Lai Châu: Chêx cur txix chor pênhr muôz trâu hluôk nênhs txêik uô nox

Hluôk nênhs Muôk A Dì li chuôz zis thâuv ntêx o zos chuôz zis pluôs nhoz jok tox siêz Sà Dề Phìn, xã Sà Dề Phìn, huyện Sìn Hồ. Txơưv tiêk tưz sir jos khưr uô nox txix ntâu kror, taz sik tiv tsik muôx nhiêx, viv li cêr pluôs cux đros đrêiv. Jênhv pâuz tâu tsar tov đêx ar, qiv hơưv sâuv thax tsav huv đros trâu chos chor yuôx njuôz; tâu tsưr tsix đoanx nhoz tiv phaz paz, shông 2016, tix lâus kir txêi 50 triệu đêiv hâur zênhx hangx tsênhv chêi chiê hlôngr đuô têx liêx têz chos yuôx njuôz Đương quy.

Muôk A Dì hêik: Xuz thơưx chos mak cux njiz ntâu phiv liv viv no zos zav tsoz chos yiêz. Cê uô cê cơưv shâuv chênhz zênhv, tsưr ziv chos txix co chuôz zis li 30 ntâu ha Đương quy tưz huôv tsar jông, iz shông paz muôx tâu phênhv sâu 300 triệu đêiv ntâu. Tưz tsik zos chos Đương quy xưz, tix lâus tsênhv sir jos cơưv shâuv thiêz uô yênhx côngz vax uô zuz tso chos chiê muôs trâu sơưr đơưk. Muôk A Dì puz pâuz:

“Xuz thơưx tsik muôz zuz mak cur tsuv muk trâu Sa Pa, Lào Cai chiê zuôr zuz lok mak cux tas ntâu nhiêx txiêx. Đhâu oz shông sir jos, nhiv no cur tưz uô tâu zuz. Hâur shôngk shông 2018 no cur uô tâu muôx 10 vạn ntâu tsoz zuz, muôs trâu sơưr đơưk nhoz sâuv thax tsav chos. Tsoz Đương quy mak sâu tâu siêz đuô 10 jiês pir li blêx. Oz pêz shông uô ntêx cur cux zos chuôz zis pluôs, taz sik txix shông 2017 tror lok no cur tưz hla đhâu cêr pluôs”.

Xav jênhv chor hluôk nênhs zos chor nênhs chênhr hâur huôv tsar kinh tế ziv chuôz zis, paz muôx ntâu kror trâu xar hôiv, têx shông đhâu, Huyện Đoanx Sìn Hồ tưz hêik chor hluôk nênhs sir jos huôv tsar kinh tế. Txix sơưr jênhv chor pênhr nhiêx hâur zênhx hangx, txos sik côngv đros chor taz viv, tsưr tsix txơưr đuô chiê uô têx tsưr ziv uô nox trâu hluôk nênhs cơưv shâuv…Khov co hâur oz shông tror lok no, tưz muôx zuôr xar 2.000 ziv chuôz zis zos hluôk nênhs uô tsưr hla đhâu cêr pluôs. Hâur co, muôx yênhv châuv chuôz zis muôx phênhv sâu truôx yênhx shông txix 100 txos 300 triệu đêiv. Tix lâus Nguyễn Quốc Hiệu, phưv bí thư huyện đoanx Sìn Hồ puz pâuz:

“Lok six chôngz hluôk nênhs tưz sir jos txêik pênhr hâur zênhx hangx tsênhv chêi xar hôiv lok huôv tsar têx tsưr ziv uô nox. Iz zav li tu zus njêl hâur vax thêir, tsưr ziv zus nhux đas, zus yil, tsưr ziv chos yuôx njuôz sâuv thax tsav huyện. Vav tiêk ntu zuôr txos, zênhx hangx tsênhv chêi-xar hôiv huyện zuôr tror paz trâu chor hluôk nênhs muôx pênhr chiê huôv star kinh tế chuôz zis, paz trâu huôv tsar kinh tế tas nro huyện”.

