Suôv qơư qir huôv tsar truôx Việt Nam-Lào cêr fôngx zưs jông

Nhoz kuôk đêz tsênhv qơư xã Phiêng Khoài 13 cêik cêr, muk đhâu iz har jôngr lâul thiêz cêr đaz pêk tuôs ndê trôngz ndê har siêz li seiz njiê pov jok Lao Khô nhoz hâur iz vuôk har jê đriv têz.

Di tích lịch sử cách mạng Việt Nam-Lào tâu cxiv uô sâuv iz qơư lịch sử jông, tâu tsôngv pêx xênhv tror thav txos nhoz trơưr đruôz siêz tsi plox. Thâuv ntêx thax tsav ntus đriv no nhoz đêz, har tâux har tsuôs, xuz jôngr phaz ntov nti, zơưv Tsaz Lao Khô, heir nênhs Hmôngz, thâuv co zơưv nhoz Vân Hồ (Mộc Châu) đros tsôngv cưr tix nênhx tsa chox pox niêv mê  nhuôv yêik lol nhoz, muôz luz jok no hu uô jok Phiêng Sa. Shông 1962, chiê ndo txiêx njis txos lênhx nênhs muôx côngz cxiv tsa jok, tsôngv box Phiêng Sa tưz muôz luz jok co hu trơưk iz zav li zơưv luz bê. Hâur ntu uô hâux lưv tsưx phưv têz qơưk, khiêr đreiv trol  châuz, zơưv Cay Xỏn Phôm Vi Hẳn tưz tâu zơưv Tsaz Lao Khô chuôz zis paz max lok six ntâu thiêz lênhk nhav zơưv Cay Xỏn Phôm Vi Hẳn lok uô nhuôv puôs.  Zơưv Tsaz Lao Lưv, zos zơưv Tsaz Lao Khô tus tuz hloz heik:“Thâuv ntêx cur txir Lao Khô tưz jêik canr bôv thiêz zus chor hâu nov lox li: Chủ tịch Cay xỏn Phôm-vi-hẳn, pêz zos mê tuz mê nhuôv tror cơưv shâuv, uô trơưk zơưv lâul têx siêz jông, cêr hluz sơưr đơưk ntơư chiê hâur ntu tov kaz no, zuk jok thiêz lơưr jok Nà Khạng saz đriv têz đrâuv sik paz sik hluz, thâuv muôx moz gênhk, muôx nox hâuk lok tsôngv pêx xênhv 2 saz đriv têz siz paz, cox tuôx sêiz shuôk cur, cur muk sêiz shuôk cox, uô nênhx sik thôngx siêz, sik đros huôv tsar uô nox uô hnar”.

Tir ntâuk zênhx trol châuz, têz qơưk tiêx tuk,Việt Nam-Lào cêr fôngx zưs cux tsênhv tâu tsôngv pêx xênhv 2 saz đriv têz cxiv tsa, tuôr truôx. Cox tsi shênhx cur zos nênhs Việt Nam, cur tsi shênhx cox zos nênhs Lào, lơưr siz heik kriê têx tsưr ziv uô nox, cxuz cêr yeiz pluôs, siz hluz siz paz sik đros huôv tsar luz nênhx vav mênhx. Zơưv Tsaz Lao Khai, tsar jok Lao Khô 1 heik pâuz:“Thâuv ntêx lok six txov nhêv, kinh tế iz txix thâuv muôx cêr jông muk lol đhâu hâur jêx jos, muôx tênhv tênhz, tsôngv niêv txir lax pêx xênhv tưz hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar uô nox, muôz têx liêx têz uô poz cưk, blêx hlôngr chos têx tsoz chos ntông nox txir, nhiv no muôx cêr jông muk lol tưz zôngx ziv lok six ntâu trâu trâu tsôngv pêx xênhv sơưr đơưk”.

Tsi tiêk hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar uô nox chiê tsôngv box sơưr đơưk hâur jok muôx luz nênhx jông đuô, txix shông 2013, jok Lao Khô 1 tsênhv uô fôngx zưs, jênhv uô cưr tix đros jok Nà Khặn, huyện Xiềng Khọ, tỉnh Hủa Phăn, Lào thiêz. Khov tsôngv pêx Việt Nam têx cêr paz max, tsôngv box Lào nhoz thax tsav ntus đriv luz nênhx tưz tsâu sor, hlôngr yiêz jux juk. Trơưk li tix lâus Zax Lao Sang, Phưv tsar jok Nà Khặng, tsôngv box Lào tưz cơưv shâuv jok Lao Khô têx tsưr ziv chos shôngz ntông, huôv tsar uô kôngz:“Jok Nà Khặng thiêz jok Lao Khô siz jênhv uô cưr tix, fôngx zưs jông tưz zos khov muôx zơưv Cay xỏ Phôm vi hẳn, zơưv Tsaz Lao Khô muôx cêr thôngx siêz truôx, đhâu thâuv jênhv uô cưr tix, fôngx zưs tas, muôx đaz tsi lok siz paz, 2 tos thâuv tưs tưz sik paz, sik đros huôv tsar uô nox uô hnar chiê sơưr đơưk muôx luz nênhx tsâu sor, vav mênhx”.

