Tso têx yêz thâux xa kruô muk lol trâu luôs 2 chas tỉnh ntơưv Tây Bắc tsênhv njiz phiv liv

Txix hnuz 13/10, txos tas hnuz 20/10, tỉnh Điện Biên uô siv tso têx yêz thâux xa kruô muk lol sâuv cêr ar trâu luôs 2 chas thax tsav qơư li: Hà Nội, lai Châu, Lào Cai thiêz Sơn La. Taz sik, trơưk li Ủy ban TP Hà Nội li ntơưr sôr 3522 hnuz 13/10/2021 lok fuô uô siv tso têx yêz lox thâux xa kruô muk lol txix cêr hlâu, cêr ar mak chor yêz thâux xa kruô muk thiêz lok trâu Điện Biên tsi tâu tâu uô hâux lưv thâux xa kruô. Chênhr viv li, Điện Biên uô siv tso yêz thâux xa kruô muk lol trâu luôs 2 chas tỉnh, TP tsênhz tiês tsuôk muk lol tâu trâu 3 tỉnh. Zơưv Nguyễn Hoài Nam, Giám đốc Ban seiz car qơư tsav yêz thâux xa kruô muk lol tỉnh Điện Biên heik pâuz: Trơưk li Ban seiz car qơư tsav yêz thôngz sâu, hâur 2 hnuz xuz thơưx tsuôk muôx 5 luz yêz thâux xa kruô muk txix qơư tsav yêz TP Điện Biên Phủ trâu 3 thax tsav qơư, co zos: 3 luz yêz muk Lai Châu, iz luz muk Lào Cai thiêz iz luz muk Sơn La. Têx hnuz txuôk lơưr co phênhv ntâu zos têx yêz puôr lênhx tsi muôx kruô cheix muk lol:“Nhiv no têx yêz tsi muôx kruô cheix muk lol trâu 3 tỉnh Điện Biên-Sơn La-Lào Cai li ntơư, yêz cux tsi yuô muk lol viv tsi muôx kruô. Xuz thơưx nhiv kruôr tso têx yêz muk lol thâux xa kruô, tsôngv kruô sơưr đơưk cux tsi tâu pâuz cxix cxuô lok têx li co, cux iz zav li muôx caz moz, tsuv cxax yuôx phax phôngz moz lok sik njuôk shuôs moz tas nhiêx txiêx, sơưr đơưk cux tsơưs muk lol trâu uz trâu no, viv li tsi yuô muôx kruô”.

Cux iz zav li ntơưv Điện Biên, têx yêz tâu tso chei tror uô hâux lưv thâux xa kruô muk lol đhâu 5 luz hlik tax nduô tsês, phênhv ntâu têx qơư tsav yêz, tsưr yêz chor tỉnh txơưr đuô nhoz Tây Bắc puôr lênhx jông siêz, shir phaz bax cxix cxuô têx yêz, lênhx nênhs chiê phưx vưv thâux xa tsôngv kruô muk lol. Taz sik, hâur ciêz xuz thơưx uô siv, têx lênhx kruô muk lol  lok six tsơưs, uô trâu chor tsưr yêz njiz trâul phiv liv, muôx têx trâul pôngz pênhr sâu tsi tâu nhiêx txiêx. Tix lâus Phúc, iz lênhx nênhs tsar yêz thâux xa kruô nhoz tỉnh Sơn La heik pâuz:“Tsi tâu tâu pov muôx kruô cheix yêz lox muk lol, cux tưz heik pâuz trâu sâuv facebook, zalo, têx hnuz xuz thơưx nhiv kruôr muôx yêz muk no, pêz cux xav tinhv tsuv iz ntu thiêz tsôngv kruô thiêx zuôr tror sưv jux juk, cheix têx yêz lox muk lol”.

Chor yêz lox thâux xa kruô txix Hà Nội trâu chor tỉnh Tây Bắc zos iz hâur têx yêz muk lol xa kruô chênhr thiêz muôx ntâu tsông kruô muk lol đuô hur si. Taz sik, yưx iz cxiê luz yêz thâux xa kruô txix Sơn La-Hà Nội, phênhv ntâu têx tỉnh tsênhv yuôr tsi tâu muôx yêz muk lol, viv Hà Nội thiêz têx tỉnh Tây Bắc txơưr đuô tsi tâu tâu thôngx ziv lok luôs hâux lưv co. Hlôngr njêx muôs chor doanh nghiệp yêz lox ntơưv Lai Châu heik pâuz, nhiv no qir tiv têx tsưr yêz tsi tâu xar chiê yêz muk lol thâux xa kruô zos viv tsi tâu taz por phênhv sâu tâu thiêz tsuv thêv nzir têx trâul pôngz pênhr thâuv thâux xa kruô muk lol. Iz chas co têx ntâuz ntơưr uô seiz njuôk shuôs caz moz nhiv no đros têx yêz thâux xa kruô ntơư cux tsênhv uô ntâu, phiv liv , viv li cux tsuôk zos têx lênhx kruô lơưr muôx hâux lưv zov chênhr mak thiêx cheix yêz kruô muk lol xưz. Thiêz têx thax tsav qơư li luôs hâux lưv seiz car, njuôk shuôs moz trâu tsôngv kruô cheix sâuv yêz nhiêk cux uô txơưv lơưv nhiêk tsi siz thôngx, viv li tsôngv kruô lơưr cux tsi xar muk uô têx ntâuz ntơưr co. Zơưv Phạm Văn Tuấn, Giám đốc Công ty MTV Ngân Hà, Lai Châu heik pâuz:“Chiê jux juk tso têx yêz muk lol thâux xa kruô, pêz zuôr txuôk đros têx thax tsav, suôv qơư tsi muôx caz moz ntơư uô ntêx. Thiêz thâuv txuôk, hux jos tâu đros trâu chor thax tsav tsi muôx moz, mav li krêz heik pâuz lok đas jos, tsưr ziv no zos chiê txo grêk tsơưs têx lênhx kruô muk lol cheix yêz nhoz thax tsav no trâu thax tsav tov thiêz ntơưv têx qơư seiz jor ndâux cêr phax tir thêir caz moz. Bộ zoz thôngz tso chei 50% luz yêz muk lol thâux xa kruô mak thiêx txâuk thâux xa tsôngv kruô sơưr đơưk muk lol, hok lol sâuv taz por txâuk têx nhiêx yêz sâu tâu trâu doanh nghiệp hâur thâux xa kruô mak tsi muôx”.

