Ar liêx têz-Lênhx nênhs luz nênhx nox nhoz

Tưz muôx iz ntuk siz sưv, siz hluz chuôs li txir tuz, taz sik txos nhiv no, zơưv Nguyễn Xuân Trường thiêz Nguyễn Văn Chung tưz muôx cêr siz nzuz. Zos xar siz njiz, cux zos njiz trâu pêv têx ntus jôngr, nhoz xã Xuân Ái, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái-zos suôv qơư zơưv Trường thiêz Nguyễn Văn Chung tsênhv siz txênhz ar têz.

Zơưv Trường heik pâuz, zơưv tâu Têz qơưk choz ar har jôngr shông 1991, taz sik zơưv tsuôk tuôr đeiv quyết tinhv pho to, hok đeiv chênhr mak tưz trâus pôngz lơưv. Đhâu ntơư, zơưv car seiz thax tsav ar no chiê chos ntông hâur yênhx châuv shông. Txos shông 2002, zơưv Trường cir hux thôngx trâu zơưv Chung kir 3 ha ar har jôngr huôv tsar uô hâur 15 shông. Zuôr tsi muôx đaz tsi yưv siv, zos thâuv tas six hơưv, hnuz nhôngs kir uô, zơưv Chung xav tiêk, thax ar no zos zơưv ar. Xar tsi jông siêz, zơưv Trường thiêx uô ntơưr pênhr trâu cxuô cấp; đơưk tu tsi tâu, zơưv ho uô ntơưr xa trâu toax anr. “Tsôngv px pâuz thôngz têz qơưk têx chei mak, px puôr lênhx tok seiz têz qơưk zuôr đơưk tu li chas cov côngz fênhx, taz sik zos têx cơ quan lês uô hâux lưv têz qơưk đơưk tu tsi jông, tsi txos qơư mak px zuôr chưx tsi tâuk têx tsi jông siêz ntơư thiêz zuôr muôx têx tsi jông yưv siv lok cux pâuz tsi tâu”.

Ntâu txuz siz txênhz ar liêx têz, qir muôx txix têx hâux lưv mê mê ; taz sik six chiê ntêr hnuz ntâu shông; thâuv tưs tưz txâuk uô, txâuk heik thiêx muôx yưv têx tsi jông riêz nênhs. Txuz tuô nênhs thâuv zar hnuz kêix 12/8/2015 ntơưv xã Lâm Giang, huyện Văn Yên, đros trâu 4 lênhx nênhs hâur iz chuôs zis trâus tuô, tsi tiêk uô trâu tsôngv box ntơưv qơư nyei thiêz cxơưx, mak tsênhv uô trâu tas nro têz qơưk heik ntâu txos. Têx cuz nxor ntơư qir txix siz txênhz liêx têz, Đặng Văn Hùng tưz tuô tuôs 4 lênhx nênhs.

Nhiv kruôr tsi ntêr no, txuz Nguyễn Văn Mạc, xênhz zus shông 1968, nhoz ntơưv jok Trung Tâm, xã An Bình, huyện Văn Yên tưz zôngv triêv ntax tuô tuôs 2 lênhx nênhs cux zos siz txênhz liêx têz. Lênhx tiz nênhs fêv tuô nênhs tuôs co, đhâu ntơư nưk tưx txo nưk txo siê tuôs, tsês ntâu têx tsi jông trâu chuôz zis thiêz XH.

Nhiv no, têx txuz cik txos siz txênhz ar liêx têz nhoz Yên Bái ziv hnuz ziv muôx ntâu thiêz phiv liv. Qir tiv tsuôl zos tiz kro, ar liêx têz siz txênhz tsi tâu muôx ntâuz ntơưr côngk nhav sir zôngv ar, lok sik têx ntơưr huv chei, txix ntơư uô muôx ntâu têx cuz nxor, phiv liv.

Thâuv đơưk kho luz xuz, têx phiv liv co chênhr zos tsôngv px, mak hâu nov ntơưv qơư, têx lênhx tsar jok, Bí thư chi bộ cux tsuôk muôx tsưr ziv cxơưz tiês uô luôs hâux lưv yax kriê, siz đơưk, siz kho cov jông. Pos Nguyễn Thị Yên, Bí thư chi bộ jok Tân Hoa, xã An Bình, huyện Văn Yên heik: “Pêz muk txos ntuô ntơưv qơư muôx cuz nxor, pêz đơưk tu uô li chas cov đơưk thiêz kho tâu hâur jok, muôx cêr sik thôngx siêz, lênhx tưs zuôv mak lênhx nênhs ntơư lênhk nhav chiê kho. Thâuv đơưk tu tsi tâu, pêz li tsưr tsix cơưv đuô chiê sik đros đơưk, sik đros kho cov jông”.

