Điện Biên: Chuôz tsar phax tar no trâu têx tsiêx tu zus.

Huyện Điện Biên zos suôv qơư muôx tsiêx tu zus ntâu, đros thiêz 110 cxênhz ntâu tuk, tsav 30% hur si têx tsiêx hâur tas nro tỉnh. Nhiv no, txơưv tưz đhâu 2 jiês ntux no njiv, taz sik tas nro huyện tsi tâu pov muôx tuk tsiêx tưs trâul tuôs no hlo.

Têx li heik no zos khov ngênhx kôngz nuv ntơưv qơư bax zuôr chênhz zênhv txix têx jiês ntux no njiv shông uô ntêx, viv li thâuv muôx mông heik pâuz lok sâuv ntux zuôr no njiv, tưz chêx tsôngk ntâu faz tsưr ziv li: Chuôz tsar tso canr bôv muk yênhx xã, jêx jok heik kriê tsôngv box cir ntơưr chos luk bax tsưr ziv phax tar no trâu têx tsiêx tu zus.

Zơưv Chu Văn Bách, Tsar phongx kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz huyện Điện biên heik pâuz, đhâu hâux lưv yax kriê, phênhv ntâu tsôngv box hâur thax tsav tưz gra siêz zuk txux chi tsưr ziv jênhv pâuz hâur por hưv têx tsiêx tu zus thâuv muôx ntux no njiv:

“Txos iz jiês no tưz phêiz côngz canr bôv tsênhz mênhx car seiz hâux lưv phax tar no trâu yênhx xã thiêz muk jêx jok chiê heik tsôngv box sđ cir ntơưr chos luk trâu xã lok sâuv phax tar no. Zos chiê têx nhux tưv, tsiêx tu zus trâul tuôs no tiv chuôz zis tso siêz tsi phax tar no trâu têx tsiêx mak zuôr tsi tâu têz qơưk paz nhiêx lơưr cui tinhv. Taz sik đhâu thâuv pêz muk qênhz yuôx mak pov tsôngv box cux tưz bax tsês têx kuôr blêx trâu tsiêx nox, ntâuz tax xor thêir qơư tu zus”.

Zơưv Quàng Văn Lả, nhoz jok 21a, xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên heik pâuz, Txix ciês thâuv hâur cheix ntux no, chuôz zis tưz bax uô ntâu faz tsưr ziv tu zus jông têx nhux, tưv li: Muôz cơư, trâur tơưk, xuô blêx trâu tsiêx ntê, bax tsês têx jâuz krâur zuôr trâus txos thiêz tsuôk tso têx tsiêx muk nox jâuz thâuv têx hnuz ntux sor sơưr xưz:

“Nhiv no cur chuôz zis cux bax uô qơư, xor thêir ntov cov tsi yâu chuô txiêk trâu têx nhux tưv mak tu tâu. Njêr, kuôr blêx bax cxix cxuô trâu nox, thâuv hmo ntux no mak cux trâur tơưk trâu ntê, thâuv tưs ntux no njiv hênhr mak tsi cxoz tso têx tsiêx muk nox jâuz pêv yar jâuz. Têx nhux tưv lok six muôx grik trâu pêz tsôngv box, viv li tsuv uô guôx, qơư trâu têx nhux, tưv nhoz thiêx tsi tuôs no”.

Chiê bax tsưr ziv txo grêk tsơưs têx trâus uô ruôr hiêv tiv ntux no uô hâur shông no, têx hnuz nhiv kruôr đhâu, ciês thâuv ntux nhiv kruôr muôx têx txơưr txar phiv liv, Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh Điện Biên cux tưz muôx ntơưr xa trâu hur tiz si cxuô thax tsav qơư hâur tỉnh lok luôs hâux lưv bax phax tar no trâu tsiêx cxu.

Pos Nguyễn Thị Hằng, Tsar phongx tu zus-Shuôz njêl, Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh Điện Biên heik: Nhiv no xav hur si têx tsiêx lox hâur tỉnh zos muôx 580 cxênhz tuk, chênhr viv li hâux lưv bax tsês chiê têx jâuz, krâur nox trâu chor tsiêx co txix ciês thâuv hâur cheix ntux no zos lok six zuôr trâus txos. Kror shir phaz zos nhiv no tsôngv box hâur thax tsav tưz jux juk tso tsês cêr cor cav muôz têx kuôr blêx hlơưr por tsês đhâu sâu ntâuk tas, chiê zôngv uô jâuz trâu nhux tưv nox thâuv cheix ntux no njiv, tsi tso muk seiz pêv têx yar jâuz:

“Tsôngv box tsuv tsưv ziv lok têx qơư tu zus xor thêir ntov jông taz por chuô txiêk tsi yâu, zôngv têx faz tsưr ziv chiê uô sor trâu nhux tưv hâur têx hnuz ntux no njiv. Lok sâuv jâuz krâur nox, mak tsuv bax txâuk trâu nhux tưv têx jâuz, krâur zuôr trâus txos hâur têx hnuz ntux no njiv. Iz chas ntơư tu jông thiêz muôz nzir têx jâuz, krâur trâu chor tsiêx lâuk thiêz nhuôv nhux nhuôv tưv nox viv têx tsiêx li no tsi yuô muôx đas jos phax tir no, chênhr li ntơư sđ tsuv moz siêz txos tu jông”.

