Jax sâu thưr 5 hnuz 27.8.2015:

TÊZ LOK LUÔS HÂUX LƯV MUL UÔ LOX TÔNGV ĐRÂUV LUÔK OZ CHAS TÊZ QƠƯK NHOZ LAI CHÂU

 

 

          Ntâu shông lok no, zơưv Vưx Xênhv Lâux, iz lênhx nto bê nhoz jos Seo Lèng, xã Phìn Hồ, huyện Sìn Hồ tsênhv niêx hnuz mul trâu cxuô ziv chuôz zis hâur jos chiê yax mông, vênhv tôngv pox nhuôs, tiv zix zos têx ziv chuôz zis pluôs tsuv uô ntơưr mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk. Zơưv li siêz xar njôngr, zos paz tâu têx ziv chuôz zis pluôs hâur jos hla đhâu cêr yeiz pluôs thiêz têx ziv chuôz zis txov nhêv muôx kinh têr jông đuô tuôx cxôngx phênhv sâu tâu thâuv mul uô hâux lưv đrâuv luôk oz chas têz qơưk. Zơưv li têx sir jos co tưz tâu pâux nzir thâuv hâur shôngk shông hâur jos muôx 2 lênhx tâu mul uô lox tôngv ntơưv niêv ciêz Malayxia. Cxôngx co txos nhiv no, zơưv thiêz têx taz viv heik kriê, xeir zuôr nênhs lox tôngv tưz mul yax mông ntâu jiês, taz sik tsi muôx lênhx tưs uô ntơưr thiêz, zơưv Vưx Xênhv Lâux heik:

Băng: “ Mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk mak têz qơưk tưz yax mông tâu 2,3 shôngk lơưv, taz sik tsôngv box li muôx theox chênhv mul. Txos hâur shôngk shông 2015 hâur pêz xã muôx 4 lênhx mul. Mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk zuôr paz têx lênhx nênhs tsi muôx hâux lưv uô, tsi muôx ar uô xênhz yar kôngz nuv nriêr tâu nhiêx txiêx paz chuôz zis. Six hơưv zuôr txos cur zuôr tror yax mông trâu pox nhuôs, trâu têx lênhx nênhs tsi muôx hâux lưv uô mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk”.

          Zos thax tsav ntus đriv đar tiv zix tỉnh Lai Châu, huyện Sìn Hồ muôx 22 xã, thị trấn thiêz 14 mênhx cxưx, chor ziv chuôz zis yeiz pluôk muôx xar 30%. Taz sik, cxôngx thâuv tsaz yênhx chox lênhx nênhs mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk lơưr chính phủ li Nghị quyết 30a tâu krêz uô shông 2009 txos nhiv no, tiv phaz nhiv kruôr chox tâu 50 ntâu lênhx mul uô lox tôngv ntơưv Đài Loan, Malaisia. Chêx cuk tso pov iz cxiê lênhx nênhs thâuv mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk tror lol tưz muôx tâu phênhv nhiêx txiêx chiê uô tsêr nhoz, phuôv tsar kinh têr chuôz zis. Taz sik, txơưv tâu chinhr quyênx tiv phaz paz max uô ntâuz ntơưr, paz txeik pênhr zênhx hangx...mak cux tsi zaz zâuv tâu tsôngv box cxaz chuôz.

          Zơưv Nguyễn Xuân Quyết, phưv phongx lox tôngv, saz pênhz thiêz xã hôiv huyện Sìn Hồ puz pâuz: Muôx lok six ntâu lik zơưx chiê tsôngv box sâuv thax tsav tsi mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk, taz sik phênhv ntâu zos tsôngv box têx mênhx cxưx hâur tiv phaz li jênhv pâuz thiêz phongz cxưx cêr cor cav tsênhv kis. Ntâu lênhx nênhs tưz tâu thox cxov hâux lưv uô, hâur six hơưv tos uô ntâuz ntơưr txeik pênhr...muôx tsi txâuk ntâuz ntơưr, tsuv tos ntêr viv li mak lơưr tsi xar mul lơưv thiêz. Zơưv Nguyễn Xuân Quyết heik:

Băng: “ Viv mul uô lox tôngv zos sâuv chinhz yênhx txưv zênhv viv li chiê chox tâu lênhx nênhs mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk mak tsuv uô jông côngz xưv yax mông, pêz tsuv cxiv tsa thiêz nriêr pâuz chiê yax mông li chas cov huv đros. Yax mông lok phongz cxưx cêr uô nênhx li chas cov tsôngv box hlôngr yiêz siêz xar, tsôngv box car mul uô lox tôngv. Tsưr ziv zos pêz xa lênhx nênhs mul uô lox tôngv thâuv tror lol pêz ho zâuv lơưr cxaz chuôz côngz xưv yax mông, heik cov tsôngv box pâuz thôngz”.

