Tsôngv box tox siêz A Lưới li tsiêz mor blêx yiêz

Hâur têx hnuz no, pox nhuôs mênhx cxưx Pa Cô nhoz jok A Năm, xar Hồng Vân, huyện A Lưới shir phaz lul đros ntênhk hôiv Aza Koonh. No zos hêir nênhs Pa Cô nhoz Trường Sơn hnuz tsiêz cxôngx nzor. Uô ntêx thâuv zuôr txos trâu ntênhk chênhr, 230 ziv chuôz zis thiêz 6 chuôz xênhv nênhs nhoz jok A Năm tsưr tsix txi côngv ntơưv zuk tsêr. Chor nênhs lâul hâur chuôz xênhv muk yênhx ziv chuôz zis phôngv côngz jông đas jos trâu yênhx lênhx nênhs hâur chuôz zis. Đhâu co, chor chuôz zis, chuôz xênhv ho gra cxuô zav muk trâu luz tsêr ntêr chiê jêx jos sik đros txi côngv uô cê. Lơưr lâuk jok Hồ Chanh, nhoz jok A Năm, xar Hồng Vân, huyện A Lưới, nênhs Pa Cô li phongx cxưx chênhr hâur ntênhk Aza koonh muôx 13 thênhv: ntơư zos Ntênhk nzuôr cov hur si, ntênhhk bax, ntênhk thor hu zâuv kôngz lôngk, ntênhk txi côngv têx zav zuz nôngz tsoz chos, ntênhk txi côngv chor nênhs tưz trâus tuôs, ntênhk nox mor blêx yiêz, ntênhk choz zok cxôngx mor…

“Aza Koonh tsik so tâu tsưr tsix trâu têx shông uô tâu kôngz lôngk ntâu, muôx luz nênhx tsâu sor, viv li jêx jok tsưr tsix chiê côngv cêr lov jêv shir phaz hâur shông co. Ntênhk txi côngv lox mak tuô tưv, zâuv mak tuô yil, taz sik nhiv no tưz uô txo grêk tsơưs lơưv tsuôk tuô yil xưz”.

Ntênhk hôiv Aza zos tsiêz cxôngx nzor hêik tơưv tâu tsôngv box tox siêz A Lưới li têx vênhx huôv jông. Têx shông jê lok no, uô lơưr luz nênhx yiêz, ntênhk Aza Koonh tsik tuô tưv txi côngv, tsuôk zos muôz yik chox lok uô. Đuô li, chor chuôz zis, chuôz xênhv nênhs hâur jok cux muôx ntâu zav nhoz tiv phaz chiê txi côngv li: Kêiz, njêl, mor blêx blâuv, poz cưk, kok ntông…Tsôngv box cxuô mênhx cxưx Pa Cô, Tà Ôi nhoz huyện tox siêz A Lưới tsik so tsưr tsix tsiêz Aza trâu kaz shông, thâuv pox nhuôs tưz sâu kôngz lôngk tas. Viv li tsiêz Aza tsik so tâu tsưr tsix txix hnuz 6/11 zênhz lix truz ntêr txos hnuz 24/12 zênhz lix yênhx shông. Hâur ntu no, iz jêx jok zuôr xêir tsov iz hnuz nhôngs jông tiv zix chiê tsưr tsix ntênhk Aza. Pos Lê Thị Thêm, trưởng phongx vênhx huôv thôngz mông huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế puz pâuz: Ntênhk hôiv Aza tưz tsik zos ntênhk thor uô tâu kôngz lôngk mak tsênhv thor pox côngz zơưv côngz đaz trôngz đaz ha… paz trâu jêx jok muôx tâu luz nênhs jông, tsik muôx moz gênhs. Ntênhk hôiv Aza Koonh cux zos jiês muôx ntâu zav vêênhx huôv nghệ thuật cxôngx zor li têx suôz trax, đhiê pax vuôs, hu gâux…hêik tơưv tâu mênhx cxưx Pa Cô li têx vênhx huôv jông cxôngx nzor.

