Tsiêz xíp xí lok zos tsiêz hnuz 14 hli 7-Tsôngv box cxuô heir nênhs nhoz Lai Châu li txux chi vênhx huôv jông thâuv nzor

14 zos côngv thôngx cxuô heir nênhs nhoz Lai Châu li iz hnuz ntênhs lox yax đhâu tsiêz têz qơưk. Tsôngv box seiz co zos six hơưv jông chiê shir phaz hơưv tok têx luôs hâux lưv uô tâu hâur shông, lênhx tưs txơưv muk đêz vax tsêr lok cux tror lok đros nox tsiêz, têx tuz nhuôs lok seiz đaz seiz kruô, ndo txos pos zơưs, niêv txir côngz đas jos, txiêx njik. Txix hnuz xiêz 10 hli 7 ntux  tror muk, têx cêr shir phaz, lov jêv bax tok tsiêz tưz pov muôx nhoz cxuô nro hâur têx jêx jok tsôngv box Poz Ziz, nênhs Giáy, nênhs Cho ntơưv Lai Châu. Muk hâur têx ntênhs ciêz, têx shaz ntơưr, nduôr uz no trâu hnuz tsiêz hli 7 tâu muôs ntâu đros trâu têx nduôr thâuv nzor. Lênhx tưs cux bax cxix cxuô zav li: Shaz ntơưr, keiz buô, nduôr uz no...chiê txi pos zơưs, hu têx lâuk lol đros nox đros hâuk, hu tsôngv cưr tix nênhx tsa, têx fôngx zưs sđ nhoz đêz, jê tuôx đros nox tsiêz, côngv cêr lov jêv. Têx poz shaz tsư ha tâu muôz têx blôngx ntông pêv trôngz Hoàng Liên lok tuôr uô cux tâu tsôngv box Poz Ziz Bình Lư, Tam Đường muk đêz xar muôx 30 cêik gra muk muôs hâur têx ciêz phưx vưv hnuz tsiêz hli 7. Pos Lò Thị Péng, nhoz jok Mường Cáu, thị trấn Tam Đường, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu heik:

“Ntênhs ciêz tưs cur cux tuôx no chiê muôs shaz. Taz sik ntênhs ciêz zuôr txos tsiêz hli 7 no, cur muôs tâu ntâu đuô. Chor shaz no zos chuôz zis têx shaz mak lơưr chor lâuk đrav ntêx kriê tsưr ziv, khênhr uô lok zôngv, muôz têx blôngx ntông tsư ha pêv têx har jôngr lok uô, viv li cxuô heir nênhs nhoz thax tsav no phênhv ntâu zos zuôr chor shaz nor muk zôngv thiêz hlơưr trâu têx lâuk”.

Poz Ziz đơưz nhoz Lai Châu lok six seiz hloz txos hnuz tsiêz 14. Lênhx tưs muk uô hâux lưv, uô nox đêz kror tưs cux lok đros chuôz zis nox tsiêz, lok shuôs niêv txir, pos zơưs, têx cưr tix nênhx tsa cxênhz jê, ntơư heik lol zuk heir nênhs li cêr ndo txiêx njis txos pox côngz zơưv côngz, têx lâuk. Lar heik zos Poz Ziz têx zav nox kaz thâuv nzor tâu cxuô chuôz zis bax cxix cxuô li: Krưr nduôr, uô mor blâuv, njêl cxiêz, grêix ok ndu đros pax tsơưz thiêz  nênhs Poz Ziz têx zav nox kaz txơưr đuô cux tâu bax uô chiê txi pos zơưs thiêz hu zâuv têx cưr tix nênhx tsa cxênhz jê tuôx đros nox kaz hâuk luôs hâur hnuz tsiêz 14 hli 7. Pos Lò Thị Phái, shông no muôx 78 shông, nhoz phường Đông Phong, TP Lai Châu heik pâuz:

