Điện Biên uô đras liêx lox đar

Luôs hâux lưv uô đras liêx lox đar nhoz hur si cxuô thax tsav qơư, njuôk xav txos shông 2026, tỉnh Điện Biên zuôr muôx 2.400 ntâu ha liêx têz uô kôngz trơưk tsưr ziv heik kriê thiêz muôx 9.600 chuôz zis đros uô. Têx thax tsav qơư  uô zov chênhr zos nhoz trâu 4 huyện: Điện Biên, Tuần Giáo, Tủa Chùa, Mường Ảng thiêz TP Điện Biên Phủ. Iz chas ntơư, hâux lưv phênhz thax tsav uô cux tâu phênhz tsênhz mênhx đros têx zav kôngz trơưk yênhx ntu nhoz hâur cxuô thax tsav nhiêk txơưr nhiêk li: Uô blêx tsơưr lươngv siêz chêx tsôngk trâu hâur huyện Điện biên, TP Điện Biên Phủ, Tuần Giáo đros muôx nhos 570 ha; uô poz cưk chêx tsôngk trâu ntơưv huyện Tuần Giáo, Tủa Chùa, Điện Biên đros thiêz xar iz cxênhz ha; uô yuôx zêx, cà phê ntơưv Mường Ảng đros thiêz hur si têx liêx têz zos zuôr xar 600 ha.

Zơưv Hà Văn Quân, Giám đốc Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh Điện biên heik pâuz: Huôv tsar têx đas liêx lox đar heik sâuv zos hâux lưv uô jông, gra lok ntâu kror liv hâur uô kôngz, muôx têx xiv huv kôngz nuv chêx tsôngk, ntâu zav thiêz zôngx ziv trâu hâux lưv uô reik đros têx xiv huv thiêz tênhx qơư sâu zuôr têx kôngz. Txix ntơư paz uô tiêr tsưr ziv hlôngr yiêz ngênhx kôngz nuv đros trâu huôv tsar uô kôngz nuv xiv huv thiêz cxiv tsa jêx jok yiêz:

“Shông 2018, đros thiêz uô kôngz nuv, xuz thơưx zos chêx tsôngk trâu cxiv tsa uô đras liêx lox đar nhoz têx thax tsav qơư chiê uô têx huv jông thiêz txâuk trơưk li zoz qơưx. Hâur tu zus tsiêx cxu mak chêx tsôngk trâu huôv tsar tu zus têx nhux, buô mak tu zus têx nhuôv buô mê tuô nox grêix..... Jôngr nuv mak zos iz hâux lưv lok six zov chênhr, viv li tỉnh zuôr chêx tsôngk trâu hâux lưv por hưv, huôv tsar jông têx jông ntông”.

Huyện Điện Biên zos iz hâur têx thax tsav qơư muôx ntâu kror jông đuô hur si pir li têx thax tsav txơưr đuô hâur tỉnh Điện Biên hâur uô trơưk tsưr ziv heik sâuv. Nhiv no ntơưv qơư tsênhv fuô uô Dưv anr đras liêx lox đar đros trâu uô têx kôngz thiêz sâu zuôr têx blêx IR64 thiêz blêx tsư ha số 7) xuz thơưx hâur tỉnh ntơưv xã Thanh Yên đros trâu 31 ha, nhiêx txiêx uô zos 12,6 tỷ đeiv ntâu.

Txơưv fuô uô jiês xuz thơưx, taz sik tsôngv box tâu paz ntâu lok sâuv têx nôngz kôngz, qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôs, kriê cxaz txux chi tsưr ziv uô tsênhv tsênhz, đros trâu 4 tos sik côngv uô, viv li chiv blêx shông 2017 hâur dưv anr đras liêx lox đar tưz  sâu tâu nju, tâu xar muôx 200 tênhr, gra siêz phênhv sâu trâu lênhx nênhs chos blêx. Khov bax uô ntêx têx tsưr ziv, moz siêz txos piêr kriê, zok nriêr qơư sâu zuôr têx xiv huv txix ciês thâuv fuô uô dưv anr mak têx cxur tsơưr lươngv ntơưv đras liêx cux tưz tâu muôs hâur ntâu ciêz đrôngs hâur thax tsav TP Hà Nội thiêz têx tỉnh txơưr đuô li: Quảng Ninh, Hải phòng, Thái Nguyên.....

Zơưv Ngô Xuân Chinh, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên heik pâuz, luôs hâux lưv moz siêz yưv pênhr cxiv uô têx côngz trênhx đros thiêz 800 thiêr têx cưx đês liêx, zuôr xar 2 cêik cêr mul lok hâur têx liêx txix lênhv xuôz jêz,  cxiv kho têx liêx thiêz yưv penhr khơưz 5 luz kror đêx phưx vưv trâu zưs têx kôngz, xuz thơưx tưz uô tâu trơưk têk, trơưk tsưr ziv hâur fuô uô têx nuv li heik sâuv. Txix ntơư ziv khav tinhv tâu luôs hâux lưv cxiv tsa thiêz nthuôr uô đar têx trâur nuv đras liêx lox đar zos tsưr ziv jông hâur huôv tsar uô kôngz nuv truôx vênhk nhiv no:

“Hâur shông 2018 thiêz têx shông lơưr co,  lok sâuv huyện tsưr ziv mak cux tror paz trâu hâux lưv huôv tsar uô têx đras liêx lox đar, no zos iz hâur têx tsênhv njiêz uô hlôngr yiêz ngênhx kôngz nuv hâur tỉnh tưz tâu thôngz đhâu. Uô ntêx pêz zuôr chêx tsôngk đros têx hợp tác xã, doanh nghiệp chiê tror tsưr tsix yax kriê, vênhv tôngv tsôngv box chiv chir đros uô lơưr têx tsưr ziv heik co. Tiv 2, pêz zuôr fuô uô siv lok sâuv cxiv tsa kho đuô têx đras liêx, zov chênhr zos chiê paz trâu huôv tsar đras liêx lox đar thiêz gra siêz txux chi tsưr ziv huôv tsar uô kôngz nuv heik cxuô, uô blêx heik taz”.

