Jax sâu thưr 4.29.6.2016:

QƠƯ NHOZ YIÊZ CHIÊ UÔ TSÊR TSÊR MEIR TÊNHV  TÊNHZ SƠN LA NTƠƯV QUỲNH NHAI: NTÂU CHUÔZ ZIS TSUV TXAR QƠƯ NHOZ 2 JIÊS

Luz tsêr lơưx nhoz jê tsas trôngz tưz pov ar tu yênhx caz plêz uô niêv lâuk Lò Thị Inh, nhoz jos Lốm Lầu, xã Chiềng Ơn, huyện Quỳnh Nhai lok six cxơưx. 2 jiês txar qơư nhoz hâur 10 shông, taz sik niêv lâuk chuôz zis tsi tâu muôx qơư nhoz truôx. Shông 2006, niêv lâuk thiêz pox nhuôs hâur jos tâu hâu nov tỉnh, huyện thiêz xã tsưr tsix txar lol nhoz ntơưv no, tiv niêv lâuk tsêr nhoz hâur thax tsav niêv pas đêx cxiv uô tsêr mêir tênhv tênhz Sơn La. Thâuv co, niêv lâuk chuôz zis tâu pheiz nhoz hâur kaz cêr, taz sik jê ntus đêx, thâuv txos cheix lol nas, đêx khênhr ngaz tas nro tsêr. Yei tsêr trâus poz vâu, đêx cuôr yôngz, viv li tsêiz no niêv lâuk chuôz zis thiêx txar mul nhoz sâuv ntus cêr. Taz sik, têx qơư nhoz ntơư cux tsik truôx, đhâu 2,3 cheix lol nas, pêv tsas trôngz pov tơưs ntâu caz plêz, lok six riêz nênhs. Niêv lâuk Lò Thị Inh heik:

          “ Iz jiês jiês lol nas, lênhx tưs hâur tsêr cux nhoz tsi kaz hlo. Tiv zix zos thâuv hmo ntux, lol nas mak sơr đơưs puôr lênhx sơưr tas tsênhr biv khiêr thâuv muôx tox poz”.

          Tix lâuk Lù Đình Văn chuôz zis nhoz jos Xe Ngoài, qơư nhoz yiêz Pom Co Muông, xã Chiềng ơn, huyện Quỳnh Nhai cux tsênhv muôx qênhx shênhx xưk ciês li hêik ntơư thiêz. Txar mul đhâu niêv pas đêx uô tsêr mêir tênhv tênhz cxôngx hli 1 shông 2007, tâu hâu nov ntơưv qơư thiêz nganhx muôx txơưx jênhv tsov cưv txos, tix lâuk chuôz zis thiêz têx chuôz zis nhoz hâur jos tưz muôx luz nênhx truôx tuk. Taz sik, six hơưv jê ntơưv no, tix lâuk cux xưk li ntâu chuôz zis nhoz no thâuv tưs cux cxơưx tsi pâuz muôx tox poz thâuv tưs. Tix lâuk Văn heik:

          “ Cêr tror poz lol, cur tsêr njuôs xav cux zuôr trâus zênhr shar. Jos cux tưz huiz tôngv pox nhuôs tuôx paz njeik  yêv têx ar, poz jêz 1-2 jiês; taz sik tox poz ntâu viv li tov kaz no cur chiv chir uô. Thâuv tưs txos cheix lol nas, pêz cux lok six cxơưx, tsi pâuz uô li chas”.

          Huyện Quỳnh Nhai li thôngz sâu, hâur 2 shông đhâu lol no, sâuv thax tsav muôx 293 ziv chuôz zis ntơưv 8 thax tsav qơư, muôx 35 qơư nhoz yiêz tsik so trâus đêx nas chuô, tox poz ruôr hiêv txos, tsuv txar qơư nhoz 2 jiês. Hâur co, ntâu tiv zix zos qơư nhoz yiêz xã Mường Sại, đros 7 kror qơư nhoz yiêz, 67 ziv chuôz zis tsik so trâus đêx nas chuô ruôr hiêv; qơư nhoz yiêz xã Chiềng Ơn, muôx 7 kror qơư, 51 ziv chuôz zis trâus ruôr hiêv; qơư nhoz yiêz xã Nậm Ét, muôx 6 qơư, chor chuôz zis trâus ruôr hiêv zos 53 zis.