Nhiv no, zênhx hangx tsênhv chêi-xar hôiv huyện tưz sik côngv, kriz uô tsưr ziv chiê sơưr bê txêik pênhr txos tas nro chor tsưr tsix đoanx sâuv thax tsav, paz tsar tov zôngx ziv tiv zix trâu hluôk nênhs txêik tâu pênhr. Xav txos six hơưv no, tưz muôx 3.000 ntâu lênhx hluôk nênhs mênhx cxưx tsơưs nênhs sâuv thax tsav tâu txêik pênhr, đros chor pênhr nhiêx txêik muôx 75 tiv đêiv ntâu. Zơưv Lê Ngọc Quang, phưv giám đốc chi nhánh zênhx hangx Tsênhv chêi-xar hôiv huyện Sì Hồ puz pâuz:

“Zênhx hangx tsênhv chêi xar hôiv thiêz huyện đoanx tưz sik côngv đros chính quyền tiv phaz tsưr tsix kriz uô paz trâu hluôk nenhs hêik taz thiêz chor hôiv đoanx thêv hêik cxuô chiê muôz pênhr txêik sâuv thax tsav chor xar. Nhiv no chor hluôk nênhs tâu sơưv cêr chêi zos chuôz zis pluôs thiêz zuôr xar pluôs tâu txêik pênhr. Tiv zix chor hluôk nênhs mak sir jos txơưx xar tơưv viv li zôngv chor pênhr nhiêx lok six muôx chêx cur. Ntâu chuôz zis tưz hla đhâu cêr pluôs thiêz sir jos uô bluô nux”.

Chiê sơưr bê txêik pênhr đhâu chor tsưr tsix hôiv, hâur co muôx hluôk nênhs tưz zos yênhx kror paz trâu chor hluôk nênhs mênhx cxưx tsơưs nênhz nhoz tox siêz Sìn Hồ hêik taz thiêz tỉnh Lai Châu hêik cxuô muôx tsar tov chiê huôv tsar kinh têz ziv chuôz zis, paz trâu huôv tsar tas nro kinh tế nhoz thax tsav qơư no./.

(Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv)

Đêx hur thiêz vêv xênhz tênhx qơư

Dưv anr tưz muôz pênhr nhiêx paz trâu tỉnh Sơn La uô 3 côngz trênhx đêx xênhz huôx chêx tsôngk, zos: Paz cxiv uô yiêz côngz trênhx đêx xênhz huôx jok Mòng, đrôngl thành phố; Cxiv kho đuô côngz trênhx đêx xênhz huôx xã Nà Bó thiêz krêz uô đar têx qơư côngz đêx trâu chor jok: Nà Sang, jok Lầu, jok Cựm, xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn; xav hur si têx pênhr nhiêx muôz paz cxiv uô ndê txos yênhx tỷ đeiv.

Dưv anr cxiv uô côngz trênhx đêx xênhz huôx chêx tsôngk trâu jok Nà Sang, jok lầu, jok Cựm, xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn zos iz hâur 3 côngz trênhx tâu fuô uô txix hli 3/2017. Côngz trênhx tâu nhênhz chơưv, cxiv uô côngz 213 yiv đruôz đêx iz hnuz iz hmo thiêz côngz đêx trâu 209 chuôz zis, xav hur si pênhr nhiêx cxiv uô tas muôx 2,3 tỷ đeiv ntâu. Hâur ntơư, pênhr nhiêx huôv tsar thax tsav xiz nênhs côngz đêx trâu thax tsav tox siêz  zos 990 tsov đeiv ntâu, yuôr đuô li zos têx pênhr nhiêx txơưr. Côngz trênhx muôx: Qơư tso thiêz trâu têx car đêx; qơư liv đêx; qơư tso têx car đêx zak zưr gruk đêx, hur si ntêr xar muôx 13 cxênhz thiêr..... Đros trâu têx li heik co, cxiv uô 9 qơư tso thiêz gruk đêx; cxiv uô iz chuôz zis iz qơưk tso thiêz qươ cươ đêx muôx six hơưv njuôk đêx.

