Điện Biên: Pêx xênhv jok Pom Sinh chêix fuôx shôngz hla đhâu đêx hâur chêix ntux nas chuô, muôx ntâu phiv liv

Đhâu ntâu coz nas lox, txox cêr ndêiv muk trâu jok Pom Sinh txix txox cêr lox 6 kuôk UBND xã Chiềng Đông, huyện Tuần Giáo xar muôx 1 cêik cêr tsuôk zos hmôngr ar nhav thiêz poz jêz. Chiê muk tâu txos trâu Pom Sinh, đhâu thâuv hla đhâu 1 ceik cêr ar nhav jơưk, pêx xênhv tsuv hla đhâu tuk đêx huôv đax rur thâuv ntux nas lok lox. Chiê muk đhâu tâu tuk đêx no, pêx xênhv muôz shôngz lok uô iz luz fuôx thiêz zôngv iz txox xor hlâu khi oz saz ntus đêx chiê tuôr luz fuôx tsik trâus đêx cuôr yôngz. Txox xor hlâu cux tsuôk tâu lav khi trâu saz jok Pom Sinh mak zos iz tuk ndê ntông tưz kuz lưx jux juk. Hok saz ntus tiv no mak khi trâu iz tuk ndê shôngz cxok hâur ar. No zos tsưr ziv mak pêx xênhv jok Pom Sinh sir zôngv chiê muk lok đhâu tuk đêx no hâur chêix ntux nas chuô shông no.

Niêv tix Lò Thị Tâm, nênhs nhoz jok Pom Sinh, xã chiềng Đông, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên cxơưx hlo hêik:“Đêx huôv lok mak tưz muôx chôngz nênhs pôngz trâu hâur đêx lơưv. Phiv liv tiv zix zos chor nhuôs zâu thâuv muk cơưv ntơưr hla đhâu đêx. Thâuv tưs cơưv cux tiêk zuôr muôx dự án cxiv uô qox taz sik txos nhiv no cux tsik tâu muôx. Pêx xênhv mak lok six txov nhêv, tiv zix zos thâuv muk jov blêx, gra zav nox txix saz tir lok. Tênhv cux tsik muôx tsuv chaz txix luz jok saz ntus đêx tir lok. Thâuv ntux nas lok tsik muôx tênhv, chôngz nênhs muk chaz tênhv mak têx thâuv tsênhv trâus tênhv gruk lok six nyêi”.

Lơưr pêx xênhv hâur jok, thâuv ntêx no muôx iz tuk qox đêi ntêr muôx 80 ntâu thiêr tâu uô txix shông 1992 chiê sơưr đơưk muk lok đhâu ntơưv no. Taz sik, đhâu 20 ntâu shông sir zôngv, tuk qox no tưz tsik jông tas. Chiê pêx xênhv hâur jok muk lok đhâu, yênhx shông, chính quyền xã Chiềng Đông tsik so hêik pêx xênhv kho đuô têx kror trâus puôk piêv. Tiv zix zos têx zav puô sâuv qox tsuv tâu hlôngr ntâu jiês txix shôngz ntông. Taz sik tsuôk đhâu oz pêz hli lok sik iz chêix ntux nas chuô mak ho tror tsik jông tas muk lok tsik tâu.

Đhâu jiês poz vâu qox đêi chu Va 6 ntơưv Lai Châu, chính quyền huyện tuần Giáo tưz qênhz shuôk đuô tas nro chor qox đêi sâuv thax tsav huyện thiêz hêik ruôr por tsês tuk qox đêi Pom Sinh, chiê tok dự án cxiv uô tuk qox khor đuô paz trâu pêx xênhv muk lok. Taz sik, đhâu muôx 3 shông txix thâuv tuk qox đêi Pom Sinh tâu ruôr por tsês, pêx xênhv cux tsênhv tsik tâu muôx qox chiê muk lok, uô trâu luz nênhx zênhx phiv liv lok nhiv no hax zav phiv liv đuô. Cxơưx tiv zix zos chor shux xênhz tuôx muk cơưv ntơưr.

Tix lâus Quàng Văn Biên, pêx xênhv jok Pom Sinh, xã Chiềng Đông, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên cux ndo njôngr txos jiês njiz txiêz nanv thâuv chêix luz fuôx đhâu đêx 2 shông uô ntêx thâuv tix lâus chox chor mê nhuôs muk cơưv ntơưr đhâu ntơưv no.“2 shông ntêx ndax trâu chêix ntux nas chuô đêx huôv lox chox chor mê nhuôs muk cơưv ntơưr, muk txos trâu iz đraz đêx xar tis tror lok cux tsik tâu thiêx hu sơưr đơưk tuôx đros paz. Muôz hluô lêiv tuôx trâu hâur luz đraz đêx truz lok mak thiêx tâu. Hêik cxuô mek lênhx tưs cux cxơưx, tsuôk vav tiêk muôx iz tuk qox trâu pêx xênhv muk lok zôngx ziv đuô thiêz uô nox uô hâuk tsik yuô phiv liv đuô”.

