Tơưz cêr lêr thâuv tưs tưz muôx đros đrêiv tsôngv pox niêv vir ndâuk  Poz Ziz Tây Bắc li luz nênhx

Đros thiêz tsôngv box Poz Ziz txix thâuv ntêx txos nhiv no, luôs hâux lưv muk hâur har jôngr zok lor njuôs, đê jâuz, đê txir ntông.....lok uô nox hâur niêx hnuz chuôs li zos pox niêv hâux lưv. Hok têx txir nênhx lơưr zuôr zos lênhx txoz cxơưx trâu chuôz zis, lês uô têx hâux lưv lox thiêz hnhar đuô. Chênhr viv li pox niêv Poz Ziz nhoz tox siêz thâuv tưs tơưv hâur luz tsêr muk uô têx hâux lưv uz no li: Muk hâur jôngr, xuz tsuôs, uô liêx têz lơưr puôr lênhx muôx hnaz tsax lok zos hnaz sênhr, gra triêv đros, đei tơưz cêr lêr. Lênhx pox niêv đei tơưz cêr lêr iz saz, cux phênhv tưs heik lol têx cêr gruôs, khưr huôv tsar uô nox. Chênhr li ntơư, lênhx pox niêv tưs ziv zok nriêr, đê tâu têx jâuz, txir ntông uz no pur luz tơưz co gra lok tsêr mak ziv zos lênhx txơưx nriêr pluôk nox thiêz gruôs khưr, pâuz txoz cxơưx trâu chuôz zis. Niêv lâuk Lò Thị Phấng, nhoz jok Cá, phường Chiềng An, TP Sơn La heik:

“Txix thâuv tsênhv zâu, tưz pâuz đros lênhx niêv muk hâur har jôngr txiêr tơưk, zok lor njuôs shôngz, khơưz ok, cur tưz pâuz êv tơưz, đei tơưz lơưv. Bax zuôr muk uô liêx têz mak ndo zok nriêr luz tơưz co đei ntơưv xuz pưs, thâuv tưs tưz ndo njôngr, yênhx iz cêr cor cav trâu hur tiz si pêz têx pox niêv Poz Ziz nhoz tox siêz. Nưk zôngx ziv trâu uz trâu no, viv li thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx thiêz êr đreiv đros”.

Txix tiêv no đhâu tiêv tov, txir nênhx Poz Ziz puôr lênhx txơưx hiêz tơưz, hiêz lêr, chiv chir uô tâu têx chuôz zênhx zuôr trâus txos chiê zôngv. Luz tơưz cêr lêr muôz ndâu shôngz hiêz co, chênhr zos lơưr hiêz lơưr tâu trâu têx pox niêv hâur zuk chuôz zis đei, êv muk liêx muk têz, đê jâuz nox, jâuz buô.

Tơưz cêr lêr muôx 2 zav, iz zav lơưr hiêz tsi yuô ntov, iz zav lơưr hiêz jông thiêz ntov, luz ndâux nthuôr, tsi muôx hâu, zôngx ziv trâu sir zôngv, muôx hluô đei, hluô êv. Iz zav nưk muôx nưk iz kro jông, lox zâu; jông gâux, đaz tuôs cux seiz lênhx nênhs hiêz thiêz zôngv uô zav nuv, hâux lưv đaz tsi.

Chiê hiêz tâu iz luz tơưz li heik co, lênhx txir nênhx tsuv mul zok nriêr têx shôngz jông, tsi trâus caz tho nox, lar heik zos tsi tâu txiêr zuôr têx shôngz tưz lor njik, zav shôngz li no txơưv hiêz tâu lok luz tơưz cux zuôr yưv caz, êv tsi tâu ntêr. Txiêr tâu shôngz pêv har jôngr lok txos, muôz txiêr uô têx zưz zar ntêr iz thiêr 2 (chor zak lur mak 3 zak, zak ntêr 2 zak). Viv tiêk shôngz zak lur mak zuôr hiêz tâu tơưz mê, hok zak ntêr thiêx hiêz tâu tơưz lox. Fuôx ndâu lok cux tsuv txơưx fuô, max mav joz cov têx pluô ndâu đu, siz luôs, nhiêk iz zav thiêx hiêz tâu luz tơưz jông gâux. Hâur six hơưv hiêz, cê hiêz cê tor đêx trâu,  cov têx  pluôx ndâu muôs, tsi lor. Thâuv hiêz tâu, jông đuô hur si zos muôz luz tơưz tso kra pa tơưk sâuv tsuôr nzêix iz ntuk mav muôz lok zôngv, lok êv mak zuôr khor đuô. Zơưv Tòng Văn Hịa, iz lênhx lâuk jok txơưx têx tơưz thiêz lêr uz no nhoz jok Mòng, xã Hua La, TP Sơn La heik pâuz nzir:

“Pox niêv Poz Ziz luz tơưz đei êv co muôx thâuv nzor lok lơưv. Taz sik hiêz tơưz mak ho zos txir nênhx hâux lưv, viv li hloz lox chor hluôk hâur jok tưz cơưv hiêz tơưz, hiêz lêr trâu chênhr zuk chuôz zis zôngv, hok têx lênhx hloz, nênhs lâuk txơưx hiêz, muôx tsưr ziv đuô mak lơưr khênhr hiêz muôs trâu luôs lưv tuk. Xưk li cur, tưz tsi so, thâuv tưs cux hiêz, 2 hnuz, 3 hnuz thiêx hiêz tâu iz luz tơưz”.

Tơưz tsi tiêk chiê têx pox niêv đei, êv mul zok jâuz nox, lor njuôs, trâu mor, zav nox muk uô liêx têz, mak tsênhv tâu zôngv hur si thâuv têx pox niêv muk car ciêz iz zav li chor pox niêv tiêx đras, nhoz têx đrôngs lox têx tơưz thiêz hnaz khênhr zôngv gra ntơưv têk. Muk ciêz zuôr tâu iz zav đaz tsi cux tso hâur tơưz đei ntơưv xuz pưs, lok six zôngx ziv, zôngv tâu ntêr, khor thiêz jông, fiv đros cêr nênhx phôngz cxxưx, viv li hâur nênhs Poz Ziz tsêr thâuv tưs cux muôx zav tơưz heik co chiê zôngv.

Nhiv no, têx tơưz no tsênhv tâu muôs hâur têx ciêz tox siêz Tây Bắc, tâu piêr kriê, muôs ntơưv têx qar qơư muôs huv hâur hội ciêz, qơư por hưv, khơưk tsês chiê cxuô heir nênhs têx txux chi, cêr nênhx phôngz cxưx jông, tâu têx pox niêv zôngv chiê nthuôr uô cêr lov jêv hâur têx ntênhs hội; hội sik tưr  hnar, piêr kriê zuk heir nênhs têx tsôngk tril yo, cêr nênhx vênhx huôv. Txơưv tiêk no tsuôk zos zav chuôz zênhx xênhz huôx hâur luz nênhx niêx hnuz, taz sik luz tơưz cêr lêr co cux paz uô jông jav nzir trâu pox niêv Poz Ziz Tây Bắc./.

(Tòng Đức Anh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)