          Chiê paz têx chuôz zis tsôngv box nzor ngaz tul luz nênhx; đros UB tỉnh Sơn La li cuiz tênhv lok hâux lưv cui tênhv phênhv paz txưv đros têx ziv chuôz zis txar qơư nhoz yiêz 2 jiês tiv ntux nas, tox poz, Ban coar lik dưv anr txar qơư nhoz yiêz huyện tưz muôz 280 tsov đeiv paz trâu têx ziv chuôz zis hêik sâu. Taz sik, pir đros qênhx shênhx tsênhv tsênhz mak tsênhv yuôr 14 tỷ đeiv. Nhiv no, đros trâu luôs hâux lưv seiz car têx chuôz zis trâus đêx nas ruôr hiêv txos, tsuv txar qơư nhoz jiês tiv 2, njuôs xav phênhv paz txưv muôz trâu tỉnh thôngz đhâu chiê muôz pênhr paz txưv têx ziv chuôz zis tsôngv box. Ban coar lik dưv anr txar qơư nhoz yiêz trâu tsôngv box huyện tsênhv sir jos đros têx nganhx muôx txơưx jênhv cxơưz tiês yax mông, vênhv tôngv chiê tsôngv box muôz siêz siêz xar thiêz chuv tôngv phax tar tox poz, chiê txu grês tiv zix têx ruôr hiêv lok lênhx nênhs thiêz chuôz zênhx chuôz tas. Zơưv Đinh Xuân Mến, tsar ban coar lik dưv án txar qơư nhoz yiêz trâu tsôngv box huyện Quỳnh Nhai puz pâuz:

          “ Huyện Quỳnh Nhai lok six tsov cưv txos hâux lưv phuôv tsar uô xênhz yar, ngaz tul luz nênhx trâu têx ziv chuôz zis nhoz qơư nhoz yiêz. Thâuv txos cheix lol nas, pêz chuv tôngv seiz car têx qơư nhoz yiêz; ciêr chênhr thôngz pov, pov cov đros phongx phax tar ntux nas huyện thiêz Ban phax tar ntux nas tỉnh chiê thor pênhr nhiêx khưx phưx”.

          Chiê muôx tênhv tênhz tơưk pov cêr trâu cxuô qơư, têx ziv chuôz zis nhoz Quỳnh Nhai, cux xưk li tỉnh Sơn La tưz truôx siêz txar qơư nhoz yiêz. Nhiv no, chor ziv chuôz zis nhoz co tsênhv nhoz uô nênhx hâur thax tsav riêz nênhs, tsuv txar qơư nhoz jiês tiv 2. Taz sik, chiê uô tâu hâux lưv no pox nhuôs xar njôngr tror tâu tsov cưv, yưv pênhr, paz txưv pênhr nhiêx lơưr thiêx nzor txar tâu mul nhoz têx qơư taz por ./.

( Thọ Thùy- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Phênhv thưr 4, hnuz 29/6/2016:

PHÊNHV  PHAX TIR THÊIR NTUX NAS CHUÔ

Tsưr ziv phax tir thêir thiêz chơưv paz thâuv trâus xoz tuô

1.Tsi tâu nhoz ntơưv têx thax tsav qơư đar li: Đras liêx, yar tiêx ntâuk poz lok sik qơư đrêk yêz, tso yêz thâuv ntux zuôr lok nas, muôx xoz. Zos khiêr tsi zênhx đhâu thax qơư zuk tsênhv  sơưr thiêz nhoz co, tsuv đhiê gâuv trâu hâur têx cưx đês nhoz jê ntơư. Zos lok six riêz nênhs, tsuv jâuv khôngx zưz, nho tâuz hâu, tsi tâu pư shaz ndax trâu pêv têz.

2.Tsi cxoz nhoz jê têx chuôz zênhx kuôr hlâu.