Txix thâuv tuk qox đêi trâus ruôr por tsês, hâur shôngk shông 2015, UBND xã Chiềng Đông hêik pêx xênhv cxuô jêx jok iz ndis paz cxuô zav, hnuz côngz uô iz tuk qox lav muk txix shôngz ntông trâu pêx xênhv, taz sik tuk qox lav uô co tsuôk njiz iz coz nas đêx huôv lok chêx cuôr yôngz tas. Nênhs lâul muk uô têz mak lav hla đhâu đêx, hok chor nhuôs zâu zos đêx huôv lox hênhr mak so ntơưr lok sik tok đêx zâu mak mav hêik chor nênhs lâul paz chêix fuôx thâuv xa đhâu đêx. Tiv no zos  tas nro chor jok Cộng, jok Vang thiêz jok Pom Sinh ntu cêr siz txuôk jêx jok, muk lok đhâu đêx viv li iz hnuz muôx yênhx puô jiês pêx xênhv tsuv chêix fuôx muk lok đhâu lok six cxơưx.

Tix lâus Lò Văn Biên, phưv tsưr jok Pom Sinh, xã Chiềng Đông, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên hêik:“Hli 7, hli 8 chêix ntux nas chuô mak shux xênhz muk lok lok six phiv liv, pêz cux sik cônv uô fuôx trâu chor nhuôs chêix muk lok đhâu. Taz sik zos tsik muôx nếnh slâul đros muk, chiê chuôr nhuôs chiv chir muk mak zuôr muôx ntâu khor phiv liv. Thor têz qơưk paz uô trâu pêx xênhv iz tuk qox khor jông chiê muk lok cov zôngx ziv đuô”.

Chor shông đhâu, qênhx shênhx ntux nas chuô muôx ntâu txơưr txar phiv liv sâuv thax tsav tỉnh Điện Biên. Thiêz nhiêx txiêx chiê uô iz tuk qox đêi nhiv no txix 3-5 tiv đêiv lơưr tsưr ziv têz qơưk thiêz pêx xênhv sik đros uô mak pêx xênhv Pom Sinh li siêz xar muôx iz tuk qox yiêz chiê muk lok mak zuôr lok six ntêr. Viv nhiv no jok tsuôk muôx 80 chuôz zis, 400 ntâu lênhx nênhs mak iz đraz ntâu zos chuôz zis pluôs thiêz zuôr xar pluôs. Txos thâuv tưs pêx xênhv nhoz no luz nênhx thiêx tsik tsuv chêix fuôx đhâu đêx? Txos thâuv tưs thiêx muôx tâu iz tuk qox chiê muk lok đhâu đêx, huôv tsar kinh tế zôngx ziv, shux xênhz tsik cxơưx thâuv hla đêx? No zos pêx xênhv nhoz no li siêz xar njôngr thâuv tưs txos chêix ntux nas đêx huôv lok thiêz yưv pênhr uô tuk qox Pom Sinh ziv hnuz ziv zos kror tsuv uô cov sêi./.

                                                                                                                                       (Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv)

Trâus pôngz ntơưr BHXH lơưv mak tsuv uô têx ntâuz ntơưr tul tsi?

          Fôngx zưs Hoài Giang nhoz Hà Nội nus: Cur li ntơưr BHXH uô ntâuz ntơưr nhoz Sài Gòn, viv cur công ty kuz nhoz ntơưv co, taz sik cur uô hâux lưv nhoz chi nhánh Hà Nội, đhâu co 1 shôngk chi nhánh Hà Nội pheiz yênhx iz công ty yiêz thiêz công ty khiêz BHXH trâu cur nhoz quận Đống Đa. Nhiv no cur so hâux lưv công ty kuz pok thêv ntơưr BHXH trâu cur? Cur mul uô ntâuz ntơưr tsi muôx hâux lưv uô mak pov hnuz xênhz uô cxâuv, taz sik môngr tsi jông thâuv tsênhv lol tsêr cur ho uô pôngz ntơưr BHXH, nhiv no tror uô đuô ntơưr BHXH cur tsuv uô têx ntâuz ntơưr tul tsi? Thor uô tsâus ntâu!

          BHXH Việt Nam têz li no: Đros thiêz fôngx zưs li lul nus, chiê uô ntâuz ntơưr tror cungz ntơưr BHXH viv trâus pôngz, hlôngr xor mông hnuz xênhz...fôngx zưs tsuv khiêz hồ sơ ntâuz ntơưr ntơưv BHXH quận Đống Đa muôx:

          - Ntơưr sâu têx xor mông thiêz hlôngr xor mông lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH, BHYT ( uô lơưr TK1-TS): hâur co sâu cxix cxuô xor mông lênhx nênhs, số ntơưr BHXH tưz tâu cungz, mục 13 sâu cxix cxuô six hơưv cxaz chuôz BHXH, phênhv nhiêx gôngr BHXH, taz viv uô hâux lưv, qơư gôngr BHXH;

          - Hồ sơ ntâuz ntơưr lý lịch kuz thâuv cxaz chuôz BHXH zos xor mông sâuv ntơưr BHXH sâu cxâuv tsi xưk li hồ sơ ntâuz ntơưr kuz thâuv cxaz chuôz BHXH;

          - Chiz coaz muôx qênhx li cuiz tênhv lok hlôngr yiêz hộ tịch lok sik ntơưr krêz xênhz bản chính muôx njiêz luv sâu hlôngr yiêz saz đrâuv lơưr cui tênhv ntơưv Chính phủ li Nghị định số 158/2005/NĐ-CP hnuz 27/12/2005 đros lênhx nênhs hlôngr yiêz hộ tịch nhân khẩu./.

( Thanh Thủy-Txâur Vax cxeik nhênhv)