Txix têx luôs hâux lưv uô tâu xuz thơưx heik sâuv, hâur uô chiv kôngz shông 2017 ntơưv huyện Điện Biên, chiv kôngz ntux tsâus yiêz 2017-2018, tỉnh Điện Biên zuôr tror fuô uô 6 đras liêx lox đar, hur si zos 200 ntâu ha hâur huyện Điện Biên thiêz Tủa Chùa, uô têx zav nôngz blêx li: Blêx tssư ha số 7, IR64 thiêz Vai gãy. Taz sik, chiê tsưr ziv uô no ziv hnuz ziv nthuôr uô tâu đêz đar thiêz trơưk tsưr ziv, siêz xar, cux tsênhv yuôr iz cxiê phiv liv zuôr trâus tâu đơưk uô zênhx max, ntơư zos hâux lưv njuôk hov, cêv kuôk, kho têx liêx đros trâu cxiv kho, uô đuô têx cêr mul lok hâur liêx; hu zâuv thiêz hux jos đros ntâu doanh nghiệp sâu zuôr têx xiv huv uô tâu thiêz hâux lưv yax mông, fuô kriê, vênhv tôngv tsôngv box sđ đros uô tsuv tâu moz siêz txos đuô thiêz chiê muôx cêr sik thôngx siêz, siz chos huôv tsar uô thiêx zuôr uô tâu truôx./.

(Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Sir zôngv yuôx tuô đrox cov tâu truôx

          Iz, zôngv cov zos yuôx: Tsov lơưr yênhx zav đrox tsuv phax tuô trơưk zav yuôx. Tsuv zôngv yuôx tuô đrox muôx chêx cuk siêz đros zav đrox tsuv phax tuô, taz sik tsi muôx ntâu tsơưr tưx uô ruôr hiêv txos lênhx nênhs thiêz tênhx qơư. Tsi zôngv yuôx trâus txưr, yuôx tsi muôx bê tâu tso chei sir zôngv.

          Pir li: Thâuv zôngv yuôx tuô đrox trâu blêx liêx tsuv zôngv yuôx tuô đrox tâu puz sir zôngv ( Sofit 300EC, Sirius 10 WP...) tsi zôngv têx yuôx txơưr, zos tsi uô trơưk mak yuôx zuôr tuô đrox cux zuôr uô trâu têx blêx trâus tuôs.

          Oz zos, zôngv trơưk six hơưv: Tsov lơưr yênhx zav yuôx tuô đrox li txux zôngv mak sir zôngv thâuv đrox tsênhv mok tiv zix tuô tâu đrox mak tsi uô hiêv trâu tsoz chos. Tsi tsuôk yuôx thâuv yar ntux cuz sor, tsênhv muôx chuô lox lok sik ntux zuôr xar lol nas, thâuv tsoz chos tsi tâu muôx jos...

          Pir li: Xar tuô đrox uô ntêx thâuv chos poz cưk, lôngx xôngz, tâuv pâur....tsuv zôngv yuôx tuô đrox li: Acotab 330EC, Butan 60EC....hâur vax chos ntông nox txir zos xar tuô đrox tsuv zôngv yuôx Basta 6SL, Vilapon 80BTN...

          Pêz zos, zôngv huv đros tsưr ziv heik kriê: Zôngv trơưk tsưr ziv heik kriê đo chiê tsuôk yuôx. Thâuv zôngv ntâu đuô tsuôk, iz cxiê yuôx zuôr uô trâu tsoz chos trâus đax blôngx, tsi huôv tsar, tuôs. Zos zôngv tsơưs mak tuô tsi tâu đrox.

          Plâuz zos, zôngv trơưk tsưr ziv: Yênhx zav yuôx tuô đrox nhiêk muôx nhiêk txux zôngv, viv li tsuv uô trơưk tsưr ziv đros yênhx zav yuôx. Đo yuôx đros đêx hur. Tsuv tsuôk cxuô trâu têx đrox thiêx tuô tâu đrox tuôs, tsuôk trơưk tsưr ziv, jav tsơưs tiv zix uô zênhr shar txos tsoz chos.

          Pir li: Xar tuô đrox chiê đrox lưx uô ntêx thâuv chos tsuv zôngv yuôx tuô đrox li: Owen 20SL, Lyphoxym 41Sl....Thâuv xar tuô đrox sâuv têx trôngz tưz chos poz cưk, kuôr njuôs....tsuôk yuôx mak tsuôk kistsi chiê yuôx lo sâuv blôngx tsoz chos.

          Uô trơưk 4 tsưr ziv li heik sâuv thiêx taz por tâu zoz qơưx cê tuô tâu đrox cê por vêv tâu tsoz chos./.

( Thu Thùy- Txâur Vax cxeik nhênhv)