Jax sâu thưr 6.28.4.2017:

Ciêv fix- nênhs Cho Yên Bái li iz tsoz chos tsiv grê

       Lơưr zơưv Bàn Văn Lý, muôx 80 shông, nhoz xã Viễn Sơn, huyện Văn Yên thav tiêk: Hêir nênhs Cho nhoz no tsi muôx lênhx tưs pâuz tsênhz tsoz ciêv fix muôx đros pox nhuôs li luz nênhx thâuv tưs lok. Taz sik lơưr chor lâuk thav tiêk: hâur iz jiês mul zok pêv har jôngr chiê tuô tsiêx kuk, lênhx txir nênhx muôx bê hu uô Sơn Chàng pov muôx têx tsoz ntông txir đuz đuz, muôx ntâu nak, nôngk nox; lênhx txir nênhx co nox siv hnor tsư kaz thiêz mêx njik njiv; thâuv muôz juôx plênhr trâu sâuv tês tơư mak tsi trâus caz zôngr thiêz phiêz tov...zơưv thiêx li gra chor nôngz co chox lol chos trâu hâur iz thax tsav jê jêx jos. Thâuv co, luz nênhx lok six txov nhêv; viv li pox nhuôs khênhr muôx moz gênhs. Cxôngx thâuv chos tâu tsoz chos ciêv fix, pox nhuôs tưz sik đros nriêr pâuz, xar tơưv tsưr ziv sir  zôngv tơưr thiêz nôngz ciêv fix chox lok uô yuôx chơưv kho moz trâu lênhx nênhs.

          Lơưr zơưv Lý, cxôngx thâuv tsênhv zâu txos nhiv no, zơưv tưz pov têx lâuk chos tâu tsoz chos ciêv fix lox hâur chuôz zis têx vax. Yuôr têx zav yuôx tâu uô cxôngx ciêv fix mak zơưv thiêz pox nhuôs tsênhv zôngv txos nhiv no. Zơưv Lý heik:

          “ Chuôz zis tưs cux sir zôngv ciêv fix chox lok uô yuôx. Lênhx tưs trâus triêv hleik tês tơư, tsuôk zos muôz mê njik cuô mik ciêv fix plênhr cux tsik trâus o vôngs. Thâuv ntêx lênhx tưs trâus tơưv poz, tês tơư trâus triêv hleik, khênhr trâus o vôngs, taz sik muôz cuô mik ciêv fix plênhr cux tsik trâus o vôngk”.

          Hâur têx shông 1960-1965, iz chas sir zôngv tsoz chos ciêv fix uô yuôx, tsôngv px sđ cux muôz têx tơư ntông ciêv fix chox lok shơư jâuz uô nox; đros co, tơưr ciêv fix cux tsênhv muôs tâu tsiv grê. Viv li, pox nhuôs nênhs Cho hâur thax tsav xã Viễn Sơn, Đại Sơn, Mỏ Vàng, Quang Minh, Châu Quế Thượng...huyện Văn Yên tưz sik đros krêz đar mênhv chêx chos ciêv fix. Tsoz ciêv fix hloz lox jux jus, thiêz yênhx têx chuôz zis li iz zav hax huv tsiv grê, tiv zix zos hâur têx hnuz nox yôngz cok.

          Lơưr cêr uô nênhx chax chês, thâuv têx nxeik nênhs Cho mul zuôr txir, lok sik têx gơưv niêv txir hluôk pheiz chuôz, niêv thiêz txir tsi muôz nhiêx cuz, tsik muôz tsiêx cxu nhux tưv, tsuôk zos muôz tsoz chos  ciêv fix puz trâu, tsơưs mak 2-3 châuv tsoz, ntâu zos yênhx hecta tsoz chos ciêv fix. Chênhr tsoz chos ciêv fix cê paz tuz nhuôs muôx pênhr chiê huôv tsar kinh têr chuôz zis; thôngx cxix iz jiês jiês têx tuz nhuôs mul tsoz phưz ciêv fix mak niêv txir, tuz nhuôs ho tâu sik njiz. Zơưv Triệu Quý Tài, xã Đại Sơn, huyện Văn Yên puz pâuz:

          “ Thâuv mê nhuôs cxiv tsa chuôz thênhx mak tsuôk muôx ciêv fix chiê puz xưz, zos puz nhiêx txiêx mak zuôr zôngv tas. Puz ciêv fix mak muôx ar têz, li ntơưv zuôr tsêz chos tâu ntêr. Têx tuz nhuôs nênhs Cho cux nhiêv jênhv trôngz ciêv fix đuô jênhv nhiêx txiêx cxôngx zuk niêv zuk txir”.

          Zos thâuv ntêx, tơưr ciêv fix thiêx tsiv grê, taz sik nhiv no viv zoz qơưx sâuv niêv ciêz thiêz đrâuv luôk oz chas têz qơưk, cxôngx tơưr, blôngx, hur si tsoz chos ciêv fix puôr lênhx muôs tâu grê. Viv li, ciêv fix tưz yênhx hêir nênhs Cho li tsoz chos tsênhv hâur huôv tsar kinh têr chuôz zis, zos huyện li tsoz chos cxuôv yeiz thiv pluôs.

