Nôngx mênhx Thuận Châu shir phaz thâuv chor txir mo môngk xuz thơưx tâu muôs trâu Trung Quốc

          Hợp tác xã Bản Bon, xã Mường Khiêng, huyện Thuận Châu zos qơư xuz thơưx hlôngr chos txir mo môngk. HTX muôx 25 hecta txir mo môngk tưz tâu cungz ntơưr côngz jênhv taz por lơưr ploz tsênhr VietGap. Đros thiêz mênhv chêx chos txir mo môngk shông 2019 tưz tâu cungz 2 mã số thax tsav chos, đros mênhv chêx zos 17 hecta ntâu chiê muôs trâu têx niêv ciêz lox. Zơưv Cà Văn Yên, Giám đốc HTX Bản Bon heik:“Pir đros thiêz shông xuz thơưx pox nhuôs cux tâu muk seiz shuôk cơưv shâuv têx HTX txơưr muôx chênhz zênhv đuô. Shông no txir jông gâux, tax tsơưr lươngv siêz, shông zuôr txos HTX zuôr sir jos đuô chiê tsoz phưz txir mo môngk muôx txâuk ploz tsênhr đuô chiê muôs tơưv trâu têx niêv ciêz lox”.

          Thâuv ntêx tix lâuk Quàng Văn Võng chuôz zis tsuôk uô têz, chos poz cưk, kok ntông, viv li luz nênhx six fênhx yeiz pluôs. Cxôngx shông 2017, tâu xã thiêz huyện vênhv tôngv hlôngr chos txir mo môngk, tix lâuk cuiz tênhv cxaz chuôz HTX Bản Bon, đros 2 hecta ntâu txir xoài. Đhâu iz ntu tix lâuk Võng pov chos txir mo môngk tsi khưr mak phênhv sâu tâu siêz đuô 4 jiês chos poz cưk, kok ntông. Shông no tsơưr lươngv txir mo môngk jông đuô pir đros têx shôngk tov ntêx thiêz muôx txâuk ploz tsênhr chiê muôs trấu Trung Quốc viv li tix lâuk lok six jông siêz:“Shông no zos shông tiv 2 cur muôs tâu txir mo môngk trâu niêv ciêz, tuôx zuôr ciês ntơưv vax muôs trâu niêv ciêz Trung Quốc pox nhuôs hâur HTX lok six jông siêz, shông no muôs tâu grê huv đros tsôngv box”.

          Huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La nhiv no muôx 1 cxênhz 300 hecta ntâu txir mo môngk, xav txos six hơưv no muôx zuôr xar 700 hecta tưz sâu đê tâu, shông 2020 njuôs xav sâu tâu 1 cxênhz ntâu tênhr txir. Đros tsơưr lươngv jông xưk li txir mo môngk Đài Loan, tâu têx niêv ciêz ntâus grê siêz, tsi taz niêv ciêz hâur têz qơưk mak niêv ciêz sâuv ntiêx têz cux pâuz txos. Zơưv Nguyễn Xuân Hoàng, Phưv chủ tịch huyện Thuận Châu puz pâuz:“Niêx shông, ciês hâur shôngk shông UB huyện sik côngv đros tsênhv qơư cxơưz cxiz yưv pênhr tỉnh thiêz têx tiv phaz txơưr muôx têx doanh nghiệp lox muôs tơưv hax huv trâu saz đrâuv têz qơưk tsưr tsix khiêz phêv thôngx ziv têx njiêz luv chiê cir hôx thôngx muôs tơưv tiv phaz li txir mo môngk trâu têx niêv ciêz hâur thiêz saz đrâuv têz qơưk. Nhiv no Thuận Châu tưz hla đhâu tsưr ziv tso tơưv ntu 2015-2020 thiêz ntu zuôr txos Thuận Châu tsênhv thix ziv hlôngr yiêz njuôs xav chiê muôz siêz yar lengx txir mo môngk sâuv thax tsav txos 2000 hecta”./.

