Nênhs Tày Bình Liêu li ntênhs nox mor blêx yiêz

Thâuv sâu blêx tas, li ntâu ziv chuôz zis txơưr hâur jos, chuôz zis nghệ nhân ưu tú Lương Thiêm Phú (84 shông, nênhs Tày, nhoz xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu) cux bax trâu ntênhs nox mor blêx yiêz. Nghệ nhân Lương Thiêm Phú puz pâuz no zos hâux lưv kôngz nuv coaz tsôngv hâur luz nênhx, tâu nênhs Tày tuôr tsês txix ntâu cxênhx nênhs lok no:

          "Pêz nênhs Tày txos ntu sâuv blêx khênhr tsưr tsix nox mor blêx yiêz viv khưr uô hâux lưv yênhx shông viv li txos thâuv tâu sâu kôngz  lôngk, shir phaz nox mor blêx yiêz hâur 10 hli zênhz lix. Ntu no zuôr zâuv cưr tix nênhx tsa, tuz nhuôs lok cxix cxuô chiê đros nox mor blêx yiêz đhâu iz shông khưr uô kôngz uô lông"

          Ntênhs nox mor blêx yiêz nênhs Tày hu "khin khẩu mứ". Trôngx mor txi côngv pos zơưs tâu bax uô jông, cxix cxuô li keiz, njês, chơưr… thiêz tiv zix zos teik mor blâuv blôngx kriêr tâu tso hâur đraz trôngx mor. Thâuv txi côngv pos zơưs tas, trôngx mor zuôr tâu tsưr tsêr gra muk tiêv kruô, cưr tix fôngx zưs. Niêv lâuk Hà Thị Hải Yến, nênhs Tày huyện Bình Liêu puz pâuz:

          "Xeir blêx bâuv nhiv kruôr hleik lok, tsư kaz tiv zix chiê uô mor blâuv. Chuz fênhx yax li uô mor blâuv txơưr, txos thâuv mor txiêk mak juôx cuô blôngx kriêr. Blôngx kriêr xeir blôngx jông, njuôz, nzuôr cov hur thiêz tuôr mos tsu cuô chiê zôngv chor cuô co juôx mor blâuv. Nhoz no, hnuz xiêz 1 zênhz lix zuôr txi côngv mor blêx blâuv đax, tsiêz thanh minh txi côngv mor blâuv 5 maux, ntênhs nox mor blêx yiêz zos mor blâuv blôngx kriêr njuôz, tso pov iz chiv cheix sâu tâu jông"

          2,3 shôngk tror lok no, huyện Bình Liêu chox ntênhs nox mor blêx yiêz yênhx huôx tôngv hâur tsaz yênhx "Cheix blêx siêr Bình Liêu". Txix uô hâur chuôz zis, ntênhs nox mor blêx yiêz tâu krêz đar uô ntơưv tsêr mnov Lục Nà- luz tsêr tâu cxiv tsa txix ntu Hậu Lê. Zơưv Loan Thành Leng, Phưv chủ tịch UB xã Lục Hồn puz pâuz:

          "Nênhs Tày li ntênhs nox mor blêx yiêz tâu cấp ủy chính quyênx txix huyện txos xã chox lok tsêr mnov Lục Nà txix shông 2020 đros siêz xar heik kriê nênhs Tày li cêr vênhx huôv jông chiê tsôngv kruô tâu nriêr pâuz lok têx mênhx cxưx li vênhx huôv, lok cheix blêx siêr thiêz tâu nox mor blêx yiêz thâuv tuôx Bình Liêu".

          Ntơưv ntênhs "Cheix blêx siêr Bình Liêu" shông no, txir nênhz Bế Văn Mản (jos Nà Luông, xã Lục Hồn) hlôngr njêx muôk tsôngv box uô ntênhs thor muôx ntux yar ntux nas paz uô tâu chiv cheix zuôr txos,sơưr đơưk muôx luz nênhx tsâu sor:

          "Jax hu zâuv nox mor blêx yiêz jông tiv zix zos heik tơưv tâu chiv cheix. Hu tâu 25 txos 30 phênhz hu hâur tsêr lok sik tov tsêr mnov. Li ntơưv tsêr mnov mak hlơưr shaz 12 jiês trâu chơưr 12 jiês, nhoz tsêr hlơưr 13 jiês đros 13 jiês trâu chơưr"

          Hâur qiv hơưv no njiv thâuv qir lok trâu cheix ntux no, jos nênhs Tày tsư mor blâuv yiêz tsuôk li hu zâuv sđ tror lok kuz têz qơưk, ndo txos têx tsiv grê jông, chuôz cxaz cêr niêv côngz siêz hâur côngv thôngx ntus đriv têz qơưk.

          Txơưv luz nênhx nhiv no muôx ntâu hlôngr yiêz, tsôngv box Tày nhoz Bình Liêu tsênhv sir jos tuôr tsês thiêz phuôx huiz zuk mênhx cxưx li tsiv grê vênhx huôv jông./.