“Tsiêz hnuz 14 7 hli ntux niêx shông, têx tuz nhuôs puôr lênhx lok đros chuôz zis bax uô têx nduôr, tuô ok, têx zav nox kaz. Luz tsiêz no đrav ntêx, tsênhv uô ntênhs: Txi liêx têz, txi nhux tưv plis. Tas cik hnuz 14, chuôz zis tưs cũ xmuk txi liêx têz đros thiêz tsưr ziv, siêz xar cov shông co tsi muôx caz hmoz tho nox uô ruôr hiêv têx kôngz, iz chas ntơư uô tsâuk txos têx đaz car đêx car ar, xênhz têz xênhz qơư tưz đros por hưv trâu tsôngv box sđ hâur jok nox kaz hâuk luôs, por hưv têx kôngz tsi trâus caz tho nox uô hiêv, sđ sâu tâu nju.....Taz sik, tiv hlôngr yiêz ntâu, nhiv no têx txux chi ntơư tưz trâus pôngz lox jux juk, tsi yuô muôx lênhx tưs hnor kaz, ndo uô li thâuv ntêx lơưv”.

Đros thiêz nênhs Cho nhoz Lai Châu, qir txos luz 7 hli ntux, chuôz zis tưs cux puôr lênhx bax cxur blâuv, keiz buô, chơưr chiê tok tsiêz thiêz nox jux juk txix hnuz 11 hli 7 txos trâu thâuv hnuz 14/7 hli ntux zos hnuz chênhr. Cux seiz chuôz zis muôx lok sik txov nhêv mak lơưr tsưr tsix nox tsiêz lox thiêz mê nhiêk txơưr nhiêk, taz sik puôr lênhx tsuv muôx nduôr đuz, tâuv pax shơư grêix. Nênhs Cho lơưr xar tiêk, tsiêz hli 7 muôx cxix cxuô têx tuz nhuôs, tsôngv cưr tix nênhx tsa sđ hâur jok mal ziv jông siêz thiêz shir phaz đuô. Trôngx jâuz mor txi pos zơưs muôx hur si keiz buô, chơưr, têx nduôr zuk heir nênhs khênhr uô đrav ntêx, zax khâuv chênhz khâuv muôz txiêr uô nênhs Cho têx tsôngk tril yo thiêz têx chuôz zênhx chiê hlơưr xa trâu têx lênhx tưz tâu tas siv nênhx. Txi ntênhs mak tsôngv box tsuv hu lênhx txir nênhzz tuôx chiê uô nênhz heik trâu pos zơưs, têx lâuk pâuz, thor lơưr paz đros por hưv têx tuz nhuôs cov tsi muôx moz gênhs, jêx jok nhoz luôs nxi, tsôngv box muôx luz nênhx tsâu sor. Pos Tẩn Mỹ Thu, nhoz thị trấn Sìn Hồ, huyện Sìn Hồ heik pâuz nzir:

“Lok sâuv nênhs Cho têx jâuz mor, zav nox cux tsi uô ntâu li nênhs Poz Ziz thiêz Tày. Taz sik thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx tâuv pax uô shơư grêix thiêz grêix caz puôz kra. Tsiêz hli 7 lênhx tưs muk đêz cux vav chiê siêz tok njôngr lok đros chuôz zis nox tsiêz lov jêv”.

