Jax sâu thưr 5, hnuz 29/9/2016:

Chor tuz cxêik siz zuôr tsik tâu txưv shông tsênhv muôx yưv ntơưv Sơn La

       Lênhx cxêik A x Lâux nhoz jos Pa Chè, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, shông no nhiv kruôr muôx 14 shông, taz sik tưz zuôr txir tâu iz shông ntâu thiêz lênhx cxêik ntơư tus txir, shông no muôx 17 shông. Lênhx cxêik A x Lâux hêik pâuz tiêk: Nưs cơưv tas ntơưr lớp 5, ho tso ntơưr tsês tsik cơưv, chiê paz niêv txir uô cxuô luôs hâux lưv hauar ziv chuôz zis. Nhiv no zuôr txir, tsuv cxươx uô cxuô luôs hâux lưv, huôv tsar uô kôngz lôngk, tu zus tsiêx cxu hâur ziv chuôz zis cov muôx txâuk nox txâuk hnar hâur luz nênhx. Thâuv ntơư, lênhx cxêik cox xar tâu tưz pôngz lis.

 “Thâuv siz thav ntơư, lơưr hêik cov zuôr, zuk xar tsik tâu, zuk cux hêik, zuôr cux zuôr; chênhr zos li ntơư thiêx zuôr txir nzor”.

Cux li cxêik A x Lâux, lênhx cxêik Lường Nhật Lệ, nhoz jos Tây Tà Lào, xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ nhiv kruôr muôx 15 shông tưz zuôr txir. Chor tuz cxeik zuôr pox niêv, zuôr txir nzor, tus tưs cux tso ntơưr tsês tsik cơưv, tsuôk zos nhoz hauar tsêr khưr uô kôngz lôngk. Chor muôx 15-16 shông xưz, zơưv niêv txir tưs cux xêmhz zus tâu iz lênhx mê nhuôv thiêz thâuv ntơư cux xar tsik txos cêr cơưv txux chi. Sôngz x lâux nhoz jos Pa Chè, xã Vân Hồ hêik pâuz:

 “Cur tus cxêik mak nưk tưx muk zuôr nưk txir, thâuv siz zuôr tâu ntơư, zuk uô niêv uô txir tsuv tâu uô yôngz trâu chor mê nhuôv ntơư”.

Trơưk li tsênhv qơư sêiz car tsik chiê xênhz zus mê nhuôv chôngz huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn la thôngz sâu hâur 6 luz hli shông no; xav hur si huyện muôx 80 gơưv niêv txir siz zuôr tsik tâu txưv shông. Txơưv huyện tưz fuô yax kriê têz qơưs têx chêi tsik puz siz zuôr thâuv tsik tâu txưv shông. Zơưv  Cháy x muôk, bí thư chi bộ jos Pa Chè 1, xã Vân Hồ, huyện vân Hồ hêik pâuz:

 “Pêz cux yax kriê trâu cxuô ziv chuôz zis tsik chiê têx tuz cxêik tsik tâu txưv shông siz zuôr; taz sik, viv px nhoz thax tsav jêx jos tox siêz đêz đrôngl, pâuz tsik tâu thôngz Đảng têz qơưs têx chei kriê thiêx muôx yưv têx tuz cxêik siz zuôr tsik tâu txưv shông”.

Trơưk li Chi cục sêiz car lênhx nênhs tỉnh Sơn la thôngz sâu, xav txix shông 2015 txos trâu nhiv no, hur si tỉnh  muôx zuôr xar 500 gơưv niêv txir siz zuôr tsik tâu txưv shông; hâur ntơư muôx 2 gơưv niêv txir siz zuôr tsênhv côngv trox nya. Iz cxiê xã muôx 50% chor gơưv niêv txir siz zuôr tsik tâu txưv shông. Phênhv ntâu zos hêir nênhs Hmôngz, Poz ziz, Mường. Chênhr zos li hêik ntơư, luôs hâux lưv yax kriê tsik chiê têx tuz cxêik siz zuôr tsik tâu txưv shông cux tsênhv taz tov fuô uô trâu cxuô jêx jos hâur thax tsav tỉnh Sơn La. Zơưv Trần Đình Thuận, Chi cục trưởng chi cục sêiz car lênhx nênhs tỉnh Sơn La hêik:

 “Luôs hâux lưv uô txo grêk tsơưs chor gơưv niêv txir siz zuôr tsik txauk shông thiêz siz zuôr côngv trox nyar, zos iz luôs hâux lưv uô phiv liv; ngênhx sêiz car lênhx nênhs cux uô tsik tâu, hur si cxuô ngênhx sđ sik côngv uô thiêx zuôr uô tâu truôx. Pêz tsênhv taz tov fuô uô ntâu luôs hâux lưv fuoo yax kriê trâu ntơưv 11 luz tsêr cơưv chiê txo grêk tsơưs chor gơưv niêv txir siz zuôr tsik txâuk shông thiêz chor gơưv niêv txir siz zuôr côngv trox nyar”.

Chênhr zos muôx yưv têx kror tsik jông li hêik ntơư, cxuô ngênhx muôx vax huôv, tsuv sik đros côngv têk yax kriê  tsôngv px sđ cov txo grêk tsơưs Chor gơưv niêv txir siz zuôr tsik txâuk shông thiêz siz zuôr côngv trox nyar ntơưv thax tsav tỉnh Sơn la, cov sđ muôx luz nênhx truôx tuk, tsâu sor./.

                                                                                                            (Tsu cxêik, nhênhv-Hồng Việt)

Phênhv thưr 5, hnuz 29/9/2016;

Đắc Lắc: Lênhx hluôk tuz Ê Đê moz siêz lus trâu hâux lưv uô pax ntâuz, xơưs tsôngk yo

Tsi tâu lênhx tưs kriê, taz sik đros thiêz siêz nhiêv, sir jos cơưv shâuv, Y Đhông tưz chiv chir shâuv, seiz têx lênhx pos, niêv  hloz sđ têx pax ntâuz, tsưr ziv uô, đhâu ntơư thor chuôz zis iz kro nhiêx mê njik, nhiês zuôr ntâuz xor lok zuk tưx uô têx pax ntâuz. Đhâu têx jiês nhiês seiz, shâuv uô, Y Đhông tưz uô tâu têx pax ntâuz, têx đeiv pav vor thiêz xơưs tsôngk yo hnar, iz hnuz uô tâu kaz côngr gôngr, jông jux juk. Txos nhiv no, tsi tiêk uô tâu têx pax ntâuz jông mak Y Dhông tsênhv pâuz uô thiêz nriê tâu têx trêr pax jông heik lok nênhs Ê Đê luz nênhx vênhx huôv mak tsơưs lênhx pâuz txos. Y Dhông cux moz siêz zok nriêr, shâuv uô têx pax ntâuz nhiêk txơưr lơưv nhiêk. Muk txos thax tsav tox siêz, seiz pov lênhx tưs uô tâu têx pax ntâuz txơưr, nưk jông nưk iz zav mak Y Dhông tiz jông seiz sêz lơưr nriê thiêz uô li chas, lok sik kêr lok shâuv uô trơưk. Y Dhông heik:

“ Hâux lưv no tsi muôx lênhx tưs kriê zuk, viv zuk zos txir nênhx, taz sik đros thiêz siêz nhiêv mak cur tưz seiz têx lênhx pos, niêv hloz, niêv nzơưv sđ hâur jok uô, cur shâuv uô trơưk. Nhiv no cur tưz pâuz thiêz uô tâu têx pax ntâuz ntơư. Thiêz jiês no zuk muk trâu têx thax tsav tox siêz đêz đrôngs mak cur pov muôx ntâu zav pax ntâuz jông, cur cux kêr lok shâuv uô trơưk thiêz chiv njôngr tsês, chiê tov kaz no thiêx tsi trâus pôngz plox, têx tuz nhuôs li pâuz txos”.