(Đắc Thanh- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Tsuv huôv tsar ngênhx ju lix truôx jông

Jông siêz, thôngx ziv đros Chính phủ lok tsưr ziv cxơưz tiês huôv tsar ju lix hâur thax tsav, lar heik zos hâur ntu khưx phưx, uô đuô têx ngênhx kinh tế txơưr đuô tsênhv yuôr ntâu phiv liv, đại biểu Côx hôiv Nguyễn Quang Dũng, đoanx Quảng Nam heik: Đros trâu pêz têz qơưk têx tsưr ziv, hâux lưv phênhv ntâu tưz tir thêir tâu moz Covid-19, tênhx qơư zuôr xar 100 tsov lênhx nênhs tsênhv zos iz kro jông chiê krêz thiêz huôv tsar uô ju lix. Tsuv xav têx lênhx kruô hâur têz qơưk zos chor kruô chênhr hâur ndis shuôs têz qơưk uô si hâur ntu nhiv no:“Hâur ntu xuz thơưx cux ntâuk lok sâuv têx moz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk tsênhv huôv xênhz lok six phiv liv thiêz ciês pêz lok cux tsuv muôx tsênhv chei li: tsưr ziv kuôk cêv chor nênhs tâu xav tiêk zôngx ziv trâul cik tâu moz, chênhr viv li xuz thơưx hu zâuv têx lênhx kruô đrâuv luôs 2 chas têz qơưk tuôx ndis seiz têz qơưk uô si cux txo grêk tsơưs. Nhiv no cux tsênhv xar tsưr ziv chiê krêz đar cxơưz cxiz têx kruô hâur têz qơưk cux zos tsưr ziv chiê pêz kho thiêz uô đuô ju lix. Txơưv li ntơư, têz qơưk saz đrâuv cur xar, cux muôx iz cxiê têz qơưk tsi muôx moz, lok sik tưz phax tir thêir tâu moz cux iz zav li pêz têz qơưk, mak cux muôx têx krêz đar uô luôs hâux lưv no, seiz chor kruô têx têz qơưk co li chas”.

Đại biểu Đặng Ngọc Nghĩa, đoanx Thừa Thiên Huế heik, VN tưz uô jông hâur ntu phax tar moz thiêz txos iz jiês no, cux tsi yuô zôngx ziv siz cik tâu hâur côngv thôngx. Trơưk li đại biểu, têx qơư uô ju lix, qơư uô jâuz uô mor nox, qơư tok kruô tuôx nhoz so...nhiv no njiz trâul lok six ntâu phiv liv. Chênhr vviv li, Chính phủ tsuv tiz jông seiz lax, tsuv muôx têx tsưr ziv chox kriê nzor chiê tror huôv tsar uô ju lix hâur têz qơưk. Taz siik cux tsuv sir jos uô jông hâux lưv phax tar moz:“Têx li heik no tsi tiêk uô hâur iz, 2 hnuz. Trơưk li cur xar, muôx têx tas shông no thiêz têx shông tov kaz. Pêz uô li chas chiê cxơưz cxiz huôv tsar uô ju lix hâur thax tsav, hok saz têz qơưk đrâuv mak pêz tsuv max mav tiz jông seiz. Nhiv no lơưr cur pâuz, zos iz cxiê têz qơưk nhoz châu Âu, Mỹ nhiv no tưz tso tsês têx li heik co, Nhật Bản nhiv kruôr no cux tso tsês, taz sik lok  sâuv seiz car têx co mak lok six phiv liv. Tsi cxoz viv kinh tế, zos tsi uô jông mak moz tror huôv xênhz, zuôr uô hiêv lok six lox. Cur xar zos thôngx ziv đros Chính phủ chox kriê lok uô ju lix hâur thax tsav. Nhiv no pêz tsuv muôx têx tsênhv chei chiê cxiz trâu px tso siêz huôv tsar uô nox, tso siêz muk ndis seiz têz qơưk uô si”.