Lok sâuv côngv thôngx cxuô heir nênhs nhoz Lai Châu têx txux chi nox tsiêz hli 7, iz chas ntênhs txi pos zơưs, muôx iz cxiê heir nênhs lơưr tsênhv tsưr tsix uô iz cxiê chei, txux chi txơưr đuô li: Uô ntênhs ndo txos pos zơưs, niêv txir têx lênhx tâu tas siv nênhx ntơư li txiêx njis tu hloz. Zơưv Lò Văn Chiến, heir nênhs Giáy, Hội viên Hội vênhx huôv cxuô heir nênhs tsơưs VN heik pâuz lok tsôngv box Giáy li ntênhs txi hâur hnuz tsiêz li no:

“Nênhs Giáy tsiêz hli 7 bax uô 2 phênhv: Tiv iz zos bax trâu hnuz 14 muôx: Cxur blâuv krưr nduôr, uô nduôr thiêz hur si têx zav pax, txir ntông hnuz tsiêz 14. Tiv 2 zos bax shaz ntơưr trâu hnuz 15. Chor shaz tsuv zos tsôngv box ntơưv qơư têx shaz lox chiv chir uô muôs hâur ciêz co”.

Tsiêz hnuz 14 hli 7 hli ntux, zos tsôngv box cxuô heir nênhs nhoz Lai Châu thiêz iz cxiê heir nênhs thax tsav faz Bắc li iz txux chi vênhx huôv jông thâuv nzor hâur luz nênhx tâu tuôr tsês  đhâu ntâu tiêv txos trâu nhiv no tsi chiê pôngz plox./.

(Thúy Ngoạn-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Hêir nênhs Bố y tsiêz mor blêx yiêz

Nền….

Zơưv Phan Ngọc Dương, hêir nênhs Bố y nhoz xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang, Zơưv Dương lêis đaz mor blêx yiêz, hu pox côngz zơưv côngz lok đros nox đros hâuk:

  “Hnuz no pêz chor mê tuz mê nhuôv uô tâu mor blêx yiêz siêr, hu pox côngz zơưv côngz lok đros nox đros hâuk. Trôngx mor muôx grêix njêk, grêix kêiz, chưk, hu pox côngz zơưv côngz lok đros chuôz zis nox đros por hưv iz tsêr nênhs  khưr tâu nox tâu hnar, uô luz nênhx yar ntux đris”.

Hnuz tsưr tsix nox mor blêx yiêz, zơưv Dương đêi oz trêr blêx trâu ntơưv ndâux cêr zuôr muk hâur tsêr, trêr blêx co tsuv tâu đei 3 hnuz. Ntơư cux chênhr zos hêik trâu jêx jos sđ pâuz chiê tuôx đros chuôz zis nox mor blêx yiêz.

Nhạc cắt

Hlôngr suôz:

Hêir nênhs Bố y trôngx mor nox mor blêx yiêz, thâuv tưs tsuv muôx grêix njêk. Viv njêk zos iz zav tsik uô ruôr hiêv txos kôngz lôngk, tsuôk zos tu zus hâur têx pak đêx.

Zơưv Phan Ngọc Dương hêik pâuz: Hêir nênhs Bố y quy tênhv nox mor blêx yiêz, thâuv tưs tsuv muôx grêix njêk, chưk, kưx…chiê txi côngv pox côngz zơưv côngz. Uô li ntơư, pox côngz zơưv côngz thiêx por hưv trâu iz tsêr nênhs tsik muôx moz gênhk, khưr tâu nox tâu hnar.

  “Muôz cxuô zav tsiêx tsik nox jâuz mor li chưk, trâuz trik, njêk…chiê txi côngv pox côngz zơưv côngz. Têx jiês muôz grêix kêiz, grêix buô, taz sik tsik jông txi côngv pox côngz zơưv côngz, tsuôk zos uô chiê sđ nox xưz”.

Sâuv trôngx jâuz mor grêix txi côngv pox côngz zơưv côngz tsuv muôx 5 piz chơưr, 5 luz ntiv mê, iz thôngx mor blâuv thiêz hâur 5 luz ntiv mê tsuv muôz mê njik mor blêx yiêz tso trâu, chiê hu pox côngz zơưv côngz lok đros nox đros hâuk. Zơưv Lộc Văn Cao nhoz xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ hêik pâuz:

  “ Xav sêz zuk pos zuk zơưs tâu tas siv nênhx tus tsiêx tưs hnuz, mak zuk txi côngv pox côngz zơưv côngz trâu hnuz ntơư. Chênhr zos zuk pox côngz zơưv côngz tâu tas siv nênhx muk uô luz nênhx yiêz trâu zar tov ntêx cux tsik thôngx li thâuv tsênhv đros sđ uô nênhx nhoz sâuv zax”.