“Ntênhk Aza Koonh zos iz hâur tsôngv box mênhx cxưxPa Cô li têx ntênhk hôiv lox, tsik so tâu tsưr tsix hâur 5 txos 10 shông iz jiês. Thâuv pox nhuôs hâur jêx jok sâu tâu kôngz lôngk ntâu, muôx đas jos, tsâu sor shir phaz, mak thâuv co chiê uô tsâus txos đaz blêx, niêv blêx tưz paz trâu pêx xênhv hâur jêx jok tâu tsâu sor. Đros li co mak pox nhuôs hâur jêx jok tsưr tsix ntênhk hôiv Aza Koonh. Txos nhiv no mak ntênhk hôiv no tâu tuôr chiê jông lok tsiv gri, tsưr ziv tsưr tsix hâur côngv thôngx”.

Txos trâu tsiêz Aza, sơưr đơưk hâur cxuô jêx jok tso por tsês têx kror tsik jông siêz, siz khiz hâur luz nênhx yênhx hnuz, uô nênhx nhoz siz paz uô cê, sik đros cxiv tsa jêx jok tsâu sor, shir phaz. Ntênhk hôiv Aza tsênhv tâu hu đros têx luz bê txơưr li: Tsiêz mor blêx yiêz, ntênhk hôiv txo côngv uô tsâus tsoz blêx. Viv tsoz blêx zos hlôngr trâu tas nro cxuô zav tsoz chos, paz trâu pox nhuôs muôx tâu tsâu sor. Viv li hâur txi côngv, têx zav muôx zos tsuv muôx tsoz blêx thiêz iz fax mor blêx đơưz kaz tiv zix tâu xêir txix chor blêx pêv têz. Lơưr zơưv Phan Tiến Dũng, Giám đốc Sở vênhx huôv Thể thao tỉnh Thừa Thiên-Huế: Tsôngv box tox siêz A Lưới li ntênhk Aza zos 2 phênhv: Ntênhk thiêz hôiv, tas nro puôr lênhx hêik tơưv tâu têx phongx cxưx jông hâur côngv thôngx. Taz sik, đhâu iz ntu ntêr, iz cxiê vênhx huôv li đhiê pax vuôs hu gâux, tsôngv yo muôx têx kror trâus pôngz plox. Zơưv Phan Tiến Dũng puz pâuz, nhiv no, nganhx sik côngv đros UBND huyện A Lưới chiê nhênhz chơưv tuôr chiê thiêz phuôx huiz ntênhk hôiv no têx tsiv gri cxôngx nzor; hâur co tsêx trung uô têx tsưr ziv chiê kruôz kriê trâu cxênhx hluôk nhiv no lok ntênhk Aza li têx zav hu gâux đhiê pax vuôs.

“Nhiv no chor lâul jok, tsưr jk thiêz chor nênhs tsênhv tuôr chiê têx tsiv gri vênhx huôv mak lơưr hnuz nhôngs tưz siêz tas lơưv, muôx nênhs mak tưz muôx 100 ntâu shông, viv li hâux lưv tror uô đuô ntênhk hôiv Aza Koonh pêz zuôr sâu tsês têx tsưr ziv uô ntênhk lơưr tsênhv tsênhz, têx kror vênhx huôv, têx tsiv gri mak nênhs Pa Cô, nênhs Tà Ôi tsênhv tuôr chiê. Zuôr txos no pêz uô ntâuz ntơưr muôz trâu Bôv Vênhx huôv, Thể thao thiêz Du lịch côngz jênhv ntênhk hôiv Aza zos di sản vênhx huôv phi vật thể têz qơưk”.

Hâur têx hnuz no, cxuô jêx jok, tsôngv box cxuô mênhx cxưx Pa Cô, Tà Ôi nhoz thax tsav huyện A Lưới tsênhv shir phaz lul tok tsiêz Aza hâur luz chêix sâu tâu ntâu kôngz lôngk. Tsôngv kruô cxiê qơư hâur ntu no cux tuôx ndis shuôk côngv cêr lov jêv đros pox nhuôs hâur jok, nriêr pâuz lok têx vênhx huôv jông muôx nhoz thax tsav trôngz jôngr Trường Sơn./.