Yuôr đại biểu Dương Trung Quốc, đoanx Đồng Nai, huôv tsar ju lix hâur têz qơưk zos hâux lưv zuôr trâul uô, taz sik tsuv muôx têx tsưr ziv uô li chas chiê uô tâu jông thiêz muôx liv li: Cê huôv tsar kinh tế cê qênhz shuôs, phax tar têx moz gênhs. Hlôngr viv hu zâuv ntâu tus chôngz lênhx kruô tuôx ndis shuôs têz qơưk uô si, pêz tsuv zok nriêr tsưr ziv chiê cxiv tsa ju lix hâur têz qơưk yênhx iz qơư jông thiêz truôx tuk trâu sđ tuôx ndis shuôs uô si:“Xuz thơưx zos xav chor kruô zos kruô nhoz kror tưs tuôx, lok sik têx tsưr ziv tsênhv tsênhz, lar heik zos moz siêz txos muôx bâuv li chas lênhx kruô nhoz thax tsav no, thax tsav tov....tuôx cê chiê tuôr tâu truôx, taz sik cux cê por hưv tâu thiêz lar heik zos phax tar têx moz gênhs. Iz chas co cux uô jông hâux lưv uô têx jâuz mor nox, qơư nhoz so, chênhr têx li heik no tsi zos phax tir thêir chor kruô tuôx ndis shuôs têz qơưk uô si mak chênhr têx lênhx kruô lơưr xar cov muôx iz qơư jông thiêz truôx tuk li ntơư”./.

(VOV-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Tir thêir ntux nas uô ruôr hiêv

          Zos li chas ho muôx ntux lok lơưs, tsưr ziv phax tar ntux lok lơưs

          Nữ: Ntux lok lơưs zos li chas?

          Nam: Ntux lok lơưs, zos lok trâu thâuv muôx têx coz nas lok shơư chuô. Phênhv ntâu zos lok trâu têx thax tsav tox siêz thiêz têx thax tsav nhoz jê oz saz ntus đêx hiêr. Viv li ntơưv VN pêz têz qơưs, txơưv thax tsav tưs cux zôngx ziv lok lơưs txos. Taz sik, thax tsav tiêx đras cux lok lơưs tsơưs mê njik. Muôx têx jiês hâur chêix ntux sor cux muôx ntux lok lơưs. Phênhv ntâu zos hâur thax tsav faz Bắc pêz têz qơưs VN, txix hli 1 txos hli 5 hâur niêx shông, ntux zôngx ziv lok lơưs.

          Zos li chas ntux ho lok lơưs?

          Nam: Lok lơưs zos sâuv sâuv ntux muôx huôz chuô txơưr txar đros sor cuz thiêz txiêk lok siz njiz thiêx uô muôx lơưs lok.

          Thâuv chor huôz za lok zuôr txos trâu hâur ar, ho muôx têx chuô za uô trâu thax tsav qơư txiêk txix 20 độ C, uô trâu têx pa ntơư txiêk txos o đô C thiêz uô yênhx lơưs đros nas lok trâu hâur ar.

          Pâuz tâu thâuv ntux zuôr lok lơưs:

          Tsênhz mênhx, ntux lok lơưs trâu thâuv muôx têx coz nas lok tsik yuô lox, muôx chuô njơưx chênhr thiêz hâur ntu lok nas shơư lơưs co cux lok tsik ntêr.

          Lok nas chuô shơư lơưs, tsik jông li đêx nas cuôr yôngz, cxuô chuôz zis px sđ tsuv pâuz nriêr qơư đrêiv tir thêir thâuv ntux lok lơưs co thiêx tsik uô ruôr hiêv txos lênhx nênhs. Tsênhz mênhx, tsôngv px sđ tsuv ndo njôngr mnôngs cơ quan njuôk ntux yar ntux nas hêik kriê thiêx tir thêir tsik chiê nas chuô cux li lơưs uô ruôr hiêv txos lênhx nênhs thiêz luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz./.

                     (Tsu cxêik nhênhv-Thanh Thuỷ-TTTB-Lưu văn bản)