Suôv qơư tir ntâuk trol  châuz đrav ntêx, nhiv no tưz muôx ntâu hlôngr yiêz. Chor chuôz zis pluôs txo grêk, muôx tênhv tênhz tơưk pov cêr, muôx cêr luôv xuôz jêz, xi măng jông muk lol hâur jêx jok, ntâu chuôz zis muôx tsưr ziv huôv tsar uô nox coz, 100% têx tuz nhuôs tâu muk cơưv ntơưr cxix cxuô, tsi tsơưs lênhx tưr thik tâu muk cơưv trâu têx tsêr cơưv đại học thiêz tâu lok uô hâux lưv têz qơưs. Co zos têx uô tâu thiêz hlôngr yiêz nhoz jok Lao Khô nhiv no.

100 ntâu ziv chuôz zis, 520 lênhx nênhs, taz sik jok Lao Khô tưz muôx txos 300 tus nhux tưv, luôs hâux lưv tu zus nhux tưv yênhx cêr huôv tsar uô nox trơưk tsưr ziv, paz lơưr hla đhâu yeiz pluôs. Tix lâus Tsaz A Lình, nhoz jok Lao Khô heik:

Nhoz Lao Khô, lok six ntâu ziv chuôz zis tưz hla đhâu cêr pluôs khov muôz têx nôngz kôngz yiêz lok tsêz chos, sâu tâu nju thiêz hlôngr uô lưv zav kôngz, chos têx ntông nox txir muôs tâu gri. Nhux tưv cux yênhx têx pênhr nhiêx, muôx liv jông trâu tsôngv box Hmôngz nhoz no. Txix thâuv tsi tâu muôx cêr muk lol, tsi tâu muôx tênhv tênhz tơưk pov cêr, phênhv ntâu zos chuôz zis pluôs, Lao Khô nhiv no tưz hlôngr yiêz lok six ntâu. Tix lâus Tsaz A Kỷ, nhoz jok Lao Khô shir phaz heik pâuz: Thâuv ntêx tsi tâu muôx txux chi tsưr ziv huôv tsar uô nox, kôngz sâu tâu tsơưs, tsi txâuk nox đhâu shông, nhiv no tsôngv box tsi ntor luôx, nav têx jôngr ntông uô liêx têz, luz nênhx truôx tuk, tsâu sor đuô ntu đrav ntêx:

Iz luz nênhx yiêz, tsâu sor tâu lâul jok, lênhx txir ndâux txir luk Tsaz Lao Lưv-zos zơưv Tsaz Lao Khô li tus tuz hloz tưz đros tsôngv pêx xênhv 2 saz đriv têz Việt Nam-Lào cxiv tsa, sik thôngx siêz siz chos uô luz nênhx yar ntux đris./.

                                              (VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Paz tsôngv box pâuz lok têx chêi tsưx phưv txiv ngaz ntus đriv

Hâur têx hnuz no, lưx lươngv Bộ chỉ huiz, bộ đội pênhz phax tỉnh Điện Biên tưz tso ntâu lênhx cán bộ, chiến sỹ muk côngv đros chinhr quyênx xã têx huyện Mường Nhé, Nậm Pồ, Mường Chà, Điện Biên thiêz têx zênhx pênhz phax sâuv thax tsav tsưr tsix cxơưz tiês yax mông, heik kriê cêr chei trâu cán bộ, tsôngv box nhoz thax tsav ntus đriv. Zơưv Gia x Thox, Tsar jos Huổi Khon 2, xã Nậm Kè, huyện Mường Nhé puz pâuz: nhiv no jos muôx 18 chuôz zis, 100 ntâu lênhx nênhs tsênhv uô vax tsưr tsi trơưk chei. Taz sik, đhâu jiês lưx lươngv Bộ đội pênhz phax Điện Biên muk yax kriê, zơưv tưz pâuz cxaz ntâu yênhx tưv chiê yax kriê trâu pox nhuôs:          "Thâuv ntêx hâur jos muôx 23 ziv chuôz zis  uô vax tsưr tsi trơưk chei, taz sik nhiv no cux tưz muôx 6 ziv chuôz zis tror lok tsi uô vax tsưr. Cur lok six uô tsâus Đangv, têz qơưk tưz tsov cưv txos thiêz heik kriê cêr chei chiê pox nhuôs pâuz tâu".