Pos H Duyên Buôn Yă, Y Dhông niêv heik, thâuv xuz thơưx nhiv kruôr cơưv uô pax ntâuz, xơưs tsôngk yo mak hâur chuôz zis lênhx tưs cux tsi khênhr, tsi xar chiê trâu cơưv thiêz uô zav nuv no. Ciês pos H Duyên, lênhx xar njôngr cov têx tuz nhuôs pâuz thiêz tuôr tâu chiê zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv jông no, cux txưr tsi xar khênhr trâu Y Dhông cơưv  uô zav nuv heik sâuv. Taz sik txos thâuv tâu tuôr đeiv pav zos tuk tuz uô tâu, mak pos tưz tsi pov kaz uô li chas tsuv tror tso mê nhuôv uô xưz:

“ Xuz thơưx, thâuv tuk tuz nhiv kruôr shâuv uô pax ntâuz, xơưs tsôngk yo mak nưk nhiês uô, nhiês cơưv xưz. Zos tiêk chor nxeik lơưr cơưv uô tâu têx pax ntâuz jông li co mak cur zuôr shir phaz hênhr, taz sik ntơư nưk zos nhuôv tuz viv li cur tsi xar chiê trâu nưk cơưv. Taz sik nưk tsi mnôngs, cur cux tsi pov kaz txưr, nhiv no tưz cơưv thiêz uô tâu têx pax ntâuz lok six jông”.

Đros thiêz iz lênhx hluôk tuz muôx jông đas jos, txơưx đhok uô têx qơư ntok ntâuz, xơưs pax lâus, tsôngk yo hnar mak Y Dhông uô tâu têx đeiv pav, tsôngk yo txir nênhs lok six jông vor thiêz hnar, thâuv tưs seiz txos Y Dhông têx xiv huv mak tưz jông đuô hur si. Y Dhông tưz thik tâu hov 3 sik tưr uô pax ntâuz jông ntơưv Hnuz hội Vênhx huôv-Thêv thao tsôngv box cxuô heir nênhs tsơưs TP Buôn Ma Thuột jiês tiv 9 tsưr tsix hâur hli 3 shông no. Tix lâus cux zos lênhx hluôk tuz xuz thơưx hlo thiêz muôx iz lênhs txir nênhx ciês xưz tưr thik uô pax ntâuz hâur 9 jiês Hnuz hội tâu tsưr tsix. Moz siêz thiêz seiz hloz txos zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv, Y Dhông cux xar njôngr, hâur ntu nhiv no jêx jok, sđ tưz tsi yuô muôx lênhx tưs pâuz txos têx pax ntâuz, tsôngk yo hnar thâuv nzor, viv iz hnuz trâus pôngz lox jux juk:

“ Cur cux kriê trâu 2, 3 lênhx nxeik hâur jok shâuv uô, taz sik lơưr tsi nhiêv, tsi moz siêz uô li zuk, viv li cur kriê thiêz  lơưr cux pâuz mê njik. Zuk zuôr xor, zuôr ntâuz lok, đhok uô qơư hur si trâu lơưr uô, uô tâu têx pax ntâuz mak cur cux muôz ciês trâu lơưr zôngv, lơưr hnar. Taz sik lơưr tsi xar uô thiêz tsi xar cơưv. Cur cux pôngz siêz viv tiêk, zos 1, 2 lênhs thiêx xar cơưv shâuv, tuôr chiê xưz, zuôr uô tsi tâu, taz hâur zuk jok, cur pov tưz tsi muôx lênhx tưs xar cơưv uô têx pax ntâuz no”.

Iz chas uô pax ntâuz, xơưs pax lâus, Y Dhông tsênhv zok nriêr thiêz cơưv shâuv heir nênhs Ê Đê têx trax yuôz thâuv nzor, shâuv ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx… thiêz. Nhiv kruôr no, Y Dhông hmôngr jông tâu đros đoanx nthuôr uô cêr lov jêv hâur jok Ky muk đrav đrôngs Hà Nội cxiv uô thiêz kho đuô nênhs Ê Đê luz tsêr lơưr phôngz cxưx cêr nênhx thâuv nzor ntơưv qơư Bảo tàng lok zos qơư por hưv tsês chiê cxuô heir nênhs VN têx txux chi vênhx huôv jông./.

                                                                                                                ( TTTN-Riê Lâux cxeik, nhênhv)