Nhiês mul đhâu ntus đriv uô lox tôngv tsi trơưk chei nhoz Tây Bắc- Tsi tâu hlôngr yiêz luz nênhx tưz tâu tas siv nênhx

          Tix lâuk Chảo Láo Sử, mênhx cxưx Cho nhoz xã Dền Sáng, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai zos iz hâur têx lênhx nênhs trâus txiêz nanv yêz nzênhr ntơưv huyện ntus đriv Hà Khẩu (Vân Nam- Trung Quốc) kuôk nor 3 shôngk ntâu, uô 21 lênhx nênhs zos nênhs Việt nam trâus tuôs, trâus saz. Tror ndo txos txuz txiêz nanv co, tix lâuk Sử tsênhv lok six nyei. Thâuv co, tix lâuk nhiv kruôr cơưv tas Đại học, mnôngs luôk têx zâuv mul đhâu ntus đriv chiê uô jos muôx cxaz phênhv cxâu cxơưx trâu luz nênhx. Taz sik nhiêx txiêx tsi tâu tâu uô tâu tưz trâus txiêz nanv, liêv lơưv iz cxeik tês, đeiv bằng Đại học thủy lợi ntâu shông no cux tsoz tsês hâur tuv xưz:

          “ Tsi mul uô tâu hâux lưv đêz, tsuôk nhoz tsêr tu zus, thâuv nhiv kruôr lok fôngx zưs tsênhv tuôx heik paz uô hâux lưv muôx lênhx coaz txos meir tính taz sik nhiv no cux so lơưv. Cur tsuôk xar heik trâu tsôgnv box sđ tiêk zos xar mul uô lox tôngv saz đrâuv têz qơưk mak tsuv muôx ntơưr tso chei thiêz tsuv tsưv ziv taz por”

          Txir pôngz cxôngx nzor lơưv, tul nhuôv tuz mul uô lox tôngv saz đrâuv têz qơưk cux nhiv kruôr trâus tuôs. Pos Trần Thị Chinh nhoz xã Tuy Lộc, TP Yên Bái, tỉnh Yên Bái kuôx cuô muôs tưz kruôr tas, cxôngx têx cêr pôngz siêz lox co. Nhiv no pos tsuôk xar njôngr zos tror tik lok trâu ntu tov kaz no mak pos zuôr truôx siêz tsi khênhr pos tul tuz nhiês mul đhâu ntus đriv chiê uô lox tôngv:

          “ Nưs mul uô hâux lưv thiêz heik tiêk nhoz đêz hênhr, mul lok cux pôngz ntâu nhiêx txiêx viv li txos Tsiêz thiêx li lok. Cxôngx thâuv nưs mul cux tsi tâu xa tâu đeiv nhiêx txiêx tưs lok. Muôx iz hnuz luôk nhoz ntơưv co hu tênhv lok tiêk nưs tuôs lơưv, tsi tror lok tsêr tâu lơưv thiêz”.

          Cêr pôngz siêz cux muôx nhoz pos Nguyễn Thị Dung chuôz zis nhoz phường Minh Tân, TP Yên Bái. Nhiês mul đhâu ntus đriv tsi trơưk chei, thâuv moz tsi tâu ciêr chênhr chơưv kho viv li pos tul tuz tưz tuôs thâuv tsênhv uô hâux lưv saz đrâuv têz qơưk:

          “ Cur pov nưs heik tiêk moz hâur siêz, nưs pox niêv hu trâu têx lênhx nênhs đros nưs nhoz, zos nênhs Việt Nam. Lơưr chox mul tsêr kho moz taz sik txos tsêr kho moz txơưv tuôs lơưv. Nhiv no uô tsi tâu ntâuz ntơưr viv nưs nhiês tsir mul uô lox tôngv tsi trơưk cêr chei, tsi pâuz tuôs li chas viv li chinhr quyênx tsi uô ntâuz ntơưr tuôs”.

