Đắc Lắc: Têx shux xênhz mênhx cxưx tsơưs nênhs jông hâur cơưv shâuv

          Zos tul nhuôs tiv 2 hâur iz chuôz zis uô liêx têz nhoz xã pluôs huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắc Lắc viv li Vi Thị Tươi, mênhx cxưx Nùng, shux xênhz nganhx Y đa khoa, tsêr cơưv Đại học Tây Nguyên thâuv tưs cux tsov cưv thiêz chiv chir sir jos cơưv ntơưr. Vi Thị Tươi puz pâuz, nganhx Y đa khoa li tsaz yênhx cơưv cux hnhar, ho muôx cxaz ntâu njiêz luv uô siv, cơưv đrâuv khóa, dj án cơưv...viv li muôx tâu six hơưv cơưv cov huv đros zos lok six zuôr trâus chiê taz por hâux lưv cơưv ntơưr thiêz cxaz chuôz têx huôx tôngv txơưr. Tsi taz cơưv ntơưr hênhr, Tươi tsênhv cxaz chuôz ntâu huôx tôngv txưv zênhv, zos lênhx nênhs hâur Tsêr cơưv Đại học Tây Nguyên li câu lạc bộ Iz đas jos, yax six mul têx jêx jos mênhx cxưx tsơưs nênhs yax mông têx njiêz luv lok đas jos trâu tsôngv box; cxaz chuôz ntâu huôx tôngv zos đoanx tsêr cơưv tsưr tsix, tưz 6 jiês cxaz chuôz tso nyar jông siêz....Hâur 8 học kỳ đhâu, Tươi li điểm chungz fênhx thâuv tưs cux tax jông tiv zix, zos shux xênhz 5 jông cấp tsêr cơưv. Vi Thị Tươi pheiz kênh:

          “ Cur xar thâuv zos iz lênhx shux xênhz mak hâux lưv cơưv ntơưr zos coaz tsôngv tiv zix, cur tsov cưv tiv zix. Taz sik cur xar tsi taz cơưv ntơưr xưz, tsuv cxaz nzir yênhx tưv mak zuk tsi tâu pâuz, shâuv têx pênhr xưv txơưr, tiv zix zos hluôk nênhs tsuv gôngr côngv tas zuk li đas jos pênhr xưv cxaz chuôz têx tsaz yênhx txưv zênhv, cov luz nênhx muôx ziz njiêz đuô, tsiv nhos chiê nhoz uô nênhx...”

          Chuôz zis muôx txos 9 cưr tix nus muôs, têx hloz puôr lênhx cơưv ntơưr tâu iz ntu ho tso tsês, viv li H Uyên Niê, mênhx cxưx Ê Đê, shux xênhz nganhx zaoz zux cấp 1, tsêr cơưv Cao Đẳng sư phạm Đắc Lắc ziv truôx siêz cơưv ntơưr hênhr chiê yênhx iz lênhx cưk kriê. H Uyên thâuv tưs cux sir jos cơưv ntơưr thiêz sơưr tiv iz hâur têx môn cơưv, điểm chungz fênhx học kỳ nhiv kruôr đhâu tax lok six siêz. H Uyên pheiz kênh, pov ntâu lênhx mê nhuôs hâur jos viv chuôz zis txov nhêv mak tsuv so ntơưr, cur xar zuk cơưv tas chiê tror lol jêx jos uô cưk kriê ntơưr trâu têx mê nhuôs co. Đrâuv six hơưv cơưv sâuv lớp cơưv thiêz cxaz chuôz têx huôx tôngv Đoàn hội zos tsêr cơưv tsưr tsix, thâuv lol tsêr, tiv zix zos cheix so sor, H Uyên ho cxaz chuôz đros têx fôngx zưs hluôk nênhs ntơưv tiv phaz krêz lớp kriê ntơưr trâu têx mê nhuôs zâu. No cux zos six hơưv paz H Uyên tâu uô siv têx zuk tưz cơưv shâuv tâu, cux zos tsưr ziv chiê paz têx mê nhuôs zâu hâur jos tâu cơưv ntơưr. H Uyên Niê heik:

