Hêir nênhs poz ziz li têx suôz kênhx

Nênhs Poz Ziz nhoz faz Tây Nghệ An zôngv kênhx chiê yuôz đros trâu têx cưr cxiêx, suôz gâux sênhr heik hâur têx hnuz hôiv cxôngx nzor thiêz têx hnuz nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs…. Suôz kênhx đror, muôx kênh thâuv uô zênhv lus, têx jiês đror zâu tsơưr siz luôs jok uô trâu lênhx nênhs kho siêz  khuôr mnôngs tsi đhuôr.

Iz chas ntơư, suôz kênhx tưz tâu chor tuz nxeik hluôk kêr uô pax lul heik xa zuk têx cêr siz hluz, ndo yuô trâu tus zuk hluz zuk nhiêv. Txơưv lênhx hluôk nênhs Poz Ziz tưs nhoz faz Tây Nghệ An iz txix thâuv hloz lox pâuz muk khưr uô liêx têz lok cux zos thâuv lơưr pâuz yuôz têx kênhx ntơư. Chor tuz hluôk nhiv kruôr hloz, thâuv ntêx, kênhx tsênhv tâu lơưr zôngv chiê yuôz uô pax lul heik xa zuk têx tsưr ziv, siêz xar, cêr hluz, ndo yuô txos trâu têx lênhx nxeik zuk hluz, zuk nhiêv, uô trâu têx tuz nxeik hluôk muôx cêr gâux cêr đrâul sưv jông thiêz paz lơưr yênhx txix gơưv. Zơưv Lương Văn Phỏng, nhoz jok Tân Sơn, xã  Môn Sơn, huyện Con Cuông heik pâuz:“Thâuv ntêx muk uô si thav hluôk gâux mak yuôz kênhx hu, uô pax lul heik xưz, hluôk gâux lơưr uô xor ntok ntâuz. Lênhx hluôk tuz tuôx txos, tuôx jâuv iz saz yuôz kênhx uô pax lul heik đros hluôk gâux thav, yuôz uô lov jêv ntơư li ntơư xưz”.

Chor tuz hluôk nênhs Poz Ziz shâuv yuôz kênhx tsi tiêk chiê uô si lov jêv, tsênhv zos chiê yuôz siz tưr seiz lênhx tưs txơưx yuôz đuô, yuôz đror gôngr đuô thiêz zos têx lul heik, suôz sênhr chiê zok nriêr fôngx zưs, tus hluz, uô gâux đrâul, txix gơưv. Têx suôz kênhx đror gôngr jông đros trâu lênhx hluôk tuz jông đrâul, tsiv txiêx mak zuôr muôx tâu têx lênhx nxeik nhiêv txos, đros uô gâux uô đrâul sưv jông, iz zav li Lê Hoàng, lênhx txơưx yuôz kênhx nhoz thị trấn Con Cuông, huyện Con Cuông lul heik: “Ntơưv no zos lênhx hluôk tuz gra kênhx tuôx jâuv yuôz uô pax lul xa zuk têx cêr ndo, hluz yuô heik trâu lênhx hluôk nxeik. Hâur suôz kênhx co lênhx hluôk tuz heik tiêk: Lênhx muôv! Niêx hnuz hmo ndo njôngr txos cox xưz, nox tưz tsi kaz, pư tsi tsâus jos, thâuv tưs tưz xar tuôx chuôs njiz cox, đros cox nhoz thav pêv, heik lul. Cur ndo cox li gra kênhx tuôx yuôz tuôr cox bê, hu cox sơưr đros pêz thav têx cêr siz ndo yuô. Thiêz cox tưz hnor cur suôz kênhx đror, cê mnôngs cê uô xor ntok ntâuz”.

Nênhs Poz Ziz nhoz faz Tây Nghệ An, thâuv ntêx zos thâuv tưs muk uô si thav hluôk gâux, lơưr khênhr muôx iz tsưr ziv uô li chas chiê heik trâu lênhx nxeik pâuz uô ntêx. Xuz thơưx, thâuv muk zuôr txos lênhx nxeik tsêr, lênhx hluôk tuz ntơư tsuv sênhr suôz heik 2, 3 txưv cưr cxiêx lok sik yuôz kênhx. Đhâu suôz kênhx đror co, lênhx nxeik pâuz tiêk, tus hluôk tuz zuôr tuôx, thiêz tsi cơư trôngx, nhoz tok chiê thav pêv uô si lok sik sênhr suôz heik têx lo cưr cxiêx têz lênhx hluôk tuz ntơư. Zos lênhx nxeik sênhr suôz heik cưr cxiêx mak hluôk tuz muôx têx yuôz kênh shơư đros. Lê Hoàng heik pâuz nzir: “Li no zos yuôz heik lol iz lênhx hluôk tuz li tsưr ziv, siêz xar, cêr ndo yuô, hmo ntux tuz hluôk lơưr khênhr gra kênhx muk uô si thav hluôk gâux, pov hluôk gâux tsênhv uô xor ntok ntâuz, muôx kênh jiês lênhx hluôk tuz nhoz sơưr hâur tơư ntêir seiz njiê lênhx hluôk nxeik, kênh jiês tuôx txos nhoz sơưr sâuv kâuv tơư ntêir njiê lênhx nxeik uô xor ntok ntâuz, xar cov lênhx nxeik ntơư uô sei têx xor, ntâuz co cov tiêr chiê đros lênhx hluôk tuz muk uô si, ndis seiz têx uz no thav pêv”.