(Vũ Miền-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Laox Cai muôz pênhr nhiêx huôv tsar vênhx huôv hâur ntu hlôngr yiêz

Thâuv muôx six hơưv hnuz nhôngs, chor tuz nxêik hluôk hâur jos Đồng Qua, xã Liêm Phú, huyện Văn Bàn, tưz tror cơưv shâuv nthuôr uô hêir nênhs Tày têx cêr lov jêv hêik gâux, hêik cưr cxiêx, đhiê pax vuôs. Têx suôz gâux, suôz sênhr cưr cxiêx muôx njiêz luk hêik txos Đảng, hêik txos zơưv hloz Hôx, hêik txos têz qơưs hlôngr yiêz, tsôngv px sđ muôx luz nênhx tsâu sor. Tus muôv La Khánh Ly nhoz hâur chor nthuôr uô cêr lov jêv shir phaz lul hêik:

Băng: “Iz phênhv zos cur nhiêv txos têx vênhx huôv co thiêz cur xar đros cxuô lênhx sđ nthuôr uô cêr lov jêv, hêik gâux, hêik cưr cxiêx chiê cxơưz cxiz sđ huôv tsar cêr uô nênhx jông”

Iz chas jos Đồng Qua, hur si cxuô luz jos txơưr hâur thax tsav xã Liêm Phú puôr lênhx muôx chor tuz nxêiik hluôk nthuôr uô cêr lov jêv, iz luz jos muôx 16 lênhx. Luôs hâux lưv huôv tsar truôx vênhx huôv tsênhv taz tov kriz uô đêz đar hâur hur si thax tsav tỉnh thiêz xav txos trâu nhiv no, tỉnh Laox Cai tưz muôx txos iz cxênhz ntâu paz tuz nxêik nthuôr uô cêr lov jêv, hêik gâux, hêik cưr cxiêx, đhiê pax vuôs. Zơưv Lâm Văn Lù, nhoz xã Tả Chải, huyện Bắc Hà hêik pâuz:

Băng: “Pêz sđ puôr lênhx nhiêv thiêz tsik tso tsês, tsuv huôv tsar truôx vênhx huôv, txux chi nthuôr uô cêr lov jêv. Lar hêik zos têx tuz nxêik tov kaz, hloz lox tsuv pâuz txos zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông tsik chiê pôngz plox”

Đhâu thôngz sâu tưz pov tâu tiêk, ntơưv tỉnh Laox Cai muôx 50 qơư di tích vênhx huôv tâu xêir tsov zos di tích vênhx huôv cấp têz qơưs thiêz cấp tỉnh; 30 ntâu ntênhk hội tâu huôv tsar truôx; 30 ntâu lớp kriê cơưv ntơưr Cho thiêz tỉnh Laox Cai zos thax tsav qơư khơưk tsês tâu ntâu vênhx huôv jông xav hur si hâur têz qơưs.

Chênhr zos li hêik ntơư, luôs hâux lưv huôv tsar thiêz khơưk tsês cxuô hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông, tsaz yênhx “Iz côngv thôngx, iz hêir nênhs, iz thax tsav qơư muôx vênhx huôv jông txơưr tsik siz thôngx”. Paz phênhv trâu cxuô tsênhv qơư hâur thax tsav tỉnh muôx suôz bê lok vênhx huôv; hâur ntơư muôx iz cxiê vênhx huôv tsiv grê lok du lix-huôv tsar cêr uô nox, txo grêk yêiz pluôs. Tsênhz tiês zos ntu đhâu, tỉnh Laox cai tưz tso tơưv iz Nghị quyết chiê paz lok huôv tsar du lix; hâur ntơư muôx tsênhv chêi cxơưz cxiz paz huôv tsar truôx cxuô hêir nênhs sđ têx vênhx huôv jông cxôngx nzor txuôk đros huôv tsar du lix. Trơưk li zơưv Hà Văn Thắng, Giám đốc Sở vênhx huôv–Du lix tỉnh Lào Cai, muôz pênhr nhiêx cxơưz cxiz huôv tsar vênhx huôv cux chênhr zos cxơưz cxiz lênhx nênhs moz siêz đuô txos cxuô hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông.

        Băng:Hâur ntu têz qơưs muôx ntâu hlôngr yiêz li nhiv no, pêz tsuv muôx tsưr ziv huôv tsar vênhx huôv cov huv đros. Ntơư zos tsuv uô li chas cov huôv tsar tâu truôx cxuô hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox”

          Hâur ntu huôv tsar đros cxuô têz qơưs, luôs hâux lưv huôv tsar-khơưk tsês têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor zov luôs hâux lưv chênhr, tsuv uô cov tâu truôx txuôk đros cêr côngv siêz ntơưv cxuô hêir nênhs sđ, paz tsưx phưv truôx thax tsav ntus đriv./.

                             Tsu cxêik nhênhv- An Kiên-Thùy Anh -CQTTTB