Cux lơưr ngênhx kôngz nuv tỉnh Điện Biên, nhiv no hur tiz si cxuô thax tsav qơư hâur tỉnh puôr lênhx tưz tâu tso nzir canr bôv kỹ thuật. Chor canr bôv no zuôr buôk ti kriê tsôngv box uô têx nuv phax tar no trâu tsiêx cxu uô ntêx qênhx shênhx, shông no tâu ntâuk grê zos ntux zuôr txơưr txar phiv liv./.

(Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

PHÊNHV HÊIK PÂUZ TXUX CHI

Têx muôx yưv thiêz tsưr ziv phax tar moz đôngs nyar nhux tưv

Lok zav moz.

Moz đôngs nyar nhux tưv zos zav moz tiv têx caz moz uô trâu nhux tưv trâus moz thiêz muôx yưv nhoz têx qơư phiv liv sâuv luz chêr. Caz moz gas hâur nyar thiêz uô têx nyar đôngs. Moz hnhar mak zuôr uô suôz liêz nhoz nhux tưv. Caz moz cux zuôr cik tâu txix nhux tưv trâu buô thiêz nênhl.

Moz muôx nhoz cxiê qơư sâuv ntiêx têz, têx qơư sor nông thiêz moz muôx yưv hâur yênhx shông. Nhoz pêz têz qơưk mak moz muôx nhoz cxiê qơư, taz sik tsik so njiz trâu thâuv chêix ntux nas txix hli 4 txos hli 10, qơư trâus đêx ngaz cuôr, thâuv qiv hơưv sor nông thiêz têx thâuv hlôngr chêix qiv hơưv txơưr txar phiv liv, tsiêx cxu đas jos tir tar caz moz grêk. Cik moz phênhv ntâu zos đhâu têx zav nox muôx caz moz lok sik cik đhâu cêr uô pa, tơưr grêix to. Tưv tsik so trâus moz ntâu thiêz hnhar đuô nhux, tsik so trâus tuôs tiv moz hnhar hênhr. Tsiêx cxu zâu tsênhv nox mik mak tsơưs trâus moz đuô chor tsiêx cxu lox, tsiêx cxu 2-3 shông mak zôngx ziv trâus moz đuô chor tsiêx cxu lâul.

Moz muôx yưv

- Moz thâuv tưs cux zuôr muôx yưv nhoz têx tsiêx cxu: Muôx tuk nhux, tưv chiê li kuk, đhiê chuôs tsi, pư ntos thiêz tuôs.

- Cuz muôx 40-41 tưv, gênhk, tsik jov jâuz; tsav plaz jâuz; tơưr grêix liêz, đhâu co xiêr đuz jux juk; lok cuô muôs, cuô njưs; o chax đaz, uô tsik tâuk pa, hlêr blêis, shaz chax đaz ntêr chiê uô pa, lok kâuz ndâus ntâu; moz muôx yưv hâur oz pêz six hơưv.

Phax moz

- Vêv xênhz phax moz; tu zus jông chiê tsiêx cxu muôx jos tir tar moz; chor tsiêx cxu nhiv kruôr zuôr lok mak muôz nưk cơư nưk iz kror qơư tsơưs tiv zix zos iz ciêz; tsik so qêz suô vêv xênhz tsêr guôx; sâu têx qir chiê vâuv, têx vuôz tsuôz mak muôx suôz hlơưr por tsês.

- Thâuv muôs yưv moz: Cêv kuôk ciês têx tuk muôx moz chiê chơưv kho, vêv xênhz tsuôs yuôx tuô lov caz moz têx tsêr guôx; tsik nox grêix têx tsiêx cxu muôx moz trâus tuôs.

- Cxax yuôx vắc xin phax moz: cxax yuôx phax moz 6 luz hli iz jiês. Cxax yuôx lơưr nênhs uô yuô li kruôz kriê.

Kho moz

Sêiz shuôk pov tâu moz nzor thiêz chơưv kho txix yuôx khánh sinh huv đros, zôngv đros yuôx paz đas jos mak thiêx muôx chêx cur siêz./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)