Đros trâu têx tsưr ziv đhok uô têx six hơưv njuôk đêx tso chei seiz car trơưk cui tinhv hâur xor tôngx tưz muôx tsênhv qơư đêx hur thiêz vênhv xênhz tênhx qơư thiêz têx tsưr tsix lês uô luôs hâux lưv co cir ntơưr, sik đros uô. Iz chas co, đhok, uô têx qơư tso thiêz cươ đêx, zuôr paz tâu trâu thâuv muôx têx tsi jông mak zênhx max cươ tâu đêx chiê kho, tsi uô tuôr xuôv đêx, tsi uô nduô six hơưv tso đêx trâu luôs 2 chas thax tsav. No zos tsưr ziv uô lơưr luôs hâux lưv sêiz car, tso đêx xênhz huôx, têx tsi jông tâu qênhz pov zênhx max thiêz cxiv kho têx côngz trênhx cov jông thiêz truôx.

Côngz trênhx tâu uô trơưk tsưr ziv 2 tos sik paz, uô sei, hâur six hơưv fuô uô muôx cơ quan muôx vax huôv thiêz hâu nov ntơưv qơư seiz kaz. Iz luz jok tưz yênhx lix Ban seiz kaz côngv thôngx đros trâu lênhx nênhs yưv pênhr uô yax kriê, vênhv tôngv têx chuôz zis tsôngv box sik đros luôv plas ar, siz chos đơưk tu têx tsi jông, cuz nxor hâur six hơưv fuô uô  côngz trênhx; seiz kaz cxiv tsa; sâu jênhv côngv thôngx sđ li ziv chênhv, lul heik chiê xa txos trâu Tsênhv qơư đêx hur thiêz vêv xênhz tênhx qơư tox siêz tỉnh hâur cxiv tsa li: Six hơưv uô, tsơưr lươngv têx côngz trênhx, chuôz zênhx, tsưr ziv, hâux lưv cxiv uô côngz trênhx; qênhz yuôx, seiz kaz hâur six hơưv đhâu uô tâu, sir zôngv côngz trênhx..... Đhâu qênhz shuôs, tsôngv box sđ puôr lênhx jông siêz, thôngx ziv lok côngz trênhx thiêz tsơưr lươngv đêx.

Luôs hâux lưv muôz pênhr nhiêx uô lơưr tsưr ziv heik sâuv, tâu ntâuk grê zos uô tâu jông, lar heik  zos hâur cxiv uô têx côngz trênhx đêx xênhz huôx. Viv doanh nghiệp muôz pênhr nhiêx cxiv uô côngz trênhx, buôk ti seiz car, zôngv côngz trênhx, têx nhiêx ntiêr nênhs uô, nênhs seiz car....xav trơưk li grê nhiêx ciêz đrôngs. Txos nhiv no, hâur thax tsav tỉnh tưz muôx 3 côngz trênhx, yênhx puô chuôz zis tsôngv box tâu sơưv liv txix luôs hâux lưv no. Têx uô tâu txix côngz trênhx đêx xênhz huôx jok Nà Sang, jok Lầu, jok Cựm, xã Chiềng Mung trơưk tsưr ziv 2 tos sik đros uô li heik sâuv tsuv tror tâu nthuôr uô đêz đar trâu ntâu thax tsav qơư. Taz sik, hâux lưv uô lax luôv, zuôr muôs đêx hur ntơư mak liv tsơưs, uô txiv ngaz XH, phưx vưv tsôngv box tox siêz muôx phênhv sâu tâu kis. Iz chas co, nhiêx txiêx yưx uô têx luôs hâux lưv sâuv tas ntâu, viv li, têz qơưk tsuv muôx tsênhv chei paz huv đros chiê taz por trâu doanh nghiệp hâux lưv côngz đêx truôx thiêz hu zâuv tâu ntâu doanh nghiệp đros muôz pênhr nhiêx uô. Đhâu ntơư, tsôngv box tâu sơưv liv, lar heik zos têx chuôz zis muôx phênhv sâu tâu tsơưs lok nhiêx txiêx./.

(Tuyết Lan-Riê Lâux cxeik, nhênhv)