          Cxôngx shông 2010 txos nhiv no, tỉnh Lai Châu tưz thox cxov tâu 35 cxênhz ntâu lênhx nênhs lox tôngv, chuôz ndê têx lênhx nênhs lox tôngv đhâu thox cxov sâuv thax tsav zos 38%. Lơưr tỉnh li tsưr ziv tso tơưv zos zuôr chox 3 cxênhz 500 lênhx nênhs mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk hâur ntu 2009-2015 thiêz têx lênhx nênhs no zuôr chuôz ndê txos 7 cxênhz 900 lênhx lok shông 2020. Taz sik, đhâu ntâu shông sir jos uô, đros thiêz têx ngênhx muôx txơưx jênhv thiêz chinhr quyênx têx cấp tiv phaz sik đros uô, tỉnh Lai Châu nhiv kruôr chox tâu zuôr xar 360 lênhx nênhs mul uô lox tôngv ntơưv niêv ciêz Malaisia, Đài Loan thiêz iz cxiê têz qơưk Trung Đông. Yuôr têx niêv ciêz tso lol phênhv sâu tâu siêz mak Lai Châu ho tsi pov muôx lênhx tưs mul, viv phênhv ntâu nênhs lox tôngv puôr lênhx tuôv zênhv tâu têx zoz qơưx lok yênhx tưv. Zơưv Nùng Văn Nim, Phưv giám đốc Sở lox tôngv, saz pênhz thiêz xã hội tỉnh Lai Châu puz pâuz:

Băng: “ Chiê mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk phuôx huiz tâu chêx cuk thix ziv đros TW muôz cxaz pênhr trâu tsaz yênhx têz qơưk li qơư tsov txos lok hâux lưv uô; muôx phênhv paz txưv trâu têx doanh nghệp txos tỉnh Lai Châu yax mông, heik kriê xeir zuôr lox tôngv mul uô hâux lưv đrâuv luôk oz chas têz qơưk lơưr thủ tướng chính phủ li cuiz tênhv sôr 71. Đrâuv co, cux thix ziv cục coar lik lox tôngv heik kriê têx niêv ciêz muôx phênhv sâu tâu siêz chiê zaz zâuv nênhs lox tôngv cxaz chuôz. Têx xã nhoz đêz tsênhv qơư 15 cei cêr ndê mul mak thix ziv trung ương muôx tsênhv chei paz nênhs lox tôngv thâuv lol tsênhv qơư huyện chiê cxaz chuôz xeir zuôr”.

          Thâuv chox lênhx nênhs lox tôngv mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk lơưr têz qơưk li tsaz yênhx tsênhv njiz ntâu phêv liv, mak six hơưv jê ntơưv no sâuv thax tsav tỉnh Lai Châu ho pov muôx qênhx shênhx tsôngv box sik zâuv mul uô lox tôngv đrâuv Trung Quốc thiêz tưz muôx ntâu lênhx trâus đas nziês chox mul muôs. Chiê hâux lưv chox nênhs lox tôngv mul uô hâux lưv đrâuv luôk oz chas têz qơưk tsênhv tsênhz chox lol tâu chêx cuk, tỉnh Lai Châu tsuv chuôz tsar đuô thiêz côngz xưv yax mông, tiv zix zos sir zôngv têx yax mông viên zos têx lênhx nênhs tưz muôx jiês mul uô lox tôngv đrâuv luôk oz chas têz qơưk tror lol./.

                          ( Khắc Kiên cxiv sâu- Txâur Vax cxeik-nhênhv)

Phênhv thưr 5, hnuz 27/8/2015

Lênhx bộ đội lâuk sir jos huôv tsar uô nox tsi chiê trâus yeiz pluôs

 

 

Shông 1971, thâuv hur si têz qơưs sơưr tir ntâuk trok châuz, cux xưk li têx lênhx hluôk nênhs hâur thax tsav, zơưv Cà Văn Inh sơưr cêr muk uô tuz lênhv, uô tas hâux lưv ntơưv têx zênhx ntus đriv, ho muk trâu saz Lok Tsuôk, paz lơưr têz qơưs. Txos shông 1987, zơưv tâu têz qơư tso lok so lơưr chei, tuz lênhv trâus muôx moz đros côngz mênhx Đại úy.

Đhâu têx hnuz nhôngs uô tuz lênhv tror lok ntơưv qơư, thâuv tưs zơưv tưz xar njôngr zuôr uô li chas thiêx tsi trâus yeiz pluôs. Seiz zuk suôv qơư nhoz muôx ar jông, muôx đêx ntưk, muôx têx huôv tsar uô tâu kôngz, khơưz pak đêx zus njêl, zơưv xar tiêk: tsuv cxuz cêr yeiz pluôs txix tsưr ziv no. Zơưv Cà Văn Inh heik:

Băng: “Cur xar, xar hla đhâu yeiz pluôs, zuk tsuv sir jos cơưv shâuv têx lênhx txơưx huôv tsar uô nox tsưr ziv uô. Cơưv shâuv têx tsưr ziv uô nox yiêz uô lơưr hâur zuk chuôz zis tsưr ziv uô kôngz, tu zus tsiêx cxu. Zâuv, heik pox niêv, mê nhuôv đros uô li: Chos cà phê,  chos txir khơưz”.