          Zơưv Hà Đức Anh, Phưv chủ tịch UB huyện Văn Yên puz pâuz: Huyện li mênhv chêx ciêv fix nhiv no zos 40 cxênhz hecta, iz shông chox lol phênhv sâu trâu pox nhuôs muôx nhos 400 tỷ đeiv. Hâur co, phênhv ntâu mênhv chêx ciêv fix tâu chos ntâu hâur thax tsav tsôngv box nênhs Cho. Têx shông đhâu, tỉnh Yên Bái thiêz huyện Văn Yên tưz muôx ntâu tsênhv chei paz pox nhuôs huôv tsar tsoz ciêv fix li: Paz pox nhuôs tuôr truôx nôngz ciêv fix lâus; por vêv 14 hecta ntâu ciêv fix zos nôngz muôx cxôngx nzor lol nhoz ntơưv no....Zơưv Hà Đức Anh, Phưv chủ tịch UB huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái puz pâuz:

          “ Pêz zuôr tror coar lik jông thax tsav chos ciêv fix. Tror tsov cưv txos côngz xưv muôz siêz tsơưr lươngv xiv huv ciêv fix...Tiv 2 huyện zuôr tror zaz zâuv têx lênhx yưv pênhr lol hâur thax tsav chiê zuôr têx xiv huv cxôngx ciêv fix, muôz siêz tsiv grê xiv huv ciêv fix, chiê chuôz cxaz phênhv sâu trâu tsôngv box chos ciêv fix”.

          Cxôngx têx liv zix tsênhv tsênhz, tsoz chos ciêv fix nhiv no tưz tâu chos thiêz huôv tsar nhoz phênhv ntâu ntơưv huyện Văn Yên li têx xã thiêz ntâu tiv phaz nhoz tỉnh Yên Bái. Tsoz ciêv fix, zos tsôngv box Cho, tsênhz tsênhz zos tsoz chos tsiv grê hâur lơưr luz nênhx./.

(Thừa Xuân- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Phênhv thưr 6 hnuz 28/4/2017

Hlôngr đuô tsênhv njiêz ntơưr kriz xênhz

         Nus: Shông no cur muôx 23 shông. Cur niêv thiêz txir siz đrâux kuôk no 20 shông. Cur nhoz đros niêv. Cur txir tsik tu zus cur hlo. Nhiv no cur xar hlôngr uô đuô ntơưr kriz xênhz trơưk li lênhx niêv; tsik uô trơưk lênhx txir bê thiêz xênhv. Zos li thor nus, cur tsuv uô li chak chiê thiêx hlôngr tâu ntơửr kriz xênhz. Thor uô tsâus ntâu.

         Têz:

       Ntơưr kriz xênhz zos ntơưr hộ tịch xuz thơưx trâu yênhx lênhx nênhs. Hâux lưv hlôngr đuô têx tsênhv njiêz hâur ntơưr sâu kriz xênhz thiêz đêiv ntơửr tsênhv kriz xênhz, tsuv tâu uô truôx jông trơưk cêr chêi. Grê 36 Nghị định số 158/2005, tâu kho đuô cxaz nzir txix Nghị định 06/2012 lok đăngk cir thiêz sêiz car hộ tịch tưz cuiz tênhv:

       “Têx kror xar hlôngr yiêz, kho đuô hộ tịch, xav jênhv đuô mênhx cxưx, xav jênhv đuô zos txir nênhx, pox niêv, cxaz nzir hộ tịch, kho đuô hộ tịch lơưr cuiz tênhv nhoz kror no zos:

        Hlôngr đuô xênhv, bê tưz tâu đăngk cir huv hâur fâu ntơửr kriz xênhz thiêz đêiv ntơửr tsênhv kriz xênhz, taz sik xar hlôngr đuô thâuv muôx têx kror tsuv hlôngr huv đros lơưr  chêi cuiz tênhv.

       Kho đuô têx tsênhv njiêz tưz tâu đăngk cir hâur Sổ đăngk cir kriz xênhz thiêz đêiv tsênhv kriz xênhz, taz sik muôx têx kror uô zuôv hâur ntu đăngk cir.

        Xav jênhv đuô tuk nhuôs li mênhx cxưx lơưr tuk niêv mênhx cxưx lok sik tuk txir mênhx cxưx lơưr Bộ luật dân sự li cuiz tênhv.

         Xav jênhv đuô sêz zos pox niêv lok zos txir nênhx thâuv lênhx nênhs co tsik tâu tâu xav jênhv tâu tsuv muôx y học đros xav jênhv tsênhz sêz zos pox niêv lok txir nênhx.

       Cxaz nzir têx tsênhv njiêz tsik tâu đăngk cir hâur Sổ đăngk cir khai sinh thiêz đêiv chính ntơưr khai sinh.

        Kho đuô têx tsênhv njiêz hâur Sổ đăngk cir hộ tịch thiêz têx ntâuz ntơưr hộ tịch txơưr đuô, tsik zos Sổ đăngk cir khai sinh thiêz đêiv chính ntơưr khai sinh.”

       Hlôngr đuô thiêz kho đuô tsik zos zuôr tso por tsês lênhx txir luz bê hâur ntơưr kriz xênhz. Hâur Nghị định số 158/ 2005 li têx cuiz tênhv txơưr đuô cux xưk li têx ntâuz ntơưr txơưr đuô cik txos tsênhv njiêz tso por tsês lênhx txir bê hâur ntơưr kriz xênhz cux tsik tâu pov hêik txos. Viv li cox lo luk nus tsik tâu muôx qơư chiê njuôk xav uô./.

(Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv)