Tsôngv pêx xênhv thax tsav zôngx ziv trâul tox xưz poz ntơưv Lai Châu xar cov nzor tâu yeik nhoz qơư yiêz

Jok Phô Hồ Thầu, xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu nhiv no muôx 110 chuôz zis heir nênhs Cho uô nênhx nhoz, hâur co xar muôx 40 chuôz zis nhoz hâur thax tsav zôngx ziv trâul tox xưz poz. Kror qơư tox xưz poz kuz pêv hâur jok zos tsas ar, trôngz siêz cux tsênhv pov têx ar, poz jêz tu, tơưs xưz yênhx caz, muôx têx poz thâuv tưs lok cux pâuz tsi tâu.

Têx trâul uô ruôr hiêv hâur txuz tox xưz poz shông uô ntêx tưz iz shông ntâu đhâu, taz sik đros thiêz tsôngv pêx xênhv jok Phô Hồ Thầu, têx co cux tsênhv uô trâu lơưr nyei trưs thiêz ndo njôngr hâur đruôz siêz tsi plox, lar heik zos thâuv ntux lok nas. Tiv zix, txix hâur cheix ntux nas txos nhiv no, chiê muk tâu trâu hâur têx liêx têz uô kôngz, tsôngv box tsuv muk đhâu kror qơư tox xưz poz shông uô ntêx co viv li cux lok six riêz nênhs cơưs. Pos Tẩn Lở Mẩy, nhoz jok Phô Hồ Thầu heik pâuz:“Pêz jok tox zôngx ziv trâul xưz poz, lok six riêz nênhs hênhr. Vav chiê siêz, têz qơưk zuôr nzor paz max yêik txar cov sei chiê pêz muk lol, uô nox uô hnar tâu zôngx ziv đuô. Nhoz no pêx xênhv sơưr đơưk cux truôx tuk xưz, tsi muôx đaz tsi taz sik thâuv tưs ntux lok nas tsi pâuz shor zuôr jông li chas, viv li xar cov tâu yêik txar muk nhoz têx qơư truôx tuk ziv nzor mak ziv jông”.

Tix lâus Lù Nam Phương, Bí thư Chi bộ jok Phô Hồ Thầu, xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường heik pâuz: Yênhx châuv shông lok no, tsôngv pêx xênhv hâur jok tsi muôx iz jiês tưs tâu pov tox xưz poz lox li shông uô ntêx hlo. Iz tas hmo, thâuv tas nro jêx jok sơưr đơưk tsênhv pư tsâus jos, txơưv poz rê iz saz trôngz, uô ar, poz jêz ntưk lol cxuz tas tsôngv pêx xênhv hâur jok têx vax tsêr, liêx têz, chuôz zênhx chuôz tav, côngz trênhx đêx liv, hâur đêx….hur si. Hmôngr jông, uô ntêx thâuv tox zuôr xưz poz co, zar hnuz kêix uô ntêx ntơư iz cxiê lênhx nênhs hâur jok tưz nzor pov uô ntêx têx caz tơưs xưz thiêz yêik txar muk nhoz trâu qơư truôx tuk:“Pêz chor chuôz zis, têx lênhx nênhs nhoz hâur thax tsav zôngx ziv muôx tox xưz poz no lok six xar cov Đảng, têz qơưk paz zok nriêr iz kro qơư truôx tuk chiê tsôngv niêv txir cưr tix nênhx tsa yêik txar muk nhoz, tso siêz huôv tsar uô nox uô hnar”.

Jok Phô Hồ Thầu nhoz trâu iz saz tơư trôngz, pêv tox zos tsas ar, tox trôngz hâur pêk nxaz. Trơưk li hâu nov ntơưv qơư heik pâuz, tox xưz poz qir muôx thâuv hâur cheix ntux nas shông 2020. Txix thâuv co lok txos nhiv no, thâuv tưs txos cheix ntux grêk nas, cxuô chuôz zis puôr lênhx tsuv chox chor lâuk nênhs, têx nhuôv zâu khiêr muk nhoz tax trâu têx nênhs cxênhz jê tsêr chiê đrêiv gâuv nas chuô, tox xưz poz. Chor hluôk nênhs, têx lênhx muôx đas jos  mak tâu tso nhoz hâur jok chiê seiz jor têx vax tsêr, chuôz zênhx uz no, tax txos thâuv tas cheix ntux nas chuô, truôx tuk li muk tok têx lâul, chor nhuôv zâu tror lok.

Zơưv Quách Tá Thiện, Chủ tịch Ủy ban xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu heik pâuz: Tsưr ziv yêik txar têx chuôz zis pêx xênhv hâur thax tsav riêz nênhs ntơưv jok Phô Hồ Thầu muk nhoz qơư yiêz kuôk đêz jok kuz muôx nhos iz cêik. Taz sik, hâur shông no cux tsi tâu tâu muôx pênhr chiê yêik txar, viv li hâu nov ntơưv qơư sir jos yax kriê chiê pêx xênhv bax uô têx tsưr ziv taz por truôx tuk thâuv hâur thax tsav muôx ntux nas xưz: “Xã tưz cơưv jêx jok thiêz zuôr tsôngv niêv txir lax pêx xênhv sơưr đơưk têx lul heik, tsưr ziv xar. Phênhv ntâu 39 chuôz zis nhoz hâur thax tsav riêz nênhs heik sâuv puôr lênhx xar cov tâu yêik txar muk trâu têx qơư truôx tuk, chiê taz por luz nênhx nox nhoz, xênhz huôx niêx hnuz. Nhiv no xã thiêz huyện tưz cxiv tsa tsưr ziv, tỉnh cux tưz jông siêz, thôngx ziv đros trâu têx hâux lưv uô co. Njuôk xav shông 2022 zuôr fuô uô luôs hâux lưv yêik txar tas hur si têx chuôz zis pêx xênhv hâur qơư riêz nênhs ntơư muk nhoz thax tsav truôx tuk”.

Nhiv no tỉnh Lai Châu cux tsênhv yuôr yênhx cxênhz chuôz zis pêx xênhv uô nênhx nhoz hâur têx tơư tox, tơư trôngz, ntus cưx đês cưx ha, suôv qơư zôngx ziv muôx tox xưz poz, trâul đêx nas cuôr yôngz tsi tâu tâu yêik txar muk nhoz qơư truôx tuk./.

(Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Zơưv Tôngx Por Xênhv Vưx- zos đeiv iêr chi cax hâur tsôngv box Hmôngz lok hlôngr yiêz tsưr ziv xar uô bluô nux

Shông 2016 zơưv Por pov tsôngv box Kỳ Sơn sik zâuv muk niêv đrôngs, qơư công nghiệp uô công nhân, zơưv Por tsi so xar txos hâux lưv “Viv li chas pêz tsôngv box gruôs li ntơưv mak six fênhx hla tsi tâu đhâu cêr pluôs? Viv li chas têx xiv huv mak ntâu lênhx xar tiêk zos têx xiv huv jông li keiz đuz greik, buô Hmôngz, nhux đas tiv phaz, têx vax txir khơưz, txir đuôx...ho yênhx tsi tâu hax huv chiê muôs?”. Cxôngx têx siêz xar co, zơưv Por qir uô kinh têr cxôngx tu zus keiz đuz greik nhoz tiv phaz. Zơưv tâu cxaz chuôz têx lớp kriê cxaz tsưr ziv tu zus thiêz phax tar moz. Đhâu co zơưv muk txeik pênhr cxôngx Zênhx hangx chính sách xã hội đros chor nhiêx txiêx muôx 30 tsov đeiv. Cxôngx phênhv pênhr no, zơưv tsês 20 tsov đeiv muk txos têx jêx jos nriêr zuôr tâu 50 tul keiz đuz greik uô nôngz, chor nhiêx txiêx tsênhv yuôr zơưv zuôr 1 luz meir puôs kê puôs tâu 600 luz kê iz jiês, đros co zos kho đuô têx chôngx tu zus, vax, tsuôk yuôx tuô caz moz iz buôk ndis thax tsav tu zus keiz. Đrâuv co, zơưv tsênhv đros pox niêv chos cxaz poz cưk chiê puz keiz nox, viv lơưr zơưv Por “Tsuv puz keiz nox poz cưk chiê txu grês phênhv nhiêx txiêx zuôr zav nox, puz nox poz cưk thiêz tso hâur vax hâur têx hâur pâus txir khơưz, txir đuôx mak greix keiz zuôr khor thiêz kaz đuô”.