Tsi tiêk suôz kênhx đror uô trâu chôngz lênhx ntâu tus nhiêv mnôngs, siêz kâus lêik, nênhs Poz Ziz zav kênhx no tsênhv yuôz uô trâu côngv thôngx sđ muôx cêr sik thôngx siêz, chor tuz nxeik hluôk muôx cêr siz hluz, siz nhiêv trâul, yênhx txix gơưv thiêz. Têx suôz kênhx đror chuôs li uô sđ ziv muôx têx cêr lov jêv, cêr jông siêz, shir phaz sik tưr huôv tsar uô nox uô hnar, cov luz nênhx vav mênhx, tsâu sor.

đhâu iz ntu ntêr, txơưv luz nênhx muôx ntâu hlôngr yiêz, taz sik nênhs Poz Ziz nhoz chor huyện faz Tây Nghệ An li: Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn, Quỳ Châu, Quế Phong cux tsênhv tuôr tâu tsês zuk heir nênhs têx kênhx muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsi chiê pôngz plox./.

(Giàng Seo Pùa-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Zơưv Phàn Sành phin nhoz tỉnh Hà Giang, zos iz lênhx tsênhv tuôr tsês tâu hêir nênhs Cho luôs hâux lưv uô phiêz zuk hêir nênhs têx nzêik shôngz  ntơưr sir zôngv hâur luz nênhx

“Ntu đrav ntêx, uô zuk chor ntơưr co cux trâus puôk tsuôx ntâu, viv li tsôngv px tsik so tuôx thor cov cur paz kho; taz sik đhâu iz ntu, cur tus txir nzơưv  cux lâuk uô tsik tâu thiêx kriê trâu cur tsiv uô thiêz cur tưz uô tâu 10 ntâu shông lok no”

          Ntơư zos zơưv Phin nhoz jos Thanh Sơn, đrôngl Việt Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang têx luôs hâux lưv uô phiêz zuk hêir nênhs têx nzêik shôngz ntơưr sir zôngv hâur luz nênhx.

          Trơưk li zơưv Phin hêik pâuz, chor nzêik shôngz ntơưr co thâuv tưs tsuv tâu muôx sir zôngv đros đrêiv hêir nênhs Cho luz nênhx hâur têx hnuz kriz ntênhk thor ntux yar ntux nas, uô nênhz zêis thiêz txir côngv…. Taz sik luôs hâux lưv uô têx ntơư co cux tsik zôngx ziv uô tâu chox lok sir zôngv. Ntơư zos muk txiêr têx shôngz lâuk, zak ntêr chox lok fuô joz luôs tus pak đis hniêr mav chox lok phiêz uô iz đêiv nzêik ntơưr, taz sik tsuv txiêr chor shôngz tsik trâus lor njik. Kror qơư phiêz hêir nênhs Cho chor nzêik shôngz ntơưr co, tsuv muôz oz thôngx ntông chox lok tso tar tox thiêz tsuv muôz 54 tus njiê hlâu chox lok njiê cov truôx khor thiêz 54 txox xor tik khi trâu oz zar tos ntông co chiê phiêz hêir nênhs cho chor nzêik shôngz ntơưr.

Zos iz chuôz zis phiêz uô hêir nênhs Cho zav nzêik shôngz ntơưr co đhâu 4 tiêv lok. Pos Triệu Thị Mùi, nhoz jos Thành Sơn, đrôngl Việt Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang cux hêik pâuz tiêk: ntu đrav ntêx, chuôz zis tsuôk muk zuôr têx nzêik shôngz ntơưr co hâur ciêz đrông lok sir zôngv, taz sik iz đêiv nzêik shôngz ntơưr, grê nhiêx zuôr 1.800 txos 2 triệu ntâu nhiêx: “Thâuv ntêx, cur chuôz zis khênhr muk zuôr têx nzêik shôngz ntơưr co hâur ciêz đrông lok sir zôngv. Kror tiv iz đêiv nzêik ntơưr shôngz tsik yuô đrux li zơưv Phin uô; zos zôngv chor nzêik shôngz ntơưr, zơưv phin uô đuô thiêz oz pêz shông mav hlôngr iz jiês thiêz grê nhiêx tsuôk muôs 800 cxênhz iz đêiv”

Txix luôs hâux lưv phiêz uô hêir nênhs Cho chor ntơưr shôngz co muôs, zơưv Phin cux muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx chox lok sir zôngv hâur luz nênhx. Taz sik nhiv no, zơưv Phin cux lâuk, zơưv xar njôngr cov chor hluôk nhiv no cơưv shâuv phiêz uô zuk hêir nênhs têx nzêik ntơưr shôngz co muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox: “Cur tưz lâuk xar muôx 70 shông, cur xar kriê chor hluôk cơưv shâuv zuk hêir nênhs têx vênhx huôv jông; taz sik txos trâu nhiv no cux tsik muôx lênhx nênhs tưs tuôx cơưv shâuv hlo”

Chiê huôv tsar truôx hêir nênhs Cho nhoz tỉnh Hà Giang luôs hâux lưv phiêz uô nzêik shôngz ntơưr, hâu nov ntơưv qơư tsuv tâu moz siêz txos thiêz muôz pênhr nhiêx cxơưz cxiz huôv tsar uô thiêx zuôr uô tâu truôx: “Nhiv no tỉnh Hà Giang tsuôk yuôr zơưv Phin nhoz jos Thanh Sơn, đrôngl Việt Quang, huyện Bắc Quang thiêx tsênhv pâuz phiêz uô hêir nênhs Cho chor nzêik shôngz ntơưr hêik sâu thiêz chor tuz nxêik hluôk nhiv no tsuv tâu cơưv shâuv cov tuôr tâu truôx zuk hêir nênhs luôs hauax lưv phiêz uô nzêik shôngz ntơư tsik chiê pôngz plox”./.

                                                                                               Tsu cxêik nhênhv-Thiều Nghiệp VOV Tây Bắc