Txix têx tsênhz tiês li heik sâuv, zơưv Đinh Đăng Khoa, Phưv Giám đốc công ty yêz lox thiêz fuô gox  Yên Bái heik:“Iz hâur têx phiv liv yax thâuv tror tso têx yêz muk lol uô hâux lưv thâux xa kruô, zos cxuô thax tsav qơư li hâux lưv phax tir thêir têx caz moz tsi tâu tâu muôx cêr thôngx ziv trơưk li Chính phủ Nghị quyết 128 thiêz Bộ Y tế cui tinhv, cux iz zav li Bộ zoz thôngz heik kriê nhiv kruôr no.  Pêz Công ty heik taz thiêz cur xar zos cux ntâu doanh nghiệp yêz lox lơưr xar cov bộ Zoz thôngz  muôx chox kriê trâu têx sở zoz thôngz chiê lơưr heik cxuô thax tsav qơư uô jông trơưk Chính phủ Nghị quyết 128, muôz jông six hơưv trâu têx doanh nghiệp uô hâux lưv thâux xa tsôngv kruô muk lol”./.

(Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Chor chuôz zis tu zus tsiêx tsuv ndo njôngr phax tar yeiz thiêz no tâu paz tsiêx cxu thâuv muôx chuô Đông Bắc lok txos

          Hâur têx hnuz no, chuô txiêk uô zênhr shar txos iz cxiê qơư nhoz têx tỉnh Tây Bắc, ntux no, lok nas ntâu qơư. Njuôs pov têx hnuz zuôr txos, muôx ntux no thiêz jêx tưv grês kis tiv zix txix 16-19 tưv, tox siêz muôx têx qơư kis đuô 15 tưv. Cxôngx qênhx shênhx qiv hơưv txơưr txar, nhiv no têx tiv phaz tsênhv sir jos heik kriê tsôngv box bax têx tsưr ziv phax tar yeiz thiêz no trâu tsiêx cxu thiêz tsoz chos. Zơưv Lò Văn Sâm, Chủ tịch UB xã Tông Lạnh, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La puz pâuz:    “Zuôr chênhz zênhv txix têx jiês ntux no hâur têx shông tov ntêx, pêz pâuz tsênhz têx jêx jos tưs khênhr muôx đâuk tê, jêx jos tưs no tiv zix chiê yax six qênhz yuôx thiêz heik kriê tsưr ziv tsoz phưz nhux tưv nhux đas hâur têx hnuz ntux no, li tsi tsês đêx đhâu hmo mak tsuv zôngv đêx hâur kror đêx cxơưr, viv đêx co zuôr sor đuô chiê nhux hâuk, taz por đas jos”.

          Iz cxiê tsov cưv hâur phax tar yeiz thiêz no trâu tsiêx cxu thâuv ntux no:

          1. Đros thiêz guôx tu zus: Tsuv tâu their cov jông, sor si, kruôr krơưr. Tiv zix, plas guôx thâuv tưs cux kruôr, hur si, puô cxaz xuô blêx lok sik hnhaz blês chiê sor.

          2. Six hơưv tso nhux: Pox nhuôs tsuv yax six seiz njôngr xor mông njuôs pov qiv hơưv chiê muôx tsưr ziv tso tsiêx cxu huv đros. Tsi tso thâuv jêx tưv grês kis đuô 15 tưv (tsiv zix zos tsiêx cxu tsênhv zâu).

          3. Tsoz phưz tu zus:

          Đros thiêz tu zus buô: Tsuv muôx guôx cơư mê nhuôv buô. Tsi nzuôr guôx thiêz nzuôr chêr trâu buô lok têx hnuz ntux no jêx tưv grês kis đuô 12 tưv. Puz nox hâuk taz por, txâuk tsơưr pưr trâu buô hâur ntu tu zus. Puz hâuk txâuk đêx, nox cxaz têx zav vitamin, yuôx...

          Đros thiêz nhux tưv, nhux đas: Puz nox cxix cxuô jâuz krâur chiê nhux muôx đas jos tir tar ntux no.

          Đros têx hnuz ntux no njiv tsuv puz hâuk cxaz đêx sor, hâuk cxaz cuô njêr chiê muôx đas jos. Puz nox jâuz vâuv kâuz, nox cxaz jâuz tâux, hnhaz blês kruôr chiê taz por đas jos trâu nhux hâur têx hnuz ntux no.

          Đrâuv têx tsưr ziv heik sâuv, pox nhuôs tsuv cxơưz tiês côngz xưv phax tar moz li uô jông côngz xưv vêv xênhz, tsuôk yuôx tuô caz moz, cxax yuôx phax moz cxix cxuô lơưr chiz coaz thú y li heik kriê./.

(Bích Thủy-Txâur Vax cxeik nhênhv)