(TTMT-Lik thox cxêik nhênhv)

Iz lênhx nênhs pâuz yuôz kênhx thiêz pâuz tsiv uô kênhx Hmôngz nhoz thax tsav tox siêz

          Đọc nên kênhx…

Xênhz zus thiêz huôv tsar cêr uô nênhx lox hloz nhoz trâu thax tsav tox siêz, pêz Hmôngz muôx ntâu txux chi, cêr nênhx vênhx huôv jông, hâur thax tsav xã Har Tsor, huyện Bắc Yên; txix ciês thâuv tsênhv zâu, zơưv Suôr tưz zênhx nhiêv pêz hêir Hmôngz têx txux chi kênhx, nhiêv yuôz kênhx thiêz nhiêv đhiê kênhx. Txix ciês thâuv hloz lox muôx 15-16 shông, zơưv Suôr x Hơưx tưz cơưv shâuv thiêz pâuz yuôz mê njik kênhx, đhiê kênhx. Trơưk li zơưv Suôr đros pêz chor  sâu xor xưv thav: Xar cov zuk yuôz tâu kênhx đror jông, suôz tuk, thâuv zuk yuôz co tsuv uô zuk luz chêr muôs nthak thiêz tsuv cơưv shâuv gruk pa yuôz. Yuôz kênhx thiêz đhiê kênhx, tsuv uô iz chêr muôs nthak đros trâu 6 tus ntir têk pok chor kror ntir kênhx đror suôz sôngz lâuk huv đros siz luôs jok.

Tiếng Mông…..

Txix thâuv pâuz yuôz kênhx, zơưv Suôr x Hơưx thiêx li muk trâu thax tsav xã Mường Giôn, huyện Mường La, tỉnh Sơn La chiê cơưv shâuv tsưr ziv tsiv uô kênhx ntơưv tus txir nzơưv, viv muôx siêz truôx bo cơưv shâuv tsưr ziv uô thiêz đhâu tsik ntêr, zơưv Suôr tưz tsiv uô tâu kênhx yênhx côngz, chox lok sir zôngv hâur luz nênhx.

Tiếng Mông….

Chor kênhx zơưv Suôr uô tâu jông gâux thiêz yuôz đror jông, huv sđ siêz nhiêv. Ntơư cux zos iz lênhx cưk uô kênhx, pâuz xêir txiêr têx shôngz kênhs jông thiêz xêir têx ntông chiêz chox lok jiêz cov kruôr chiê txuô uô tâuz kênhx cux li pâuz xêir tsov têx tôngx gis chox lok ntâuk thiêz hlêik uô blêiv kênhx thiêx uô tâu iz traz kênhx đror jông huv sđ siêz nhiêv. Trơưk li zơưv Suôr đros pêz chor sau xor xưv thav pâuz: Nhiv no hâur thax tsav huyện Bắc Yên, tsuôk muôx 3 lênhx thiêx pâuz uô kênhx; taz sik, chor kênhx zơưv suôr uô tâu jông gâux thiêz đror đuô, muôx tsôngv px nhoz iz thax tsav li: Mù cang Chải, tỉnh Yên Bái tuôx zuôr chox muk sir zôngv thiêz Pêz Hmôngz têx kênhx co cux tsik zôngx ziv uô tâu, iz shông zơưv Suôr tsuôk uô tâu 10 ntâu traz chox lok sir zôngv thiêz muôs trâu tsôngv thiêz iz traz kênhx uô tâu đror jông, grê nhiêx muôs 2 triệu txos 2 triệu 500 puô cxênhz.

Zơưv Suôr zos iz lênhx cưk pâuz uô kênhx thiêz pâuz yuôz kênhx nto bê hâur thax tsav xã thiêz tsênhv kriê tsưr ziv yuôz kênhx trâu têx tuz xênhz nzưr hâur thax tsav. Tus cưr Xênhz x Hơưx, phó bí thư đoanx xã Har Tsor, huyện Bắc Yên, cux zos iz lênhx cơưv kênhx ntơưv zơưv Suôr hêik pâuz li no:

Tiếng Mông……

Đọc trền nền khèn…..

Zơưv Suôr x Hơưx zos iz lênhx cưk pâuz uô kênhx thiêz pâuz yuôz kênhx, tâu tsôngv px Hmôngz hâur thax tsav huyện Bắc Yên pâuz txos thiêz trơưk li zơưv Suôr hêik pâuz, tsưr ziv uô kênhx thiêz yuôz kênhx cux chênhr zos zơưv Suôr li tsưr ziv, siêz xar njôngr khơưk tsês pêz hêir nênhs Hmôngz têx txux chi kênhx cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox./.

(Tsu cxêik nhênhv-Tsu Vưx)