Riê Lâux cxeik, nhênhv)