Thâuv txi côngv ntơư, cux chênhr zos ndo  txos pox côngz zơưv côngz li đas jos, txiêx njis thiêz thor cov pox côngz zơưv côngz por hưv trâu zuk iz tsêr nênhs tsik muôx moz gênhk, khưr tâu nox tâu hnar, uô luz nênhx yar ntux đris.

Nhạc cắt

Hlôngr suôz:

Tsôngv…!Đros ntơư, hêir nênhs Bố Y cux tsênhv tsưr tsix ntâu ntênhk hội hâur niêx shông zos đrêiv hêir nênhs ntơư li luz nênhx hâur niêx hnuz.

Ntênhk xiêz 6 hli 6

Hêir nênhs Bố y nhoz Quản Bạ, tỉnh Hà Giang xav tsiêz xiêz 6 hli 6, zos tsiêz txi côngv kôngz lôngk. Zơưv Phan Ngọc Dương nhoz xã Quyết Tiến xav tiêk:

  “Ntơư zos iz ntênhk hội txi côngv ndo txiêx njis txos plis kôngz plis lông, luz ntux luz têz; ndo txiêx njis txos chor muôx côngk đas jos kriz huôv tsar uô kôngz lôngk, tâu tas siv nênhx, thor cov por hưv sđ têx kôngz lôngk tsik trâus caz hmoz ruôr hiêv”.

Hêir nênhs Bố y ntênhk hội xiêz 6 hli 6, zos thor cov muôx ntux yar ntux nas lok zưs sđ têx kôngz lôngk huôv hloz jông, sau tâu nju kôngz thiêz têx kôngz lôngk tsik traus caz hmoz ruôr hiêv txos. Zơưv Lộc Văn Cao hêik pâuz:

  “Zuk tưz uô tâu kôngz lôngk huôv hloz jông lơưv, zuk tsuv rêik đêiv qix njuôz. Uô ntêx zos tsuv rêik trâu ntơưv qơư txi côngv; đhâu co tsuv chox muk rêik trâu ntơưv têx ntus blêx liêx”.

Hêir nênhs Bố Y tsuôk muôz têx qix njuôz hêik sâu chox muk cxok trâu ntơưv têx qơư tok đêx lok trâu hâur jêk liêx.

Hlôngr suôz:

Tsôngv...!Hêir nênhs Bố Y cux muôz zav tsiêx muôx đros hâur luz nênhx sêiz tsiv grê. Hâur trôngx mor txi côngv mor blêx yiêz, Âuz, Mir tsuv tâu nox uô ntêx zuk. Hâur txi côngv plis kôngz plis lông mak hêir nênhs Bố Y cux ndo txiêx njis txos nhux tưv nhux đas li đas jos.

Trôngx mor, grêix tâu chox muk txi côngv ciês trâu ntơưv đrav liêx, tsuv muôx grêix kêiz, grêix buô, chơưr, shaz ntơưr thiêz tsuv muôx nduôr cuz nhux. Nduôr cuz nhux cux iz zav li nduôr mor txâuv puôz, pir li nhux thiêz tưv đros lênhx nênhs li lêix, hêir tâu blêx liêx. Đhâu ntơư, tus tsưr tsêr tsuv lok bax iz trôngx mor grêix chiê txi côngv pox côngz zơưv côngz thiêz thor cov pox côngz zơưv côngz por hưv iz tsêr nênhs tsik muôx moz gênhk, khưr tâu nox tâu hnar, muôx luz nênhx yar ntux đris./.

(Tsu cxêik nhênhv-VOV4)