Suôz trax tính nhoz thax tsav Tây Nguyên

(Đọc trên nền nhạc...)

          Lơưr six hơưv, têx lênhx nênhs hâur CLB trax tính Tây Nguyên puôr lênhx tuôx sik njiz, shâuv ntâus trax tính. Tâu yênhxx lix cxôngx shông 2013 đros 13 lênhx nênhs nhoz cxuô hov hnuz nhôngs, txos nhiv no CLB ziv hnuz ziv muôx chuôz lênhx nênhs cxaz chuôz. Lơưr zos têx lênhx nênhs mênhx cxưx Tày, Nùng nhoz têx tỉnh faz Bắc li: Cào Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Lạng Sơn...tuôx tỉnh Đăk lăk cxiv tsa thax tsav kinh tế yiêz cxôngx têx shông 80-90 thế kỷ tov ntêx. Ndo txos kuz têz qơưk, lơưr tuôx sik njiz sik đros heik cưr cxiêx sli, lượn, phong slư, ntâus trax tính. Cxôngx co, CLB tâu yênhx lix. Zơưv Hoàng Văn Thành, mênhx cxưx Nùng, kuz têz qơưk nhoz xã Hồng Việt, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng tuôx Tây Nguyên nhoz uô nênhx đros têx tuz nhuôs tưz tâu ntêr shông. Shông no muôx 76 shông, luz hli tưs zơưv cux chiv chir tsar yêz muk cxôngx huyện Cư Kuin (Chư Quynh) muk Buôn Mê Thuột chiê xênhz huôx CLB. Shông 2017 zơưv thiêx muk cơưv trax tính, cưr cxiêx then. Pov têx mê nhuôs tsênhv zâu, trax tính ntêr mak lax ntâus tâu, zơưv truôx siêz shâuv ntâus:

          “Cur lâuk lơưv, zos nênhs Tày Nùng mak tsi txơưx ntâus trax tính mak tsi jông. Cur truôx siêz zuôr trax lok shâuv. Shâuv 2-3 shông tưz txơưx ntâus. Taz sik cur nhiêv tiv zix zos xar tơưv luk yiêz lok qơư nhoz, côngv thôngx. Lok têx jax muôx tsơưr lươngv mak cux 5-6 jax. Phênhv ntâu heik lok Việt Bắc- Tây Nguyên đhâu têx jiês tsav txênhz têx shông cxiv kho luz nênhx yiêz”.

          Tây Nguyên muôx zuôr xar 50 cxênhz nênhs Tày, Nùng nhoz uô nênhx thiêz uô hâux lưv. Phongz yaox heik cưr cxiêx then, ntâus trax tính nhoz thax tsav Tây Nguyên viv li mak huôv tsar jông, têx CLB heik cưr cxiêx then- ntâus trax tính tâu yênhx lix. Zos phưv chủ nhiệm CLB, ho zos iz lênhx hluôk nênhs nhiêv heik cưr cxiêx then, ntâus trax tính, tix lâuk Đàm Đức Chính heik:

          “CLB heik cưr cxiêx than ntâus trax tính Buôn Mê Thuột nhiv kruôr yênhx lix viv li njiz ntâu phêv liv, tiv zix zos nhoz đêz, hâux lưv xar tơưv cưr cxiêx then lâus muôx tsi ntâu. Tiv 2 zos cxênhx hluôk nhiv no muôx tsi ntâu lênhx pâuz lok cưr cxiêx then, trax tính, lok nênhs Tày, Nùng li vênhx huôv, hâux lưv kriê cux njiz ntâu phêv liv. Pêz tsênhv cxiv tsa tsưr ziv kriê trâu hluôk nênhs shâuv chiê tuôr tsês thiêz phuôx huiz vênhx huôv Tày Nùng nhoz thax tsav Tây Nguyên”.

          CLB tâu Tsênhv qơư vênhx huôv thiv thao thiêz ju lix TP Buôn Mê Thuột tsov cưv, paz max, ziv hnuz ziv muôx ntâu lênhx nênhs cxaz chuôz. Phênhv ntâu nhiêx txiêx zos têx lênhx nênhs hâur CLB chiv chir gôngr. Hâur CLB muôx nghệ nhân txơưx uô trax tính, muôx têx lênhx txơuw heik cưr cxiêx then, pứt, muôx lênhx mak txơưx lok cxiv sâu nhạc trâu têx lênhx nênhs sik đros cơưv shâuv...Luz hli tưs cux iz jiês, têx lênhx nênhs cxôngx lâuk txos hluôk puôr lênhx chêx chôngk tuôx Buôn Mê Thuột chiê xênhz huôx, sik đros shâuv iz jax cưr cxiêx then yiêz, nưs lok tsưr ziv uô nox uô hâuk, muk seiz nus nênhs moz gênhs....uô trang fanpage gra bê “CLB heik cưr cxiêx then- ntâus trax tính Buôn Ma Thuột” tsi taz paz têx hội viên pâuz tâu xor mông, six hơưv xênhz huôx mak tsênhv zôngx ziv sik thav, cơưv shâuv đros têx paz Tày Nùng txơưr nhoz TP HCM, nhoz Đông Nam Bộ thiêz faz Bắc. Niêv lâuk Luân Thị Liên, Chủ nhiệm CLB heik cưr cxiêx then tsênhv qơư vênhx huôv thiv thao thiêz ju lix TP Buôn Ma Thuột tỉnh Đăk lăk pheiz kênh:

          “Ntâus trax tính, heik cưr cxiêx then mak pêz uô li chas cov tuôr tsês jông nhoz Tây Nguyên. Pêz xar njôngr cưr cxiêx then nhoz Việt Bắc tâu sik côngv đros đruôs tôngx nxêz tôngx Ê Đê hâur têx hnuz ntênhs. Nhiv no nhoz đêz kuz têz qơưk, pêz xar njôngr têx cấp tsov cưv tuôr tsês mênhx cxưx li vênhx huôv jông no”.

          (Nền...)

          Shông 2019, Việt Nam li mênhx cxưx Tày, Nùng, Thái li tsưr ziv heik cưr cxiêx then tâu UNESCO côngz jênhv zos di sản vênhx huôv phi vật thể. No zos iz xor mông jông trâu vênhx huôv Việt Nam. Taz sik, cux muôx têx cêr cxơưx zos : tsuv uô li chas chiê di sản heik cưr cxiêx then tâu tuôr tsês thiêz phuôx huiz tsiv grê, tsiv nhos zos di sản vênhx huôv phi vật thể? Đros thiêz côngv thôngx Tày, Nùng hâur tas nro têz qơưk, moz siêz theiez sir jos tuôr tsês, têx lênhx nênhs hâur CLB cưr cxiêx then trax tính Buôn Mê Thuột tưz thiêz tsênhv gôngr phênhv jông tuôr tsês têx zav vênhx huôv phi vật thêv ciês hâur lơưr li luz nênhx côngv thôngx./.

                                                  (Hoàng Hiền- Txâur Vax cxeik nhênhv)