3.Tsi tâu uô luôv đêx, tsi tâu nhoz jê têx ntus đêx, qơư trâu đêx.

4.tsi tâu sơưr thiêz nhoz ntơưv têx thax tsav qơư siêz li: Sâuv sav thiêx, têx tsas jêz, tsas tsuô lok sik ndê ntông.

5.Tsi tâu uô si, uô ntơưr tso đar za ntơưv têx yar tiêx thâuv ntux zuôr lok nas chuô lox.

6.Tsi tâu cưr câuk.

7.Zos tâu, tsuv nhoz gâuv trâu hâur yêz lox, yêz buýt. Muôx têx sđ tsi njênhs taz sik yêz lox lok sik yêz buýt zos kror qơư jông trâu gâuv nas thiêz txar jav xoz tsi tuô. Txơưv luz yêz zos kuôr hlâu, lok six zôngx ziv txeik tâu tênhv, taz sik thâuv xoz lêiv, xoz tuô, têx tênhv zuôr txeik trâu hâur ar, tsi uô hiêv li chas txos saz hâur yêz.

Tsưr ziv chơưv paz thâuv muôx lênhx nênhs trâus xoz tuô.

Lênhx paz tuk nênhs trâus xoz tuô tsuv uô siêz truôx bo thiêz chơưv paz zênhx max chiê taz por  truôx tuk, tsi tiêk jông trâu lênhx nênhs trâus moz mak tsênhv jông trâu zuk hur si. Zos lênhx nênhs trâus xoz tuô ntơư trâus lôngx, tsi hnor kaz, tsuv muôz kror ndâux gruk, niêk hâur siêz cov xênhr.

Tsuv qênhz yuôx seiz shuôk, zos pok lor cxa tsuv fuô shôngz lok sik ntông chox lok puôk, par cov khor uô ntêx thâuv zuôr chox lênhx nênhs ntơư muk chơưv kho. Sđ tsuv ndo njôngr: tsi tâu yeik txar lênhx nênhs trâus xoz tuô lor cxa chax kâuv thâuv tsi tâu tâu têx cưk yuôx muôx vax huôv tso chei. Têx thax grêix trâus xoz tuô, hlơưr cuz tsuv chiê nưk nhoz nưk li ntơu cov kruôr thiêz chox muk chuôs cưk yuôx. Tsi tâu cor lok sik plênhr têx yuôx uz no trâu kror grêix moz chiê txo grêk tsơưs moz vôngk lox. Tsi chiê têx pak lok sik đaz tsi tơưr cuôv, qưr txos kror grêix moz li tsi o, vôngk.

Zos lênhx nênhs trâus xoz tuô lôngx, tsi hnor kaz, plơưr tsi đhiê, tsi uô pa, tsuv chơưv paz zênhx max li: muôz kror ndâux gruk, niêk hâuz siêz. Qênhz shuôs seiz têx têk, tơư, poz cxa pok trâus lor thiêz tsuv chox zênhx max muk trâu tsêr kho moz. Taz sik, sđ tsuv ndo njôngr, tsi tâu yeik txar lênhx nênhs trâus xoz tuô, zos tâu xav tiêk trâus lor cxa chax kâuv.

Thâuv xoz tuô trâus moz trâus cuz li chas, sđ tsi tâu cor, tsi muôz yuôx uz no plênhr trâu, tsuv zênhx max zok nriê cxuô faz tsưr ziv hu cưk yuôx tuôx seiz shuôs. Zos lênhx nênhs ntơư muôx têx trik yo, khâu li chas trâus xoz tuô cuz ntơưv chêr mak sei sei muôz kror ntâuz trik yo, lok sik khâu ntơư hlêis por tsês, đơưk têx six hơưv, sơư uz no chox ntơưv chêr tsi chiê cok, qưr kror grêix moz li tsi o thiêz vôngk. Sđ ndo njôngr: Tsi tâu muôz đêx uz no lok sik mor, cuô đik trâu hâuk trâu nox zos lênhx tiz nênhs ntơư ntuôr, tsi yuô hnor kaz./.

( Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)