          “ Luz nênhx tsênhv yuôr ntâu cêr txov nhêv, ntâu ziv chuôz zis tsuv heik mê nhuôs tso ntơưr tsês chiê paz chuôz zis. Cur xeir hâux lưv kriê ntơưr mak xar tov kaz no thâuv tơưv shux zuôr kriê ntơưr trâu têx mê nhuôs paz trâu chuôz zis thiêz xã hội, kriê trâu têx mê nhuôs têx yênhx tưv zuk tâu cơưv”.

          Yuôr đros thiêz H Iem Kpă, mênhx cxưx Ê Đê, shux xênhz nganhx sư phạm lix xưv, tsêr cơưv Đại học Quy Nhơn, sir jos uô zuk li siêz xar tsuv tsi so sir jos hâur niêx hnuz. Chuôz zis nhoz huyện MDrắc, niêv thiêz txir uô liêx têz, muôx 6 cưr tix nus muôs puôr lênhx tsênhv mul cơưv ntơưr viv li H Iem tsuv chiv chir cxơưx têx nhiêx txiêx cơưv ntơưr trâu zuk. Xav tênhv hâux lưv cơưv ntơưr zos coaz tsôngv tiv zix, H Iem tưz chiv chir xar tơưv six hơưv cơưv li chas cov huv đros, tsês six hơưv mul uô hâux lưv thiêz cxaz chuôz têx huôx tôngv phongz yaox zos Đoàn hội hâur tsêr cơưv tsưr tsix. Khov co, H Iem tax yênhx tix cơưv lok six siêz, zos shux xênhz txơưx jông hâur khoa Sư phạm lix xưv tsêr cơưv Đại học Quy Nhơn hâur học kỳ nhiv kruôr đhâu. H Iem Kpă puz pâuz:

          “ Tas cik sơưr nzor cur sơưr cơưv ntơưr, thâuv liv mak so, yuôr muôx six hơưv tsi tsuv mul cơưv pêv lớp cơưv mak cur mul uô hâux lưv ntơưv qơư hâuk đêx cà phê, qơư uô cuz thaz....Hâux lưv cxaz chuôz huôx tôngv phênhv ntâu zos hâur têx hnuz ciêz, cur muôx six hơưv thiêx li cxaz chuôz”.

          Txơưv yuôr ntâu phêv liv hâur luz nênhx, taz sik têx shux xênhz mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz Đắc Lắc thâuv tưs cux sir jos tax yênhx tix siêz hâur cơưv ntơưr. Đros co, têx shux xênhz cux sir jos cxaz chuôz têx huôx tôngv xã hôiv, txưv zênhv viv côngv thôngx chiê cơưv shâuv pênhr xưv trâu zuk tiz nênhs thiêz gôngr côngv zuk li đas jos trâu jêx jos mak zuk nhoz uô nênhx./.

( TTTN- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Phax moz zov chênhr đuô kho moz

Niêv lâuk Chảo Thị Say xênhz thiêz hloz lox hâur iz ziv chuôz zis uô liêx têz. Niêx shông, niêv lâuk chuôz zis sir jos uô iz chiv blêx, iz chiv poz cưk sâuv zuôr xar 3 ha liêx tơư ntêir thiêz tu zus buô, keiz ok thiêz chos muôx nhos 5 ha têz txir hơưk, tu zus 10 ntâu tuk nhux tưv, nhux đas.

Seiz pov têx jông txix ntơưv qơư muôx đêx ntâu, jông trâu tu zus njêl, niêv lâuk tưz yưv pênhr khơưz nzir 500 xưv phaz pak đêx huôv tsar zus njêl. Trơưk li niêv lâuk Say, đros thiêz zuôr xar 3 ha liêx chos poz cưk thiêz blêx, iz shông sâu tâu xar 8 tênhr, chor kôngz no niêv lâuk chuôz zis phênhv ntâu tsês chiê tu zus buô thiêz keiz ok.