          Pư iz qơư sâuv txax ntơưv khoa ngoại- tổng hợp, Tsêr kho moz đa khoa tỉnh Lai Châu, tix lâuk Khoàng Văn Khu nhoz jos Nậm Hàng, xã Nậm Hàng, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu piêr kriê:

          “ Lơưr heik tiêk iz hnuz uô tâu 700 txos 800 cxênhz, mul uô cêr, uô yênhx hmo, cxôngx 6 six tsâus ntux txos 3, 4 six sơưr nzor. Nhoz co muôx zênhs zax zênhz ntâu hênhr, iz hnuz puz yuôx 3 jiês jông li puz keiz nox. Cur nyei thiêz zâuv 2,3 lênhx sik đros khiêr, lơưr ntês tâu 2 lênhx, yuôr cur mak pôngz trâu hâur cưx ha. Trâus saz hnhar, cur sir jos đa đhâu đêx thiêz njiz 2 niêv txir mul sâu txir pôngr lux lok, lơưr thiêx chox cur mul chơưv kho”.

          Tsôngv cưr tix fôngx zưs hmor yuô! Tsi muôx hâux lưv uô, njênhs têx luk hâuz zâuv, ntâu lênhx tsôngv box nhoz têx tỉnh tox siêz Tây Bắc tưz trâus tuôs thâuv nhiês cêr muk đhâu ntus đriv uô lox tôngv, têx lênhx nênhs tưs tsir tâu tror lok têz qơưk mak trâus moz gênhs, đas jos txu grês, kinh têr txov nhêv đuô. Zos li, viv li chas qênhx shênhx tsôngv box nhoz Tây Bắc mul đhâu ntus đriv tsi trơưk chei chiê uô lox tôngv ho zôngx ziv li ntơưv thiêz tsuv pov tôngv? Zâuv tsôngv cưr tix fôngx zưs tos mnôngs jax sâu tiv 2 hâur têx jax sâu heik lok njiêz luv no hâur tsaz yênhx tov kaz./.

( Chor nênhs sâu xor xưv VOVTB- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Lênhx cưk kriê ntơưr nhoz tox siêz Yên Bái

Shông 1979, ntơưv thị trấn Nông trường Trần Phú, huyện Văn Chấn, lênhx nhuôs Phan Văn Thắng tâu xênhz zus jông xưk li ntâu lênhx nhuôs txơưr đuô. Taz sik đhâu iz jiês muôx moz gênhs hnhar, tưz uô trâu Thắng saz tơư xik trâus cxar. Đros siêz xar paz gra txux chi txos trâu têx mê nhuôs nhoz zuk têz qơưk, cơưv tas ntơưr cxênhx phôv thông, Thắng thik muk cơưv tsêr cơưv Cao đẳng su phạm Yên Bái. Đhâu 3 shông ntâu sir jos cơưv, Thắng tưz cơưv tiêr ntơưr tơưv tsêr cơưv.

Đhâu co, cưk kriê ntơưr hluôk Phan Văn Thắng tâu muk kriê ntơưr ntơưv tsêr cơưv cxênhx oz Tú Lệ, kriê môn Sinh, Hóa. Thâuv co, chuôz zis thiêz têx fôngx zưs sơưr đơưk puôr lênhx cxơux trâu Thắng viv cêr muk lok đêz, phiv liv, Thắng oz cxêik tơư cux tsik yuô muôx jos li chor nênhs txơưr đuô. Taz sik đros sir jos thiêz tsik cxơưx txos txov nhêv, Thắng tưz truôx siêz, hla đhâu têx phiv liv chiê uô hâux lưv truôx ntơưv thax tsav tox siêz đêz co. Cưk kriê ntơưr Phan Văn Thắng hêik:

“Zuk xav jênhv tiêk no zos kror hâux lưv têz qơưk choz zok mak zuk tsuv sir jos uô cov tiêr jông têx jênhv vưv. Đros têx phiv liv mak zuk tâu cxuô cấp lênhx tov, Ban sêiz car tsêr cơưv ntơưr paz thiêz tôngv vênhx, tiv zix zos chor nênhs hâur taz viv. Viv li zuk cux uô tiêr tâu jông têx hâux lưv hâur cxiê shông cơưv….”