Cxôngx zus jas xuz thơưx tâu yênhx côngz, zơưv Por muôs tsi tas mak tsês têx tul keiz jông gâux, muôx jos tiv zix chiê tror uô nôngz, thôngx cxix zuôr cxaz lâur keiz, pox keiz đuz greik nôngz tiv phaz lok zus. Lok nhiêx txiêx zuôr zav nox, yuôx thâuv tu zus keiz zơưv Por pheiz kênh: “Zus lơưr tsưr ziv tso keiz li no, iz tul keiz cxôngx thâuv đâus txos thâuv muôs tâu zus pôngz muôx nhos 4 luz hlik, hnhar muôx nhos 1-1,2 cir; grê muôs ntơưv vax zos 180 txos 200 cxênhz iz cir. Nhiêx txiêx yưv trâu iz tul keiz tas muôx nhos 100 cxênhz đeiv. Tsi xav têx nhiêx txiêx tưz yưv mak iz tul sâu liv tâu muôx nhos 100 cxênhz đeiv hâur 4 luz hlik, tsi tâu xav txos nhiêx côngz. Xav trâu 4 luz hlik mak iz luz hlik tâu 25 cxênhz đeiv iz tul keiz, viv li xar muôx phênhv sâu mak nhiêx côngz zos 5 cxênhz đeiv iz luz hlik iz lênhx tsuv zus muôx nhos 200 tul keiz ndê muk”.

Đros tsưr ziv xar li ntơư, zơưv Por thiêz chuôz zis tưz yưv pênhr huôv tsar tu zus tsi so keiz zuôr greix hâur chôngx cxôngx 300-700 tul, muôx têx thâuv ndê txos 1 cxênhz tul keiz đuz greik. Txos nhiv no, cxôngx tu zus keiz zơưv Tôngx Por Xênhv Vưx chuôz zis muôx phênhv sâu cxôngx 250-300 tsov đeiv iz shôngk.

Nhạc cắt

Tsi taz li ntơư, zơưv Por tsênhv yax mông, heik kriê têx lênhx nênhs txơưr sik đros uô lơưr. Zơưv lok six yênhx côngz hâur hâux lưv xeir lênhx nênhs sik côngv đros chiê huôv tsar kinh têr, zơưv kriê hâux lưv uô no trâu tix lâuk Lầu Bá Tu-iz lênhx shux xênhz cơưv tiêr Đại học thú y. Đros tsưr ziv uô xưk li ntơư, tsưr ziv xar tơưv thiêz truôx siêz cơưv shâuv uô bluô nux, tix lâuk Tu heik: “Zos muk uô jos đêz ntơưv têx công ty, qơư công nghiệp mak phênhv sâu tâu muôx nhos 5-7 tsov đeiv mak nhoz zuk têz qơưk tu zus cxôngx 300-500 tul keiz đuz greik zuôr sâu tâu liv đuô, đrâuv co tsênhv tâu nhoz jê chuôz zis, têz qơưk. Đros thiêz yênhx côngz hâur hâux lưv tu zus keiz đuz greik, sik pheiz kênh sik paz côngv thôngx, shông tưs zơưv Por cux puôr lênhx vênhv tôngv chuôz cxaz têx chuôz zis cxaz chuôz tu zus keiz đuz greik. Tâu Hội nôngx mênhx heik kriê, shông 2019 zơưv Poir txeik cxaz pênhr cxôngx Zênhx hangx chính sách xã hội tâu 50 tsov đeiv chiê krêz đar qơư tu zus keiz, krêz đar jix vuv cê muôs keiz zuôr greix, cê muôs nôngz keiz tiv phaz, thôngx cxix vênhv tôngv yênhx lix Tuêv Hội nôngx mênhx tu zus keiz đuz greik đros 3 ziv chuôz zis cxaz chuôz. Shông 2020 zơưv vênhv tôngv yênhx lix Chi hội nôngx mênhx tu zus keiz đuz greik đros 15 ziv chuôz zis (36 lênhx nênhs) cxaz chuôz.

Nhạc cắt

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx xâuk li no xưz. Phênhv no zos Chiz coaz Đeix nta suôz VN thax tsav Tây Bắc uô, Muôx tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk paz txưv./.

(Lik Thox-Txâur Vax cxeik nhênhv)