Xar tâu tsưr ziv, zơưv Inh tưz seiz lax trâu pox niêv, mê nhuôv muôz têx têz ar tsuôs, uô tsi jông kôngz thiêz ntus cưx đês cưx ha hlôngr chos txir khơưz, uô pak đêx zus njêl. Têx tsưr ziv cơưv shâuv đhâu têx lênhx txơưx huôv tsar uô nox hâur thax tsav, đros trâu têx lớp cơưv shâuv tsưr ziv uô nox txix chor canr bôv cxiz kôngz kriê, tưz tâu zơưv uô lơưr hâur chuôz zis tsưr ziv huôv tsar uô kinh tế. Têx ntông txir khơưz tâu chuôz zis chos txix 2, 3 shông uô ntêx tưz txi txir, tâu sâu đê, taz sik tiv tsôngv box huôv tsar chos ntâu, txos chêix sâu muôs ho tsi tâu grê; chênhr viv li zơưv tưz muôz iz cxiê liêx têz hlôngr chos chor txir khơưz lox kaz jiz, iz shôngk sâu tâu yênhx châuv tênhr txir, grê muôs 8 cxênhz đeiv iz cir. Đros trâu luôs hâux lưv chos txir khơưz, zơưv yưv pênhr chos 1,5 ha têz cà phê tưz txi txir tâu sâu đê muôs, yưx hur tiz si têx côngk đas jos, nhiêx ntiêr uô, zơưv sâu tâu muôx nhos 50 txos 60 tsov đeiv iz shôngk. Iz chas ntơư, zơưv tsênhv khơưz tâu 500 xưv phaz  pak đêx zus njêl. Xuz thơưx, tiv tsi tâu muôx tsưr ziv tu zus, zơưv tsuôk lav tso têx nôngz njêl ntơưv qơư, sâu tsi yuô tâu nju. Zơưv tror zok nriêr, cơưv shâuv tsưr ziv huôv tsar uô, zuôr têx nôngz njêl txuôv lok zus chiê huôv vav, sâu tâu nju đuô. Đros trâu hâux lưv tu zus shuôz njêl, zơưv chuôz zis tsênhv zus nzir têx  keiz buô…., hâur guôx buô thâuv tưs tưz muôx txos 20 tuk buô lox, muôs iz jas buô lox ntơư muôx nhos iz tênhr, iz shông chuôz zis sâu tâu txix 60-70 tsov đeiv. Zơưv trâur nuv huôv tsar uô nox, yưx hur si tas tsênhv sâu tâu nhiêx nju muôx 200 tsov đeiv. Lơưr zơưv Inh tsưr ziv: Xar cov têx kôngz sâu tâu nju, tu tsiêx cxu trơưk têk tsuv hlôngr yiêz siêz xar, tsưr ziv uô. Hlôngr yiêz tsoz chos, tsiêx tu zus, uô trơưk têx tsưr ziv yiêz hâur uô nox uô hnar, tu zus tsiêx cxu zos iz luôs hâux lưv zov chênhr:

Băng: “Nhiv no tsi muôx ar uô nox, tsi xưk li têx shông đrav ntêx. Pêz tsuv yưv pênhr hlôngr yiêz siêz xar, tsưr ziv uô thiêx uô tâu nox. Uô li chas chiê uô tâu trơưk têk, sâu tâu nju mak tsuv uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur uô kôngz, tu zus tsiêx cxu. Hlôngr uô yiêz li co thiêx sâu tâu nju, muôx cxaz phênhv sâu trâu chuôz zis”.

Tsi tiêk uô bluô nux trâu zuk ziv chuôz zis, zơưv Inh tsênhv paz tsôngv cưr tix nênhx hâur jok, têx lênhx bôv đôiv lâuk muôx luz nênhx txov nhêv lok nôngz tsoz chos, tsiêx tu zus thiêz tsưr ziv uô. Zơưv Quàng Văn Lẻ, Chủ tịch UBND xã Chiềng Cọ heik lok zơưv Inh tsưr ziv uô li no:

Băng: “Pêz pov txir hloz Cà Văn Inh, kuz Chủ tịch Hội bôv đôiv lâuk xã lok six sir jos hâur huôv tsar uô nox. Lar heik zos huôv tsar uô kôngz, tu zus tsiêx cxu, txir hloz lok six moz siêz. Txir hloz zos tsov iêr chi cax trâu pêz tsôngv cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk cơưv shâuv, uô trơưk”.

Zơưv Cà Văn Inh hmôngr jông tâu têz qơưs muôz côngz mênhx tir ntâuk trok châuz Mỹ hov 3, Huy hiệu 30 shông nhoz hâur Đảng thiêz tâu tỉnh muôz ntâu ntơưr kruôs hâur phôngz yaox “tsôngv box muôx txux chi, tsưr ziv jông hâur huôv tsar uô nox”. Zơưv Cà Văn Inh tsiv nhos zos iz lênhx tuz lênhv zơưv Hloz Hôx-lênhx bôv đôiv lâuk sir tas đas jos tsưr ziv huôv tsar uô nox, tsi chiê trâus yeiz pluôs, txov nhêv./.

                                    ( Lường Hạnh-Riê Lâux cxeik-nhênhv)