Txix shông 2018 txos nhiv no, hâur thax tsav tỉnh Yên Bái muôx 16 txuz siz tuô, uô tuôs lênhx nênhs, hâur co muôx ntâu txuz zos qir txix siz txênhz têx liêx têz. Thượng tá Nguyễn Trọng Chức, Tsar phongx txiv ngaz hâur thax tsav qơư, Công an tỉnh Yên Bái heik pâuz: Txix têx tsi jông li heik sâuv ziv hnuz ziv phiv liv, taz viv tưz bax tsưr ziv nhênhz chơưv trâu Ban Giám đốc Công an tỉnh fuô uô ntâu faz tsưr ziv, chiê txo grêk tsơưs têx tsi jông, riêz nênhs. “Lưv lươngv công an têx phiv liv thâuv đơưk tu têx txuz plâuz siz txênhz ar liêx têz, tiv iz zos tsi pâuz thâuv luz xuz qir li chas tuôx, tiv 2 zos ntâu txuz tưz muôx yưv têx cêr siz txênhz ntơư ntêr shông, uô cuz nxor lox thiêz tưz muôx têx tsi jông, riêz nênhs. Lưv lươngv công an thâuv co tsuv zos lênhx nênhs nhoz hâur đruôz đraz đơưk tu, uô li chas cov tu tâu ndax đraz, côngz fênhx, tsuv max mav siêz ntêr heik tsôngv px cov lơưr mnôngs; phênhz têx hâur chei têz qơưk cui tinhv tsi tâu tsênhz mênhx chiê trâu tsôngv px to tâuz, pâuz thôngz, txix ntơư zuôr đơưk tu tâu jông têx cuz nxor”.

Thâuv lưv lươngv muôx vax huôv tsênhv yuôr lok six ntâu phiv liv hâur đơưk tu têx cuz nxor tiv siz txênhz liêx têz, mak nhiv no tsi tâu pov tsôngv box tox siêz Yên Bái zuôr moz siêz trâu hâux lưv đas cir uô têx ntâuz ntơưr côngk nhav sir zôngv ar, chiê por hưv zuk vax huôv. Tưz txos six hơưv, chênhr tsôngv box thax tsav tox siêz đêz đrôngs-Tsi zos cấp, ngênhx tưs-Tsuv nriêr pâuz, xav tinhv tsênhz mênhx zuk vax huôv, têx muôx liv hâur sir zôngv ar têz./.

(Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Lênhx hluôk Hmôngz sir jos nhênhz chơưv khoa học

Xênhz zus hâur chuôz zis muôx chôngz lênhx mê nhuôs, txix thâuv zâu, Mẻ Xênhv Vax, nhoz jok Đứa Mòn, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La tưz zênhx xar tâu tiêk xar hla đhâu cêr pluôs mak tsuv sir jos cơưv ntơưr. Txix co, Mẻ Xênhv Vax tưz sir jos cơưv ntơưr, cxaz chuôz chor dự án Huôv tsar tuôr chiê têx zav yuôx njuôz muôx tsiv gri nhoz Việt Nam, dự án “tu zus nhux đas muôs grêix nhoz têx qơư uô nox nxaz tox thax tsav tox siêz faz Bắc Việt Nam”, paz trâu tsôngv box Hmôngz huôv tsar kinh têr, cxuôv yêiz thiv pluôs.

Shông 2015-2016, zos shux xênhz cơưv ntơưv tsêr cơưv Đại học Tây Bắc, Mẻ Xênhv Vax tưz muôx tsưr ziv piz uô nox txix dự án zâu “Qênhz yuôx nriêr pâuz chor yuôx đrox njuôz muôx ntơưv tiv phaz thiêz tsôngv box Hmôngz nhoz xar Đứa Mòn, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La li chênhz zênhv, tsưr ziv sir zôngv yuôx đrox njuôz”. Hâux lưv nhênhz chơưv yênhx côngz tsưr ziv uô zuz nôngz tsoz yuôx ngũ gia bì pok ntơưv Sơn La tưz tsik zos paz tuôr chiê chor yuôx đrox njuôz muôx tsiv gri thiêz tsôngv box hmôngz chor yuôx đrox njuôz muôx ntơưv huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La xưz mak, tsênhv paz huôv tsar kinh têr trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs ntơưv tiv phaz.

Mẻ Xênhv Vax hêik pâuz lok tsưr ziv uô zuz nôngz têx zav yuôx đrox njuôz no thiêz muôz trâu pox nhuôs chos, txix co sâu zuôr chiê chox muk muôs, paz hlôngr yiêz kinh têr trâu pox nhuôs. Tsưr ziv no tưz tax tâu giải iz “shux xênhz nhênhz chơưv khoa học” thôngz têz qơưk hâur têz shông đhâu; tâu Liên hiệp chor hôiv khoa học thiêz kỹ thuật tỉnh Sơn La khơưk muôz ntơưr kruôk “Hluôk nênhs muôx tsưr ziv uô lox tôngv txơưx xar tơưv” tỉnh Sơn La shông 2017, thôngx cxix tâu sâu trâu hâur ntơưr sâu tsês chor nênhs txơưx xar tơưv Việt Nam.

Nhạc cắt

Zênhx zos nênhs gruôs, sir jos cơưv shâuv, nhiv no, Mẻ Xênhv Vax tsênhv zos thành viên chor dự án tsêr cơưv Đại học Tây Bắc sik côngv đros tos Australia hâur dự án “Tu zus nhux đas muôs grêix hâur cxiv luôs uô nox ar tox nxaz tox siêz Tây Bắc Việt Nam” zos Viện tu zus sêiz car. Mẻ Xênhv Vax tsik so cxaz chuôz đoanx kruôz kriê pêx xênhv chos tâux thiêz vâuv zav nox trâu nhux tưv, paz chuôz ndê kinh têr, hlôngr yiêz luz nênhx, txix co paz cxuôv yêiz thiv pluôs, gra siêz luz nênhx trâu tsôngv box…

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đaix TNVN iz suôv faz Bắc sik côngv đros Tsênhv qơư cxơưz cxiz uô kôngz têz qơưk uô./.

( TTTB-Lik Thox cxêik nhênhv)