Hâux lưv muk yênhx ziv chuôz zis chiê hêik chor shux xênhz tuôx cơưv ntơưr zos kror muôx yưv tsik so đros thiêz chor cưk kriê ntơưr nhoz tox siêz, hâur co muôx têx lênhx shux xênhz tsêr nhoz kuôk đêz tsêr cơưv muôx yênhx châuv cêik cêr har jôngr. Taz sik co cux tsik tâu zos têx kror zuôr cxơưx trâu cưk kriê Phan Văn Thắng hâur yênhx châuv shông đhâu. Tix lâus zênhx xar tiêk: “Zuk cxêik tơư tsik muôx jos mak zuk muk kênhz đuô luôs mê njil. Sơưr đơưk muk tâu chak zuk ho muk tsik tâu. Fênhx muk mak zênhx zuôr txos xưz”. Txix cưk kriê Thắng li têx sir jos co mak shux xênhz chor niêv txir lok six nhiêv, hluz, pz tsar tov chiê têx mê nhuôs tuôx cơưv ntơưr cxix cxuô đuô.

Pêv lớp, cưk kriê Thắng chir jiês kriê ntơưr zênhx tsik so tâu shux xênhz nhiêv. Đrâuv têx kror chênhr tâu kruôz kriê jông, cưk kriê tsênhv kriê nzir têx kror muôx yưv tsik so trâu hâur zuk jax kriê chiê kriê trâu shux xênhz. Shux xênhz Hoàng Thị Thúy-lớp 9, tsêr cơưv cxênhx oz xar Tú Lệ, huyện Văn Chấn puz pâuz:

“Cur lok six uô tsâus cưk kriê, cưk kriê paz trâu cur đas jos chiê sir jos cơưv ntơưr đuô thiêz cơưv shâuv lơưr cưk kriê. Cur cux pov tâu tiêk cưk kriê tưz sir jos ntâu paz trâu pêz, pêz zuôr sir jos cơưv ntơưr cov jông tsik uô trâu cưk kriê pôngz siêz”.

Đhâu 18 shông kriê ntơưr ntơưv tsêr cơưv cxênhx oz Tú Lệ, cưk kriê Phan Văn Thắng tưz paz tsik tsơưs hâur gra siêz tsơưr lươngv kriê thiêz cơưv ntơưr hâur tsêr cơưv. Ntâu shông sik lơưr liês, cưk kriê Thắng tax tâu danh hiệu Chiến sĩ sik tưr cấp cơ sở, cưk kriê ntơư txơưx cấp huyện. Cưk kriê tưz tsik zos nênhs sir jos hla đhâu têx phiv liv, tsik so sir jos cơưv chiê gra siêz txux chi uô hâux lưv trâu sơưr đơưk cơưv shâuv mak tsênhv zos lênhx nênhs sir jos, uô ntêx hlo, chiv chir cơưv shâuv trâu chor shux xênhz cơưv shâuv uô trơưk. Nhiv kruôr no, cưk kriê Thắng tâu chiê lok kriê ntơưr ntơưv tsêr cơưv cxênhx oz Hạnh Sơn, huyện Văn Chấn. Txơưv tsênhz yuôr ntâu kror ndo txos qơư kriê ntơưr kuz, taz sik cưk kriê Thắng tsik so xar tiêk, txơưv kriê kror tưs lok cux tsuv sir tas zuk đas jos tsưr ziv, viv sđ têx tuz nhuôs co./.

(Đinh Tuấn-Lik Thox cxêik nhênhv)