          Thiếu tá Vũ Ngọc Hiệp, Phưv zênhx tsar Zênhx pênhz phax Mường Khương, tuêv heik kriê lok têz qơưs têx chei, Bộ chỉ huiz Bộ đội pênhz phax tỉnh Điện Biên puz pâuz: chiê côngz xưv yax kriê tâu truôx jông, thâuv muk heik kriê tsuv zôngv ntâu đuôz shav, têx jax pêv reik đros hâux lưv muk uô vax tsưr tsi trơưk chei li têx tsi jông, lok sik heik cán bộ zos tsôngv box mênhx cxưx pâuz heik luk mênhx cxưx paz muk heik kriê cov cxix cxuô, tsênhz mênhx têx njiêz luv zuôr trâus yax kriê txos tsôngv box:"Njiêz luv yax kriê pêz chêx chôngk lok Thủ tướng chính phuv li chỉ thị 05 lok uô phongz yaox tas nro tsôngv box đros tsưx phưv ntus đriv, Chính phuv li têx nghị định thiêz tiv zix zos têx vênhv thix lok phax tar uô vax tsưr nhoz thax tsav ntus đriv. Đros têx njiêz luv yax mông tsi uô vax tsưr tsi trơưk chei, pêz tưz uô tsênhz mênhx têx jênhv pâuz, têx uô zênhr shar txos tsôngv box luz nênhx, chiê tsôngv box pâuz thôngz tsi njênhs, tsi uô vax tsưr, tsi mnôngs lơưr nênhs fêv li luk hâuz zâuv".

          Iz chas tsôngv box têx mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz uô nênhx ntơưv têx thax tsav buôk ntus đriv li: Nậm Kè, Leng Su Sìn, Na Cô Sa, Nậm Nhừ… côngz xưv yax mông heik kriê chêi têz qơưs, tưz tâu lưx lươngv Bộ đội pênhz phax tsov cưv zos têx cán bộ, cưk kriê thiêz shux xênhz. Njiêz luv yax mông chêx chôngk lok tsưx phưv niêv đêx hiêr, poz hiêr têz qơưk hâur qênhx shênhx yiêz; lênhx nênhs li siêz xar hâur vênhv thix tsưx phưv ntus đriv têz qơưk. Lường Thị Hậu, mênhx cxưx Thái, shux xênhz lớp 12C1, tsêr cơưv cxênhx 3 huyện Mường Nhé heik:" Têx jiês heik kriê lok yênhx tưv lok six jông trâu pêz, pir li VN muôx ntus đriv jê têx têz qơưk tưs, cêr coaz siv hâur 2 saz têz qơưk. Đhâu jiês heik kriê cur zuôr tror kriê trâu pox nhuôs hâur jos, têx lênhx nênhs cxênhz jê hâur tsêr chiê jênhv pâuz tsênhz lok VN li ntus đriv têz qơưs".

          Tsov lơưr qênhx shênhx tsênhv tsênhz ntơưv têx taz viv, thax tsav ntus đriv, lưx lươngv Bộ đội pênhz phax tỉnh Điện Biên tưz uô jông têx tsưr ziv heik kriê li tso phim, muôz ntơưr yax kriê cêr chei….txos tsôngv box. Thôngz đhâu têx jax cưr cxiêx, jax gâux, pax vuôs, têx cán bộ chiến sỹ lưx lươngv Bộ đội pênhz phax Điện Biên tsênhv sir jos uô li chas cov yax kriê lok têz qơưs têx chei trâu tsôngv box mênhx cxưx yênhx tưv kis nhoz thax tsav ntus đriv zôngx ziv jênhv pâuz tâu.     Trung tá Nguyễn Đức Cảnh, Phưv Chủ nhiệm Chính trị, Bộ chỉ huiz Bộ đội pênhz phax tỉnh Điện Biên puz pâuz:"Hâur jiês yax mông no pêz tưz sik côngv uô lok six ntâu tsưr ziv yax mông. Tsưr tsix phêv ziv yax mông chêx chôngk pêz tsênhv tsưr tsix têx jiês pier đhiê vênhx ziv côngv đros muôz ntơưr yax mông lok cêr chei xar njôngr cán bộ, tsôngv box thax tsav ntus đriv jênhv pâuz tâu thiêz uô trơưk Đangv, têz qơưk li têx chêi tso tơưv. Txix co tsuv đros lưx lươngv bộ đội pênhz phax  sêiz car, tsưx phưv truôx ntus đriv pêz têz qơưk hâur qênhx shênhx yiêz".

          Hmo tưs ntơưv têx qơư tsưr tsix yax mông lok têz qơưs têx chei cux muôx yênhx puôk jiês tsôngv box tuôx mnôngs seiz vênhx ziv côngv đros yax mông lok têz qơưs têx chei; tiv zix zos tsês têx siêz jông trâu cxuô lênhx cán bộ, chiến sĩ bộ đội pênhz phax./.

                         Vũ Lợi-Txâur Vax cxeik nhênhv