Niêv lâuk Say cux thav tiêk: Đrav ntêx, nênhs Hmôngz khênhr tu zus buô tso lav, tsi yuô moz siêz txos phax tar caz moz ơưk trâu têx buô, viv li buô tsi yuô khênhr hloz. Yưv pênhr trâu luôs hâux lưv tu zus tsiêx cxu, xuz thơưx niêv lâuk cxiv uô qơư cov siêz mê njik trâu, qêz suô tsi so têx guôx hur si. Hâur guôx thâuv tưs cux muôx 30 ntâu tuk buô lox zâu thiêz sik hlôngr zus li ntơư tsi so, viv li xav kror đruôz đraz iz shông niêv lâuk chuôz zis muôs muôx 2 tênhr buô grêix.

Nhạc cắt

Tu zus buô grêix, niêv lâuk Say tsưr ziv sir zôngv yuôx vắc xin phax tar têx caz moz ơưk txơưx siz cik muôx têx huôv xênhz, siz cik tâu sei thiêz zôngx ziv uô tuôs ntâu tuk; bax tsưr ziv cxax yuôx phax tar caz moz ơưk trâu buô. Qơư tu zus thâuv tưs cux qêz suô hur si, tsuôs yuôx phax tuô, lov caz moz. Iz chas ntơư tsi so muôz yuôx tsuôs tuô, lov têx nak, caz lâuv, zôngr...chiê txo grêk tsơưs caz moz ơưk huôv xênhz.....

Buô grêix thâuv tu zus khênhr trâus moz plaz, moz lok sâuv cêr uô pa. Thâuv buô trâus moz plaz mak muôz tsơưs mê njik têx krâur trâu buô nox thiêz muôz yuôx moz plaz, yuôx phax tar moz trâu buô nox. Zos tiêk buô trâus moz lok sâuv cêr uô pa, tsuv muôz yuôx phax tar moz đo shơư krâur trâu buô nox. Cxax yuôx phax tar moz trâu têx tuk buô mêx njik hnôngk, txos siêr. Phax moz zov chênhr đuô kho moz, thâuv tu zus buô, tsuv taz por vêv xênhz nox hâuk trâu chor buô, tsi zôngv têx krâur, têx zav nox tsi jông, tsuv hlôngr pluôk nox li chas cov huv hâur yênhx ciêz chiê gra siêz buô đas jos phax tir thêir caz moz ơưk, txo grêk tsơưs têx caz moz huôv xênhz.

Nhạc cắt

Iz chas ntơư, niêv lâuk tsênhv tu zus nzir muôx nhos 50-60 tuk keiz ok thiêz 10 ntâu tuk nhux tưv, nhux đas thiêz chos 5 ha ntâu têz txir hơưk, iz shông sâu tâu nhos iz tênhr txir hơưk kruôr. Khov uô jông lơưr têx cui tinhv, tsưr ziv kriê hâur tsêz chos thiêz tu zus tsiêx cxu, niêv lâuk chuôz zis muôx phênhv sâu tâu truôx, luz nênhx iz hnuz tsar ndê jux juk. Niêv lâuk zuôr tâu ntâu zav chuôz zênhx phưx vưv uô nox uô hâuk hâur chuôz zis; iz chas ntơư txoz cxơưx tâu trâu têx mê tuz mê nhuôv muk cơưv ntơưr cxix cxuô.

Hâur niêx shông, xav kror đruôz đraz niêv lâuk li phênhv sâu tâu txix têx li heik sâuv tâu muôx 270 tsov đeiv ntâu. Niêv lâuk Chảo Thị Say tsưr ziv uô nox lok six zôngx ziv: Ntơư zos sir jos cơưv shâuv têx lênhx muôx tsưr ziv huôv tsar uô nox lơưr tsênhv tsênhz hâur zuk chuôz zis lok hâux lưv tu zus tsiêx cxu, tsêz chos kôngz lôngk.

Tsôngv box....! Phênhv " Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz" hnuz no zos Đeix TNVN đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)